古诗词

司马光

和家兄喜晴用安之韵

司马光

象龙虽得请,跃蜧亦须占。xiàng lóng suī dé qǐng,yuè lì yì xū zhàn。
既有膏苗益,宁无漂麦嫌。jì yǒu gāo miáo yì,níng wú piāo mài xián。
馀霏方映户,反照忽通帘。yú fēi fāng yìng hù,fǎn zhào hū tōng lián。
羁旅愁怀阕,农家喜色添。jī lǚ chóu huái què,nóng jiā xǐ sè tiān。
田间拾穗满,陌上荷锄兼。tián jiān shí suì mǎn,mò shàng hé chú jiān。
预想三川迥,秋场万庾尖。yù xiǎng sān chuān jiǒng,qiū chǎng wàn yǔ jiān。

赠外兄吴之才

司马光

何须亲始重,友分固非疏。hé xū qīn shǐ zhòng,yǒu fēn gù fēi shū。
况复羁孤极,同经忧患馀。kuàng fù jī gū jí,tóng jīng yōu huàn yú。
晚成应大器,先得类凡鱼。wǎn chéng yīng dà qì,xiān dé lèi fán yú。
游衍陪严忌,声华诵子虚。yóu yǎn péi yán jì,shēng huá sòng zi xū。
蒲轮诏枚叔,驷马宠相如。pú lún zhào méi shū,sì mǎ chǒng xiāng rú。
莫忘西都日,寒窗夜读书。mò wàng xī dōu rì,hán chuāng yè dú shū。

和叔度独登天台水亭

司马光

郊外灵潭阔,新亭占曲堤。jiāo wài líng tán kuò,xīn tíng zhàn qū dī。
戏鱼迎坠絮,惊雉出荒蹊。xì yú yíng zhuì xù,jīng zhì chū huāng qī。
绿倒杨梢乱,光翻芰叶齐。lǜ dào yáng shāo luàn,guāng fān jì yè qí。
雨馀纤月偃,野迥断云低。yǔ yú xiān yuè yǎn,yě jiǒng duàn yún dī。
水气常喷薄,天风助惨悽。shuǐ qì cháng pēn báo,tiān fēng zhù cǎn qī。
何知尘外境,近在郡楼西。hé zhī chén wài jìng,jìn zài jùn lóu xī。

遣兴

司马光

京洛红尘里,闭门常独居。jīng luò hóng chén lǐ,bì mén cháng dú jū。
虽无守道愧,终与趣时疏。suī wú shǒu dào kuì,zhōng yǔ qù shí shū。
文举徒飞表,曹丘懒挟书。wén jǔ tú fēi biǎo,cáo qiū lǎn xié shū。
谁怜从宦久,不及策名初。shuí lián cóng huàn jiǔ,bù jí cè míng chū。
待兔谋真拙,屠龙艺亦虚。dài tù móu zhēn zhuō,tú lóng yì yì xū。
何当治归计,松菊绕吾庐。hé dāng zhì guī jì,sōng jú rào wú lú。

追和张学士从沂公游广固城

司马光

苍鹅集宋幕,游鹿上燕台。cāng é jí sòng mù,yóu lù shàng yàn tái。
霸气山河尽,王师江汉来。bà qì shān hé jǐn,wáng shī jiāng hàn lái。
重围经岁合,严锁夜深开。zhòng wéi jīng suì hé,yán suǒ yè shēn kāi。
废殿馀沙砾,颓墙蘙草莱。fèi diàn yú shā lì,tuí qiáng yì cǎo lái。
清时间千岁,良牧借三台。qīng shí jiān qiān suì,liáng mù jiè sān tái。
狱市乘馀暇,芜城赋上才。yù shì chéng yú xiá,wú chéng fù shàng cái。

去岁与东郡幕府诸君同游河亭望太行雪饮酒赋诗今冬罢归京邑怅然有怀

司马光

畴昔追清景,狂吟忘苦寒。chóu xī zhuī qīng jǐng,kuáng yín wàng kǔ hán。
河冰塞津口,山雪照林端。hé bīng sāi jīn kǒu,shān xuě zhào lín duān。
健笔千篇富,醇醪一醉欢。jiàn bǐ qiān piān fù,chún láo yī zuì huān。
困犹挥落麈,瞑不顾归鞍。kùn yóu huī luò zhǔ,míng bù gù guī ān。
多是光阴驶,离群会合难。duō shì guāng yīn shǐ,lí qún huì hé nán。
谁知尘满袖,今日客长安。shuí zhī chén mǎn xiù,jīn rì kè zhǎng ān。

送孟著作

司马光

圣主焦劳意,谁云百里轻。shèng zhǔ jiāo láo yì,shuí yún bǎi lǐ qīng。
东州比灾害,剧令选精明。dōng zhōu bǐ zāi hài,jù lìng xuǎn jīng míng。
水去良田阔,人归旅谷生。shuǐ qù liáng tián kuò,rén guī lǚ gǔ shēng。
闾阎还旧观,鸡犬变新声。lǘ yán hái jiù guān,jī quǎn biàn xīn shēng。
盗散疲民活,奸穷老吏惊。dào sàn pí mín huó,jiān qióng lǎo lì jīng。
政成知不日,双耳为君倾。zhèng chéng zhī bù rì,shuāng ěr wèi jūn qīng。

送吴耿先生

司马光

儒服若烟海,几人潜圣心。rú fú ruò yān hǎi,jǐ rén qián shèng xīn。
难才成自昔,贱学况于今。nán cái chéng zì xī,jiàn xué kuàng yú jīn。
夫子独神解,明时何陆沉。fū zi dú shén jiě,míng shí hé lù chén。
大羹无和味,至乐寡知音。dà gēng wú hé wèi,zhì lè guǎ zhī yīn。
磳磴貂裘弊,飘萧鹤发侵。zēng dèng diāo qiú bì,piāo xiāo hè fā qīn。
游秦不得意,思越动长吟。yóu qín bù dé yì,sī yuè dòng zhǎng yín。
甑米难求玉,经囊益少金。zèng mǐ nán qiú yù,jīng náng yì shǎo jīn。
拂衣谢宾友,纵棹指云岑。fú yī xiè bīn yǒu,zòng zhào zhǐ yún cén。
积叶迷幽径,荒藤络旧林。jī yè mí yōu jìng,huāng téng luò jiù lín。
涧猿惊重至,野老喜相寻。jiàn yuán jīng zhòng zhì,yě lǎo xǐ xiāng xún。
山色犹当户,弦声不变琴。shān sè yóu dāng hù,xián shēng bù biàn qín。
人生贵适意,何必慕华簪。rén shēng guì shì yì,hé bì mù huá zān。

送高陟归金陵

司马光

之子秣陵去,悠悠天堑东。zhī zi mò líng qù,yōu yōu tiān qiàn dōng。
帆开晓风疾,潮落夜江空。fān kāi xiǎo fēng jí,cháo luò yè jiāng kōng。
在昔才华盛,至今人物丰。zài xī cái huá shèng,zhì jīn rén wù fēng。
山川气虽尽,龙虎势犹雄。shān chuān qì suī jǐn,lóng hǔ shì yóu xióng。
卞玉已三献,齐禽会一冲。biàn yù yǐ sān xiàn,qí qín huì yī chōng。
当令关下吏,洗目认终童。dāng lìng guān xià lì,xǐ mù rèn zhōng tóng。

喜景仁直秘阁

司马光

延阁屹中天,积书云汉连。yán gé yì zhōng tiān,jī shū yún hàn lián。
神宗重其选,国士此为偏。shén zōng zhòng qí xuǎn,guó shì cǐ wèi piān。
夫子岷嶓秀,声名俊造先。fū zi mín bō xiù,shēng míng jùn zào xiān。
清标峻不极,胜气驶无前。qīng biāo jùn bù jí,shèng qì shǐ wú qián。
待价犹怀璧,临岐肯著鞭。dài jià yóu huái bì,lín qí kěn zhù biān。
介推不求显,张季久方迁。jiè tuī bù qiú xiǎn,zhāng jì jiǔ fāng qiān。
玉槛钩陈上,丹梯北斗边。yù kǎn gōu chén shàng,dān tī běi dòu biān。
帝容瞻日角,宸翰照星躔。dì róng zhān rì jiǎo,chén hàn zhào xīng chán。
职秩曾无贵,光华在得贤。zhí zhì céng wú guì,guāng huá zài dé xián。
公卿殊未晚,尚少买臣年。gōng qīng shū wèi wǎn,shàng shǎo mǎi chén nián。

送史馆唐祠部

司马光

豪杰争唐鹿,江南号富强。háo jié zhēng táng lù,jiāng nán hào fù qiáng。
明时虽混一,馀俗尚雕伤。míng shí suī hùn yī,yú sú shàng diāo shāng。
税版诛求急,词曹牒诉忙。shuì bǎn zhū qiú jí,cí cáo dié sù máng。
皇心悯颓弊,使节付才良。huáng xīn mǐn tuí bì,shǐ jié fù cái liáng。
贫吏先投绂,奸民尽越乡。pín lì xiān tóu fú,jiān mín jǐn yuè xiāng。
闾阎无插笔,田亩有栖粮。lǘ yán wú chā bǐ,tián mǔ yǒu qī liáng。
汉阁归期阔,隋河去驿长。hàn gé guī qī kuò,suí hé qù yì zhǎng。
风高片帆疾,钲鼓入秋光。fēng gāo piàn fān jí,zhēng gǔ rù qiū guāng。

答师道对雪见寄

司马光

阴风一夕惊,晓雪满都城。yīn fēng yī xī jīng,xiǎo xuě mǎn dōu chéng。
气覆千家白,光连万象清。qì fù qiān jiā bái,guāng lián wàn xiàng qīng。
恋空飞不下,弄态舞相萦。liàn kōng fēi bù xià,nòng tài wǔ xiāng yíng。
历乱看无定,飘飖转未成。lì luàn kàn wú dìng,piāo yáo zhuǎn wèi chéng。
缀垣时缺剥,压竹乍攲倾。zhuì yuán shí quē bō,yā zhú zhà qī qīng。
细隙过无滞,寒窗拂有声。xì xì guò wú zhì,hán chuāng fú yǒu shēng。
园林匀结练,观阁巧雕琼。yuán lín yún jié liàn,guān gé qiǎo diāo qióng。
草木情先喜,乾坤意亦荣。cǎo mù qíng xiān xǐ,qián kūn yì yì róng。
营魂顿疏健,病目暂虚明。yíng hún dùn shū jiàn,bìng mù zàn xū míng。
郢曲高谁和,羞将叩缶并。yǐng qū gāo shuí hé,xiū jiāng kòu fǒu bìng。

登平陆北山回瞰陜城奉寄李八丈学士使君二十二韵

司马光

汉家二千石,体望向来尊。hàn jiā èr qiān shí,tǐ wàng xiàng lái zūn。
况复严徐客,从前益稷孙。kuàng fù yán xú kè,cóng qián yì jì sūn。
公侯贵不绝,礼乐器长存。gōng hóu guì bù jué,lǐ lè qì zhǎng cún。
符竹临分陜,声光应列藩。fú zhú lín fēn xiá,shēng guāng yīng liè fān。
亲闱先契重,子舍近交敦。qīn wéi xiān qì zhòng,zi shě jìn jiāo dūn。
柏垄依仁域,棠阴接故园。bǎi lǒng yī rén yù,táng yīn jiē gù yuán。
怀归聊露请,予告入推恩。huái guī liáo lù qǐng,yǔ gào rù tuī ēn。
荷祋烦彊候,停车下郡门。hé duì fán jiàng hòu,tíng chē xià jùn mén。
帷廧纷大馆,驺骑屈朱轓。wéi qiáng fēn dà guǎn,zōu qí qū zhū fān。
不以黎苗待,还将臭味论。bù yǐ lí miáo dài,hái jiāng chòu wèi lùn。
森罗牢礼重,灭裂俗仪烦。sēn luó láo lǐ zhòng,miè liè sú yí fán。
霜霁威严息,春生笑语温。shuāng jì wēi yán xī,chūn shēng xiào yǔ wēn。
草微侵碧甃,尘不染华轩。cǎo wēi qīn bì zhòu,chén bù rǎn huá xuān。
日影摇云栋,风痕过玉樽。rì yǐng yáo yún dòng,fēng hén guò yù zūn。
落尘歌迥出,激楚袖双翻。luò chén gē jiǒng chū,jī chǔ xiù shuāng fān。
雅戏象交局,珍肴熊荐蹯。yǎ xì xiàng jiāo jú,zhēn yáo xióng jiàn fán。
河梁俄首路,汾曲访吹埙。hé liáng é shǒu lù,fén qū fǎng chuī xūn。
举手辞双戟,腾装改北辕。jǔ shǒu cí shuāng jǐ,téng zhuāng gǎi běi yuán。
乌飞城树晓,雁泊野芜暄。wū fēi chéng shù xiǎo,yàn pō yě wú xuān。
耿耿清标阔,涔涔宿酒昏。gěng gěng qīng biāo kuò,cén cén sù jiǔ hūn。
百蟠萦阪道,数里豁川原。bǎi pán yíng bǎn dào,shù lǐ huō chuān yuán。
跋马风烟外,依稀鼓吹喧。bá mǎ fēng yān wài,yī xī gǔ chuī xuān。

员村坂

司马光

穹谷郁盘纡,河濒陜北隅。qióng gǔ yù pán yū,hé bīn xiá běi yú。
泉流涓不绝,冈势俨相扶。quán liú juān bù jué,gāng shì yǎn xiāng fú。
初旭纷高下,空烟似有无。chū xù fēn gāo xià,kōng yān shì yǒu wú。
石滩醒耳快,峤树脊云孤。shí tān xǐng ěr kuài,jiào shù jí yún gū。
天霁岚光活,人稀草色苏。tiān jì lán guāng huó,rén xī cǎo sè sū。
牧儿歌自若,樵子远相呼。mù ér gē zì ruò,qiáo zi yuǎn xiāng hū。
坏道傍连传,空城右指虞。huài dào bàng lián chuán,kōng chéng yòu zhǐ yú。
穷岩今寂寞,蔓草只荒芜。qióng yán jīn jì mò,màn cǎo zhǐ huāng wú。
野店寒餐涩,山程瘦马瘏。yě diàn hán cān sè,shān chéng shòu mǎ tú。
物华供兴趣,亦是慰崎岖。wù huá gōng xīng qù,yì shì wèi qí qū。

赏花钓鱼二首

司马光

飞廉通上苑,鳷鹊带天渊。fēi lián tōng shàng yuàn,zhī què dài tiān yuān。
树色含春雾,波光静晓烟。shù sè hán chūn wù,bō guāng jìng xiǎo yān。
香飘仙仗外,花舞御卮前。xiāng piāo xiān zhàng wài,huā wǔ yù zhī qián。
籊籊文竿袅,筛筛素鲔鲜。tì tì wén gān niǎo,shāi shāi sù wěi xiān。
误陪金马籍,愧奉柏梁篇。wù péi jīn mǎ jí,kuì fèng bǎi liáng piān。
愿献南山寿,宸游侍亿年。yuàn xiàn nán shān shòu,chén yóu shì yì nián。

赏花钓鱼二首

司马光

日丽芙蓉阙,春荣太液波。rì lì fú róng quē,chūn róng tài yè bō。
苑门鸣玉集,辇路翠华过。yuàn mén míng yù jí,niǎn lù cuì huá guò。
芳树周阿密,嘉鱼在渚多。fāng shù zhōu ā mì,jiā yú zài zhǔ duō。
浮英入樽斝,颁首出蒲荷。fú yīng rù zūn jiǎ,bān shǒu chū pú hé。
人乐熙熙德,臣赓旦旦歌。rén lè xī xī dé,chén gēng dàn dàn gē。
万生同鼓舞,相与醉天和。wàn shēng tóng gǔ wǔ,xiāng yǔ zuì tiān hé。

秋夕不寐

司马光

雨气生灯晕,霜寒入漏声。yǔ qì shēng dēng yūn,shuāng hán rù lòu shēng。
疏篱过萤影,腐叶掩虫鸣。shū lí guò yíng yǐng,fǔ yè yǎn chóng míng。
丘壑违初愿,簪裾徇外荣。qiū hè wéi chū yuàn,zān jū xùn wài róng。
丹心终夜苦,白发诘朝生。dān xīn zhōng yè kǔ,bái fā jí cháo shēng。
恩与乾坤大,身如草木轻。ēn yǔ qián kūn dà,shēn rú cǎo mù qīng。
何阶见明主,垂拱视升平。hé jiē jiàn míng zhǔ,chuí gǒng shì shēng píng。

迩英阁读毕后汉书蒙恩赐御筵诗

司马光

赤伏开兴运,昆阳定壮图。chì fú kāi xīng yùn,kūn yáng dìng zhuàng tú。
官仪还旧物,郊兆建新都。guān yí hái jiù wù,jiāo zhào jiàn xīn dōu。
杲日群阴破,油云万类苏。gǎo rì qún yīn pò,yóu yún wàn lèi sū。
銮舆陟乔岳,玺绶抚匈奴。luán yú zhì qiáo yuè,xǐ shòu fǔ xiōng nú。
厚禄优诸将,嘉猷访大儒。hòu lù yōu zhū jiāng,jiā yóu fǎng dà rú。
重明绍堂构,奕叶奉规摹。zhòng míng shào táng gòu,yì yè fèng guī mó。
叔世条纲紊,遗风节义扶。shū shì tiáo gāng wěn,yí fēng jié yì fú。
袁安空陨涕,杨震卒蒙辜。yuán ān kōng yǔn tì,yáng zhèn zú méng gū。
佞指车前鹿,人瞻屋上乌。nìng zhǐ chē qián lù,rén zhān wū shàng wū。
炎精尽河渚,黄眚兆当涂。yán jīng jǐn hé zhǔ,huáng shěng zhào dāng tú。
青简传良直,金华侍燕娱。qīng jiǎn chuán liáng zhí,jīn huá shì yàn yú。
兴衰炳辙迹,淑慝粲龟符。xīng shuāi bǐng zhé jì,shū tè càn guī fú。
赫赫天光照,孳孳睿思纡。hè hè tiān guāng zhào,zī zī ruì sī yū。
方齐建武治,不啻永平俱。fāng qí jiàn wǔ zhì,bù chì yǒng píng jù。
化盛文明正,恩隆饮食需。huà shèng wén míng zhèng,ēn lóng yǐn shí xū。
晞阳惭杞棘,濡咮愧鹈鹕。xī yáng cán qǐ jí,rú zhòu kuì tí hú。
帝力生成大,臣功报效无。dì lì shēng chéng dà,chén gōng bào xiào wú。
先民诚可监,愿不忘斯须。xiān mín chéng kě jiān,yuàn bù wàng sī xū。

和河阳王宣徽

司马光

九日英僚集,千秋胜赏同。jiǔ rì yīng liáo jí,qiān qiū shèng shǎng tóng。
飞桥贯河渚,危阁压霜风。fēi qiáo guàn hé zhǔ,wēi gé yā shuāng fēng。
金散黄花泛,雷惊叠鼓通。jīn sàn huáng huā fàn,léi jīng dié gǔ tōng。
百峰高鸟外,万里寸眸中。bǎi fēng gāo niǎo wài,wàn lǐ cùn móu zhōng。
槛底临丹叶,杯中倒碧嵩。kǎn dǐ lín dān yè,bēi zhōng dào bì sōng。
来云低拂座,去雁远沈空。lái yún dī fú zuò,qù yàn yuǎn shěn kōng。
吹帽陪游阻,摇旌结想丛。chuī mào péi yóu zǔ,yáo jīng jié xiǎng cóng。
风流免堙灭,邹湛倚羊公。fēng liú miǎn yīn miè,zōu zhàn yǐ yáng gōng。

西台诗二十四韵

司马光

翰苑昔陪侍,天光辱顾瞻。hàn yuàn xī péi shì,tiān guāng rǔ gù zhān。
宠虽承涣汗,功不立毫纤。chǒng suī chéng huàn hàn,gōng bù lì háo xiān。
山鹿缨频顿,铅刀砺不铦。shān lù yīng pín dùn,qiān dāo lì bù xiān。
拭花眸子缺,撚雪颔髭添。shì huā móu zi quē,niǎn xuě hàn zī tiān。
局影惭尸素,胡颜处禁严。jú yǐng cán shī sù,hú yán chù jìn yán。
辞盈虽免戾,取少讵因廉。cí yíng suī miǎn lì,qǔ shǎo jù yīn lián。
定鼎分都异,张官执法兼。dìng dǐng fēn dōu yì,zhāng guān zhí fǎ jiān。
剡章愚恳尽,出綍茂恩沾。shàn zhāng yú kěn jǐn,chū fú mào ēn zhān。
原宪非无粟,胡威尚有缣。yuán xiàn fēi wú sù,hú wēi shàng yǒu jiān。
求田近瀍洛,买宅混闾阎。qiú tián jìn chán luò,mǎi zhái hùn lǘ yán。
地僻宜花卉,儿勤付米盐。dì pì yí huā huì,ér qín fù mǐ yán。
倦游良足悔,居吉不烦占。juàn yóu liáng zú huǐ,jū jí bù fán zhàn。
裘葛肤无见,囷仓饭属餍。qiú gé fū wú jiàn,qūn cāng fàn shǔ yàn。
僧居闲可借,野步静无嫌。sēng jū xián kě jiè,yě bù jìng wú xián。
行乐筇枝瘦,延宾稻醴甜。xíng lè qióng zhī shòu,yán bīn dào lǐ tián。
麦田泥试屐,桑荫帽低檐。mài tián ní shì jī,sāng yīn mào dī yán。
爱竹忙犹种,贪书老未厌。ài zhú máng yóu zhǒng,tān shū lǎo wèi yàn。
松烟溪石润,檀烬博山尖。sōng yān xī shí rùn,tán jìn bó shān jiān。
笺启来慵拆,衣冠脱怕拈。jiān qǐ lái yōng chāi,yī guān tuō pà niān。
紫毫斜倚架,黄卷密垂签。zǐ háo xié yǐ jià,huáng juǎn mì chuí qiān。
涸辙犹蒙润,寒灰免附炎。hé zhé yóu méng rùn,hán huī miǎn fù yán。
所忧资秩满,但愿岁时淹。suǒ yōu zī zhì mǎn,dàn yuàn suì shí yān。
自是散无用,非为智养恬。zì shì sàn wú yòng,fēi wèi zhì yǎng tián。
圣朝英彦富,幸许一夫潜。shèng cháo yīng yàn fù,xìng xǔ yī fū qián。