古诗词

陆游

杂感六首

陆游

梦育小儿女,便有无穷爱。mèng yù xiǎo ér nǚ,biàn yǒu wú qióng ài。
谒医问疾恙,对客夸警迈。yè yī wèn jí yàng,duì kè kuā jǐng mài。
晨鸡忽唤觉,此爱复安在。chén jī hū huàn jué,cǐ ài fù ān zài。
人生困纠缠,一笑脱囚械。rén shēng kùn jiū chán,yī xiào tuō qiú xiè。

新移竹栽喜于得雨而池中鸂鶒乃以水溢而去戏以长句记之

陆游

雾雨三日天沉阴,西溪水长二尺深。wù yǔ sān rì tiān chén yīn,xī xī shuǐ zhǎng èr chǐ shēn。
土濡新竹有生意,池满文禽无住心。tǔ rú xīn zhú yǒu shēng yì,chí mǎn wén qín wú zhù xīn。
竹根苏活赖此雨,禽亦归飞戏烟浦。zhú gēn sū huó lài cǐ yǔ,qín yì guī fēi xì yān pǔ。
去留虽异各欣然,抽萌哺子全其天。qù liú suī yì gè xīn rán,chōu méng bǔ zi quán qí tiān。

治心

陆游

治心无他法,要使百念空。zhì xīn wú tā fǎ,yào shǐ bǎi niàn kōng。
秋毫作其间,有若海飓风。qiū háo zuò qí jiān,yǒu ruò hǎi jù fēng。
飓风孰能止,三日力自穷。jù fēng shú néng zhǐ,sān rì lì zì qióng。
我徐蹑其后,杲杲日出东。wǒ xú niè qí hòu,gǎo gǎo rì chū dōng。
向来一噫者,毕竟谁为雄。xiàng lái yī yī zhě,bì jìng shuí wèi xióng。
万里静海氛,一望开天容。wàn lǐ jìng hǎi fēn,yī wàng kāi tiān róng。
会从安期生,高会蓬莱宫。huì cóng ān qī shēng,gāo huì péng lái gōng。

风云昼晦夜遂大雪

陆游

大风从北来,汹汹十万军。dà fēng cóng běi lái,xiōng xiōng shí wàn jūn。
草木尽偃仆,道路暝不分。cǎo mù jǐn yǎn pū,dào lù míng bù fēn。
山泽气上腾,天受之为云。shān zé qì shàng téng,tiān shòu zhī wèi yún。
山云如马牛,水云如鱼鼋。shān yún rú mǎ niú,shuǐ yún rú yú yuán。
朝暗翳白日,暮重压厚坤。cháo àn yì bái rì,mù zhòng yā hòu kūn。
高城岌欲动,我屋何足掀。gāo chéng jí yù dòng,wǒ wū hé zú xiān。
儿怖床下伏,婢恐坚闭门。ér bù chuáng xià fú,bì kǒng jiān bì mén。
老翁两耳聩,无地著戚欣。lǎo wēng liǎng ěr kuì,wú dì zhù qī xīn。
夜艾不知雪,但觉手足皲。yè ài bù zhī xuě,dàn jué shǒu zú jūn。
布衾冷似铁,烧糠作微温。bù qīn lěng shì tiě,shāo kāng zuò wēi wēn。
岂不思一饮,流尘暗空樽。qǐ bù sī yī yǐn,liú chén àn kōng zūn。
已矣可奈何,冻死向孤村。yǐ yǐ kě nài hé,dòng sǐ xiàng gū cūn。

席上有举吕居仁诗者因次其韵示坐客

陆游

是身如鼠穴太仓,七十始办求深藏。shì shēn rú shǔ xué tài cāng,qī shí shǐ bàn qiú shēn cáng。
扶衰复拜求旧诏,入对讲殿瞻颙昂。fú shuāi fù bài qiú jiù zhào,rù duì jiǎng diàn zhān yóng áng。
期年蒙恩许谢病,家居更辱乡党敬。qī nián méng ēn xǔ xiè bìng,jiā jū gèng rǔ xiāng dǎng jìng。
今夕不醉无庸归,此老馀年君所知。jīn xī bù zuì wú yōng guī,cǐ lǎo yú nián jūn suǒ zhī。

岁暮与邻曲饮酒用前辈独酌韵

陆游

出会稽南门,九里有聚落。chū huì jī nán mén,jiǔ lǐ yǒu jù luò。
虽非衣冠区,农圃可共酌。suī fēi yī guān qū,nóng pǔ kě gòng zhuó。
野实杂甘酸,草具无厚薄。yě shí zá gān suān,cǎo jù wú hòu báo。
小童能击筑,一笑相与乐。xiǎo tóng néng jī zhù,yī xiào xiāng yǔ lè。
徒手出丛花,空中取丸药。tú shǒu chū cóng huā,kōng zhōng qǔ wán yào。
主礼虽可笑,众客亦起酢。zhǔ lǐ suī kě xiào,zhòng kè yì qǐ cù。
聊持缀宿好,未用嘲淡泊。liáo chí zhuì sù hǎo,wèi yòng cháo dàn pō。
穷达则不同,亦践真率约。qióng dá zé bù tóng,yì jiàn zhēn lǜ yuē。
予年过八十,故物但城郭。yǔ nián guò bā shí,gù wù dàn chéng guō。
作诗寄清欢,未愧华表鹤。zuò shī jì qīng huān,wèi kuì huá biǎo hè。

山中饮酒

陆游

百屋堆金钱,万户封公侯。bǎi wū duī jīn qián,wàn hù fēng gōng hóu。
富贵人所羡,熟计终缪悠。fù guì rén suǒ xiàn,shú jì zhōng móu yōu。
有酒君但饮,有山君但游。yǒu jiǔ jūn dàn yǐn,yǒu shān jūn dàn yóu。
虽云亦梦事,要是胜一筹。suī yún yì mèng shì,yào shì shèng yī chóu。
独醉新丰市,遗魂招马周。dú zuì xīn fēng shì,yí hún zhāo mǎ zhōu。
清啸苏门山,旷度交公休。qīng xiào sū mén shān,kuàng dù jiāo gōng xiū。
烂烂目如电,凛凛气愈遒。làn làn mù rú diàn,lǐn lǐn qì yù qiú。
骑鲸归东海,已矣吾何求。qí jīng guī dōng hǎi,yǐ yǐ wú hé qiú。

杂感五首以不爱入州府为韵

陆游

莘渭二老人,耕钓俱白首。shēn wèi èr lǎo rén,gēng diào jù bái shǒu。
功烈在人间,如天有北斗。gōng liè zài rén jiān,rú tiān yǒu běi dòu。
方其未遇时,自处固不苟。fāng qí wèi yù shí,zì chù gù bù gǒu。
夫岂邀虚名,欲眩千载后。fū qǐ yāo xū míng,yù xuàn qiān zài hòu。
降及秦汉王,望古犹培塿。jiàng jí qín hàn wáng,wàng gǔ yóu péi lǒu。
犹能守所闻,外物不得诱。yóu néng shǒu suǒ wén,wài wù bù dé yòu。
君看鲁二生,亦岂圣人偶。jūn kàn lǔ èr shēng,yì qǐ shèng rén ǒu。
凛然诸儒间,人可我独不。lǐn rán zhū rú jiān,rén kě wǒ dú bù。

杂感五首以不爱入州府为韵

陆游

山栖天与癖,酒复甚所爱。shān qī tiān yǔ pǐ,jiǔ fù shén suǒ ài。
虽云惭黄绮,亦慕嵇阮辈。suī yún cán huáng qǐ,yì mù jī ruǎn bèi。
失脚落人间,二事略皆废。shī jiǎo luò rén jiān,èr shì lüè jiē fèi。
晚归卧云壑,谓此在券内。wǎn guī wò yún hè,wèi cǐ zài quàn nèi。
如何疾屡作,大与初意背。rú hé jí lǚ zuò,dà yǔ chū yì bèi。
好山虽在眼,动步辄有碍。hǎo shān suī zài yǎn,dòng bù zhé yǒu ài。
酒戒复坚持,如堤忧蚁溃。jiǔ jiè fù jiān chí,rú dī yōu yǐ kuì。
何以遣馀年,闭户淡煮菜。hé yǐ qiǎn yú nián,bì hù dàn zhǔ cài。

杂感五首以不爱入州府为韵

陆游

鸴鸠抢榆枋,枯鱼过河泣。xué jiū qiǎng yú fāng,kū yú guò hé qì。
鹏鲲九万里,此岂汝所及。péng kūn jiǔ wàn lǐ,cǐ qǐ rǔ suǒ jí。
丈夫志古人,绝世而独立。zhàng fū zhì gǔ rén,jué shì ér dú lì。
远游马蹄穿,高卧剑锋涩。yuǎn yóu mǎ tí chuān,gāo wò jiàn fēng sè。
其初所抱负,固自高嶪岌。qí chū suǒ bào fù,gù zì gāo yè jí。
安能与儿曹,俯首就维絷。ān néng yǔ ér cáo,fǔ shǒu jiù wéi zhí。
君看折腰趋,孰若举手揖。jūn kàn zhé yāo qū,shú ruò jǔ shǒu yī。
芝老尚可餐,修门戒轻入。zhī lǎo shàng kě cān,xiū mén jiè qīng rù。

杂感五首以不爱入州府为韵

陆游

洚水初平时,草木充九州。jiàng shuǐ chū píng shí,cǎo mù chōng jiǔ zhōu。
禽兽孳育繁,与人为敌雠。qín shòu zī yù fán,yǔ rén wèi dí chóu。
于时圣人作,日夜为民忧。yú shí shèng rén zuò,rì yè wèi mín yōu。
思有以胜之,食肉而服裘。sī yǒu yǐ shèng zhī,shí ròu ér fú qiú。
然后人奠居,禾黍岁有秋。rán hòu rén diàn jū,hé shǔ suì yǒu qiū。
岂知千载后,戕杀无时休。qǐ zhī qiān zài hòu,qiāng shā wú shí xiū。
一食刀几赤,百味供膳羞。yī shí dāo jǐ chì,bǎi wèi gōng shàn xiū。
豪侈方相夸,哀哉非始谋。háo chǐ fāng xiāng kuā,āi zāi fēi shǐ móu。

杂感五首以不爱入州府为韵

陆游

我年甫三十,出身事明主。wǒ nián fǔ sān shí,chū shēn shì míng zhǔ。
狂愚斥不用,晚辟征西府。kuáng yú chì bù yòng,wǎn pì zhēng xī fǔ。
蹭蹬过锦城,邂逅客严武。cèng dēng guò jǐn chéng,xiè hòu kè yán wǔ。
十年醉郫筒,阳狂颇自许。shí nián zuì pí tǒng,yáng kuáng pǒ zì xǔ。
青城访隐翁,西市买幽圃。qīng chéng fǎng yǐn wēng,xī shì mǎi yōu pǔ。
如何复不遂,归听镜湖雨。rú hé fù bù suì,guī tīng jìng hú yǔ。
结庐三间茅,泛宅一枝橹。jié lú sān jiān máo,fàn zhái yī zhī lǔ。
天真傥可全,吾其老烟浦。tiān zhēn tǎng kě quán,wú qí lǎo yān pǔ。

风月吟

陆游

去日如驰衰有验,万事惟当就收敛。qù rì rú chí shuāi yǒu yàn,wàn shì wéi dāng jiù shōu liǎn。
可怜未与酒相忘,风月婆娑犹不厌。kě lián wèi yǔ jiǔ xiāng wàng,fēng yuè pó suō yóu bù yàn。
有时清夜行中庭,幅巾藜杖影竛竮。yǒu shí qīng yè xíng zhōng tíng,fú jīn lí zhàng yǐng líng pīng。
松风十里吹残梦,萝月三更照半醒。sōng fēng shí lǐ chuī cán mèng,luó yuè sān gèng zhào bàn xǐng。
河倾鸡唱吟未已,爽透发根清入齿。hé qīng jī chàng yín wèi yǐ,shuǎng tòu fā gēn qīng rù chǐ。
晨光底事不贷人,辘轳汲水啼鸦起。chén guāng dǐ shì bù dài rén,lù lú jí shuǐ tí yā qǐ。

迁鸡栅歌

陆游

乌鸡买来逾岁年,庭中赤帻何昂然。wū jī mǎi lái yú suì nián,tíng zhōng chì zé hé áng rán。
吾孙初生畏晨唱,家人共议欲汝捐。wú sūn chū shēng wèi chén chàng,jiā rén gòng yì yù rǔ juān。
鸟穷必啄奴岂惮,鸡卖将烹吾所怜。niǎo qióng bì zhuó nú qǐ dàn,jī mài jiāng pēng wú suǒ lián。
贵人贱畜虽古训,物理宁不思两全。guì rén jiàn chù suī gǔ xùn,wù lǐ níng bù sī liǎng quán。
旧栖况亦苦沮洳,新栅幸可图完坚。jiù qī kuàng yì kǔ jǔ rù,xīn zhà xìng kě tú wán jiān。
东园稍去房奥远,挟雌将雏从此迁。dōng yuán shāo qù fáng ào yuǎn,xié cí jiāng chú cóng cǐ qiān。
竹箪朝暮有馀粒,瓦缶亦自盛清泉。zhú dān cháo mù yǒu yú lì,wǎ fǒu yì zì shèng qīng quán。
喈喈风雨守汝职,腷膊勿恤惊吾眠。jiē jiē fēng yǔ shǒu rǔ zhí,bì bó wù xù jīng wú mián。

二月晦日夜梦欲卜居近邑道遇老父告以不利欣然从之

陆游

梦中行卜居,道遇白髯叟。mèng zhōng xíng bo jū,dào yù bái rán sǒu。
一面出苦言,戒我弃勿取。yī miàn chū kǔ yán,jiè wǒ qì wù qǔ。
人之生实难,失脚堕虎口。rén zhī shēng shí nán,shī jiǎo duò hǔ kǒu。
我深感其言,解衣奉杯酒。wǒ shēn gǎn qí yán,jiě yī fèng bēi jiǔ。
岂知立谈间,得此直谅友。qǐ zhī lì tán jiān,dé cǐ zhí liàng yǒu。
起坐心茫然,天阔楼挂斗。qǐ zuò xīn máng rán,tiān kuò lóu guà dòu。

开孙满月

陆游

夜梦奇童拜且言,今乃幸得生高门。yè mèng qí tóng bài qiě yán,jīn nǎi xìng dé shēng gāo mén。
梦后一日得开孙,虎儿堕地百兽奔。mèng hòu yī rì dé kāi sūn,hǔ ér duò dì bǎi shòu bēn。
未论头角与眉宇,但听啼声谁敢侮。wèi lùn tóu jiǎo yǔ méi yǔ,dàn tīng tí shēng shuí gǎn wǔ。
就令长大未必奇,亦作人间孔文举。jiù lìng zhǎng dà wèi bì qí,yì zuò rén jiān kǒng wén jǔ。

小筑

陆游

西郊小筑临烟汀,南山秀色入窗棂。xī jiāo xiǎo zhù lín yān tīng,nán shān xiù sè rù chuāng líng。
朝钟暮鼓在何许,乃是会稽山阴之兰亭。cháo zhōng mù gǔ zài hé xǔ,nǎi shì huì jī shān yīn zhī lán tíng。
堂中老人白须鬓,手扶藤杖垂九龄。táng zhōng lǎo rén bái xū bìn,shǒu fú téng zhàng chuí jiǔ líng。
客来不语坐至夕,往者绝物今忘形。kè lái bù yǔ zuò zhì xī,wǎng zhě jué wù jīn wàng xíng。
墙隅老鸡新树栅,长号催上东方星。qiáng yú lǎo jī xīn shù zhà,zhǎng hào cuī shàng dōng fāng xīng。
老人亦起穿两屦,岩泉漱齿读黄庭。lǎo rén yì qǐ chuān liǎng jù,yán quán shù chǐ dú huáng tíng。

春晚叹

陆游

一风已快晴,微云复成雨。yī fēng yǐ kuài qíng,wēi yún fù chéng yǔ。
盛丽女郎花,坐看委泥土。shèng lì nǚ láng huā,zuò kàn wěi ní tǔ。
蜂房蜜已熟,科斗生两股。fēng fáng mì yǐ shú,kē dòu shēng liǎng gǔ。
堂堂一年春,结束听杜宇。táng táng yī nián chūn,jié shù tīng dù yǔ。
老夫久卧疾,乃复健如许。lǎo fū jiǔ wò jí,nǎi fù jiàn rú xǔ。
便当裹米粣,烂醉作端午。biàn dāng guǒ mǐ cè,làn zuì zuò duān wǔ。

鸱鸦

陆游

翩然一鸦升,倏尔一鸱下。piān rán yī yā shēng,shū ěr yī chī xià。
非惟饱残馀,亦可免弹射。fēi wéi bǎo cán yú,yì kě miǎn dàn shè。
巡檐攫脯修,入舍掠脍炙。xún yán jué pú xiū,rù shě lüè kuài zhì。
嗟汝无盈厌,坐是取驱吓。jiē rǔ wú yíng yàn,zuò shì qǔ qū xià。
物情贵能改,一眚亦可贳。wù qíng guì néng gǎi,yī shěng yì kě shì。
并语黄雀群,勿轻败吾稼。bìng yǔ huáng què qún,wù qīng bài wú jià。

杜宇行

陆游

去年杜宇号阡陌,家家聚首忧蚕麦。qù nián dù yǔ hào qiān mò,jiā jiā jù shǒu yōu cán mài。
岂惟比屋衣食忧,县家亦负催科责。qǐ wéi bǐ wū yī shí yōu,xiàn jiā yì fù cuī kē zé。
今年略不闻杜宇,蚕收麦熟人歌舞。jīn nián lüè bù wén dù yǔ,cán shōu mài shú rén gē wǔ。
岂惟襦新汤饼宽,邻里相约先输官。qǐ wéi rú xīn tāng bǐng kuān,lín lǐ xiāng yuē xiān shū guān。