古诗词

王守仁

赠黄太守澍

王守仁

岁宴乡思切,客久亲旧疏。suì yàn xiāng sī qiè,kè jiǔ qīn jiù shū。
卧疴闭空院,忽来故人车。wò kē bì kōng yuàn,hū lái gù rén chē。
入门辩眉宇,喜定还惊吁。rù mén biàn méi yǔ,xǐ dìng hái jīng xū。
远行亦安适,符竹膺新除。yuǎn xíng yì ān shì,fú zhú yīng xīn chú。
荒郡号难理,况兹徵索馀。huāng jùn hào nán lǐ,kuàng zī zhēng suǒ yú。
君才素通敏,窘剧宜有纡。jūn cái sù tōng mǐn,jiǒng jù yí yǒu yū。
蛮乡虽瘴毒,逐客犹安居。mán xiāng suī zhàng dú,zhú kè yóu ān jū。
经济非复事,时还理残书。jīng jì fēi fù shì,shí hái lǐ cán shū。
山泉足游憩,鹿麋能友予。shān quán zú yóu qì,lù mí néng yǒu yǔ。
澹然穹壤内,容膝皆吾庐。dàn rán qióng rǎng nèi,róng xī jiē wú lú。
惟营垂白念,旦夕怀归图。wéi yíng chuí bái niàn,dàn xī huái guī tú。
君行勉三事,吾计终五湖。jūn xíng miǎn sān shì,wú jì zhōng wǔ hú。

寄友用韵

王守仁

怀人坐沈夜,帷灯暧幽光。huái rén zuò shěn yè,wéi dēng ài yōu guāng。
耿耿积烦绪,忽忽如有忘。gěng gěng jī fán xù,hū hū rú yǒu wàng。
玄景逝不处,朱炎化微凉。xuán jǐng shì bù chù,zhū yán huà wēi liáng。
相彼谷中葛,重阴殒衰黄。xiāng bǐ gǔ zhōng gé,zhòng yīn yǔn shuāi huáng。
感此游客子,经年未还乡。gǎn cǐ yóu kè zi,jīng nián wèi hái xiāng。
伊人不在目,丝竹徒满堂。yī rén bù zài mù,sī zhú tú mǎn táng。
天深雁书杳,梦短关塞长。tiān shēn yàn shū yǎo,mèng duǎn guān sāi zhǎng。
情好矢无数,愿言觊终偿。qíng hǎo shǐ wú shù,yuàn yán jì zhōng cháng。
惠我金石编,徽音激宫商。huì wǒ jīn shí biān,huī yīn jī gōng shāng。
驰辉不可即,式尔增予伤。chí huī bù kě jí,shì ěr zēng yǔ shāng。
馨香袭肝膂,聊用心中藏。xīn xiāng xí gān lǚ,liáo yòng xīn zhōng cáng。

秋夜

王守仁

树暝栖翼喧,萤飞夜堂静。shù míng qī yì xuān,yíng fēi yè táng jìng。
遥穹出晴月,低檐入峰影。yáo qióng chū qíng yuè,dī yán rù fēng yǐng。
窅然坐幽独,怵尔抱深警。yǎo rán zuò yōu dú,chù ěr bào shēn jǐng。
年徂道无闻,心违迹未屏。nián cú dào wú wén,xīn wéi jì wèi píng。
萧瑟中林秋,云凝松桂冷。xiāo sè zhōng lín qiū,yún níng sōng guì lěng。
山泉岂无适?离人怀故境。shān quán qǐ wú shì?lí rén huái gù jìng。
安得驾云鸿,高飞越南景。ān dé jià yún hóng,gāo fēi yuè nán jǐng。

采薪二首

王守仁

朝采山上荆,暮采谷中慄。cháo cǎi shān shàng jīng,mù cǎi gǔ zhōng lì。
深谷多凄风,霜露沾衣湿。shēn gǔ duō qī fēng,shuāng lù zhān yī shī。
采薪勿辞辛,昨来断薪拾。cǎi xīn wù cí xīn,zuó lái duàn xīn shí。
晚归阴壑底,抱瓮还自汲。wǎn guī yīn hè dǐ,bào wèng hái zì jí。
薪水良独劳,不愧吾食力。xīn shuǐ liáng dú láo,bù kuì wú shí lì。

采薪二首

王守仁

倚担青岩际,历斧崖下石。yǐ dān qīng yán jì,lì fǔ yá xià shí。
持斧起环顾,长松百馀尺。chí fǔ qǐ huán gù,zhǎng sōng bǎi yú chǐ。
徘徊不忍挥,俯略涧边棘。pái huái bù rěn huī,fǔ lüè jiàn biān jí。
同行笑吾馁,尔斧安用历?tóng xíng xiào wú něi,ěr fǔ ān yòng lì?
快意岂不能?物材各有适。kuài yì qǐ bù néng?wù cái gè yǒu shì。
可以相天子,众稚讵足识。kě yǐ xiāng tiān zi,zhòng zhì jù zú shí。

别湛甘泉二首

王守仁

行子朝欲发,驱车不得留。xíng zi cháo yù fā,qū chē bù dé liú。
驱车下长阪,顾见城东楼。qū chē xià zhǎng bǎn,gù jiàn chéng dōng lóu。
远别情已惨,况此艰难秋。yuǎn bié qíng yǐ cǎn,kuàng cǐ jiān nán qiū。
分手诀河梁,涕下不可收。fēn shǒu jué hé liáng,tì xià bù kě shōu。
车行望渐杳,飞埃越层丘。chē xíng wàng jiàn yǎo,fēi āi yuè céng qiū。
迟回歧路侧,孰知我心忧。chí huí qí lù cè,shú zhī wǒ xīn yōu。

别湛甘泉二首

王守仁

我心忧以伤,君去阻且长。wǒ xīn yōu yǐ shāng,jūn qù zǔ qiě zhǎng。
一别岂得已,母老思所将。yī bié qǐ dé yǐ,mǔ lǎo sī suǒ jiāng。
奉命危难际,流俗反猜量。fèng mìng wēi nán jì,liú sú fǎn cāi liàng。
黄鹄万里逝,岂伊为稻粱?huáng gǔ wàn lǐ shì,qǐ yī wèi dào liáng?
栋火及毛羽,燕雀犹栖堂。dòng huǒ jí máo yǔ,yàn què yóu qī táng。
跳梁多不测,君行戒前途。tiào liáng duō bù cè,jūn xíng jiè qián tú。
达命谅何滞,将母能忘虞。dá mìng liàng hé zhì,jiāng mǔ néng wàng yú。
安居尤阱护,关路非歧岖。ān jū yóu jǐng hù,guān lù fēi qí qū。
令德崇易简,可以知险阻。lìng dé chóng yì jiǎn,kě yǐ zhī xiǎn zǔ。
结茆湖水阴,幽期终不忘。jié máo hú shuǐ yīn,yōu qī zhōng bù wàng。
伊尔得相就,我心亦何伤。yī ěr dé xiāng jiù,wǒ xīn yì hé shāng。
世艰变倏忽,人命非可常。shì jiān biàn shū hū,rén mìng fēi kě cháng。
斯文天未坠,别短会日长。sī wén tiān wèi zhuì,bié duǎn huì rì zhǎng。
南寺春月夜,风泉闲竹房。nán sì chūn yuè yè,fēng quán xián zhú fáng。
逢僧或停楫,先扫白云床。féng sēng huò tíng jí,xiān sǎo bái yún chuáng。

赠别黄宗贤

王守仁

古人戒从恶,今人戒从善。gǔ rén jiè cóng è,jīn rén jiè cóng shàn。
从恶乃同污,从善翻滋怨。cóng è nǎi tóng wū,cóng shàn fān zī yuàn。
纷纷嫉娼兴,指谪相非讪。fēn fēn jí chāng xīng,zhǐ zhé xiāng fēi shàn。
自非笃信士,依违多背面。zì fēi dǔ xìn shì,yī wéi duō bèi miàn。
宁知竟漂流,沦胥亦污贱。níng zhī jìng piāo liú,lún xū yì wū jiàn。
卓哉汪陂子,奋身勇厥践。zhuó zāi wāng bēi zi,fèn shēn yǒng jué jiàn。
拂衣还旧山,雾隐期豹变。fú yī hái jiù shān,wù yǐn qī bào biàn。
嗟嗟吾党贤,白黑匪难辩。jiē jiē wú dǎng xián,bái hēi fěi nán biàn。

四明观白水二首其一

王守仁

邑南富岩壑,白水尤奇观。yì nán fù yán hè,bái shuǐ yóu qí guān。
兴来每思往,十年就兹观。xīng lái měi sī wǎng,shí nián jiù zī guān。
停驺指绝壁,涉涧缘危蟠。tíng zōu zhǐ jué bì,shè jiàn yuán wēi pán。
百源旱方歇,云际犹飞湍。bǎi yuán hàn fāng xiē,yún jì yóu fēi tuān。
霏霏洒林薄,漠漠凝风寒。fēi fēi sǎ lín báo,mò mò níng fēng hán。
前闻若未惬,仰视终莫攀。qián wén ruò wèi qiè,yǎng shì zhōng mò pān。
石阴署气薄,流触溯回澜。shí yīn shǔ qì báo,liú chù sù huí lán。
兹游讵盘乐,养静意所关。zī yóu jù pán lè,yǎng jìng yì suǒ guān。
逝者谅如斯,哀此岁月残。shì zhě liàng rú sī,āi cǐ suì yuè cán。
择幽虽得所,避时时犹难。zé yōu suī dé suǒ,bì shí shí yóu nán。
刘樊古方外,感慨有馀叹。liú fán gǔ fāng wài,gǎn kǎi yǒu yú tàn。

书杖锡寺

王守仁

杖锡青冥端,涧壁环天险。zhàng xī qīng míng duān,jiàn bì huán tiān xiǎn。
垂岩下陡壑,涉水攀绝巘。chuí yán xià dǒu hè,shè shuǐ pān jué yǎn。
溪深听喧瀑,路绝骇危栈。xī shēn tīng xuān pù,lù jué hài wēi zhàn。
扪萝登峻极,披翳见平衍。mén luó dēng jùn jí,pī yì jiàn píng yǎn。
僧逋寄孤衲,守废遗荒殿。sēng bū jì gū nà,shǒu fèi yí huāng diàn。
伤兹穷僻墟,曾未诛求免。shāng zī qióng pì xū,céng wèi zhū qiú miǎn。
探幽冀累息,愤时翻意惨。tàn yōu jì lèi xī,fèn shí fān yì cǎn。
拯援才已疏,栖迟心益眷。zhěng yuán cái yǐ shū,qī chí xīn yì juàn。
哀猿啸春嶂,悬灯宿西崦。āi yuán xiào chūn zhàng,xuán dēng sù xī yān。
诛茆竟何时,白云愧舒卷。zhū máo jìng hé shí,bái yún kuì shū juǎn。

梧桐江用韵

王守仁

凤鸟久不至,梧桐生高冈。fèng niǎo jiǔ bù zhì,wú tóng shēng gāo gāng。
我来竟日坐,清阴洒衣裳。wǒ lái jìng rì zuò,qīng yīn sǎ yī shang。
援琴俯流水,调短意苦长。yuán qín fǔ liú shuǐ,diào duǎn yì kǔ zhǎng。
遗音满空谷,随风递悠扬。yí yīn mǎn kōng gǔ,suí fēng dì yōu yáng。
人生贵自得,外慕非所臧。rén shēng guì zì dé,wài mù fēi suǒ zāng。
颜子岂忘世,仲尼固遑遑。yán zi qǐ wàng shì,zhòng ní gù huáng huáng。
已矣复何事,吾道归沧浪。yǐ yǐ fù hé shì,wú dào guī cāng làng。

别易仲

王守仁

迢递滁山春,子行亦何远。tiáo dì chú shān chūn,zi xíng yì hé yuǎn。
累然良苦心,惝恍不遑饭。lèi rán liáng kǔ xīn,chǎng huǎng bù huáng fàn。
至道不外得,一悟失群暗。zhì dào bù wài dé,yī wù shī qún àn。
秋风洞庭波,游子归已晚。qiū fēng dòng tíng bō,yóu zi guī yǐ wǎn。
结兰意方勤,寸草心先断。jié lán yì fāng qín,cùn cǎo xīn xiān duàn。
末学久仳离,颓波竟谁挽?mò xué jiǔ pǐ lí,tuí bō jìng shuí wǎn?
归哉念流光,一逝不复返。guī zāi niàn liú guāng,yī shì bù fù fǎn。

送蔡希颜三首

王守仁

风雪蔽旷野,百鸟冻不翻。fēng xuě bì kuàng yě,bǎi niǎo dòng bù fān。
孤鸿亦何事,叫叫溯寒云?gū hóng yì hé shì,jiào jiào sù hán yún?
岂伊稻粱计,独往求其群?qǐ yī dào liáng jì,dú wǎng qiú qí qún?
之子眇万钟,就我滁水滨。zhī zi miǎo wàn zhōng,jiù wǒ chú shuǐ bīn。
野寺同游请,春山共攀援。yě sì tóng yóu qǐng,chūn shān gòng pān yuán。
鸟鸣幽谷曙,伐木西涧曛。niǎo míng yōu gǔ shǔ,fá mù xī jiàn xūn。
清夜湛玄思,晴窗玩奇文。qīng yè zhàn xuán sī,qíng chuāng wán qí wén。
寂景赏新悟,微言欣有闻。jì jǐng shǎng xīn wù,wēi yán xīn yǒu wén。
寥寥绝代下,此意冀可论。liáo liáo jué dài xià,cǐ yì jì kě lùn。

送蔡希颜三首

王守仁

群鸟喧北林,黄鹄独南逝。qún niǎo xuān běi lín,huáng gǔ dú nán shì。
北林岂无枝,罗弋苦难避。běi lín qǐ wú zhī,luó yì kǔ nán bì。
之子丹霞姿,辞我云门去。zhī zi dān xiá zī,cí wǒ yún mén qù。
山空响流泉,路僻迷深树。shān kōng xiǎng liú quán,lù pì mí shēn shù。
长谷何盘纡,紫芝春可茹。zhǎng gǔ hé pán yū,zǐ zhī chūn kě rú。
求志暂栖岩,避喧宁遁世。qiú zhì zàn qī yán,bì xuān níng dùn shì。
系予辱风尘,送子愧云雾。xì yǔ rǔ fēng chén,sòng zi kuì yún wù。
匡时已无术,希圣徒有慕。kuāng shí yǐ wú shù,xī shèng tú yǒu mù。
倘入阳明峰,为寻旧栖处。tǎng rù yáng míng fēng,wèi xún jiù qī chù。

郑伯兴谢病还鹿门雪夜过别赋赠三首

王守仁

之子将去远,雪夜来相寻。zhī zi jiāng qù yuǎn,xuě yè lái xiāng xún。
秉烛耿无寐,怜此岁寒心。bǐng zhú gěng wú mèi,lián cǐ suì hán xīn。
岁寒岂徒尔,何以赠远行?圣路塞已久,千载无复寻。suì hán qǐ tú ěr,hé yǐ zèng yuǎn xíng?shèng lù sāi yǐ jiǔ,qiān zài wú fù xún。
岂无群儒迹?蹊径榛茆深。qǐ wú qún rú jì?qī jìng zhēn máo shēn。
浚流须寻源,积土成高岑。jùn liú xū xún yuán,jī tǔ chéng gāo cén。
揽衣望远道,请君从此征。lǎn yī wàng yuǎn dào,qǐng jūn cóng cǐ zhēng。

郑伯兴谢病还鹿门雪夜过别赋赠三首

王守仁

浚流须有源,植木须有根。jùn liú xū yǒu yuán,zhí mù xū yǒu gēn。
根源未浚植,枝派宁先蕃?gēn yuán wèi jùn zhí,zhī pài níng xiān fān?
谓胜通夕话,义利分毫间。wèi shèng tōng xī huà,yì lì fēn háo jiān。
至理匪外得,譬犹镜本明。zhì lǐ fěi wài dé,pì yóu jìng běn míng。
外尘荡瑕垢,镜体自寂然。wài chén dàng xiá gòu,jìng tǐ zì jì rán。
孔训示克己,孟子垂反身。kǒng xùn shì kè jǐ,mèng zi chuí fǎn shēn。
明明贤圣训,请君勿与谖。míng míng xián shèng xùn,qǐng jūn wù yǔ xuān。

郑伯兴谢病还鹿门雪夜过别赋赠三首

王守仁

鹿门在何许?君今鹿门去。lù mén zài hé xǔ?jūn jīn lù mén qù。
千载庞德公,犹存栖隐处。qiān zài páng dé gōng,yóu cún qī yǐn chù。
洁身匪乱伦,其次乃避地。jié shēn fěi luàn lún,qí cì nǎi bì dì。
世人失其心,顾瞻多外慕。shì rén shī qí xīn,gù zhān duō wài mù。
安宅舍弗居,狂驰惊奔骛。ān zhái shě fú jū,kuáng chí jīng bēn wù。
高言诋独善,文非遂巧智。gāo yán dǐ dú shàn,wén fēi suì qiǎo zhì。
琐琐功利儒,宁复知此意。suǒ suǒ gōng lì rú,níng fù zhī cǐ yì。

门人王嘉秀实夫萧琦子玉告归书此见别意兼寄声辰阳诸贤

王守仁

王生兼养生,萧生颇慕禅。wáng shēng jiān yǎng shēng,xiāo shēng pǒ mù chán。
迢迢数千里,拜我滁山前。tiáo tiáo shù qiān lǐ,bài wǒ chú shān qián。
吾道既匪佛,吾学亦匪仙。wú dào jì fěi fú,wú xué yì fěi xiān。
坦然由简易,日用匪深玄。tǎn rán yóu jiǎn yì,rì yòng fěi shēn xuán。
始闻半疑信,既乃心豁然。shǐ wén bàn yí xìn,jì nǎi xīn huō rán。
譬彼土中镜,暗暗光内全。pì bǐ tǔ zhōng jìng,àn àn guāng nèi quán。
外但去昏翳,精明烛媸妍。wài dàn qù hūn yì,jīng míng zhú chī yán。
世学如剪彩,妆缀事蔓延。shì xué rú jiǎn cǎi,zhuāng zhuì shì màn yán。
宛宛具枝叶,生理终无缘。wǎn wǎn jù zhī yè,shēng lǐ zhōng wú yuán。
所以君子学,布种培根原。suǒ yǐ jūn zi xué,bù zhǒng péi gēn yuán。
萌芽渐舒发,畅茂皆由天。méng yá jiàn shū fā,chàng mào jiē yóu tiān。
秋风动归思,共鼓湘江船。qiū fēng dòng guī sī,gòng gǔ xiāng jiāng chuán。
湘中富英彦,往往多及门。xiāng zhōng fù yīng yàn,wǎng wǎng duō jí mén。
临歧缀斯语,因之寄拳拳。lín qí zhuì sī yǔ,yīn zhī jì quán quán。

滁阳别诸友

王守仁

滁之水,入江流,江潮日复来滁州。chú zhī shuǐ,rù jiāng liú,jiāng cháo rì fù lái chú zhōu。
相思若潮水,来往何时休。xiāng sī ruò cháo shuǐ,lái wǎng hé shí xiū。
空相思,亦何益。kōng xiāng sī,yì hé yì。
欲慰相思情,不如崇令德。yù wèi xiāng sī qíng,bù rú chóng lìng dé。
掘地见泉水,随处无弗得。jué dì jiàn quán shuǐ,suí chù wú fú dé。
何必驱驰为,千里远相即。hé bì qū chí wèi,qiān lǐ yuǎn xiāng jí。
君不见尧羹与舜墙,又不见孔与蹠,对面不相识。jūn bù jiàn yáo gēng yǔ shùn qiáng,yòu bù jiàn kǒng yǔ zhí,duì miàn bù xiāng shí。
逆旅主人多殷勤,出门转盼成路人。nì lǚ zhǔ rén duō yīn qín,chū mén zhuǎn pàn chéng lù rén。

守文弟归省携其手歌以别之

王守仁

尔来我心喜,尔去我心悲。ěr lái wǒ xīn xǐ,ěr qù wǒ xīn bēi。
不为倚门念,吾宁舍尔归?bù wèi yǐ mén niàn,wú níng shě ěr guī?
长途正炎暑,尔行慎兴居。zhǎng tú zhèng yán shǔ,ěr xíng shèn xīng jū。
凉茗勿频啜,节食但无饥。liáng míng wù pín chuài,jié shí dàn wú jī。
勿出船旁立,忽登岸上嬉。wù chū chuán páng lì,hū dēng àn shàng xī。
收心每澄坐,适意时观书。shōu xīn měi chéng zuò,shì yì shí guān shū。
申洪皆冥顽,不足长嗔笞。shēn hóng jiē míng wán,bù zú zhǎng chēn chī。
见人勿多说,慎默真如愚。jiàn rén wù duō shuō,shèn mò zhēn rú yú。
接人莫轻率,忠信持谦卑。jiē rén mò qīng lǜ,zhōng xìn chí qiān bēi。
从来为己学,慎独乃其基。cóng lái wèi jǐ xué,shèn dú nǎi qí jī。
纷纷多嗜欲,尔病还尔知。fēn fēn duō shì yù,ěr bìng hái ěr zhī。
到家良足乐,怡颜报重闱。dào jiā liáng zú lè,yí yán bào zhòng wéi。
昨秋童蒙去,今夏成人归。zuó qiū tóng méng qù,jīn xià chéng rén guī。
长者爱尔敬,少者悦尔慈。zhǎng zhě ài ěr jìng,shǎo zhě yuè ěr cí。
亲朋称啧啧,羡尔能若兹。qīn péng chēng zé zé,xiàn ěr néng ruò zī。
信哉学问功,所贵在得师。xìn zāi xué wèn gōng,suǒ guì zài dé shī。
吾匪崇外饰,欲尔沽名为。wú fěi chóng wài shì,yù ěr gū míng wèi。
望尔日造造,圣贤以为期。wàng ěr rì zào zào,shèng xián yǐ wèi qī。
九兄及印弟,诵此共勉之。jiǔ xiōng jí yìn dì,sòng cǐ gòng miǎn zhī。