古诗词

寄管久中

徐积

我头未白心先老,吐出精诚为君祷。wǒ tóu wèi bái xīn xiān lǎo,tǔ chū jīng chéng wèi jūn dǎo。
若无归计似陶潜,学取萧生抱关好。ruò wú guī jì shì táo qián,xué qǔ xiāo shēng bào guān hǎo。
徐积

徐积

徐积(1028—1103)北宋聋人教官。字仲车,楚州山阳(今江苏淮安)人。因晚年居楚州南门外,故自号南郭翁。生于宋仁宗天圣六年,卒于徽宗崇宁二年,年七十六岁。政和六年(1116),赐谥节孝处士。家乡人为其建 “徐节孝祠”,明清两代均有修缮,毁于解放初期。《宋史》卷四五九有传。 徐积的作品>>

猜您喜欢

催妆其一

徐积

鲁巷予方乐,秦楼子幸俱。lǔ xiàng yǔ fāng lè,qín lóu zi xìng jù。
所期为列女,应不讪庸夫。suǒ qī wèi liè nǚ,yīng bù shàn yōng fū。
野叟田无璧,仙娥佩有珠。yě sǒu tián wú bì,xiān é pèi yǒu zhū。
鸾歌迎弄玉,麟脯宴麻姑。luán gē yíng nòng yù,lín pú yàn má gū。
自是闺中秀,何烦脸上朱。zì shì guī zhōng xiù,hé fán liǎn shàng zhū。
君看阆风客,亲驾五云车。jūn kàn láng fēng kè,qīn jià wǔ yún chē。

述怀寄吕帅

徐积

君看关西山壁立,春云突尽春空窄。jūn kàn guān xī shān bì lì,chūn yún tū jǐn chūn kōng zhǎi。
浓岚洒去渭川寒,孤峰深与秦天碧。nóng lán sǎ qù wèi chuān hán,gū fēng shēn yǔ qín tiān bì。
白云流水岂无情,立马吟诗定相忆。bái yún liú shuǐ qǐ wú qíng,lì mǎ yín shī dìng xiāng yì。
且倩东风先寄声,我整西装期已迫。qiě qiàn dōng fēng xiān jì shēng,wǒ zhěng xī zhuāng qī yǐ pò。
吟到秋风放我归,归来待作潇湘客。yín dào qiū fēng fàng wǒ guī,guī lái dài zuò xiāo xiāng kè。

送人从军

徐积

古来雄隽是从军,问罪残羌正有名。gǔ lái xióng juàn shì cóng jūn,wèn zuì cán qiāng zhèng yǒu míng。
黑槊将陪黄钺帅,银鎗队拥铁林兵。hēi shuò jiāng péi huáng yuè shuài,yín qiāng duì yōng tiě lín bīng。
十州假息恩涵覆,百载逋诛事贯盈。shí zhōu jiǎ xī ēn hán fù,bǎi zài bū zhū shì guàn yíng。
首恶更应囚巨轞,壮图难议请长缨。shǒu è gèng yīng qiú jù jiàn,zhuàng tú nán yì qǐng zhǎng yīng。
须空大漠迁降虏,好决洪河刷逆城。xū kōng dà mò qiān jiàng lǔ,hǎo jué hóng hé shuā nì chéng。
报国主人心更勇,西山勒颂得班生。bào guó zhǔ rén xīn gèng yǒng,xī shān lēi sòng dé bān shēng。

徐积

淮上飞花正皓然,日车月御欲停鞭。huái shàng fēi huā zhèng hào rán,rì chē yuè yù yù tíng biān。
千形凛凛如无地,一片苍苍忽露天。qiān xíng lǐn lǐn rú wú dì,yī piàn cāng cāng hū lù tiān。
洞口似迷山路处,斗闲疑泛海槎年。dòng kǒu shì mí shān lù chù,dòu xián yí fàn hǎi chá nián。
长瓢酒挹云泉酿,大轴诗题锦水笺。zhǎng piáo jiǔ yì yún quán niàng,dà zhóu shī tí jǐn shuǐ jiān。
僧舍手抔留煮茗,渔庵瓶贮借烹鲜。sēng shě shǒu póu liú zhǔ míng,yú ān píng zhù jiè pēng xiān。
喜馀稻糁投饥喙,惭乏绨袍赠冻肩。xǐ yú dào sǎn tóu jī huì,cán fá tí páo zèng dòng jiān。
白里好张红步障,猛中宜摆绛戎旃。bái lǐ hǎo zhāng hóng bù zhàng,měng zhōng yí bǎi jiàng róng zhān。
扫开寥廓凭风帚,抉去纷纭忆剑仙。sǎo kāi liáo kuò píng fēng zhǒu,jué qù fēn yún yì jiàn xiān。
猎火正燃云有焰,旅庖何在突无烟。liè huǒ zhèng rán yún yǒu yàn,lǚ páo hé zài tū wú yān。
未应门外同袁子,曾买污莱数亩田。wèi yīng mén wài tóng yuán zi,céng mǎi wū lái shù mǔ tián。

徐积

君看飞雪竞翩翩,云将争驱正著鞭。jūn kàn fēi xuě jìng piān piān,yún jiāng zhēng qū zhèng zhù biān。
人望已酬残腊后,物华兼值早梅天。rén wàng yǐ chóu cán là hòu,wù huá jiān zhí zǎo méi tiān。
招沽北掾输平日,走马西州忆少年。zhāo gū běi yuàn shū píng rì,zǒu mǎ xī zhōu yì shǎo nián。
漏屋旋消濡弊褐,破窗穿过湿馀笺。lòu wū xuán xiāo rú bì hè,pò chuāng chuān guò shī yú jiān。
蹄涔易见真洼满,粪土难辞伪色鲜。tí cén yì jiàn zhēn wā mǎn,fèn tǔ nán cí wěi sè xiān。
席户冷灰人削迹,朱门热炙客摩肩。xí hù lěng huī rén xuē jì,zhū mén rè zhì kè mó jiān。
纷纷万事还如此,寂寂幽怀尽舍旃。fēn fēn wàn shì hái rú cǐ,jì jì yōu huái jǐn shě zhān。
流水明中争趁月,断鸿深处独藏仙。liú shuǐ míng zhōng zhēng chèn yuè,duàn hóng shēn chù dú cáng xiān。
谁家渔棹空闻笛,何处樵村只见烟。shuí jiā yú zhào kōng wén dí,hé chù qiáo cūn zhǐ jiàn yān。
最好耕农相贺了,牛衣醉卧夕阳田。zuì hǎo gēng nóng xiāng hè le,niú yī zuì wò xī yáng tián。

徐积

侯款诸祠方彻奠,车回五骏既投鞭。hóu kuǎn zhū cí fāng chè diàn,chē huí wǔ jùn jì tóu biān。
云如大练生淮浦,雪似繁星落楚天。yún rú dà liàn shēng huái pǔ,xuě shì fán xīng luò chǔ tiān。
有客弄花知乐岁,何人感物惜流年。yǒu kè nòng huā zhī lè suì,hé rén gǎn wù xī liú nián。
南城病仆惟沽酒,西郭诗章但买笺。nán chéng bìng pū wéi gū jiǔ,xī guō shī zhāng dàn mǎi jiān。
隐伏急因明处见,垢污多自夜来鲜。yǐn fú jí yīn míng chù jiàn,gòu wū duō zì yè lái xiān。
佣将粺谷才糊口,拾去濡薪未息肩。yōng jiāng bài gǔ cái hú kǒu,shí qù rú xīn wèi xī jiān。
白面韝鹰红锦臂,乌山围兽赤缯旃。bái miàn gōu yīng hóng jǐn bì,wū shān wéi shòu chì zēng zhān。
却燃灯坐疑为梦,欲上楼看恐有仙。què rán dēng zuò yí wèi mèng,yù shàng lóu kàn kǒng yǒu xiān。
玉镜台前侵皓月,碧纱窗外弄青烟。yù jìng tái qián qīn hào yuè,bì shā chuāng wài nòng qīng yān。
树头还有鸿栖否,船是寒沙水畔田。shù tóu hái yǒu hóng qī fǒu,chuán shì hán shā shuǐ pàn tián。

徐积

诸少逸驾追无前,我乘驽马持短鞭。zhū shǎo yì jià zhuī wú qián,wǒ chéng nú mǎ chí duǎn biān。
更添一老爱白雪,但开两眼寻青天。gèng tiān yī lǎo ài bái xuě,dàn kāi liǎng yǎn xún qīng tiān。
诗中戈矛欲挥我,君家伯仲空忘年。shī zhōng gē máo yù huī wǒ,jūn jiā bó zhòng kōng wàng nián。
摇笔吟哦有裂管,倒囊抖擞无遗笺。yáo bǐ yín ó yǒu liè guǎn,dào náng dǒu sǒu wú yí jiān。
谁知群形消即露,却还本质污与鲜。shuí zhī qún xíng xiāo jí lù,què hái běn zhì wū yǔ xiān。
田庐有蓬尚塞户,樵衣无布堪补肩。tián lú yǒu péng shàng sāi hù,qiáo yī wú bù kān bǔ jiān。
群儿上垄刍且牧,孤戍曝日旗与旃。qún ér shàng lǒng chú qiě mù,gū shù pù rì qí yǔ zhān。
人闲安得真洞府,空中失脚飞神仙。rén xián ān dé zhēn dòng fǔ,kōng zhōng shī jiǎo fēi shén xiān。
明月随来会星弁,白云迎去升紫烟。míng yuè suí lái huì xīng biàn,bái yún yíng qù shēng zǐ yān。
溪湾留下断虹卧,山阴亦有玲珑田。xī wān liú xià duàn hóng wò,shān yīn yì yǒu líng lóng tián。

徐积

一夜五宫星茫然,投壶笑电挥赤鞭。yī yè wǔ gōng xīng máng rán,tóu hú xiào diàn huī chì biān。
何物变为淮上雪,馀花散入江南天。hé wù biàn wèi huái shàng xuě,yú huā sàn rù jiāng nán tiān。
东家乞火温稚子,西邻赊酒娱高年。dōng jiā qǐ huǒ wēn zhì zi,xī lín shē jiǔ yú gāo nián。
樵翁头上笠戴月,渔父手中帆卷笺。qiáo wēng tóu shàng lì dài yuè,yú fù shǒu zhōng fān juǎn jiān。
庾子贞家但寻菜,鲍通直辈弥矜鲜。yǔ zi zhēn jiā dàn xún cài,bào tōng zhí bèi mí jīn xiān。
卞郎方弄瓠杯杓,浙帅已亡羊髀肩。biàn láng fāng nòng hù bēi biāo,zhè shuài yǐ wáng yáng bì jiān。
当门正好张敝席,隔篱可笑窥华旃。dāng mén zhèng hǎo zhāng bì xí,gé lí kě xiào kuī huá zhān。
最是珊珊上楼佩,恰如冉冉升空仙。zuì shì shān shān shàng lóu pèi,qià rú rǎn rǎn shēng kōng xiān。
牵牛童儿饮河汉,扶犁老子耕云烟。qiān niú tóng ér yǐn hé hàn,fú lí lǎo zi gēng yún yān。
漫翁何处拾瑶草,自有梅花大庾田。màn wēng hé chù shí yáo cǎo,zì yǒu méi huā dà yǔ tián。

徐积

江西词客休刺船,马上俊郎休弄鞭。jiāng xī cí kè xiū cì chuán,mǎ shàng jùn láng xiū nòng biān。
且看满城花落地,恰如穷谷晓时天。qiě kàn mǎn chéng huā luò dì,qià rú qióng gǔ xiǎo shí tiān。
松林独干凌坚操,麦垄疏毛白少年。sōng lín dú gàn líng jiān cāo,mài lǒng shū máo bái shǎo nián。
犬信宜将筒护纸,鸿书须用帛为笺。quǎn xìn yí jiāng tǒng hù zhǐ,hóng shū xū yòng bó wèi jiān。
月中两艳非投暗,物里千形不较鲜。yuè zhōng liǎng yàn fēi tóu àn,wù lǐ qiān xíng bù jiào xiān。
最好一环围井口,有时数点露山肩。zuì hǎo yī huán wéi jǐng kǒu,yǒu shí shù diǎn lù shān jiān。
纷来上相挥长麈,侧去诸卿蔽曲旃。fēn lái shàng xiāng huī zhǎng zhǔ,cè qù zhū qīng bì qū zhān。
水畔谁为佩珠女,车中人是行云仙。shuǐ pàn shuí wèi pèi zhū nǚ,chē zhōng rén shì xíng yún xiān。
吟裁笛竹清梅瘦,忽爨琴桐湿更烟。yín cái dí zhú qīng méi shòu,hū cuàn qín tóng shī gèng yān。
近日无钱酬酒媪,且教借卖漫翁田。jìn rì wú qián chóu jiǔ ǎo,qiě jiào jiè mài màn wēng tián。

徐积

昨霄梦看六龙渊,鹤御惊回坠晓鞭。zuó xiāo mèng kàn liù lóng yuān,hè yù jīng huí zhuì xiǎo biān。
万顷落花春晚后,一床清水月明天。wàn qǐng luò huā chūn wǎn hòu,yī chuáng qīng shuǐ yuè míng tiān。
门无黄雀张罗地,室有玄熊应梦年。mén wú huáng què zhāng luó dì,shì yǒu xuán xióng yīng mèng nián。
入竹好鸣寒玉佩,寄梅兼附白云笺。rù zhú hǎo míng hán yù pèi,jì méi jiān fù bái yún jiān。
杨妃绣段披方稳,李逸乌纱裹更鲜。yáng fēi xiù duàn pī fāng wěn,lǐ yì wū shā guǒ gèng xiān。
避色莫投妆妇指,弄香须扑舞蛾肩。bì sè mò tóu zhuāng fù zhǐ,nòng xiāng xū pū wǔ é jiān。
群乌噪过巢无树,一兔奔归猎有旃。qún wū zào guò cháo wú shù,yī tù bēn guī liè yǒu zhān。
溪叟正如翘苇鹭,山翁弥似出尘仙。xī sǒu zhèng rú qiào wěi lù,shān wēng mí shì chū chén xiān。
僧檐鸟伺斋馀饭,客灶猫栖爨后烟。sēng yán niǎo cì zhāi yú fàn,kè zào māo qī cuàn hòu yān。
且报漫翁来掘壁,墙闲便是我家田。qiě bào màn wēng lái jué bì,qiáng xián biàn shì wǒ jiā tián。

徐积

吟怀忽共雪纷然,罪逆馀骸自可鞭。yín huái hū gòng xuě fēn rán,zuì nì yú hái zì kě biān。
罔极之恩无报日,难平所感欲呼天。wǎng jí zhī ēn wú bào rì,nán píng suǒ gǎn yù hū tiān。
身骑騕袅成童岁,手握狻猊未丱年。shēn qí yǎo niǎo chéng tóng suì,shǒu wò suān ní wèi guàn nián。
三釂冷醅将及斗,一挥醉笔恰盈笺。sān jiào lěng pēi jiāng jí dòu,yī huī zuì bǐ qià yíng jiān。
当时饰束头毛绿,今日衣濡眦血鲜。dāng shí shì shù tóu máo lǜ,jīn rì yī rú zì xuè xiān。
楚泮师儒新腼目,秦关父老旧随肩。chǔ pàn shī rú xīn miǎn mù,qín guān fù lǎo jiù suí jiān。
中心但比孤青桧,外物无庸大赤旃。zhōng xīn dàn bǐ gū qīng guì,wài wù wú yōng dà chì zhān。
每指多图为鸩毒,自言寡欲即神仙。měi zhǐ duō tú wèi zhèn dú,zì yán guǎ yù jí shén xiān。
房中得子眠温席,突外从人笑冷烟。fáng zhōng dé zi mián wēn xí,tū wài cóng rén xiào lěng yān。
以此终身慰泉壤,不须问舍与求田。yǐ cǐ zhōng shēn wèi quán rǎng,bù xū wèn shě yǔ qiú tián。

徐积

荀翁犹慕李膺贤,漫叟当车我执鞭。xún wēng yóu mù lǐ yīng xián,màn sǒu dāng chē wǒ zhí biān。
辕下两骖将逐骥,墙闲一穴欲窥天。yuán xià liǎng cān jiāng zhú jì,qiáng xián yī xué yù kuī tiān。
兵锋甚锐逢今日,铁阵横行记昔年。bīng fēng shén ruì féng jīn rì,tiě zhèn héng xíng jì xī nián。
将钺挥金何用剑,檄书插羽不须笺。jiāng yuè huī jīn hé yòng jiàn,xí shū chā yǔ bù xū jiān。
勇骑龙子神弥俊,笑扼犀吭血正鲜。yǒng qí lóng zi shén mí jùn,xiào è xī kēng xuè zhèng xiān。
一鼓已输元帅手,双矛将解敌人肩。yī gǔ yǐ shū yuán shuài shǒu,shuāng máo jiāng jiě dí rén jiān。
我徒北首思投甲,子使西来约卷旃。wǒ tú běi shǒu sī tóu jiǎ,zi shǐ xī lái yuē juǎn zhān。
自是见羸谋饵虏,却云养气欲希仙。zì shì jiàn léi móu ěr lǔ,què yún yǎng qì yù xī xiān。
已严军令除添灶,但恐师期忽举烟。yǐ yán jūn lìng chú tiān zào,dàn kǒng shī qī hū jǔ yān。
设若渝盟相掩袭,冲车突骑占平田。shè ruò yú méng xiāng yǎn xí,chōng chē tū qí zhàn píng tián。

偶述

徐积

寂然闲地好弦歌,胸中森森万仞戈。jì rán xián dì hǎo xián gē,xiōng zhōng sēn sēn wàn rèn gē。
自道壮图终有用,未知时事竟如何。zì dào zhuàng tú zhōng yǒu yòng,wèi zhī shí shì jìng rú hé。
千金似粪无心愿,一剑如霜为国磨。qiān jīn shì fèn wú xīn yuàn,yī jiàn rú shuāng wèi guó mó。
吟辄废眠诗骨瘦,酒能消思醉颜酡。yín zhé fèi mián shī gǔ shòu,jiǔ néng xiāo sī zuì yán tuó。
起登夜阁乘明月,笑倚寒山望太阿。qǐ dēng yè gé chéng míng yuè,xiào yǐ hán shān wàng tài ā。
谁道吾儒无壮士,蔺生功烈胜廉颇。shuí dào wú rú wú zhuàng shì,lìn shēng gōng liè shèng lián pǒ。

和杨掾月蚀篇

徐积

元丰之元岁戊午,斗柄斜指西南维。yuán fēng zhī yuán suì wù wǔ,dòu bǐng xié zhǐ xī nán wéi。
月行赤道日南陆,营丘分野星虚危。yuè xíng chì dào rì nán lù,yíng qiū fēn yě xīng xū wēi。
昨夕既望复今夕,盛若不损盈不亏。zuó xī jì wàng fù jīn xī,shèng ruò bù sǔn yíng bù kuī。
安知变起在顷刻,突如有物侵其肌。ān zhī biàn qǐ zài qǐng kè,tū rú yǒu wù qīn qí jī。
其始色变甚苍黄,须臾赤黑相合离。qí shǐ sè biàn shén cāng huáng,xū yú chì hēi xiāng hé lí。
良久烟焰极薰燎,一团白玉烧为灰。liáng jiǔ yān yàn jí xūn liáo,yī tuán bái yù shāo wèi huī。
黄琮苍璧不可辨,枯株死兔将安归。huáng cóng cāng bì bù kě biàn,kū zhū sǐ tù jiāng ān guī。
孰乌其吻吞巨皿,孰丹其汗流墨池。shú wū qí wěn tūn jù mǐn,shú dān qí hàn liú mò chí。
如食非食始为薄,有物无物不可知。rú shí fēi shí shǐ wèi báo,yǒu wù wú wù bù kě zhī。
虾蟆何物敢张口,麒麟何故敢争斗。xiā má hé wù gǎn zhāng kǒu,qí lín hé gù gǎn zhēng dòu。
是何星曜敢侵犯,自是其形不可久。shì hé xīng yào gǎn qīn fàn,zì shì qí xíng bù kě jiǔ。
君不见对月数眉毛,须臾引臂不见手。jūn bù jiàn duì yuè shù méi máo,xū yú yǐn bì bù jiàn shǒu。
嗟吁天上之神物,乃有如此事。jiē xū tiān shàng zhī shén wù,nǎi yǒu rú cǐ shì。
所蔽至甚不可解,凶而家室亡而身。suǒ bì zhì shén bù kě jiě,xiōng ér jiā shì wáng ér shēn。
不然借使幸而免,后世讥笑遭恶名。bù rán jiè shǐ xìng ér miǎn,hòu shì jī xiào zāo è míng。
君不见汉朝贾生文有馀,其心大勇其才疏。jūn bù jiàn hàn cháo jiǎ shēng wén yǒu yú,qí xīn dà yǒng qí cái shū。
当时如必用其术,纷纷不免危其躯。dāng shí rú bì yòng qí shù,fēn fēn bù miǎn wēi qí qū。
鼌错堂堂蔽于刻,公孙规规蔽于谀。cháo cuò táng táng bì yú kè,gōng sūn guī guī bì yú yú。
谷永之才蔽权势,有若鹰犬供指呼。gǔ yǒng zhī cái bì quán shì,yǒu ruò yīng quǎn gōng zhǐ hū。
霍光虽贤亦有蔽,何不早去显与冯子都。huò guāng suī xián yì yǒu bì,hé bù zǎo qù xiǎn yǔ féng zi dōu。
刘歆致位为国师,岂若扬雄久以为大夫。liú xīn zhì wèi wèi guó shī,qǐ ruò yáng xióng jiǔ yǐ wèi dà fū。
蔽于太高李膺辈,蔽于已甚陈蕃徒。bì yú tài gāo lǐ yīng bèi,bì yú yǐ shén chén fān tú。
窦武不断蔽可痛,柬之不忍蔽可吁。dòu wǔ bù duàn bì kě tòng,jiǎn zhī bù rěn bì kě xū。
王允所蔽在无权,荀彧所蔽不早图。wáng yǔn suǒ bì zài wú quán,xún yù suǒ bì bù zǎo tú。
萧瑀之蔽入于佞,王衍之蔽失之虚。xiāo yǔ zhī bì rù yú nìng,wáng yǎn zhī bì shī zhī xū。
牛李虽奇蔽朋党,机云虽俊蔽附趋。niú lǐ suī qí bì péng dǎng,jī yún suī jùn bì fù qū。
王导蔽怨杀周顗,遂良蔽诬杀刘洎。wáng dǎo bì yuàn shā zhōu yǐ,suì liáng bì wū shā liú jì。
崔浩蔽强杀其身,所蔽若此甚可畏。cuī hào bì qiáng shā qí shēn,suǒ bì ruò cǐ shén kě wèi。
我爱安世真朴忠,匿名远世归至公。wǒ ài ān shì zhēn pǔ zhōng,nì míng yuǎn shì guī zhì gōng。
有私见求坚不许,以私求谢绝不通。yǒu sī jiàn qiú jiān bù xǔ,yǐ sī qiú xiè jué bù tōng。
诸葛武侯为将相,心迹皎然无所枉。zhū gé wǔ hóu wèi jiāng xiāng,xīn jì jiǎo rán wú suǒ wǎng。
有罪至亲而必诛,有功虽雠而必赏。yǒu zuì zhì qīn ér bì zhū,yǒu gōng suī chóu ér bì shǎng。
谢安知婿王国宝,不以身蔽能辨早。xiè ān zhī xù wáng guó bǎo,bù yǐ shēn bì néng biàn zǎo。
人心自是说而服,不顾四肢与肝脑。rén xīn zì shì shuō ér fú,bù gù sì zhī yǔ gān nǎo。
苻坚之师号百万,一战而北若摧槁。fú jiān zhī shī hào bǎi wàn,yī zhàn ér běi ruò cuī gǎo。
我吟此篇不足录,却忆唐衢忠义哭。wǒ yín cǐ piān bù zú lù,què yì táng qú zhōng yì kū。
古人今人何择焉,大抵人心蔽多欲。gǔ rén jīn rén hé zé yān,dà dǐ rén xīn bì duō yù。
月之所蔽惟须臾,须臾蔽去明如初。yuè zhī suǒ bì wéi xū yú,xū yú bì qù míng rú chū。
人之所蔽何太甚,至于终身不悟不可除。rén zhī suǒ bì hé tài shén,zhì yú zhōng shēn bù wù bù kě chú。
月乎月乎,明哉明哉。yuè hū yuè hū,míng zāi míng zāi。
善去其蔽,何速之如。shàn qù qí bì,hé sù zhī rú。
君子法之,所以改过。jūn zi fǎ zhī,suǒ yǐ gǎi guò。
贤者法之,所以知非。xián zhě fǎ zhī,suǒ yǐ zhī fēi。
勇决之徒,所以奋发。yǒng jué zhī tú,suǒ yǐ fèn fā。
感慨之徒,所以嘘欷。gǎn kǎi zhī tú,suǒ yǐ xū xī。
我虽老且病,龊龊无所为。wǒ suī lǎo qiě bìng,chuò chuò wú suǒ wèi。
犹能对月吟歌诗,安得慷慨之士如桓伊,把笛为予吹。yóu néng duì yuè yín gē shī,ān dé kāng kǎi zhī shì rú huán yī,bǎ dí wèi yǔ chuī。

大河上天章公顾子敦

徐积

万物皆有性,顺其性为大。wàn wù jiē yǒu xìng,shùn qí xìng wèi dà。
顺之则无变,反之则有害。shùn zhī zé wú biàn,fǎn zhī zé yǒu hài。
禹之治河也,浚川而掘地。yǔ zhī zhì hé yě,jùn chuān ér jué dì。
水行乎地中,其性安而遂。shuǐ xíng hū dì zhōng,qí xìng ān ér suì。
因地为之防,犹恐不足制。yīn dì wèi zhī fáng,yóu kǒng bù zú zhì。
故附之山足,使循山而行。gù fù zhī shān zú,shǐ xún shān ér xíng。
山不可必得,或原阜丘陵。shān bù kě bì dé,huò yuán fù qiū líng。
水行乎两间,既固而既宁。shuǐ xíng hū liǎng jiān,jì gù ér jì níng。
及将近下流,山远而地平。jí jiāng jìn xià liú,shān yuǎn ér dì píng。
渠裂为二道,河分为九形。qú liè wèi èr dào,hé fēn wèi jiǔ xíng。
虽暴不得怒,虽盛不得盈。suī bào bù dé nù,suī shèng bù dé yíng。
所以顺而制,归之于沧溟。suǒ yǐ shùn ér zhì,guī zhī yú cāng míng。
后代蒙其业,历世六七十。hòu dài méng qí yè,lì shì liù qī shí。
凡千有馀年,而无所决溢。fán qiān yǒu yú nián,ér wú suǒ jué yì。
国君与世主,岂皆尽有德。guó jūn yǔ shì zhǔ,qǐ jiē jǐn yǒu dé。
盖繇河未徙,一皆循禹迹。gài yáo hé wèi xǐ,yī jiē xún yǔ jì。
河道既一徙,下涉乎战国。hé dào jì yī xǐ,xià shè hū zhàn guó。
水行平地上,乃堤防堙塞。shuǐ xíng píng dì shàng,nǎi dī fáng yīn sāi。
其时两堤间,实容五十里。qí shí liǎng dī jiān,shí róng wǔ shí lǐ。
水既有游息,堤无所啮毁。shuǐ jì yǒu yóu xī,dī wú suǒ niè huǐ。
后世迫而坏,河役始烦促。hòu shì pò ér huài,hé yì shǐ fán cù。
伐尽魏国薪,下尽淇园竹。fá jǐn wèi guó xīn,xià jǐn qí yuán zhú。
群官皆负薪,天子自临督。qún guān jiē fù xīn,tiān zi zì lín dū。
其牲用白马,其璧用白玉。qí shēng yòng bái mǎ,qí bì yòng bái yù。
歌辞剧辛酸,姑不至号哭。gē cí jù xīn suān,gū bù zhì hào kū。
瓠子口虽塞,宣房宫虽筑。hù zi kǒu suī sāi,xuān fáng gōng suī zhù。
其后复北决,分为屯氏河。qí hòu fù běi jué,fēn wèi tún shì hé。
遂不复堤塞,塞亦无如何。suì bù fù dī sāi,sāi yì wú rú hé。
两河既分流,害少而利多。liǎng hé jì fēn liú,hài shǎo ér lì duō。
久之屯氏绝,遂独任一渠。jiǔ zhī tún shì jué,suì dú rèn yī qú。
凡再决再塞,用延世之徒。fán zài jué zài sāi,yòng yán shì zhī tú。
有天时人事,可图不可图。yǒu tiān shí rén shì,kě tú bù kě tú。
有幸与不幸,数说不可诬。yǒu xìng yǔ bù xìng,shù shuō bù kě wū。
其后复大决,大坏其田庐。qí hòu fù dà jué,dà huài qí tián lú。
灌三十一县,言事者纷如。guàn sān shí yī xiàn,yán shì zhě fēn rú。
将欲塞之耶,凡役百万夫。jiāng yù sāi zhī yé,fán yì bǎi wàn fū。
费累百巨万,亦未知何如。fèi lèi bǎi jù wàn,yì wèi zhī hé rú。
如此是重困,是重民叹吁。rú cǐ shì zhòng kùn,shì zhòng mín tàn xū。
言事者不已,亦不复塞诸。yán shì zhě bù yǐ,yì bù fù sāi zhū。
李寻解光辈,其言不至迂。lǐ xún jiě guāng bèi,qí yán bù zhì yū。
遂任水所之,渠道自割除。suì rèn shuǐ suǒ zhī,qú dào zì gē chú。
当时募水工,无一人应书。dāng shí mù shuǐ gōng,wú yī rén yīng shū。
学虽有专攻,术亦有穷欤。xué suī yǒu zhuān gōng,shù yì yǒu qióng yú。
诸所说河者,桓谭实主之。zhū suǒ shuō hé zhě,huán tán shí zhǔ zhī。
但聚而为书,实无以处之。dàn jù ér wèi shū,shí wú yǐ chù zhī。
班孟坚作志,亦无所出取。bān mèng jiān zuò zhì,yì wú suǒ chū qǔ。
事有甚难者,虽知无所补。shì yǒu shén nán zhě,suī zhī wú suǒ bǔ。
今之为河堤,与汉无甚殊。jīn zhī wèi hé dī,yǔ hàn wú shén shū。
远者无数里,近无百步馀。yuǎn zhě wú shù lǐ,jìn wú bǎi bù yú。
两堤束其势,如缚吞舟鱼。liǎng dī shù qí shì,rú fù tūn zhōu yú。
适足激其怒,使之逃囚拘。shì zú jī qí nù,shǐ zhī táo qiú jū。
又水性隐伏,有容而必居。yòu shuǐ xìng yǐn fú,yǒu róng ér bì jū。
浸淫而灌注,日往而月徂。jìn yín ér guàn zhù,rì wǎng ér yuè cú。
扫材有腐败,土壤有浮虚。sǎo cái yǒu fǔ bài,tǔ rǎng yǒu fú xū。
水进而不止,正如人病躯。shuǐ jìn ér bù zhǐ,zhèng rú rén bìng qū。
病已在骨髓,医方治皮肤。bìng yǐ zài gǔ suǐ,yī fāng zhì pí fū。
下不漏足胫,上突为背疽。xià bù lòu zú jìng,shàng tū wèi bèi jū。
或水如雷声,或扫如人喘。huò shuǐ rú léi shēng,huò sǎo rú rén chuǎn。
或决如山倾,或去如席卷。huò jué rú shān qīng,huò qù rú xí juǎn。
如蛟龙引阵,如虎豹逃圈。rú jiāo lóng yǐn zhèn,rú hǔ bào táo quān。
如地户开辟,如谁何生变。rú dì hù kāi pì,rú shuí hé shēng biàn。
如神物主之,不可得而辨。rú shén wù zhǔ zhī,bù kě dé ér biàn。
嗟乎有如此,堤防岂能禁。jiē hū yǒu rú cǐ,dī fáng qǐ néng jìn。
盖缘平地上,失水之本性。gài yuán píng dì shàng,shī shuǐ zhī běn xìng。
而又无二渠,分九河所任。ér yòu wú èr qú,fēn jiǔ hé suǒ rèn。
以九合为一,所以如此甚。yǐ jiǔ hé wèi yī,suǒ yǐ rú cǐ shén。
今之为邑居,多在古堤内。jīn zhī wèi yì jū,duō zài gǔ dī nèi。
以诸扫准之,高于屋数倍。yǐ zhū sǎo zhǔn zhī,gāo yú wū shù bèi。
以水面准之,亦高数尺外。yǐ shuǐ miàn zhǔn zhī,yì gāo shù chǐ wài。
诸扫正如城,而土有轻脆。zhū sǎo zhèng rú chéng,ér tǔ yǒu qīng cuì。
民正如鱼鳖,处破湟畎浍。mín zhèng rú yú biē,chù pò huáng quǎn huì。
被溺者常事,不溺者幸大。bèi nì zhě cháng shì,bù nì zhě xìng dà。
又河水重浊,淀淤日以积。yòu hé shuǐ zhòng zhuó,diàn yū rì yǐ jī。
又夏秋霖雨,诸水凑以入。yòu xià qiū lín yǔ,zhū shuǐ còu yǐ rù。
故有必决势,不决者盖鲜。gù yǒu bì jué shì,bù jué zhě gài xiān。
或决彼决此,或决近决远。huò jué bǐ jué cǐ,huò jué jìn jué yuǎn。
或决不可塞,或塞而复决。huò jué bù kě sāi,huò sāi ér fù jué。
或决于旦暮,或决于岁月。huò jué yú dàn mù,huò jué yú suì yuè。
或新扫苟完,或旧扫溃裂。huò xīn sǎo gǒu wán,huò jiù sǎo kuì liè。
譬如千万钧,用一绳持挈。pì rú qiān wàn jūn,yòng yī shéng chí qiè。
必有时而败,必有处而绝。bì yǒu shí ér bài,bì yǒu chù ér jué。
而自决大吴,凡害几郡县。ér zì jué dà wú,fán hài jǐ jùn xiàn。
河既北浸边,诸塘皆受患。hé jì běi jìn biān,zhū táng jiē shòu huàn。
亡胡与逸马,熟为之隔限。wáng hú yǔ yì mǎ,shú wèi zhī gé xiàn。
今虽甚盛时,亦防不虞变。jīn suī shén shèng shí,yì fáng bù yú biàn。
所以议论者,复故道为便。suǒ yǐ yì lùn zhě,fù gù dào wèi biàn。
故道虽已高,可复亦可为。gù dào suī yǐ gāo,kě fù yì kě wèi。
但恐既复后,其变不可知。dàn kǒng jì fù hòu,qí biàn bù kě zhī。
我兵学虽陋,公兵学虽奇。wǒ bīng xué suī lòu,gōng bīng xué suī qí。
我说兵之难,公亦莫我违。wǒ shuō bīng zhī nán,gōng yì mò wǒ wéi。
河事异于兵,其难堪嘘欷。hé shì yì yú bīng,qí nán kān xū xī。
智有不可及,力有不可施。zhì yǒu bù kě jí,lì yǒu bù kě shī。
汲黯非不伟,所塞辄复隳。jí àn fēi bù wěi,suǒ sāi zhé fù huī。
王遵无奈何,誓死而执圭。wáng zūn wú nài hé,shì sǐ ér zhí guī。
若与唐衢说,号哭垂涕洟。ruò yǔ táng qú shuō,hào kū chuí tì tì。
未说穿故道,未说治故堤。wèi shuō chuān gù dào,wèi shuō zhì gù dī。
且说塞河口,所费不可推。qiě shuō sāi hé kǒu,suǒ fèi bù kě tuī。
诸所调发者,委积与山齐。zhū suǒ diào fā zhě,wěi jī yǔ shān qí。
卷扫者如云,进扫者如飞。juǎn sǎo zhě rú yún,jìn sǎo zhě rú fēi。
下扫名入川,其势忧流移。xià sǎo míng rù chuān,qí shì yōu liú yí。
上扫名争高,少动即势危。shàng sǎo míng zhēng gāo,shǎo dòng jí shì wēi。
万人梯急赴,两大鼓急椎。wàn rén tī jí fù,liǎng dà gǔ jí chuí。
作号声号令,用转光指麾。zuò hào shēng hào lìng,yòng zhuǎn guāng zhǐ huī。
其救护危急,争须臾毫厘。qí jiù hù wēi jí,zhēng xū yú háo lí。
又闻被灾郡,数路方荐饥。yòu wén bèi zāi jùn,shù lù fāng jiàn jī。
官私无畜聚,民力俱困疲。guān sī wú chù jù,mín lì jù kùn pí。
朝廷谋已劳,两宫食不怡。cháo tíng móu yǐ láo,liǎng gōng shí bù yí。
生民仰首望,使者忘寝饥。shēng mín yǎng shǒu wàng,shǐ zhě wàng qǐn jī。
为之柰何乎,勿计速与迟。wèi zhī nài hé hū,wù jì sù yǔ chí。
事虽有坚定,议论在所持。shì suī yǒu jiān dìng,yì lùn zài suǒ chí。
如一身数疾,必以先后医。rú yī shēn shù jí,bì yǐ xiān hòu yī。
假如移所费,用以业贫民。jiǎ rú yí suǒ fèi,yòng yǐ yè pín mín。
偿其所亡失,救其所苦辛。cháng qí suǒ wáng shī,jiù qí suǒ kǔ xīn。
或贷其田租,或享其终身。huò dài qí tián zū,huò xiǎng qí zhōng shēn。
独孤有常饩,使同室相亲。dú gū yǒu cháng xì,shǐ tóng shì xiāng qīn。
露尸与暴骸,收敛归诸坟。lù shī yǔ bào hái,shōu liǎn guī zhū fén。
精选强明吏,处之使平均。jīng xuǎn qiáng míng lì,chù zhī shǐ píng jūn。
乡官与胥徒,欺者以重论。xiāng guān yǔ xū tú,qī zhě yǐ zhòng lùn。
如此庶几乎,可无愁怨人。rú cǐ shù jǐ hū,kě wú chóu yuàn rén。
下酬更生望,上慰再造仁。xià chóu gèng shēng wàng,shàng wèi zài zào rén。
然而论议者,至今犹纷纷。rán ér lùn yì zhě,zhì jīn yóu fēn fēn。
或复其故道,或因其自然。huò fù qí gù dào,huò yīn qí zì rán。
公如决于一,勿使众议牵。gōng rú jué yú yī,wù shǐ zhòng yì qiān。
在己者有义,在命者以天。zài jǐ zhě yǒu yì,zài mìng zhě yǐ tiān。
而况行职分,而况本诚忱。ér kuàng xíng zhí fēn,ér kuàng běn chéng chén。
圣朝无不察,知子之赤心。shèng cháo wú bù chá,zhī zi zhī chì xīn。
嗟余何为者,草莽且贱微。jiē yú hé wèi zhě,cǎo mǎng qiě jiàn wēi。
与公本无素,一见即弗遗。yǔ gōng běn wú sù,yī jiàn jí fú yí。
以伯兄处我,以古人相期。yǐ bó xiōng chù wǒ,yǐ gǔ rén xiāng qī。
小设犹致说,大事宁无辞。xiǎo shè yóu zhì shuō,dà shì níng wú cí。
年且六十一,未作沟中尸。nián qiě liù shí yī,wèi zuò gōu zhōng shī。
常恐公礼义,如投诸污泥。cháng kǒng gōng lǐ yì,rú tóu zhū wū ní。
岂欲为迂阔,不得已为诗。qǐ yù wèi yū kuò,bù dé yǐ wèi shī。
沥吾之肝胆,但恐同儿嬉。lì wú zhī gān dǎn,dàn kǒng tóng ér xī。
又恐误公事,公千万慎思。yòu kǒng wù gōng shì,gōng qiān wàn shèn sī。
如将从近功,即深图便宜。rú jiāng cóng jìn gōng,jí shēn tú biàn yí。
如必谋久利,唯古人是希。rú bì móu jiǔ lì,wéi gǔ rén shì xī。
是询而是度,是访而是咨。shì xún ér shì dù,shì fǎng ér shì zī。
或博物君子,或宿儒老师。huò bó wù jūn zi,huò sù rú lǎo shī。
或滨河野叟,或市井年耆。huò bīn hé yě sǒu,huò shì jǐng nián qí。
或愚直夫妇,所言无蔽欺。huò yú zhí fū fù,suǒ yán wú bì qī。
或老胥退兵,耳闻而目窥。huò lǎo xū tuì bīng,ěr wén ér mù kuī。
或世为水学,可与讲是非。huò shì wèi shuǐ xué,kě yǔ jiǎng shì fēi。
或博募水工,按地形高卑。huò bó mù shuǐ gōng,àn dì xíng gāo bēi。
从便道穿渠,稍引河势披。cóng biàn dào chuān qú,shāo yǐn hé shì pī。
海既为大壑,汴既分一支。hǎi jì wèi dà hè,biàn jì fēn yī zhī。
如关窍疏通,脏腑病可治。rú guān qiào shū tōng,zàng fǔ bìng kě zhì。
此说如何哉,但恐出于狂。cǐ shuō rú hé zāi,dàn kǒng chū yú kuáng。
如何完障塞,如何复诸塘。rú hé wán zhàng sāi,rú hé fù zhū táng。
观变而待时,亦恐谋不臧。guān biàn ér dài shí,yì kǒng móu bù zāng。
为复有说者,且须严边防。wèi fù yǒu shuō zhě,qiě xū yán biān fáng。
如魏尚守边,见称于冯唐。rú wèi shàng shǒu biān,jiàn chēng yú féng táng。
如祭彤久任,使匈奴伏藏。rú jì tóng jiǔ rèn,shǐ xiōng nú fú cáng。
以车制冲突,如卫青武刚。yǐ chē zhì chōng tū,rú wèi qīng wǔ gāng。
多置强弩手,如李广大黄。duō zhì qiáng nǔ shǒu,rú lǐ guǎng dà huáng。
选募如马隆,练卒如高王。xuǎn mù rú mǎ lóng,liàn zú rú gāo wáng。
如汉置奔命,使我军势张。rú hàn zhì bēn mìng,shǐ wǒ jūn shì zhāng。
短兵斫马胫,冲车乱其行。duǎn bīng zhuó mǎ jìng,chōng chē luàn qí xíng。
赏不以首级,所以严部分。shǎng bù yǐ shǒu jí,suǒ yǐ yán bù fēn。
大陷刀如墙,可以坚吾阵。dà xiàn dāo rú qiáng,kě yǐ jiān wú zhèn。
羊叔子以德,郭子仪以信。yáng shū zi yǐ dé,guō zi yí yǐ xìn。
光弼战河阳,挥旗令直进。guāng bì zhàn hé yáng,huī qí lìng zhí jìn。
其时诸军势,如决水千仞。qí shí zhū jūn shì,rú jué shuǐ qiān rèn。
杨素不用车,可汗下马拜。yáng sù bù yòng chē,kě hàn xià mǎ bài。
仅以其身免,号哭而大败。jǐn yǐ qí shēn miǎn,hào kū ér dà bài。
将帅在方略,胜却百万兵。jiāng shuài zài fāng lüè,shèng què bǎi wàn bīng。
安边在良将,胜却筑长城。ān biān zài liáng jiāng,shèng què zhù zhǎng chéng。
愿子治水功,有以酬明时。yuàn zi zhì shuǐ gōng,yǒu yǐ chóu míng shí。
便领铁林兵,尽衣犀牛皮。biàn lǐng tiě lín bīng,jǐn yī xī niú pí。
连营环绣帽,大纛随牙旗。lián yíng huán xiù mào,dà dào suí yá qí。
分金赐勇敢,藏书付偏裨。fēn jīn cì yǒng gǎn,cáng shū fù piān bì。
先声义信远,下令霜风驰。xiān shēng yì xìn yuǎn,xià lìng shuāng fēng chí。
出塞有丰草,近关无马蹄。chū sāi yǒu fēng cǎo,jìn guān wú mǎ tí。
穹庐大漠外,别部黑山西。qióng lú dà mò wài,bié bù hēi shān xī。
伐谋为上策,何用长缨羁。fá móu wèi shàng cè,hé yòng zhǎng yīng jī。
本朝正明盛,以德服外夷。běn cháo zhèng míng shèng,yǐ dé fú wài yí。
使来不受献,南越回山梯。shǐ lái bù shòu xiàn,nán yuè huí shān tī。
西闭玉门关,东却高句丽。xī bì yù mén guān,dōng què gāo jù lì。
四夷无一事,各安巢穴栖。sì yí wú yī shì,gè ān cháo xué qī。
名将更无功,优诏勒鼎彝。míng jiāng gèng wú gōng,yōu zhào lēi dǐng yí。
师旋作鼓吹,军容除虎貔。shī xuán zuò gǔ chuī,jūn róng chú hǔ pí。
银珰致郊劳,翰林严锁扉。yín dāng zhì jiāo láo,hàn lín yán suǒ fēi。
除书纸用麻,省吏身著绯。chú shū zhǐ yòng má,shěng lì shēn zhù fēi。
公方有所念,山足江之湄。gōng fāng yǒu suǒ niàn,shān zú jiāng zhī méi。
无心入黄阁,有表辞赤墀。wú xīn rù huáng gé,yǒu biǎo cí chì chí。
乞得老来身,浩歌还会稽。qǐ dé lǎo lái shēn,hào gē hái huì jī。
白云与绿波,无所不可之。bái yún yǔ lǜ bō,wú suǒ bù kě zhī。
春风桃花坞,秋色黄菊篱。chūn fēng táo huā wù,qiū sè huáng jú lí。
茶篮与酒榼,壶矢兼琴棋。chá lán yǔ jiǔ kē,hú shǐ jiān qín qí。
烹鸡炊黍饭,可倩庞公妻。pēng jī chuī shǔ fàn,kě qiàn páng gōng qī。
岂无会稽老,雪夜同泛溪。qǐ wú huì jī lǎo,xuě yè tóng fàn xī。
亦有二三子,棹歌相追随。yì yǒu èr sān zi,zhào gē xiāng zhuī suí。
散尽橐中金,留得身上衣。sàn jǐn tuó zhōng jīn,liú dé shēn shàng yī。
有宅是官借,无田可扶犁。yǒu zhái shì guān jiè,wú tián kě fú lí。
闲吟题寺观,长啸入云霓。xián yín tí sì guān,zhǎng xiào rù yún ní。
公得我诗后,一梦须先归。gōng dé wǒ shī hòu,yī mèng xū xiān guī。