古诗词

朱瞻基

绿竹引赐都督孙忠

宣宗章皇帝

蓟门八月霜华浓,何时种竹能成丛。jì mén bā yuè shuāng huá nóng,hé shí zhǒng zhú néng chéng cóng。
凤城之阳禁苑东,琅玕万树凌青空。fèng chéng zhī yáng jìn yuàn dōng,láng gān wàn shù líng qīng kōng。
光摇太液波心月,高出三山顶上松。guāng yáo tài yè bō xīn yuè,gāo chū sān shān dǐng shàng sōng。
祥飙拂拂来天上,鸣金戛玉声玲珑。xiáng biāo fú fú lái tiān shàng,míng jīn jiá yù shēng líng lóng。
蓬莱宫中日如年,高柯密叶霏云烟。péng lái gōng zhōng rì rú nián,gāo kē mì yè fēi yún yān。
春阳挺秀百花表,秋月增辉仙桂边。chūn yáng tǐng xiù bǎi huā biǎo,qiū yuè zēng huī xiān guì biān。
九夏繁阴覆灵囿,祥麟瑞鹤相周旋。jiǔ xià fán yīn fù líng yòu,xiáng lín ruì hè xiāng zhōu xuán。
六花凝寒群卉老,清标转觉生光妍。liù huā níng hán qún huì lǎo,qīng biāo zhuǎn jué shēng guāng yán。
轩皇昔日初制律,截筒来自昆仑谷。xuān huáng xī rì chū zhì lǜ,jié tǒng lái zì kūn lún gǔ。
江心磻石桃竹枝,斩根剥皮夸紫玉。jiāng xīn pán shí táo zhú zhī,zhǎn gēn bō pí kuā zǐ yù。
何如蓬莱宫中竹,雨露偏多生意足。hé rú péng lái gōng zhōng zhú,yǔ lù piān duō shēng yì zú。
盘根固节千万年,远胜猗猗淇水澳。pán gēn gù jié qiān wàn nián,yuǎn shèng yī yī qí shuǐ ào。
上林花木熙青春,灵芝瑞草争芳芬。shàng lín huā mù xī qīng chūn,líng zhī ruì cǎo zhēng fāng fēn。
爱此苍苍太古色,竹边几度停游轮。ài cǐ cāng cāng tài gǔ sè,zhú biān jǐ dù tíng yóu lún。
世云凤凰食竹实,又云凤凰栖竹枝。shì yún fèng huáng shí zhú shí,yòu yún fèng huáng qī zhú zhī。
凤笙九奏太平曲,凤兮凤兮今来仪,予将拭目而观之。fèng shēng jiǔ zòu tài píng qū,fèng xī fèng xī jīn lái yí,yǔ jiāng shì mù ér guān zhī。

太液池送黄淮辞政

宣宗章皇帝

天香早折仙桂枝,笔花五彩开凤池。tiān xiāng zǎo zhé xiān guì zhī,bǐ huā wǔ cǎi kāi fèng chí。
蓬莱之仙直奎璧,近侍九重天咫尺。péng lái zhī xiān zhí kuí bì,jìn shì jiǔ zhòng tiān zhǐ chǐ。
永乐圣人临御初,鞠躬稽首陈嘉谟。yǒng lè shèng rén lín yù chū,jū gōng jī shǒu chén jiā mó。
仁宗监国文华殿,左右谋猷共群彦。rén zōng jiān guó wén huá diàn,zuǒ yòu móu yóu gòng qún yàn。
朕承大宝君万方,相与共理资贤良。zhèn chéng dà bǎo jūn wàn fāng,xiāng yǔ gòng lǐ zī xián liáng。
倾心写情任旧老,而卿引疾先还乡。qīng xīn xiě qíng rèn jiù lǎo,ér qīng yǐn jí xiān hái xiāng。
五历星霜复相见,霜须萧萧秋满面。wǔ lì xīng shuāng fù xiāng jiàn,shuāng xū xiāo xiāo qiū mǎn miàn。
是时朝旭光升紫殿明,相对清言良慰情。shì shí cháo xù guāng shēng zǐ diàn míng,xiāng duì qīng yán liáng wèi qíng。
留之累月未尽意,归心又欲东南征。liú zhī lèi yuè wèi jǐn yì,guī xīn yòu yù dōng nán zhēng。
太液清泠涵碧藻,杨柳芙蓉相映好。tài yè qīng líng hán bì zǎo,yáng liǔ fú róng xiāng yìng hǎo。
凫鹥鸂鶒弄清波,紫雾红云拂琼岛。fú yī xī chì nòng qīng bō,zǐ wù hóng yún fú qióng dǎo。
芳肴在俎酒在壶,工歌《鹿鸣》续《白驹》。fāng yáo zài zǔ jiǔ zài hú,gōng gē lù míng xù bái jū。
君臣大义士所重,心虽庭阙身江湖。jūn chén dà yì shì suǒ zhòng,xīn suī tíng quē shēn jiāng hú。
雁荡峰高高不极,中有谢公旧游迹。yàn dàng fēng gāo gāo bù jí,zhōng yǒu xiè gōng jiù yóu jì。
采芝斸苓可长年,应在天南忆天北。cǎi zhī zhǔ líng kě zhǎng nián,yīng zài tiān nán yì tiān běi。

喜雪歌赐兵部尚书张本

宣宗章皇帝

天气肃肃当严冬,大地凛冽号朔风。tiān qì sù sù dāng yán dōng,dà dì lǐn liè hào shuò fēng。
扶桑曜雪韬瞳鋋,屏翳一色浮鸿蒙。fú sāng yào xuě tāo tóng chán,píng yì yī sè fú hóng méng。
斯须素景摇太空,霏花糁叶何茸丰。sī xū sù jǐng yáo tài kōng,fēi huā sǎn yè hé rōng fēng。
六出巧自造化工,覆纩敷缟远近同。liù chū qiǎo zì zào huà gōng,fù kuàng fū gǎo yuǎn jìn tóng。
缀琼贴瑶缘墙墉,轻盈宛转穿帘栊。zhuì qióng tiē yáo yuán qiáng yōng,qīng yíng wǎn zhuǎn chuān lián lóng。
千门万户光玲珑,积平坎窞增丘封。qiān mén wàn hù guāng líng lóng,jī píng kǎn dàn zēng qiū fēng。
冻合沟渎流靡通,林沼幻出银芙蓉。dòng hé gōu dú liú mí tōng,lín zhǎo huàn chū yín fú róng。
遂令松篁失青葱,翰飞蠕动寂敛踪。suì lìng sōng huáng shī qīng cōng,hàn fēi rú dòng jì liǎn zōng。
万蘖之暇坐九重,岂不自足鲜与醲。wàn niè zhī xiá zuò jiǔ zhòng,qǐ bù zì zú xiān yǔ nóng。
一念所重存瘝恫,荷戈披甲防虏戎。yī niàn suǒ zhòng cún guān dòng,hé gē pī jiǎ fáng lǔ róng。
况复怀此为冲冲,维时预兆年岁丰。kuàng fù huái cǐ wèi chōng chōng,wéi shí yù zhào nián suì fēng。
滋润麰麦消螟螽,腾欢溢喜畎亩农。zī rùn móu mài xiāo míng zhōng,téng huān yì xǐ quǎn mǔ nóng。

书愧诗示户部尚书夏原吉

朱瞻基

关中岁屡歉,民食无所资。guān zhōng suì lǚ qiàn,mín shí wú suǒ zī。
郡县既上言,能不轸恤之。jùn xiàn jì shàng yán,néng bù zhěn xù zhī。
周礼十二政,散货首所宜。zhōu lǐ shí èr zhèng,sàn huò shǒu suǒ yí。
给帛遣使者,发廪饬有司。gěi bó qiǎn shǐ zhě,fā lǐn chì yǒu sī。
临轩戒将命,遄往毋迟迟。lín xuān jiè jiāng mìng,chuán wǎng wú chí chí。
命下苟或后,施济安所期。mìng xià gǒu huò hòu,shī jì ān suǒ qī。
吾闻有道世,民免寒与饥。wú wén yǒu dào shì,mín miǎn hán yǔ jī。
循己不遑宁,因情书愧辞。xún jǐ bù huáng níng,yīn qíng shū kuì cí。

赐许廓巡抚河南诗

宣宗章皇帝

河南百州县,七郡所分治。hé nán bǎi zhōu xiàn,qī jùn suǒ fēn zhì。
前岁农事缺,旱涝始复继。qián suì nóng shì quē,hàn lào shǐ fù jì。
衣食既无资,民生曷繇遂。yī shí jì wú zī,mín shēng hé yáo suì。
顾予位民上,日夕怀忧愧。gù yǔ wèi mín shàng,rì xī huái yōu kuì。
尔有敦厚资,其性勤抚字。ěr yǒu dūn hòu zī,qí xìng qín fǔ zì。
徙者必辑绥,饥者必赈济。xǐ zhě bì jí suí,jī zhě bì zhèn jì。
咨询必周历,毋惮躬劳棨。zī xún bì zhōu lì,wú dàn gōng láo qǐ。
虚文徒琐碎,所至皆实惠。xū wén tú suǒ suì,suǒ zhì jiē shí huì。
勉旃罄乃诚,庶用副予意。miǎn zhān qìng nǎi chéng,shù yòng fù yǔ yì。

捕蝗诗示尚书郭敦

朱瞻基

蝗螽虽微物,为患良不细。huáng zhōng suī wēi wù,wèi huàn liáng bù xì。
其生实蕃滋,殄灭端匪易。qí shēng shí fān zī,tiǎn miè duān fěi yì。
方秋禾黍成,芃芃各生遂。fāng qiū hé shǔ chéng,péng péng gè shēng suì。
所欣岁将登,奄忽蝗已至。suǒ xīn suì jiāng dēng,yǎn hū huáng yǐ zhì。
害苗及根节,而况叶与穗。hài miáo jí gēn jié,ér kuàng yè yǔ suì。
伤哉陇亩植,民命之所系。shāng zāi lǒng mǔ zhí,mín mìng zhī suǒ xì。
一旦尽于斯,何以卒年岁。yī dàn jǐn yú sī,hé yǐ zú nián suì。
上帝仁下民,讵非人所致。shàng dì rén xià mín,jù fēi rén suǒ zhì。
修省弗敢怠,民患可坐视?xiū shěng fú gǎn dài,mín huàn kě zuò shì?
去螟古有诗,捕蝗亦有使。qù míng gǔ yǒu shī,bǔ huáng yì yǒu shǐ。
除患与养患,昔人论已备。chú huàn yǔ yǎng huàn,xī rén lùn yǐ bèi。
拯民于水火,勖哉勿玩愒。zhěng mín yú shuǐ huǒ,xù zāi wù wán kài。

悯农诗示吏部尚书郭琏

朱瞻基

农者国所重,八政之本源。nóng zhě guó suǒ zhòng,bā zhèng zhī běn yuán。
辛苦事耕作,忧劳亘晨昏。xīn kǔ shì gēng zuò,yōu láo gèn chén hūn。
丰年仅能给,歉岁安可论。fēng nián jǐn néng gěi,qiàn suì ān kě lùn。
既无糠覈肥,安得岩絮温。jì wú kāng hé féi,ān dé yán xù wēn。
恭惟祖宗法,周悉今具存。gōng wéi zǔ zōng fǎ,zhōu xī jīn jù cún。
遐迩同一视,覆育如乾坤。xiá ěr tóng yī shì,fù yù rú qián kūn。
尝闻古循吏,卓有父母恩。cháng wén gǔ xún lì,zhuó yǒu fù mǔ ēn。
惟当慎所择,庶用安黎元。wéi dāng shèn suǒ zé,shù yòng ān lí yuán。

减租诗

宣宗章皇帝

官租颇繁重,在昔盖有因。guān zū pǒ fán zhòng,zài xī gài yǒu yīn。
而此服田者,本皆贫下民。ér cǐ fú tián zhě,běn jiē pín xià mín。
耕作既劳勤,输纳亦苦辛。gēng zuò jì láo qín,shū nà yì kǔ xīn。
遂令衣食微,曷以赡其身。suì lìng yī shí wēi,hé yǐ shàn qí shēn。
殷念恻予怀,故迹安得循。yīn niàn cè yǔ huái,gù jì ān dé xún。
下诏减十三,行之四方均。xià zhào jiǎn shí sān,xíng zhī sì fāng jūn。
先王亲万姓,有若父子亲。xiān wáng qīn wàn xìng,yǒu ruò fù zi qīn。
兹惟重邦本,岂曰矜斯人。zī wéi zhòng bāng běn,qǐ yuē jīn sī rén。

悯旱诗

朱瞻基

亢阳久不雨,夏景将及终。kàng yáng jiǔ bù yǔ,xià jǐng jiāng jí zhōng。
禾稼纷欲槁,望霓切三农。hé jià fēn yù gǎo,wàng ní qiè sān nóng。
祠神既无益,老壮忧忡忡。cí shén jì wú yì,lǎo zhuàng yōu chōng chōng。
灊粥不得继,何以至岁穷。qián zhōu bù dé jì,hé yǐ zhì suì qióng。
予为兆民主,所忧与民同。yǔ wèi zhào mín zhǔ,suǒ yōu yǔ mín tóng。
仰首瞻紫微,吁天抒精忠。yǎng shǒu zhān zǐ wēi,xū tiān shū jīng zhōng。
天德在发育,岂忍民瘝疴。tiān dé zài fā yù,qǐ rěn mín guān kē。
施霖贵及早,其必昭感通。shī lín guì jí zǎo,qí bì zhāo gǎn tōng。
翘跂望有淹,冀以苏疲癃。qiào qí wàng yǒu yān,jì yǐ sū pí lóng。

潇湘八景画·潇湘夜雨

朱瞻基

浓云如墨黯江树,九疑山迷天色暮。nóng yún rú mò àn jiāng shù,jiǔ yí shān mí tiān sè mù。
苍松岩下客维舟,鱼龙鼓舞飞烟雾。cāng sōng yán xià kè wéi zhōu,yú lóng gǔ wǔ fēi yān wù。
但见长空风雨来,势与云梦相周回。dàn jiàn zhǎng kōng fēng yǔ lái,shì yǔ yún mèng xiāng zhōu huí。
三湘淋漓泻银竹,七泽汹涌翻春雷。sān xiāng lín lí xiè yín zhú,qī zé xiōng yǒng fān chūn léi。
长江横绝巴陵北,一水悠悠漾空碧。zhǎng jiāng héng jué bā líng běi,yī shuǐ yōu yōu yàng kōng bì。
洪涛巨涨顷刻中,虹桥隐隐无人迹。hóng tāo jù zhǎng qǐng kè zhōng,hóng qiáo yǐn yǐn wú rén jì。
前溪遥见野人家,槿篱茅屋半欹斜。qián xī yáo jiàn yě rén jiā,jǐn lí máo wū bàn yī xié。
高楼谁得江湖趣,坐听潇潇对烛花。gāo lóu shuí dé jiāng hú qù,zuò tīng xiāo xiāo duì zhú huā。
隔浦钟声来远寺,晓色苍凉喜开霁。gé pǔ zhōng shēng lái yuǎn sì,xiǎo sè cāng liáng xǐ kāi jì。
青天万里白云收,满目湘山翠欲流。qīng tiān wàn lǐ bái yún shōu,mǎn mù xiāng shān cuì yù liú。

潇湘八景画·洞庭秋月

朱瞻基

洞庭秋水清彻底,岳阳城头月初起。dòng tíng qiū shuǐ qīng chè dǐ,yuè yáng chéng tóu yuè chū qǐ。
巴山落影半湖阴,金波倒浸芙蓉翠。bā shān luò yǐng bàn hú yīn,jīn bō dào jìn fú róng cuì。
须臾素景当瑶空,寒光下烛冯夷宫。xū yú sù jǐng dāng yáo kōng,hán guāng xià zhú féng yí gōng。
云梦微茫冰鉴里,沅湘浩荡玉壶中。yún mèng wēi máng bīng jiàn lǐ,yuán xiāng hào dàng yù hú zhōng。
霜华初飞风浪息,万籁无声夜方寂。shuāng huá chū fēi fēng làng xī,wàn lài wú shēng yè fāng jì。
仿佛湘灵汗漫游,虹桥直跨天南北。fǎng fú xiāng líng hàn màn yóu,hóng qiáo zhí kuà tiān nán běi。
但见鸥汀与鹭洲,折苇寒莎带浅流。dàn jiàn ōu tīng yǔ lù zhōu,zhé wěi hán shā dài qiǎn liú。
缟衣纶巾湘中老,高歌取醉岳阳楼。gǎo yī lún jīn xiāng zhōng lǎo,gāo gē qǔ zuì yuè yáng lóu。
回看月下西山去,湖水悠悠自东注。huí kàn yuè xià xī shān qù,hú shuǐ yōu yōu zì dōng zhù。
洞庭咫尺西南陬,赤岸银河万里秋。dòng tíng zhǐ chǐ xī nán zōu,chì àn yín hé wàn lǐ qiū。

潇湘八景画·山市晴岚

朱瞻基

茅屋几家山下住,长桥遥接山前路。máo wū jǐ jiā shān xià zhù,zhǎng qiáo yáo jiē shān qián lù。
湖天雨过晓色开,满市晴岚带烟树。hú tiān yǔ guò xiǎo sè kāi,mǎn shì qíng lán dài yān shù。
远山近山杳霭间,前村后村相弥漫。yuǎn shān jìn shān yǎo ǎi jiān,qián cūn hòu cūn xiāng mí màn。
浮蓝积翠久不散,悬崖滴露松稍寒。fú lán jī cuì jiǔ bù sàn,xuán yá dī lù sōng shāo hán。
湘市老人头半白,琴仆从容随杖舄。xiāng shì lǎo rén tóu bàn bái,qín pū cóng róng suí zhàng xì。
林外青帘卖酒家,山殽野蔌渔樵客。lín wài qīng lián mài jiǔ jiā,shān xiáo yě sù yú qiáo kè。
洞庭春来湖水生,君山到处花冥冥。dòng tíng chūn lái hú shuǐ shēng,jūn shān dào chù huā míng míng。
波光澄涵横素练,树色掩映开银屏。bō guāng chéng hán héng sù liàn,shù sè yǎn yìng kāi yín píng。
抚景徘徊看未足,飒飒天风满林麓。fǔ jǐng pái huái kàn wèi zú,sà sà tiān fēng mǎn lín lù。
何人独倚岳阳楼,长笛数声山水绿。hé rén dú yǐ yuè yáng lóu,zhǎng dí shù shēng shān shuǐ lǜ。

潇湘八景画·平沙落雁

朱瞻基

秋江水落波痕浅,平沙渺渺连天远。qiū jiāng shuǐ luò bō hén qiǎn,píng shā miǎo miǎo lián tiān yuǎn。
白蘋红蓼满潇湘,枯苇黄芦迷汉沔。bái píng hóng liǎo mǎn xiāo xiāng,kū wěi huáng lú mí hàn miǎn。
鸿雁恒怜泽国秋,数声忽报楚天秋。hóng yàn héng lián zé guó qiū,shù shēng hū bào chǔ tiān qiū。
万里避寒违朔漠,几行带雪下汀洲。wàn lǐ bì hán wéi shuò mò,jǐ xíng dài xuě xià tīng zhōu。
云水微茫少矰缴,岁岁南来欢有托。yún shuǐ wēi máng shǎo zēng jiǎo,suì suì nán lái huān yǒu tuō。
霜田岂乏稻粱谋,江村自得栖迟乐。shuāng tián qǐ fá dào liáng móu,jiāng cūn zì dé qī chí lè。
黄鹤楼前铁笛鸣,时惊嘹唳两三声。huáng hè lóu qián tiě dí míng,shí jīng liáo lì liǎng sān shēng。
湖通巴蜀寒烟净,天接荆衡暮景澄。hú tōng bā shǔ hán yān jìng,tiān jiē jīng héng mù jǐng chéng。
嗟尔迢迢自荒服,慕恋中华生计足。jiē ěr tiáo tiáo zì huāng fú,mù liàn zhōng huá shēng jì zú。
行当懋德覆群生,尽使洪纤皆发育。xíng dāng mào dé fù qún shēng,jǐn shǐ hóng xiān jiē fā yù。

潇湘八景画·远浦归帆

朱瞻基

斜阳欲挂晴川树,丹霞远映潇湘浦。xié yáng yù guà qíng chuān shù,dān xiá yuǎn yìng xiāo xiāng pǔ。
洞庭湖上接星沙,万里归舟自何处。dòng tíng hú shàng jiē xīng shā,wàn lǐ guī zhōu zì hé chù。
云帆缥缈天际来,势压滔天云浪摧。yún fān piāo miǎo tiān jì lái,shì yā tāo tiān yún làng cuī。
须臾已达汉江曲,江声汹涌如鸣雷。xū yú yǐ dá hàn jiāng qū,jiāng shēng xiōng yǒng rú míng léi。
汉阳城头夜吹角,暂从鹦鹉洲边泊。hàn yáng chéng tóu yè chuī jiǎo,zàn cóng yīng wǔ zhōu biān pō。
长笛一声山月低,残灯数点江云薄。zhǎng dí yī shēng shān yuè dī,cán dēng shù diǎn jiāng yún báo。
西蜀滇南与海通,浮波来往自无穷。xī shǔ diān nán yǔ hǎi tōng,fú bō lái wǎng zì wú qióng。
暮天已卷三湘雾,晓日还悬七泽风。mù tiān yǐ juǎn sān xiāng wù,xiǎo rì hái xuán qī zé fēng。
突兀危楼瞰江水,临眺何人频徙倚。tū wù wēi lóu kàn jiāng shuǐ,lín tiào hé rén pín xǐ yǐ。
寒鸦飞尽淡烟收,浩荡瑶空净如洗。hán yā fēi jǐn dàn yān shōu,hào dàng yáo kōng jìng rú xǐ。

潇湘八景画·渔村夕照

朱瞻基

岳阳城头望湘浦,芳草垂杨迷古渡。yuè yáng chéng tóu wàng xiāng pǔ,fāng cǎo chuí yáng mí gǔ dù。
晴岚霏白夕阳红,渺渺江村天欲暮。qíng lán fēi bái xī yáng hóng,miǎo miǎo jiāng cūn tiān yù mù。
渔家茅屋住汀洲,罢钓归来稳系舟。yú jiā máo wū zhù tīng zhōu,bà diào guī lái wěn xì zhōu。
自念生涯在网罟,临风高挂向船头。zì niàn shēng yá zài wǎng gǔ,lín fēng gāo guà xiàng chuán tóu。
出水鲜鳞杂紫蟹,垆头有酒还堪买。chū shuǐ xiān lín zá zǐ xiè,lú tóu yǒu jiǔ hái kān mǎi。
东邻西舍当此时,欢笑声余歌欸乃。dōng lín xī shě dāng cǐ shí,huān xiào shēng yú gē āi nǎi。
豚鱼吹浪白连天,隔江贾客促归船。tún yú chuī làng bái lián tiān,gé jiāng jiǎ kè cù guī chuán。
余光远映双凫外,残影半落孤鸿边。yú guāng yuǎn yìng shuāng fú wài,cán yǐng bàn luò gū hóng biān。
湖上高楼云外起,下瞰湖湘千百里。hú shàng gāo lóu yún wài qǐ,xià kàn hú xiāng qiān bǎi lǐ。
凭高一望楚天低,云树苍苍暮山紫。píng gāo yī wàng chǔ tiān dī,yún shù cāng cāng mù shān zǐ。

过史馆

宣宗章皇帝

荡荡尧光四表,巍巍舜德重华。dàng dàng yáo guāng sì biǎo,wēi wēi shùn dé zhòng huá。
祖考万年垂统,乾坤六合为家。zǔ kǎo wàn nián chuí tǒng,qián kūn liù hé wèi jiā。

上林春色

宣宗章皇帝

山际云开晓色,林间鸟弄春音。shān jì yún kāi xiǎo sè,lín jiān niǎo nòng chūn yīn。
物意皆含春意,天心允合吾心。wù yì jiē hán chūn yì,tiān xīn yǔn hé wú xīn。

咏撒扇

朱瞻基

湘浦烟霞交翠,剡溪花雨生香。xiāng pǔ yān xiá jiāo cuì,shàn xī huā yǔ shēng xiāng。
扫却人间炎暑,招回天上清凉。sǎo què rén jiān yán shǔ,zhāo huí tiān shàng qīng liáng。
3812