古诗词

范祖禹

砥柱四首

范祖禹

砥柱初开禹力穷,黄河从此去朝宗。dǐ zhù chū kāi yǔ lì qióng,huáng hé cóng cǐ qù cháo zōng。
长鲸一喷连山起,岌嶪高于太华峰。zhǎng jīng yī pēn lián shān qǐ,jí yè gāo yú tài huá fēng。

望岳

范祖禹

客行西入函关道,秀气东来满关好。kè xíng xī rù hán guān dào,xiù qì dōng lái mǎn guān hǎo。
北顾黄河天际流,回望荆山欲倾倒。běi gù huáng hé tiān jì liú,huí wàng jīng shān yù qīng dào。
前瞻太华三峰高,中天屹立争雄豪。qián zhān tài huá sān fēng gāo,zhōng tiān yì lì zhēng xióng háo。
群山朝岳皆西走,势似长风驱海涛。qún shān cháo yuè jiē xī zǒu,shì shì zhǎng fēng qū hǎi tāo。
金天杀气何萧爽,羽驾飙轮应可往。jīn tiān shā qì hé xiāo shuǎng,yǔ jià biāo lún yīng kě wǎng。
安得云梯倚碧空,上拂烟霞看仙掌。ān dé yún tī yǐ bì kōng,shàng fú yān xiá kàn xiān zhǎng。

希夷陈先生祠堂

范祖禹

太华朝紫清,莲花开绿烟。tài huá cháo zǐ qīng,lián huā kāi lǜ yān。
尝闻希夷隐,欲学南华仙。cháng wén xī yí yǐn,yù xué nán huá xiān。
道与寥廓友,形随变化迁。dào yǔ liáo kuò yǒu,xíng suí biàn huà qiān。
餐霞倚八极,御气游九天。cān xiá yǐ bā jí,yù qì yóu jiǔ tiān。
静夜披蕊笈,清晨漱瑶泉。jìng yè pī ruǐ jí,qīng chén shù yáo quán。
闲临日谷啸,下拂云窗眠。xián lín rì gǔ xiào,xià fú yún chuāng mián。
一朝玉棺坠,委体同蜕蝉。yī cháo yù guān zhuì,wěi tǐ tóng tuì chán。
霓旌自宛转,羽驾何飘翩。ní jīng zì wǎn zhuǎn,yǔ jià hé piāo piān。
空馀故馆在,遗像犹依然。kōng yú gù guǎn zài,yí xiàng yóu yī rán。
嗟吾生已后,不得见当年。jiē wú shēng yǐ hòu,bù dé jiàn dāng nián。
扶摇若可借,永谢区中缘。fú yáo ruò kě jiè,yǒng xiè qū zhōng yuán。

长安

范祖禹

东风吹尘客心起,京华去蜀三千里。dōng fēng chuī chén kè xīn qǐ,jīng huá qù shǔ sān qiān lǐ。
我来踏雪走函关,下视秦川坦如坻。wǒ lái tà xuě zǒu hán guān,xià shì qín chuān tǎn rú chí。
晓登太华三峰寒,凭高始觉天地宽。xiǎo dēng tài huá sān fēng hán,píng gāo shǐ jué tiān dì kuān。
却惜京华不可见,烟花二月过长安。què xī jīng huá bù kě jiàn,yān huā èr yuè guò zhǎng ān。
长安通衢十二陌,出入九州横八极。zhǎng ān tōng qú shí èr mò,chū rù jiǔ zhōu héng bā jí。
行人来往但西东,莫问兴亡与今昔。xíng rén lái wǎng dàn xī dōng,mò wèn xīng wáng yǔ jīn xī。
昔人富贵高台倾,今人歌舞曲池平。xī rén fù guì gāo tái qīng,jīn rén gē wǔ qū chí píng。
终南虚绕帝王宅,壮气空蟠佳丽城。zhōng nán xū rào dì wáng zhái,zhuàng qì kōng pán jiā lì chéng。
黄河之水东流海,汉家已去唐家改。huáng hé zhī shuǐ dōng liú hǎi,hàn jiā yǐ qù táng jiā gǎi。
茂陵秋草春更多,豪杰今无一人在。mào líng qiū cǎo chūn gèng duō,háo jié jīn wú yī rén zài。
细观此事何足愁,不如饮酒登高楼。xì guān cǐ shì hé zú chóu,bù rú yǐn jiǔ dēng gāo lóu。
秦王何苦求九鼎,魏武空劳营八州。qín wáng hé kǔ qiú jiǔ dǐng,wèi wǔ kōng láo yíng bā zhōu。
当年富贵一时事,身后寂寞馀高丘。dāng nián fù guì yī shí shì,shēn hòu jì mò yú gāo qiū。
春风开花不易得,一醉何必封公侯。chūn fēng kāi huā bù yì dé,yī zuì hé bì fēng gōng hóu。

寄题傅钦之济源草堂

范祖禹

傅公有幽居,近在盘山下。fù gōng yǒu yōu jū,jìn zài pán shān xià。
清济出其间,白石明可把。qīng jì chū qí jiān,bái shí míng kě bǎ。
盈科赴溟渤,习坎日倾泻。yíng kē fù míng bó,xí kǎn rì qīng xiè。
竹色洗娟婵,松姿照萧洒。zhú sè xǐ juān chán,sōng zī zhào xiāo sǎ。
室有古诗书,门无俗车马。shì yǒu gǔ shī shū,mén wú sú chē mǎ。
公居虽畎亩,寤寐惟朝社。gōng jū suī quǎn mǔ,wù mèi wéi cháo shè。
云山聊啸遨,鱼鸟同游冶。yún shān liáo xiào áo,yú niǎo tóng yóu yě。
在我本无心,群生系用舍。zài wǒ běn wú xīn,qún shēng xì yòng shě。
终当入帝梦,肖象求岩野。zhōng dāng rù dì mèng,xiào xiàng qiú yán yě。
题诗寄林坰,俚调惭非雅。tí shī jì lín jiōng,lǐ diào cán fēi yǎ。

答孙莘老病中寄谢诸同舍

范祖禹

言有逆耳忠,药有苦口利。yán yǒu nì ěr zhōng,yào yǒu kǔ kǒu lì。
康强本危虑,忧患生逸意。kāng qiáng běn wēi lǜ,yōu huàn shēng yì yì。
先生蹈周孔,陋巷乐仁义。xiān shēng dǎo zhōu kǒng,lòu xiàng lè rén yì。
新命登谏垣,四方想平治。xīn mìng dēng jiàn yuán,sì fāng xiǎng píng zhì。
舞雩逐清爽,伏枕送炎炽。wǔ yú zhú qīng shuǎng,fú zhěn sòng yán chì。
作诗存警戒,教告在同志。zuò shī cún jǐng jiè,jiào gào zài tóng zhì。
苍生系正人,丹扆渴高议。cāng shēng xì zhèng rén,dān yǐ kě gāo yì。
矧当敷经训,劝讲日严侍。shěn dāng fū jīng xùn,quàn jiǎng rì yán shì。
桓荣大师尊,郑公三鉴备。huán róng dà shī zūn,zhèng gōng sān jiàn bèi。
天衢进方亨,王路坦无陂。tiān qú jìn fāng hēng,wáng lù tǎn wú bēi。
告猷补衮职,正色伏蒲地。gào yóu bǔ gǔn zhí,zhèng sè fú pú dì。
阳城可以起,醇酒毋数醉。yáng chéng kě yǐ qǐ,chún jiǔ wú shù zuì。

四月三十日慈孝寺山亭席上次韵经父舍人送子敦都运待制赴河北

范祖禹

去年使河东,饮饯天始秋。qù nián shǐ hé dōng,yǐn jiàn tiān shǐ qiū。
今年使河北,复作萧寺游。jīn nián shǐ hé běi,fù zuò xiāo sì yóu。
愧我燕居息,送公频按州。kuì wǒ yàn jū xī,sòng gōng pín àn zhōu。
雍容鹓鹭列,环佩鸣琅球。yōng róng yuān lù liè,huán pèi míng láng qiú。
岂知勤徒御,与国扬王休。qǐ zhī qín tú yù,yǔ guó yáng wáng xiū。
譬如果适口,安问梨与榴。pì rú guǒ shì kǒu,ān wèn lí yǔ liú。
此行功名会,肯使岁月流。cǐ xíng gōng míng huì,kěn shǐ suì yuè liú。
载酒都门饯,行当迓归辀。zài jiǔ dōu mén jiàn,xíng dāng yà guī zhōu。

同子瞻送子敦赴河北都运次韵

范祖禹

顾公涉沧海,宇宙观奇伟。gù gōng shè cāng hǎi,yǔ zhòu guān qí wěi。
十年守沈冥,应笑柱下史。shí nián shǒu shěn míng,yīng xiào zhù xià shǐ。
动静虽有殊,要之盖棺已。dòng jìng suī yǒu shū,yào zhī gài guān yǐ。
迩来拜东台,岩穴弹冠喜。ěr lái bài dōng tái,yán xué dàn guān xǐ。
昂藏出风尘,壮志在千里。áng cáng chū fēng chén,zhuàng zhì zài qiān lǐ。
忽持肤使节,急病仁为美。hū chí fū shǐ jié,jí bìng rén wèi měi。
翰林出新诗,风霆奔落纸。hàn lín chū xīn shī,fēng tíng bēn luò zhǐ。
朝廷日清明,君子慎所履。cháo tíng rì qīng míng,jūn zi shèn suǒ lǚ。
行当继禹功,洒灾澹洪水。xíng dāng jì yǔ gōng,sǎ zāi dàn hóng shuǐ。
过我伊洛间,松风醒俗耳。guò wǒ yī luò jiān,sōng fēng xǐng sú ěr。

席上分韵送天觉使河东以登山临水送将归为韵分得临字

范祖禹

唐尧茹藜藿,民俗犹忧深。táng yáo rú lí huò,mín sú yóu yōu shēn。
晋国壮山川,羌虏皆外禽。jìn guó zhuàng shān chuān,qiāng lǔ jiē wài qín。
宸心敬折狱,使节慎所临。chén xīn jìng zhé yù,shǐ jié shèn suǒ lín。
夫君台阁旧,空老翰墨林。fū jūn tái gé jiù,kōng lǎo hàn mò lín。
松柏饱岁寒,雕鹗候秋阴。sōng bǎi bǎo suì hán,diāo è hòu qiū yīn。
揽辔上太行,北风爽烦襟。lǎn pèi shàng tài xíng,běi fēng shuǎng fán jīn。
当令桑枣地,愁叹为讴吟。dāng lìng sāng zǎo dì,chóu tàn wèi ōu yín。
二江带双流,三峨耸危岑。èr jiāng dài shuāng liú,sān é sǒng wēi cén。
何时早归耕,杖屦日相寻。hé shí zǎo guī gēng,zhàng jù rì xiāng xún。

寄题蒲氏清风阁

范祖禹

阆山锦屏秀,阆水碧玉寒。láng shān jǐn píng xiù,láng shuǐ bì yù hán。
高阁俯城邑,飞甍出云端。gāo gé fǔ chéng yì,fēi méng chū yún duān。
惟昔隐君子,卜筑兹考槃。wéi xī yǐn jūn zi,bo zhù zī kǎo pán。
图书侔藏室,一一手自刊。tú shū móu cáng shì,yī yī shǒu zì kān。
山园养松桂,庭砌被芝兰。shān yuán yǎng sōng guì,tíng qì bèi zhī lán。
雾深豹文蔚,风壮鹏翼抟。wù shēn bào wén wèi,fēng zhuàng péng yì tuán。
来为廊庙重,归为里闾欢。lái wèi láng miào zhòng,guī wèi lǐ lǘ huān。
乃知哲人训,基构自艰难。nǎi zhī zhé rén xùn,jī gòu zì jiān nán。
我昔侍先君,借书尝纵观。wǒ xī shì xiān jūn,jiè shū cháng zòng guān。
题诗尚可记,手泽想未干。tí shī shàng kě jì,shǒu zé xiǎng wèi gàn。
尔来三十载,感事一汍澜。ěr lái sān shí zài,gǎn shì yī wán lán。
侧身西南望,安得陵风翰。cè shēn xī nán wàng,ān dé líng fēng hàn。

又雨中厨屋坏

范祖禹

我从山中来,安宅岂敢卜。wǒ cóng shān zhōng lái,ān zhái qǐ gǎn bo。
穷秋积霖潦,陋巷没车毂。qióng qiū jī lín lǎo,lòu xiàng méi chē gǔ。
环堵不蔽风,下床每涂足。huán dǔ bù bì fēng,xià chuáng měi tú zú。
灶蛙日已长,釜鱼时可漉。zào wā rì yǐ zhǎng,fǔ yú shí kě lù。
瓦解岂一朝,粪土扶朽木。wǎ jiě qǐ yī cháo,fèn tǔ fú xiǔ mù。
中夜若崩山,微躯忧压覆。zhōng yè ruò bēng shān,wēi qū yōu yā fù。
晨炊无尺椽,慨叹食重肉。chén chuī wú chǐ chuán,kǎi tàn shí zhòng ròu。
益思反蓬茅,终老依松竹。yì sī fǎn péng máo,zhōng lǎo yī sōng zhú。
云居荫薜萝,野性狎麋鹿。yún jū yīn bì luó,yě xìng xiá mí lù。
涧溪可濯饮,薇蕨馀肴蔌。jiàn xī kě zhuó yǐn,wēi jué yú yáo sù。
宁惟此寓馆,薄宦同旅宿。níng wéi cǐ yù guǎn,báo huàn tóng lǚ sù。
吾食敢求饱,民生犹歉腹。wú shí gǎn qiú bǎo,mín shēng yóu qiàn fù。
囊空庶无寇,囷竭尚有粟。náng kōng shù wú kòu,qūn jié shàng yǒu sù。
墨突不暇黔,谁能忧破屋。mò tū bù xiá qián,shuí néng yōu pò wū。

和子进六言二首

范祖禹

夜静碧天如水,山空明月随人。yè jìng bì tiān rú shuǐ,shān kōng míng yuè suí rén。
此兴庾公非浅,远游王子何频。cǐ xīng yǔ gōng fēi qiǎn,yuǎn yóu wáng zi hé pín。

和子进六言二首

范祖禹

萧散独游何处,寂寥四顾无人。xiāo sàn dú yóu hé chù,jì liáo sì gù wú rén。
月露沾衣觉久,水风吹面宜频。yuè lù zhān yī jué jiǔ,shuǐ fēng chuī miàn yí pín。
1331234567