古诗词

黄庭坚

放言十首

黄庭坚

匣中绿绮琴,欲抚已绝弦。xiá zhōng lǜ qǐ qín,yù fǔ yǐ jué xián。
问弦何时绝,钟期谢世年。wèn xián hé shí jué,zhōng qī xiè shì nián。
正声不可闻,千载寂寞间。zhèng shēng bù kě wén,qiān zài jì mò jiān。
未有颜叔子,安知柳下贤。wèi yǒu yán shū zi,ān zhī liǔ xià xián。

放言十首

黄庭坚

轻肥马上郎,枯槁林下士。qīng féi mǎ shàng láng,kū gǎo lín xià shì。
声名斫自然,势利焚和气。shēng míng zhuó zì rán,shì lì fén hé qì。
智人不骇俗,同朝皆用事。zhì rén bù hài sú,tóng cháo jiē yòng shì。
物外有华胥,时时梦中至。wù wài yǒu huá xū,shí shí mèng zhōng zhì。

放言十首

黄庭坚

兰楫桂为舟,大江可远游。lán jí guì wèi zhōu,dà jiāng kě yuǎn yóu。
坚车无良马,出门败吾辀。jiān chē wú liáng mǎ,chū mén bài wú zhōu。
一身交万物,用我未易周。yī shēn jiāo wàn wù,yòng wǒ wèi yì zhōu。
安得柳下惠,穷年与之游。ān dé liǔ xià huì,qióng nián yǔ zhī yóu。

放言十首

黄庭坚

微云起肤寸,大荫弥九州。wēi yún qǐ fū cùn,dà yīn mí jiǔ zhōu。
至仁虽爱物,用舍如春秋。zhì rén suī ài wù,yòng shě rú chūn qiū。
晴空不成雨,远岫行归休。qíng kōng bù chéng yǔ,yuǎn xiù xíng guī xiū。
何疑陶渊明,一去如惊鸥。hé yí táo yuān míng,yī qù rú jīng ōu。

放言十首

黄庭坚

黄鹄送黄鹄,中道言别离。huáng gǔ sòng huáng gǔ,zhōng dào yán bié lí。
送君不惮远,愁见独归时。sòng jūn bù dàn yuǎn,chóu jiàn dú guī shí。
罗网翳稻粱,江湖水弥弥。luó wǎng yì dào liáng,jiāng hú shuǐ mí mí。
行行不相见,勉哉冥冥飞。xíng xíng bù xiāng jiàn,miǎn zāi míng míng fēi。

放言十首

黄庭坚

蝉声已纾迟,秋日行晼晚。chán shēng yǐ shū chí,qiū rì xíng wǎn wǎn。
长年困道路,驱马方更远。zhǎng nián kùn dào lù,qū mǎ fāng gèng yuǎn。
从事常厌烦,归心自如卷。cóng shì cháng yàn fán,guī xīn zì rú juǎn。
旨甘良未丰,安得怀息偃。zhǐ gān liáng wèi fēng,ān dé huái xī yǎn。

放言十首

黄庭坚

月满不逾望,日中为之倾。yuè mǎn bù yú wàng,rì zhōng wèi zhī qīng。
天地尚乃尔,万物能久盈。tiān dì shàng nǎi ěr,wàn wù néng jiǔ yíng。
明德忌晔晔,高才贵冥冥。míng dé jì yè yè,gāo cái guì míng míng。
忽解扁舟去,怀哉张季鹰。hū jiě biǎn zhōu qù,huái zāi zhāng jì yīng。

放言十首

黄庭坚

榨床在东壁,病起绕壁行。zhà chuáng zài dōng bì,bìng qǐ rào bì xíng。
新醅浮白蚁,渴见解朝酲。xīn pēi fú bái yǐ,kě jiàn jiě cháo chéng。
小槽垂玉箸,音响有馀清。xiǎo cáo chuí yù zhù,yīn xiǎng yǒu yú qīng。
疾风春雨作,静夜山泉鸣。jí fēng chūn yǔ zuò,jìng yè shān quán míng。
安得朱丝弦,为我写此声。ān dé zhū sī xián,wèi wǒ xiě cǐ shēng。
想知舜南风,正尔可人情。xiǎng zhī shùn nán fēng,zhèng ěr kě rén qíng。

放言十首

黄庭坚

弄水清江曲,采薇南山隅。nòng shuǐ qīng jiāng qū,cǎi wēi nán shān yú。
当吾无事时,此岂不我娱。dāng wú wú shì shí,cǐ qǐ bù wǒ yú。
乔木好鸟音,天风韵虚徐。qiáo mù hǎo niǎo yīn,tiān fēng yùn xū xú。
遐心游四海,万里不须臾。xiá xīn yóu sì hǎi,wàn lǐ bù xū yú。
回首古衣冠,荆樊老丘墟。huí shǒu gǔ yī guān,jīng fán lǎo qiū xū。
欲付此中意,归翻虫蠹书。yù fù cǐ zhōng yì,guī fān chóng dù shū。
短生忧不足,此道乐有馀。duǎn shēng yōu bù zú,cǐ dào lè yǒu yú。

送伯氏入都

黄庭坚

贫贱难安处,别离更增悲。pín jiàn nán ān chù,bié lí gèng zēng bēi。
经营动北征,慈母待春衣。jīng yíng dòng běi zhēng,cí mǔ dài chūn yī。
短棰驱瘦马,青草牧中嘶。duǎn chuí qū shòu mǎ,qīng cǎo mù zhōng sī。
送行不知远,可忍独归时。sòng xíng bù zhī yuǎn,kě rěn dú guī shí。
太华物华春,街柳啭黄鹂。tài huá wù huá chūn,jiē liǔ zhuàn huáng lí。
九衢生紫烟,到家使人迷。jiǔ qú shēng zǐ yān,dào jiā shǐ rén mí。
知音者谁子,倦客无光辉。zhī yīn zhě shuí zi,juàn kè wú guāng huī。
王侯不可谒,秣马兴言归。wáng hóu bù kě yè,mò mǎ xīng yán guī。
岂无他人游,不如我埙篪。qǐ wú tā rén yóu,bù rú wǒ xūn chí。
陈书北窗下,此自有馀师。chén shū běi chuāng xià,cǐ zì yǒu yú shī。

渡河

黄庭坚

客行岁晚非远游,河水无情日夜流。kè xíng suì wǎn fēi yuǎn yóu,hé shuǐ wú qíng rì yè liú。
去年排堤注东郡,诏使夺河还此州。qù nián pái dī zhù dōng jùn,zhào shǐ duó hé hái cǐ zhōu。
忆昔冬行河梁上,飞雪千里曾冰壮。yì xī dōng xíng hé liáng shàng,fēi xuě qiān lǐ céng bīng zhuàng。
人言河源冻彻天,冰底犹闻沸惊浪。rén yán hé yuán dòng chè tiān,bīng dǐ yóu wén fèi jīng làng。

送吕知常赴太和丞

黄庭坚

我去太和欲期矣,吕君初得太和官。wǒ qù tài hé yù qī yǐ,lǚ jūn chū dé tài hé guān。
邑中亦有文字乐,惜不同君涧谷盘。yì zhōng yì yǒu wén zì lè,xī bù tóng jūn jiàn gǔ pán。
观山千尺夜泉落,快阁六月江风寒。guān shān qiān chǐ yè quán luò,kuài gé liù yuè jiāng fēng hán。
往寻佳境不知处,扫壁觅我题诗看。wǎng xún jiā jìng bù zhī chù,sǎo bì mì wǒ tí shī kàn。

别蒋颖叔

黄庭坚

金城千里要人豪,理君乱丝须孟劳。jīn chéng qiān lǐ yào rén háo,lǐ jūn luàn sī xū mèng láo。
文星合在天东壁,清都紫微醉云璈。wén xīng hé zài tiān dōng bì,qīng dōu zǐ wēi zuì yún áo。
荆溪居士傲轩冕,胸吞云梦如秋毫。jīng xī jū shì ào xuān miǎn,xiōng tūn yún mèng rú qiū háo。
三品衣鱼人仰首,不见全牛可下刀。sān pǐn yī yú rén yǎng shǒu,bù jiàn quán niú kě xià dāo。
秦川渭水森长戟,方壶蓬莱冠巨鳌。qín chuān wèi shuǐ sēn zhǎng jǐ,fāng hú péng lái guān jù áo。
万钉宝带雕狨席,献纳论思近赭袍。wàn dīng bǎo dài diāo róng xí,xiàn nà lùn sī jìn zhě páo。
连营貔虎湛如水,开尽西河拥节旄。lián yíng pí hǔ zhàn rú shuǐ,kāi jǐn xī hé yōng jié máo。
何时出入诸公间,淮湖阅船今二毛。hé shí chū rù zhū gōng jiān,huái hú yuè chuán jīn èr máo。
凿渠决策与天合,支祈窘束缩怒涛。záo qú jué cè yǔ tiān hé,zhī qí jiǒng shù suō nù tāo。
衣食京师看上计,陛下文武收英髦。yī shí jīng shī kàn shàng jì,bì xià wén wǔ shōu yīng máo。
春风淮月动清鉴,白拂羽扇随轻舠。chūn fēng huái yuè dòng qīng jiàn,bái fú yǔ shàn suí qīng dāo。
下榻见贤倾礼数,后车载士回风骚。xià tà jiàn xián qīng lǐ shù,hòu chē zài shì huí fēng sāo。
斫鼻于郢,观鱼于濠。zhuó bí yú yǐng,guān yú yú háo。
小夫阅人盖多矣,几成季咸三见逃。xiǎo fū yuè rén gài duō yǐ,jǐ chéng jì xián sān jiàn táo。

平原宴坐二首

黄庭坚

老作儒生不解事,江南有田归荷锄。lǎo zuò rú shēng bù jiě shì,jiāng nán yǒu tián guī hé chú。
北窗风来举书叶,犹似劝人勤读书。běi chuāng fēng lái jǔ shū yè,yóu shì quàn rén qín dú shū。

平原宴坐二首

黄庭坚

黄落委庭观九州,虫声日夜戒衣裘。huáng luò wěi tíng guān jiǔ zhōu,chóng shēng rì yè jiè yī qiú。
金钱满地无人费,一斛明珠薏苡秋。jīn qián mǎn dì wú rén fèi,yī hú míng zhū yì yǐ qiū。

和答莘老见赠

黄庭坚

往岁在辛丑,从师海濒州。wǎng suì zài xīn chǒu,cóng shī hǎi bīn zhōu。
外家有行役,拜公古邗沟。wài jiā yǒu xíng yì,bài gōng gǔ hán gōu。
儿曹被鉴赏,许以综九流。ér cáo bèi jiàn shǎng,xǔ yǐ zōng jiǔ liú。
仍许归息女,采蘋助春秋。réng xǔ guī xī nǚ,cǎi píng zhù chūn qiū。
斯文开津梁,盛德见虚舟。sī wén kāi jīn liáng,shèng dé jiàn xū zhōu。
离合略十年,每见仰清修。lí hé lüè shí nián,měi jiàn yǎng qīng xiū。
久次不进迁,天禄勤校雠。jiǔ cì bù jìn qiān,tiān lù qín xiào chóu。
文武修衮职,谏垣始登收。wén wǔ xiū gǔn zhí,jiàn yuán shǐ dēng shōu。
身趋邺公城,逐臣既南浮。shēn qū yè gōng chéng,zhú chén jì nán fú。
娈彼丞中馈,家庭供百羞。luán bǐ chéng zhōng kuì,jiā tíng gōng bǎi xiū。
堂堂来问寝,忽为云雾休。táng táng lái wèn qǐn,hū wèi yún wù xiū。
遗玩犹在箧,汝水绕坟丘。yí wán yóu zài qiè,rǔ shuǐ rào fén qiū。
南箕与北斗,日月行置邮。nán jī yǔ běi dòu,rì yuè xíng zhì yóu。
相逢辇毂下,存没可言愁。xiāng féng niǎn gǔ xià,cún méi kě yán chóu。
当年小儿女,生子欲胜裘。dāng nián xiǎo ér nǚ,shēng zi yù shèng qiú。
瓯越委琴瑟,江湖拱松楸。ōu yuè wěi qín sè,jiāng hú gǒng sōng qiū。
持节转七郡,治功无全牛。chí jié zhuǎn qī jùn,zhì gōng wú quán niú。
还朝蒙嗟识,明月岂暗投。hái cháo méng jiē shí,míng yuè qǐ àn tóu。
抱被直延阁,疏帘近奎钩。bào bèi zhí yán gé,shū lián jìn kuí gōu。
三生石上梦,记是复疑不。sān shēng shí shàng mèng,jì shì fù yí bù。
隐几付天籁,阅人如海鸥。yǐn jǐ fù tiān lài,yuè rén rú hǎi ōu。
襟怀俯万物,颜鬓与百忧。jīn huái fǔ wàn wù,yán bìn yǔ bǎi yōu。
长歌可当泣,短生等蜉蝣。zhǎng gē kě dāng qì,duǎn shēng děng fú yóu。
悲欢令人老,万世略同流。bēi huān lìng rén lǎo,wàn shì lüè tóng liú。
轩冕来逼身,白蘋晚沧洲。xuān miǎn lái bī shēn,bái píng wǎn cāng zhōu。
履拂知道肥,净室见天游。lǚ fú zhī dào féi,jìng shì jiàn tiān yóu。
小人乐蛙井,痴甚顾虎头。xiǎo rén lè wā jǐng,chī shén gù hǔ tóu。
世缘真嚼蜡,骨相谢封侯。shì yuán zhēn jué là,gǔ xiāng xiè fēng hóu。
松根养茯苓,岁晏望华辀。sōng gēn yǎng fú líng,suì yàn wàng huá zhōu。

六舅以诗来觅铜犀用长句持送舅氏学古之馀复味禅悦故篇末及之

黄庭坚

海牛压纸写银钩,阿雅守之索自收。hǎi niú yā zhǐ xiě yín gōu,ā yǎ shǒu zhī suǒ zì shōu。
长防玩物败儿性,得归老成散百忧。zhǎng fáng wán wù bài ér xìng,dé guī lǎo chéng sàn bǎi yōu。
先生古心冶金铁,堂堂一角谁能折。xiān shēng gǔ xīn yě jīn tiě,táng táng yī jiǎo shuí néng zhé。
儿言觳觫持赠谁,外家子云乃翁师。ér yán hú sù chí zèng shuí,wài jiā zi yún nǎi wēng shī。
不著鼻绳袖两手,古犀牛儿好看取。bù zhù bí shéng xiù liǎng shǒu,gǔ xī niú ér hǎo kàn qǔ。

奉和公择舅氏送吕道人研长韵

黄庭坚

奉身玉壶冰,立朝朱丝弦。fèng shēn yù hú bīng,lì cháo zhū sī xián。
妙质寄郢匠,素心乃林泉。miào zhì jì yǐng jiàng,sù xīn nǎi lín quán。
力耕不罪岁,嘉谷有逢年。lì gēng bù zuì suì,jiā gǔ yǒu féng nián。
校书天禄阁,蓺竹老风烟。xiào shū tiān lù gé,yì zhú lǎo fēng yān。
携提寒泉泓,松煤厌磨研。xié tí hán quán hóng,sōng méi yàn mó yán。
藉甚在台省,六经勤传笺。jí shén zài tái shěng,liù jīng qín chuán jiān。
谏草蠹穿穴,江湖渺归船。jiàn cǎo dù chuān xué,jiāng hú miǎo guī chuán。
春官酌典礼,日月丽秋天。chūn guān zhuó diǎn lǐ,rì yuè lì qiū tiān。
少也长母家,学海颇寻沿。shǎo yě zhǎng mǔ jiā,xué hǎi pǒ xún yán。
诸公许似舅,贱子岂能贤。zhū gōng xǔ shì jiù,jiàn zi qǐ néng xián。
辕驹蒙推挽,官次奉丹铅。yuán jū méng tuī wǎn,guān cì fèng dān qiān。
新诗先旧物,包送比青毡。xīn shī xiān jiù wù,bāo sòng bǐ qīng zhān。
缪传黄梅钵,未印少林禅。móu chuán huáng méi bō,wèi yìn shǎo lín chán。
汲井涤败墨,苍圭谢磨镌。jí jǐng dí bài mò,cāng guī xiè mó juān。
玉蟾泻明滴,要须笔如椽。yù chán xiè míng dī,yào xū bǐ rú chuán。
眷求尽耆德,舅氏且进迁。juàn qiú jǐn qí dé,jiù shì qiě jìn qiān。
山龙用补衮,舟楫功济川。shān lóng yòng bǔ gǔn,zhōu jí gōng jì chuān。
当身任百世,旧学不虚捐。dāng shēn rèn bǎi shì,jiù xué bù xū juān。
私持杀青简,缉缀报餐钱。sī chí shā qīng jiǎn,jī zhuì bào cān qián。
屡书愿无愧,傥继麟趾篇。lǚ shū yuàn wú kuì,tǎng jì lín zhǐ piān。

再和公择舅氏杂言

黄庭坚

外家有金玉,我躬之道术。wài jiā yǒu jīn yù,wǒ gōng zhī dào shù。
有衣食我家之德心,使我蝉蜕俗学之市,乌哺仁人之林。yǒu yī shí wǒ jiā zhī dé xīn,shǐ wǒ chán tuì sú xué zhī shì,wū bǔ rén rén zhī lín。
养生事亲汔师古,炊玉爨桂能至今。yǎng shēng shì qīn qì shī gǔ,chuī yù cuàn guì néng zhì jīn。
岁暮三十裘,食口三百指。suì mù sān shí qiú,shí kǒu sān bǎi zhǐ。
寒不缉江南之落毛,饥不拾狙公之橡子。hán bù jī jiāng nán zhī luò máo,jī bù shí jū gōng zhī xiàng zi。
平生荆鸡化黄鹄,今日江鸥作樊雉。píng shēng jīng jī huà huáng gǔ,jīn rì jiāng ōu zuò fán zhì。
人言无忌似牢之,挽入书林觑文字。rén yán wú jì shì láo zhī,wǎn rù shū lín qù wén zì。
更蒙著鞭翰墨场,赠研水苍圭玉方。gèng méng zhù biān hàn mò chǎng,zèng yán shuǐ cāng guī yù fāng。
蓬门系马晚色净,茅檐垂虹秋气凉。péng mén xì mǎ wǎn sè jìng,máo yán chuí hóng qiū qì liáng。
湔拂垢面生寒光,汉隶书吕规其阳。jiān fú gòu miàn shēng hán guāng,hàn lì shū lǚ guī qí yáng。
吕翁之冶与天通,不但澄泥烧铅黄。lǚ wēng zhī yě yǔ tiān tōng,bù dàn chéng ní shāo qiān huáng。
初疑蛮溪水中骨,不见鸲鹆目突兀。chū yí mán xī shuǐ zhōng gǔ,bù jiàn qú yù mù tū wù。
但见受墨无声松花发,颇似龙尾琢紫烟。dàn jiàn shòu mò wú shēng sōng huā fā,pǒ shì lóng wěi zuó zǐ yān。
不见罗縠纹粼粼,但见含墨不泄如寒渊。bù jiàn luó hú wén lín lín,dàn jiàn hán mò bù xiè rú hán yuān。
往在海濒时,晨夕亲几杖。wǎng zài hǎi bīn shí,chén xī qīn jǐ zhàng。
恪居有官次,遣吏问无恙。kè jū yǒu guān cì,qiǎn lì wèn wú yàng。
抚摩宝泓置道山,郁郁秀气似舅眉宇间。fǔ mó bǎo hóng zhì dào shān,yù yù xiù qì shì jiù méi yǔ jiān。
其重可以回进躁之首,其温可以解横逆之颜。qí zhòng kě yǐ huí jìn zào zhī shǒu,qí wēn kě yǐ jiě héng nì zhī yán。
乌虖端是万乘器,红丝潭石之际知才难。wū hū duān shì wàn chéng qì,hóng sī tán shí zhī jì zhī cái nán。

次韵答王四

黄庭坚

病懒百事废,不惟书问疏。bìng lǎn bǎi shì fèi,bù wéi shū wèn shū。
新诗苦招唤,是日锁直庐。xīn shī kǔ zhāo huàn,shì rì suǒ zhí lú。
潢污深一尺,大道覆行车。huáng wū shēn yī chǐ,dà dào fù xíng chē。
晴夜遥相似,秋堂对望舒。qíng yè yáo xiāng shì,qiū táng duì wàng shū。