古诗词

湛若水

题嘉善寺住持僧大智画

湛若水

入山是天樵,出山是人樵。rù shān shì tiān qiáo,chū shān shì rén qiáo。
如何不息担,洗足看溪流。rú hé bù xī dān,xǐ zú kàn xī liú。

赠侍御钝庵何君升任德安府太守诗

湛若水

何使君,何使君,人称有脚之阳春。hé shǐ jūn,hé shǐ jūn,rén chēng yǒu jiǎo zhī yáng chūn。
阳春到处物皆欣,二方遗爱六碑存。yáng chūn dào chù wù jiē xīn,èr fāng yí ài liù bēi cún。
按辔骢马无生尘,剖符帝命乘朱轮。àn pèi cōng mǎ wú shēng chén,pōu fú dì mìng chéng zhū lún。
德安用德不用罚,千里牧刍无斗群。dé ān yòng dé bù yòng fá,qiān lǐ mù chú wú dòu qún。
坐使闾阎风俗淳,循良之政为一新。zuò shǐ lǘ yán fēng sú chún,xún liáng zhī zhèng wèi yī xīn。
尔时德民吁叹哉,何父何母使君仁。ěr shí dé mín xū tàn zāi,hé fù hé mǔ shǐ jūn rén。

登圭峰歌

湛若水

山罗列兮青青,泉纷飞兮泠泠。shān luó liè xī qīng qīng,quán fēn fēi xī líng líng。
人与凤高翔兮,世孰得而为缯。rén yǔ fèng gāo xiáng xī,shì shú dé ér wèi zēng。

富良歌

湛若水

乘玉节兮坐王子舟,披霞缨兮云裘。chéng yù jié xī zuò wáng zi zhōu,pī xiá yīng xī yún qiú。
击兰浆兮泛中流,冯夷舞兮蛟人游。jī lán jiāng xī fàn zhōng liú,féng yí wǔ xī jiāo rén yóu。
草萋兮荒洲怅,独立兮容与,望五云兮神州。cǎo qī xī huāng zhōu chàng,dú lì xī róng yǔ,wàng wǔ yún xī shén zhōu。

武夷风月代券付洪子歌

湛若水

武夷风月与人同,光霁之体无彼我、无终穷。wǔ yí fēng yuè yǔ rén tóng,guāng jì zhī tǐ wú bǐ wǒ wú zhōng qióng。
宇宙充塞,流行大通。yǔ zhòu chōng sāi,liú xíng dà tōng。
风月阅人知多少,人不见风月之始终。fēng yuè yuè rén zhī duō shǎo,rén bù jiàn fēng yuè zhī shǐ zhōng。
尧舜亦在光被中,回视浮云点太空。yáo shùn yì zài guāng bèi zhōng,huí shì fú yún diǎn tài kōng。
千古此明月,万古此清风。qiān gǔ cǐ míng yuè,wàn gǔ cǐ qīng fēng。
风来无迹,月去无踪。fēng lái wú jì,yuè qù wú zōng。
口不可授神可融,回也卓尔末由从。kǒu bù kě shòu shén kě róng,huí yě zhuó ěr mò yóu cóng。
武夷风月匪衣钵,以付洪子得其宗。wǔ yí fēng yuè fěi yī bō,yǐ fù hóng zi dé qí zōng。
得之衣钵亦无有,老拳槌碎还穹窿。dé zhī yī bō yì wú yǒu,lǎo quán chuí suì hái qióng lóng。
辛丑夏四月三日,甘泉居士湛若水书于胥江舟中。xīn chǒu xià sì yuè sān rì,gān quán jū shì zhàn ruò shuǐ shū yú xū jiāng zhōu zhōng。

始居朱明洞馆示洗奕倩秋官刘应言贰尹诸子

湛若水

畴昔访朱明,淩晨斯板筑。chóu xī fǎng zhū míng,líng chén sī bǎn zhù。
不谓四无邻,山深又多木。bù wèi sì wú lín,shān shēn yòu duō mù。
兹予入宅初,朋从宵秉烛。zī yǔ rù zhái chū,péng cóng xiāo bǐng zhú。
就榻拥被吟,病惫欣自足。jiù tà yōng bèi yín,bìng bèi xīn zì zú。
自足夫何为,我生得初服。zì zú fū hé wèi,wǒ shēng dé chū fú。
玉女峙北方,麻姑在西麓。yù nǚ zhì běi fāng,má gū zài xī lù。
暇蟆岌南临,呵禁护我屋。xiá má jí nán lín,hē jìn hù wǒ wū。
东海洪涛舂,鸡鸣观日浴。dōng hǎi hóng tāo chōng,jī míng guān rì yù。
闲从素心人,时来道心曲。xián cóng sù xīn rén,shí lái dào xīn qū。

题席光亭

湛若水

吾师一席光,从谁借于是。wú shī yī xí guāng,cóng shuí jiè yú shì。
一声凤凰鸣,五色映天地。yī shēng fèng huáng míng,wǔ sè yìng tiān dì。
此光师自光,何预他人事。cǐ guāng shī zì guāng,hé yù tā rén shì。
自性得自天,无借亦无匮。zì xìng dé zì tiān,wú jiè yì wú kuì。
不离一席间,天地万物备。bù lí yī xí jiān,tiān dì wàn wù bèi。

有怀南岳之约作诗酬觉山侍御

湛若水

故人知我趣,与我衡山行。gù rén zhī wǒ qù,yǔ wǒ héng shān xíng。
六翮生长风,意气倾洞庭。liù hé shēng zhǎng fēng,yì qì qīng dòng tíng。
北斗垂清光,南山入紫冥。běi dòu chuí qīng guāng,nán shān rù zǐ míng。
揽结兼两室,朱明与朱陵。lǎn jié jiān liǎng shì,zhū míng yǔ zhū líng。
优游寻五峰,玩心于神明。yōu yóu xún wǔ fēng,wán xīn yú shén míng。

衡山不远

湛若水

尧舜应不远,羹墙即躬逢。yáo shùn yīng bù yuǎn,gēng qiáng jí gōng féng。
宇宙应不远,万里方寸同。yǔ zhòu yīng bù yuǎn,wàn lǐ fāng cùn tóng。
衡山应不远,见之悠然中。héng shān yīng bù yuǎn,jiàn zhī yōu rán zhōng。
即此不远心,大道立可通。jí cǐ bù yuǎn xīn,dà dào lì kě tōng。
八极周瞬息,何必骑苍龙。bā jí zhōu shùn xī,hé bì qí cāng lóng。

将之南岳登岸渡武溪过芙蓉寄觉山

湛若水

驱车渡武溪,路过芙蓉西。qū chē dù wǔ xī,lù guò fú róng xī。
忆我去年游,旧路意皆迷。yì wǒ qù nián yóu,jiù lù yì jiē mí。
去年今年人,王孙芳草萋。qù nián jīn nián rén,wáng sūn fāng cǎo qī。
有风东南来,飘飘吹我衣。yǒu fēng dōng nán lái,piāo piāo chuī wǒ yī。
万里谁云远,寸心以为期。wàn lǐ shuí yún yuǎn,cùn xīn yǐ wèi qī。
起脚即已到,岳岭同天齐。qǐ jiǎo jí yǐ dào,yuè lǐng tóng tiān qí。

至梯上山麓将登矣忽为大雨所阻及乏仆夫而还作诗讼梯上神

湛若水

我闻梯山险,石磴过百盘。wǒ wén tī shān xiǎn,shí dèng guò bǎi pán。
如架淩云梯,平地入天门。rú jià líng yún tī,píng dì rù tiān mén。
山高岂无灵,感应讵不神。shān gāo qǐ wú líng,gǎn yīng jù bù shén。
七十轻千里,一念衡山勤。qī shí qīng qiān lǐ,yī niàn héng shān qín。
水深石啮趾,历途百邅迍。shuǐ shēn shí niè zhǐ,lì tú bǎi zhān zhūn。
胡为纳大麓,云雨骤漫漫。hú wèi nà dà lù,yún yǔ zhòu màn màn。
仆夫欲号泣,羸马拥不前。pū fū yù hào qì,léi mǎ yōng bù qián。
迥驾亦不易,胜事徒空言。jiǒng jià yì bù yì,shèng shì tú kōng yán。
我匪昌黎子,尔愧衡山云。wǒ fěi chāng lí zi,ěr kuì héng shān yún。
吾将愬厚地,巫成扣天阍。wú jiāng sù hòu dì,wū chéng kòu tiān hūn。
嗟予不度此,命也亦已焉。jiē yǔ bù dù cǐ,mìng yě yì yǐ yān。
不见临河叹,遗响垂千年。bù jiàn lín hé tàn,yí xiǎng chuí qiān nián。

南岳访胡致堂五峰兄弟故居

湛若水

不见李泌居,懒残煨芋处。bù jiàn lǐ mì jū,lǎn cán wēi yù chù。
五峰旧址存,问讯祠前树。wǔ fēng jiù zhǐ cún,wèn xùn cí qián shù。
优游南山下,寒暑三十度。yōu yóu nán shān xià,hán shǔ sān shí dù。
玩心何神明,玩者是谁作。wán xīn hé shén míng,wán zhě shì shuí zuò。
请君一转语,吾当执杖屦。qǐng jūn yī zhuǎn yǔ,wú dāng zhí zhàng jù。

送方金两生还福山诗

湛若水

二子何翩翩,负笈路四千。èr zi hé piān piān,fù jí lù sì qiān。
奈何为势拘,阅月上归船。nài hé wèi shì jū,yuè yuè shàng guī chuán。
安得效缩地,相见顷刻至。ān dé xiào suō dì,xiāng jiàn qǐng kè zhì。
万里即跬步,相见如梦寐。wàn lǐ jí kuǐ bù,xiāng jiàn rú mèng mèi。
我有缩地方,见尧在羹墙。wǒ yǒu suō dì fāng,jiàn yáo zài gēng qiáng。
念兹倏在兹,何忧山水长。niàn zī shū zài zī,hé yōu shān shuǐ zhǎng。
人为天地心,无上下古今。rén wèi tiān dì xīn,wú shàng xià gǔ jīn。
一体能感应,何远近高深。yī tǐ néng gǎn yīng,hé yuǎn jìn gāo shēn。

四居吟

湛若水

春宜居罗浮,冬宜居甘泉。chūn yí jū luó fú,dōng yí jū gān quán。
夏宜居西樵,秋宜居天关。xià yí jū xī qiáo,qiū yí jū tiān guān。
何以谓之宜,顺气无乖愆。hé yǐ wèi zhī yí,shùn qì wú guāi qiān。
罗浮春花发,西樵夏木蕃。luó fú chūn huā fā,xī qiáo xià mù fān。
天关秋水清,甘泉冬背寒。tiān guān qiū shuǐ qīng,gān quán dōng bèi hán。
四时运无穷,吾以了吾缘。sì shí yùn wú qióng,wú yǐ le wú yuán。

饮冼少汾氏鹤园观烟火有感似同志

湛若水

名园开午宴,入夜坐星轩。míng yuán kāi wǔ yàn,rù yè zuò xīng xuān。
烟火观气机,有若天使然。yān huǒ guān qì jī,yǒu ruò tiān shǐ rán。
人乃夺天巧,天人无后先。rén nǎi duó tiān qiǎo,tiān rén wú hòu xiān。
平空作雷电,花鸟争喧妍。píng kōng zuò léi diàn,huā niǎo zhēng xuān yán。
万有生于无,人事何足怜。wàn yǒu shēng yú wú,rén shì hé zú lián。
风波起平地,毁誉虚相传。fēng bō qǐ píng dì,huǐ yù xū xiāng chuán。
周孔大圣人,流言悄忧心。zhōu kǒng dà shèng rén,liú yán qiāo yōu xīn。
哲人善自释,赖古多此贤。zhé rén shàn zì shì,lài gǔ duō cǐ xián。
万变如是观,而我无事焉。wàn biàn rú shì guān,ér wǒ wú shì yān。

初宿仰圣楼

湛若水

小楼依白石,且近周公涯。xiǎo lóu yī bái shí,qiě jìn zhōu gōng yá。
溪水迎门入,贾舫趁潮回。xī shuǐ yíng mén rù,jiǎ fǎng chèn cháo huí。
闹市可安禅,缘未学如来。nào shì kě ān chán,yuán wèi xué rú lái。
因寻周公梦,来者犹可追。yīn xún zhōu gōng mèng,lái zhě yóu kě zhuī。
一日供偃仰,明日非所裁。yī rì gōng yǎn yǎng,míng rì fēi suǒ cái。

将入朱明宿源头精舍

湛若水

到岸宿源头,源头乃吾庐。dào àn sù yuán tóu,yuán tóu nǎi wú lú。
自兹达朱明,近可卅里馀。zì zī dá zhū míng,jìn kě sà lǐ yú。
插柳妨前江,围竹背后畲。chā liǔ fáng qián jiāng,wéi zhú bèi hòu shē。
八十已任真,藩篱知有无。bā shí yǐ rèn zhēn,fān lí zhī yǒu wú。
未计明日事,日夕相与娱。wèi jì míng rì shì,rì xī xiāng yǔ yú。

自挽诗

湛若水

入山取椑随,为待终焉翁。rù shān qǔ bēi suí,wèi dài zhōng yān wēng。
翁年八十一,三万化日中。wēng nián bā shí yī,sān wàn huà rì zhōng。
即尽亦已足,无复芥心胸。jí jǐn yì yǐ zú,wú fù jiè xīn xiōng。
昨闭烟霞关,悭不与人同。zuó bì yān xiá guān,qiān bù yǔ rén tóng。
今归天堂土,骨肉等蒿蓬。jīn guī tiān táng tǔ,gǔ ròu děng hāo péng。
毁誉满天下,同时并成空。huǐ yù mǎn tiān xià,tóng shí bìng chéng kōng。
但恨在生时,所志末由从。dàn hèn zài shēng shí,suǒ zhì mò yóu cóng。
为子未尽孝,为臣未尽忠。wèi zi wèi jǐn xiào,wèi chén wèi jǐn zhōng。
致君本无术,为民没成功。zhì jūn běn wú shù,wèi mín méi chéng gōng。
毁方愧瓦合,直行悲途穷。huǐ fāng kuì wǎ hé,zhí xíng bēi tú qióng。
今则誓长往,聚散大化工。jīn zé shì zhǎng wǎng,jù sàn dà huà gōng。
天道尚去来,人理有始终。tiān dào shàng qù lái,rén lǐ yǒu shǐ zhōng。
何哉失声哭,虑师迷去踪。hé zāi shī shēng kū,lǜ shī mí qù zōng。
贤者或筑室,送客各西东。xián zhě huò zhù shì,sòng kè gè xī dōng。

鸡鸣一章示诸生

湛若水

鸡鸣起为善,拥衾坐中思。jī míng qǐ wèi shàn,yōng qīn zuò zhōng sī。
乘此夜气生,丕显亦无为。chéng cǐ yè qì shēng,pī xiǎn yì wú wèi。
汤周云待旦,待之乃何施。tāng zhōu yún dài dàn,dài zhī nǎi hé shī。
不待以不先,从心任化机。bù dài yǐ bù xiān,cóng xīn rèn huà jī。

自寿且酬三十子寿觞

湛若水

生年八十一,八十能知非。shēng nián bā shí yī,bā shí néng zhī fēi。
秋瓜未脱蒂,多年亦奚为。qiū guā wèi tuō dì,duō nián yì xī wèi。
所幸男子身,聪明无损亏。suǒ xìng nán zi shēn,cōng míng wú sǔn kuī。
又幸生中国,四朝全盛时。yòu xìng shēng zhōng guó,sì cháo quán shèng shí。
收身自卿相,归来学鸱夷。shōu shēn zì qīng xiāng,guī lái xué chī yí。
朱明与朱陵,洞天随所之。zhū míng yǔ zhū líng,dòng tiān suí suǒ zhī。
挈家入烟霞,永谢世危机。qiè jiā rù yān xiá,yǒng xiè shì wēi jī。
又幸得其门,入室似有期。yòu xìng dé qí mén,rù shì shì yǒu qī。
自兹超六合,无论到期颐。zì zī chāo liù hé,wú lùn dào qī yí。
试与诸贤约,且作廿年规。shì yǔ zhū xián yuē,qiě zuò niàn nián guī。