古诗词

程敏政

十二月七日有事西山陵园宿功德寺航公房次韵二首

程敏政

白石岩扉锁绿萝,江南佳处此无多。bái shí yán fēi suǒ lǜ luó,jiāng nán jiā chù cǐ wú duō。
天晴楼阁雾中见,日晚牛羊山下过。tiān qíng lóu gé wù zhōng jiàn,rì wǎn niú yáng shān xià guò。
寂寂古祠依灌木,亭亭枯苇向寒波。jì jì gǔ cí yī guàn mù,tíng tíng kū wěi xiàng hán bō。
诗禅久绝风花句,神女无劳说旧魔。shī chán jiǔ jué fēng huā jù,shén nǚ wú láo shuō jiù mó。

十四日斋宿翰林东署有怀时同寅诸君子多奉送大行赴山陵

程敏政

一榻萧然紫禁东,碧天如水夜将中。yī tà xiāo rán zǐ jìn dōng,bì tiān rú shuǐ yè jiāng zhōng。
繁霜气侮青绫薄,烱月光涵玉署空。fán shuāng qì wǔ qīng líng báo,jiǒng yuè guāng hán yù shǔ kōng。
林影不摇寒印地,柝声相续远含风。lín yǐng bù yáo hán yìn dì,tuò shēng xiāng xù yuǎn hán fēng。
拥衾却忆沙河道,毳幕薰炉几处同。yōng qīn què yì shā hé dào,cuì mù xūn lú jǐ chù tóng。

十六夜南郊看牲有作

程敏政

月上圆丘辇路平,礼宫新议借绯行。yuè shàng yuán qiū niǎn lù píng,lǐ gōng xīn yì jiè fēi xíng。
前驱接踵呼清道,中使留身候锁城。qián qū jiē zhǒng hū qīng dào,zhōng shǐ liú shēn hòu suǒ chéng。
龙漏下传银箭急,牲房分送绛纱明。lóng lòu xià chuán yín jiàn jí,shēng fáng fēn sòng jiàng shā míng。
归来玉树题封事,坐视宫花晓奏名。guī lái yù shù tí fēng shì,zuò shì gōng huā xiǎo zòu míng。

二月七日右顺天门奉雍王殿下讲读及侍书三日赐宴有作

程敏政

帝子英标仅八龄,书堂新启傍彤庭。dì zi yīng biāo jǐn bā líng,shū táng xīn qǐ bàng tóng tíng。
分张彩笔看题字,指点牙签与授经。fēn zhāng cǎi bǐ kàn tí zì,zhǐ diǎn yá qiān yǔ shòu jīng。
侍史换香占昼漏,贵人传敕赐春醽。shì shǐ huàn xiāng zhàn zhòu lòu,guì rén chuán chì cì chūn líng。
非才滥窃隆师礼,数墨寻行愧典刑。fēi cái làn qiè lóng shī lǐ,shù mò xún xíng kuì diǎn xíng。

戊申二月十二日扈从亲耕籍田宴上作

程敏政

万乘亲耕举盛仪,东都晴日正舒迟。wàn chéng qīn gēng jǔ shèng yí,dōng dōu qíng rì zhèng shū chí。
农分野色随金耒,乐乱春声动彩旗。nóng fēn yě sè suí jīn lěi,lè luàn chūn shēng dòng cǎi qí。
扈跸幸叨沾镐燕,纪成谁可续豳诗。hù bì xìng dāo zhān gǎo yàn,jì chéng shuí kě xù bīn shī。
主张稼穑艰难意,天赐丰年定有期。zhǔ zhāng jià sè jiān nán yì,tiān cì fēng nián dìng yǒu qī。

三月八日扈从视学听讲说命文言有作

程敏政

万乘隆师礼不烦,上庠开讲重渊源。wàn chéng lóng shī lǐ bù fán,shàng xiáng kāi jiǎng zhòng yuān yuán。
朝衣绚日金绯匝,御帜迎风锦绣翻。cháo yī xuàn rì jīn fēi zā,yù zhì yíng fēng jǐn xiù fān。
相业古来存说命,龙飞今日感文言。xiāng yè gǔ lái cún shuō mìng,lóng fēi jīn rì gǎn wén yán。
凤团分赐叨陪坐,愿续声诗纪治元。fèng tuán fēn cì dāo péi zuò,yuàn xù shēng shī jì zhì yuán。

视学归行庆贺礼毕初开史馆有诏以敏政为纂修官首

程敏政

雨晴东观日华高,盛典相仍未觉劳。yǔ qíng dōng guān rì huá gāo,shèng diǎn xiāng réng wèi jué láo。
圣主临雍还驻辇,史臣分局坐挥毫。shèng zhǔ lín yōng hái zhù niǎn,shǐ chén fēn jú zuò huī háo。
贱名何敢当明诏,优宠频烦赐上醪。jiàn míng hé gǎn dāng míng zhào,yōu chǒng pín fán cì shàng láo。
金匮有严千古事,愿将驱策殿时髦。jīn kuì yǒu yán qiān gǔ shì,yuàn jiāng qū cè diàn shí máo。

清明陪祀西陵二首

程敏政

暖风连日涨游尘,好雨东来足慰人。nuǎn fēng lián rì zhǎng yóu chén,hǎo yǔ dōng lái zú wèi rén。
湿翠倚空山尽出,淡黄当路柳初匀。shī cuì yǐ kōng shān jǐn chū,dàn huáng dāng lù liǔ chū yún。
鸡啼县郭才经午,马踏川原正及春。jī tí xiàn guō cái jīng wǔ,mǎ tà chuān yuán zhèng jí chūn。
陵庙礼成归奏御,杏饧榆火一番新。líng miào lǐ chéng guī zòu yù,xìng táng yú huǒ yī fān xīn。

清明陪祀西陵二首

程敏政

已将微雨湿尘缨,更息寒风待礼成。yǐ jiāng wēi yǔ shī chén yīng,gèng xī hán fēng dài lǐ chéng。
万口共夸天气好,四山惟见月华明。wàn kǒu gòng kuā tiān qì hǎo,sì shān wéi jiàn yuè huá míng。
寝园夜下更声促,辇道沙乾马足轻。qǐn yuán yè xià gèng shēng cù,niǎn dào shā qián mǎ zú qīng。
一任朝陵常属我,新诗题遍永安城。yī rèn cháo líng cháng shǔ wǒ,xīn shī tí biàn yǒng ān chéng。

十二日初开经筵赐宴及白金彩币宝镪感而有作

程敏政

讲筵初启荷恩荣,彩币兼金重礼成。jiǎng yán chū qǐ hé ēn róng,cǎi bì jiān jīn zhòng lǐ chéng。
谁有责难窥孟子,只应稽古笑桓生。shuí yǒu zé nán kuī mèng zi,zhǐ yīng jī gǔ xiào huán shēng。
黄封露泻春杯数,紫禁风传午漏平。huáng fēng lù xiè chūn bēi shù,zǐ jìn fēng chuán wǔ lòu píng。
浅薄将何增圣学,几回徒有爱君情。qiǎn báo jiāng hé zēng shèng xué,jǐ huí tú yǒu ài jūn qíng。

十三日文华后殿早进读尚书孟子午进讲大学衍义日以为常读毕赐宴讲毕赐茶上皆呼先生而不名惭感之馀敬赋以志

程敏政

禁中清切异人间,诏许词臣奉燕闲。jìn zhōng qīng qiè yì rén jiān,zhào xǔ cí chén fèng yàn xián。
新政屡闻诛左道,遗书真欲见西山。xīn zhèng lǚ wén zhū zuǒ dào,yí shū zhēn yù jiàn xī shān。
猥加体貌惭天语,愧乏箴规动圣颜。wěi jiā tǐ mào cán tiān yǔ,kuì fá zhēn guī dòng shèng yán。
日转觚棱才罢讲,外庭催上午朝斑。rì zhuǎn gū léng cái bà jiǎng,wài tíng cuī shàng wǔ cháo bān。

四月二十八日起屡赐鲜笋青梅鲥鱼枇杷杨梅雪梨鲜藕

程敏政

都城三伏暑方炎,天上分鲜我亦沾。dōu chéng sān fú shǔ fāng yán,tiān shàng fēn xiān wǒ yì zhān。
缄发紫泥留榼筥,香生青箬带冰盐。jiān fā zǐ ní liú kē jǔ,xiāng shēng qīng ruò dài bīng yán。
南舟远贡来何数,北客初尝味更添。nán zhōu yuǎn gòng lái hé shù,běi kè chū cháng wèi gèng tiān。
为感岁时翻赐帖,不知残日下疏帘。wèi gǎn suì shí fān cì tiē,bù zhī cán rì xià shū lián。

五月二十九日起屡赐桃杏郁李莲房筥上黄封或题上林监进乾清宫八字或题上林苑海子进乾清宫九字或题司马苑局进乾清宫茶房上用十一字

程敏政

御果频颁出尚方,满筐甘溢露瀼瀼。yù guǒ pín bān chū shàng fāng,mǎn kuāng gān yì lù ráng ráng。
黄封尽带乾清字,朱实平分上苑香。huáng fēng jǐn dài qián qīng zì,zhū shí píng fēn shàng yuàn xiāng。
谢表亲将烦内使,承欢先捧寿高堂。xiè biǎo qīn jiāng fán nèi shǐ,chéng huān xiān pěng shòu gāo táng。
自知犬马功何逮,一饭从来不敢忘。zì zhī quǎn mǎ gōng hé dǎi,yī fàn cóng lái bù gǎn wàng。

七月二十日文华殿后讲毕上顾中官赐讲臣冠带靴袍臣敏政预赐织金云雁绯袍一有副金带一乌纱帽及皂靴面谢讫上顾谓曰先生辛苦共对曰此皆职分所当为顿首而退

程敏政

日上罘罳晓殿深,湛恩稠叠驾亲临。rì shàng fú sī xiǎo diàn shēn,zhàn ēn chóu dié jià qīn lín。
对衣红濯天机锦,束带黄分内帑金。duì yī hóng zhuó tiān jī jǐn,shù dài huáng fēn nèi tǎng jīn。
久幸清班容宦履,渐惭华发点朝簪。jiǔ xìng qīng bān róng huàn lǚ,jiàn cán huá fā diǎn cháo zān。
经生职分寻常事,消得君王念苦辛。jīng shēng zhí fēn xún cháng shì,xiāo dé jūn wáng niàn kǔ xīn。

留别士钦

程敏政

一夜台章达冕旒,圣恩如海得归休。yī yè tái zhāng dá miǎn liú,shèng ēn rú hǎi dé guī xiū。
却怜故旧多青眼,不道疏慵早白头。què lián gù jiù duō qīng yǎn,bù dào shū yōng zǎo bái tóu。
耕凿有情还卜颖,简编无分久依刘。gēng záo yǒu qíng hái bo yǐng,jiǎn biān wú fēn jiǔ yī liú。
独馀晚节生涯在,乐满樵林与钓洲。dú yú wǎn jié shēng yá zài,lè mǎn qiáo lín yǔ diào zhōu。

辞朝出城借宿清化寺

程敏政

早脱朝簪出帝城,喜分禅榻坐深更。zǎo tuō cháo zān chū dì chéng,xǐ fēn chán tà zuò shēn gèng。
便疑身在山中住,追笑诗从马上成。biàn yí shēn zài shān zhōng zhù,zhuī xiào shī cóng mǎ shàng chéng。
把钓未应归计拙,照人偏爱佛灯明。bǎ diào wèi yīng guī jì zhuō,zhào rén piān ài fú dēng míng。
枕酣一夜清无梦,蕉鹿当年亦浪惊。zhěn hān yī yè qīng wú mèng,jiāo lù dāng nián yì làng jīng。

得用光宗侄新安寄来书并禄命书一纸有劝予省人事谢应酬及早归之意时予得遣出城已三日矣喜而有作

程敏政

小阮书来亦太奇,劝予休遣鬓成丝。xiǎo ruǎn shū lái yì tài qí,quàn yǔ xiū qiǎn bìn chéng sī。
谁知逆旅开缄日,正是君王赐玦时。shuí zhī nì lǚ kāi jiān rì,zhèng shì jūn wáng cì jué shí。
恩负从龙真大愧,命当磨蝎可中移。ēn fù cóng lóng zhēn dà kuì,mìng dāng mó xiē kě zhōng yí。
山林不日重相见,喜取新成第一诗。shān lín bù rì zhòng xiāng jiàn,xǐ qǔ xīn chéng dì yī shī。

题先公遗诗后

程敏政

先公当日将西兵,文武衣冠此饯行。xiān gōng dāng rì jiāng xī bīng,wén wǔ yī guān cǐ jiàn xíng。
天上节旄临大寺,风前金鼓动高城。tiān shàng jié máo lín dà sì,fēng qián jīn gǔ dòng gāo chéng。
鲤庭已愧闻诗业,鸟道犹传奏凯声。lǐ tíng yǐ kuì wén shī yè,niǎo dào yóu chuán zòu kǎi shēng。
二十年来弹指过,壁间挥泪续题名。èr shí nián lái dàn zhǐ guò,bì jiān huī lèi xù tí míng。

送辨如海上人还松江

程敏政

霜鸿将尽一帆开,远别难胜老辨才。shuāng hóng jiāng jǐn yī fān kāi,yuǎn bié nán shèng lǎo biàn cái。
郢客未分新社约,吴僧先扫旧经台。yǐng kè wèi fēn xīn shè yuē,wú sēng xiān sǎo jiù jīng tái。
枯肠腊供芟畦菜,白足春游了径苔。kū cháng là gōng shān qí cài,bái zú chūn yóu le jìng tái。
闻说木兰花未老,晚香盈握待师来。wén shuō mù lán huā wèi lǎo,wǎn xiāng yíng wò dài shī lái。

客请游望湖亭修碧轩不及往次韵二首

程敏政

西望湖天半日程,拟?寒渌洗尘缨。xī wàng hú tiān bàn rì chéng,nǐ hán lù xǐ chén yīng。
一湾路隔红云远,五月凉生白苎轻。yī wān lù gé hóng yún yuǎn,wǔ yuè liáng shēng bái zhù qīng。
山寺茶烟冲鹤起,石门空翠逼人清。shān sì chá yān chōng hè qǐ,shí mén kōng cuì bī rén qīng。
春来遥忆凭阑处,万顷鸥波夕照明。chūn lái yáo yì píng lán chù,wàn qǐng ōu bō xī zhào míng。