古诗词

蒋士铨

舟中读书

蒋士铨

束书厚疆圉,自固恐自陷。shù shū hòu jiāng yǔ,zì gù kǒng zì xiàn。
心兵失铦铓,何药与淬蘸。xīn bīng shī xiān máng,hé yào yǔ cuì zhàn。
十载伏髹几,剥处泽可鉴。shí zài fú xiū jǐ,bō chù zé kě jiàn。
两袖月补缀,布褐色为俭。liǎng xiù yuè bǔ zhuì,bù hè sè wèi jiǎn。
锐力辟志猛,强识得天欠。ruì lì pì zhì měng,qiáng shí dé tiān qiàn。
馋夫胃脾弱,呕哕负咀啖。chán fū wèi pí ruò,ǒu huì fù jǔ dàn。
齿牙宁不饕,胸腹卒难餍。chǐ yá níng bù tāo,xiōng fù zú nán yàn。
精气因迷谬,智慧坠昏垫。jīng qì yīn mí miù,zhì huì zhuì hūn diàn。
终岁无逸获,手眼役颇厌。zhōng suì wú yì huò,shǒu yǎn yì pǒ yàn。
去之日悠悠,此身殊泛泛。qù zhī rì yōu yōu,cǐ shēn shū fàn fàn。
吾师新安叟,相啖独醇酽。wú shī xīn ān sǒu,xiāng dàn dú chún yàn。
坐我艨艟舟,目送觅觞滥。zuò wǒ méng chōng zhōu,mù sòng mì shāng làn。
久别俟新异,再见或播摲。jiǔ bié qí xīn yì,zài jiàn huò bō chàn。
讵谓岁月改,忧虞计罂甔。jù wèi suì yuè gǎi,yōu yú jì yīng dān。
阘䢆成坐废,谋食类愚暗。dá chéng zuò fèi,móu shí lèi yú àn。
学道我所欲,救死恐莫赡。xué dào wǒ suǒ yù,jiù sǐ kǒng mò shàn。
寒饿疾已痼,日待斗石砭。hán è jí yǐ gù,rì dài dòu shí biān。
及兹春靃靡,而乃挂江帆。jí zī chūn huò mí,ér nǎi guà jiāng fān。
得朋丐资斧,欲吐口喁噞。dé péng gài zī fǔ,yù tǔ kǒu yóng yǎn。
所识半穷乏,不免诧鬼瞰。suǒ shí bàn qióng fá,bù miǎn chà guǐ kàn。
世路未可测,光景讵能缆。shì lù wèi kě cè,guāng jǐng jù néng lǎn。
执理不胜欲,倏忽营两念。zhí lǐ bù shèng yù,shū hū yíng liǎng niàn。
纳睛入胸膈,反目自鞫勘。nà jīng rù xiōng gé,fǎn mù zì jū kān。
可怜文字腹,呀然告虚歉。kě lián wén zì fù,ya rán gào xū qiàn。
饥肠时一鸣,苦心倏藏敛。jī cháng shí yī míng,kǔ xīn shū cáng liǎn。
以兹焚脏府,奚待灶木㮇。yǐ zī fén zàng fǔ,xī dài zào mù tiàn。
所嗟肝与胆,雪亮一古剑。suǒ jiē gān yǔ dǎn,xuě liàng yī gǔ jiàn。
本无机械巧,不畏穿窬舚。běn wú jī xiè qiǎo,bù wèi chuān yú tiàn。
对书识弥旷,当仁意稍僣。duì shū shí mí kuàng,dāng rén yì shāo tiě。
浩然敌外铄,自得足隐验。hào rán dí wài shuò,zì dé zú yǐn yàn。
滩涡移旧痕,岸树坼新艳。tān wō yí jiù hén,àn shù chè xīn yàn。
及时彼诚能,流瞩我亦暂。jí shí bǐ chéng néng,liú zhǔ wǒ yì zàn。
观物拾奇悟,识字增默忏。guān wù shí qí wù,shí zì zēng mò chàn。
纤夫曳舟上,去波有余憾。xiān fū yè zhōu shàng,qù bō yǒu yú hàn。
行当悃图史,朗诵越天堑。xíng dāng kǔn tú shǐ,lǎng sòng yuè tiān qiàn。

远游

蒋士铨

初日照林莽,积霭生庭闱。chū rì zhào lín mǎng,jī ǎi shēng tíng wéi。
长跪拜慈母,有泪不敢垂。zhǎng guì bài cí mǔ,yǒu lèi bù gǎn chuí。
连年客道路,儿生未远离。lián nián kè dào lù,ér shēng wèi yuǎn lí。
力学既苦晚,可复无常师。lì xué jì kǔ wǎn,kě fù wú cháng shī。
负笈出门去,白日东西驰。fù jí chū mén qù,bái rì dōng xī chí。
远游幸有方,母心毋念之。yuǎn yóu xìng yǒu fāng,mǔ xīn wú niàn zhī。
儿食有齑粥,母毋念儿饥。ér shí yǒu jī zhōu,mǔ wú niàn ér jī。
儿服有敝裘,母毋念儿衣。ér fú yǒu bì qiú,mǔ wú niàn ér yī。
倚闾勿盼望,岁莫儿当归。yǐ lǘ wù pàn wàng,suì mò ér dāng guī。
俯首听儿言,丁宁语儿知。fǔ shǒu tīng ér yán,dīng níng yǔ ér zhī。
小妹不解事,视母为笑啼。xiǎo mèi bù jiě shì,shì mǔ wèi xiào tí。
新妇亦善愁,含泪无言词。xīn fù yì shàn chóu,hán lèi wú yán cí。
繁忧未能语,匪但离别悲。fán yōu wèi néng yǔ,fěi dàn lí bié bēi。
父车既已驾,我行复迟迟。fù chē jì yǐ jià,wǒ xíng fù chí chí。
岂无寸草心,珍重三春晖。qǐ wú cùn cǎo xīn,zhēn zhòng sān chūn huī。
仰看林间乌,绕树哑哑飞。yǎng kàn lín jiān wū,rào shù yǎ yǎ fēi。

远游

蒋士铨

神山有威凤,万里求其凰。shén shān yǒu wēi fèng,wàn lǐ qiú qí huáng。
十载未能遇,翩然归故乡。shí zài wèi néng yù,piān rán guī gù xiāng。
邂逅梧桐阴,锦翼同翱翔。xiè hòu wú tóng yīn,jǐn yì tóng áo xiáng。
羽毛耀文采,顾盼生辉光。yǔ máo yào wén cǎi,gù pàn shēng huī guāng。
竹实既云美,天运亦复昌。zhú shí jì yún měi,tiān yùn yì fù chāng。
安能老丹穴,而不思明堂。ān néng lǎo dān xué,ér bù sī míng táng。
天风吹红云,灵匹此分张。tiān fēng chuī hóng yún,líng pǐ cǐ fēn zhāng。
岂不念栖息,何以酬文章。qǐ bù niàn qī xī,hé yǐ chóu wén zhāng。
一飞仪虞廷,再飞鸣岐阳。yī fēi yí yú tíng,zài fēi míng qí yáng。
振羽还神山,比翼游扶桑。zhèn yǔ hái shén shān,bǐ yì yóu fú sāng。
拙哉共命鸟,委曲蓬蒿旁。zhuō zāi gòng mìng niǎo,wěi qū péng hāo páng。

送汪鱼亭还里

蒋士铨

来何栖栖去草草,送君再出长安道。lái hé qī qī qù cǎo cǎo,sòng jūn zài chū zhǎng ān dào。
柳条不似昔年青,秋气真随故人老。liǔ tiáo bù shì xī nián qīng,qiū qì zhēn suí gù rén lǎo。
君将入仕游未倦,我欲著书心已槁。jūn jiāng rù shì yóu wèi juàn,wǒ yù zhù shū xīn yǐ gǎo。
不忘沟壑守穷乏,耻向妻孥说温饱。bù wàng gōu hè shǒu qióng fá,chǐ xiàng qī nú shuō wēn bǎo。
年来自许黏壁枯,相对犹怜择枝绕。nián lái zì xǔ nián bì kū,xiāng duì yóu lián zé zhī rào。
君身木彊气不屈,神鬼揶揄百端扰。jūn shēn mù jiàng qì bù qū,shén guǐ yé yú bǎi duān rǎo。
高才易竭须善继,美誉难胜贵终保。gāo cái yì jié xū shàn jì,měi yù nán shèng guì zhōng bǎo。
千金屡散身枉劳,万卷重开归及早。qiān jīn lǚ sàn shēn wǎng láo,wàn juǎn zhòng kāi guī jí zǎo。
孺人稚子入乡梦,泪洒镫檠客怀渺。rú rén zhì zi rù xiāng mèng,lèi sǎ dèng qíng kè huái miǎo。
陶潜醉语醒者恕,杜甫登床贵人恼。táo qián zuì yǔ xǐng zhě shù,dù fǔ dēng chuáng guì rén nǎo。
家无儋石岂得住,主客初心亦难晓。jiā wú dān shí qǐ dé zhù,zhǔ kè chū xīn yì nán xiǎo。
敝裘羸马天苍茫,投辖倾囊事缥缈。bì qiú léi mǎ tiān cāng máng,tóu xiá qīng náng shì piāo miǎo。
漫抛心力绣平原,谁出黄金铸贾岛。màn pāo xīn lì xiù píng yuán,shuí chū huáng jīn zhù jiǎ dǎo。
卅年故旧几人存,千里关山何处好。sà nián gù jiù jǐ rén cún,qiān lǐ guān shān hé chù hǎo。
布帆安稳浩歌还,回首交游迹如扫。bù fān ān wěn hào gē hái,huí shǒu jiāo yóu jì rú sǎo。

兴安道中

蒋士铨

群山奔会中,孤岭每一卸。qún shān bēn huì zhōng,gū lǐng měi yī xiè。
丛丛灌木合,隐隐村墟藉。cóng cóng guàn mù hé,yǐn yǐn cūn xū jí。
后巘降已深,前溪入犹乍。hòu yǎn jiàng yǐ shēn,qián xī rù yóu zhà。
田畴好风日,夜雨长禾稼。tián chóu hǎo fēng rì,yè yǔ zhǎng hé jià。
丈人倚柴荆,召客憩茅舍。zhàng rén yǐ chái jīng,zhào kè qì máo shě。
绕屋栖余粮,仓廪无隙罅。rào wū qī yú liáng,cāng lǐn wú xì xià。
丰年岂有常,比户毕婚嫁。fēng nián qǐ yǒu cháng,bǐ hù bì hūn jià。

兴安道中

蒋士铨

连峦石轮囷,起伏散壁垒。lián luán shí lún qūn,qǐ fú sàn bì lěi。
我疑神人战,旗鼓掷于此。wǒ yí shén rén zhàn,qí gǔ zhì yú cǐ。
免胄鬝尔颠,覆釜赭其底。miǎn zhòu qiān ěr diān,fù fǔ zhě qí dǐ。
时清洗兵久,刀剑不须砥。shí qīng xǐ bīng jiǔ,dāo jiàn bù xū dǐ。
地力用各殊,藉以镇郊鄙。dì lì yòng gè shū,jí yǐ zhèn jiāo bǐ。
团团列星陨,鞭挞孰能徙。tuán tuán liè xīng yǔn,biān tà shú néng xǐ。
崩崖垂象鼻,宛若钜桥圯。bēng yá chuí xiàng bí,wǎn ruò jù qiáo yí。
石尔苟能言,吾将扣微旨。shí ěr gǒu néng yán,wú jiāng kòu wēi zhǐ。

兴安道中

蒋士铨

灵山自端居,岑山走一臂。líng shān zì duān jū,cén shān zǒu yī bì。
侧岭卧高原,城郭压肩背。cè lǐng wò gāo yuán,chéng guō yā jiān bèi。
县门带场圃,榛莽杂芜秽。xiàn mén dài chǎng pǔ,zhēn mǎng zá wú huì。
街衢日色薄,寂寞吏民对。jiē qú rì sè báo,jì mò lì mín duì。
昔闻聚逋逃,据险亦可畏。xī wén jù bū táo,jù xiǎn yì kě wèi。
荒墟存黑灰,冶灶今则废。huāng xū cún hēi huī,yě zào jīn zé fèi。
怀哉古人心,建置岂无谓。huái zāi gǔ rén xīn,jiàn zhì qǐ wú wèi。

出门

蒋士铨

三十官京师,迎母东华住。sān shí guān jīng shī,yíng mǔ dōng huá zhù。
四十归田园,别母临安去。sì shí guī tián yuán,bié mǔ lín ān qù。
十年不离膝,一朝行李具。shí nián bù lí xī,yī cháo xíng lǐ jù。
陨涕看乌雏,哑哑绕庭树。yǔn tì kàn wū chú,yǎ yǎ rào tíng shù。

出门

蒋士铨

老怀重骨肉,贫家轻别离。lǎo huái zhòng gǔ ròu,pín jiā qīng bié lí。
饥来携子出,低头拙言词。jī lái xié zi chū,dī tóu zhuō yán cí。
我肠转车轮,母泪落绠縻。wǒ cháng zhuǎn chē lún,mǔ lèi luò gěng mí。
牵衣不成语,但道勿我思。qiān yī bù chéng yǔ,dàn dào wù wǒ sī。
垂老别儿孙,感伤唯自知。chuí lǎo bié ér sūn,gǎn shāng wéi zì zhī。
我生无弟兄,亲戚况天涯。wǒ shēng wú dì xiōng,qīn qī kuàng tiān yá。
馨膳托家人,痛矣《南陔》诗。xīn shàn tuō jiā rén,tòng yǐ nán gāi shī。

出门

蒋士铨

知廉十五龄,始去祖母怀。zhī lián shí wǔ líng,shǐ qù zǔ mǔ huái。
平生鞠育心,至此益无涯。píng shēng jū yù xīn,zhì cǐ yì wú yá。
娇憨性不驯,恃爱每多乖。jiāo hān xìng bù xùn,shì ài měi duō guāi。
再拜萌本念,号泣声哀哀。zài bài méng běn niàn,hào qì shēng āi āi。
衣履悉手制,老泪痕难揩。yī lǚ xī shǒu zhì,lǎo lèi hén nán kāi。
丁宁慎食眠,力学期克谐。dīng níng shèn shí mián,lì xué qī kè xié。
勿令受笞挞,致我遥心摧。wù lìng shòu chī tà,zhì wǒ yáo xīn cuī。

出门

蒋士铨

昔别但思子,今别兼思孙。xī bié dàn sī zi,jīn bié jiān sī sūn。
服我初服衣,旧泪连新痕。fú wǒ chū fú yī,jiù lèi lián xīn hén。
禄仕养且薄,家食宁足存。lù shì yǎng qiě báo,jiā shí níng zú cún。
古人重恒产,至性皆可敦。gǔ rén zhòng héng chǎn,zhì xìng jiē kě dūn。
俯仰有惭色,勋业谁能论。fǔ yǎng yǒu cán sè,xūn yè shuí néng lùn。
一身苦支离,难答君亲恩。yī shēn kǔ zhī lí,nán dá jūn qīn ēn。

出门

蒋士铨

病妇偃空床,行矣不能顾。bìng fù yǎn kōng chuáng,xíng yǐ bù néng gù。
岂无儿女情,门外多歧路。qǐ wú ér nǚ qíng,mén wài duō qí lù。
药烟启罗帏,复牵知廉衣。yào yān qǐ luó wéi,fù qiān zhī lián yī。
伤哉母子别,惨于夫妇离。shāng zāi mǔ zi bié,cǎn yú fū fù lí。
两季学母泣,恋兄亦依依。liǎng jì xué mǔ qì,liàn xiōng yì yī yī。
送耶出门去,问耶何日归。sòng yé chū mén qù,wèn yé hé rì guī。

出门

蒋士铨

归期若许长,去路日已远。guī qī ruò xǔ zhǎng,qù lù rì yǐ yuǎn。
语妇惜忧劳,劝母加餐饭。yǔ fù xī yōu láo,quàn mǔ jiā cān fàn。
风来画堂深,日下离亭晚。fēng lái huà táng shēn,rì xià lí tíng wǎn。
抑情只自伤,却顾敢频反。yì qíng zhǐ zì shāng,què gù gǎn pín fǎn。
出郭愁思纷,登舟客心短。chū guō chóu sī fēn,dēng zhōu kè xīn duǎn。
夕梦共儿还,孤篷雨声断。xī mèng gòng ér hái,gū péng yǔ shēng duàn。

梅花岭吊史阁部

蒋士铨

号令难安四镇强,甘同马革自沉湘。hào lìng nán ān sì zhèn qiáng,gān tóng mǎ gé zì chén xiāng。
生无君相兴南国,死有衣冠葬北邙。shēng wú jūn xiāng xīng nán guó,sǐ yǒu yī guān zàng běi máng。
碧血自封心更赤,梅花人拜土俱香。bì xuè zì fēng xīn gèng chì,méi huā rén bài tǔ jù xiāng。
九原若逢左忠毅,相向留都哭战场。jiǔ yuán ruò féng zuǒ zhōng yì,xiāng xiàng liú dōu kū zhàn chǎng。

拟秋怀诗

蒋士铨

文字何以寿?身后无虚名。wén zì hé yǐ shòu?shēn hòu wú xū míng。
元气结纸上,留此真性情。yuán qì jié zhǐ shàng,liú cǐ zhēn xìng qíng。
读书确有得,落笔当孤行。dú shū què yǒu dé,luò bǐ dāng gū xíng。
数语立坚壁,寸铁排天兵。shù yǔ lì jiān bì,cùn tiě pái tiān bīng。
苟非不朽物,谁复输精诚?gǒu fēi bù xiǔ wù,shuí fù shū jīng chéng?
入隐出以显,卓荦为光明。rù yǐn chū yǐ xiǎn,zhuó luò wèi guāng míng。
庶几待来者,神采千年生。shù jǐ dài lái zhě,shén cǎi qiān nián shēng。
3512