古诗词

白鹇

苏辙

白鹇形似鸽,摇曳尾能长。bái xián xíng shì gē,yáo yè wěi néng zhǎng。
寂寞怀溪水,低回爱稻粱。jì mò huái xī shuǐ,dī huí ài dào liáng。
田家比鸡鹜,野食荐杯觞。tián jiā bǐ jī wù,yě shí jiàn bēi shāng。
肯信朱门里,徘徊占玉塘。kěn xìn zhū mén lǐ,pái huái zhàn yù táng。
苏辙

苏辙

苏辙(1039—1112年),字子由,汉族,眉州眉山(今属四川)人。嘉祐二年(1057)与其兄苏轼同登进士科。神宗朝,为制置三司条例司属官。因反对王安石变法,出为河南推官。哲宗时,召为秘书省校书郎。元祐元年为右司谏,历官御史中丞、尚书右丞、门下侍郎因事忤哲宗及元丰诸臣,出知汝州,贬筠州、再谪雷州安置,移循州。徽宗立,徙永州、岳州复太中大夫,又降居许州,致仕。自号颍滨遗老。卒,谥文定。唐宋八大家之一,与父洵、兄轼齐名,合称三苏。 苏辙的作品>>

猜您喜欢

任氏阅世堂前大桧

苏辙

君家大桧长百尺,根如车轮身弦直。jūn jiā dà guì zhǎng bǎi chǐ,gēn rú chē lún shēn xián zhí。
壮夫连臂不能抱,孤鹤高飞直上立。zhuàng fū lián bì bù néng bào,gū hè gāo fēi zhí shàng lì。
狂风动地舞枝干,大雪翻空洗颜色。kuáng fēng dòng dì wǔ zhī gàn,dà xuě fān kōng xǐ yán sè。
人言此桧三百年,未知昔是何人植。rén yán cǐ guì sān bǎi nián,wèi zhī xī shì hé rén zhí。
君家大夫老不遇,一生使气未尝屈。jūn jiā dà fū lǎo bù yù,yī shēng shǐ qì wèi cháng qū。
没身不说归故里,遗爱自知怀旧邑。méi shēn bù shuō guī gù lǐ,yí ài zì zhī huái jiù yì。
此翁此桧两相似,相与阅世何终极。cǐ wēng cǐ guì liǎng xiāng shì,xiāng yǔ yuè shì hé zhōng jí。
汝南山浅无良材,栎柱栋椽聊障日。rǔ nán shān qiǎn wú liáng cái,lì zhù dòng chuán liáo zhàng rì。
便令杀身起大厦,亦恐众材无匹敌。biàn lìng shā shēn qǐ dà shà,yì kǒng zhòng cái wú pǐ dí。
且留枝叶挠云霓,犹得世人长太息。qiě liú zhī yè náo yún ní,yóu dé shì rén zhǎng tài xī。

癸未生日

苏辙

我生本无生,安有六十五。wǒ shēng běn wú shēng,ān yǒu liù shí wǔ。
生来逐世法,妄谓得此数。shēng lái zhú shì fǎ,wàng wèi dé cǐ shù。
随流登中朝,失脚堕南土。suí liú dēng zhōng cháo,shī jiǎo duò nán tǔ。
人言我当喜,亦言我当惧。rén yán wǒ dāng xǐ,yì yán wǒ dāng jù。
我心终颓然,喜惧不入故。wǒ xīn zhōng tuí rán,xǐ jù bù rù gù。
归来二顷田,且复种禾黍。guī lái èr qǐng tián,qiě fù zhǒng hé shǔ。
或疑颍川好,又使汝南去。huò yí yǐng chuān hǎo,yòu shǐ rǔ nán qù。
汝南亦何为,均是食粟处。rǔ nán yì hé wèi,jūn shì shí sù chù。
儿言生日至,可就瞿昙语。ér yán shēng rì zhì,kě jiù qú tán yǔ。
平生不为恶,今日安所诉。píng shēng bù wèi è,jīn rì ān suǒ sù。
老聃西入胡,孔子东归鲁。lǎo dān xī rù hú,kǒng zi dōng guī lǔ。
我命不在天,世人汝何预。wǒ mìng bù zài tiān,shì rén rǔ hé yù。

白须

苏辙

中岁谬学道,白须何由生。zhōng suì miù xué dào,bái xū hé yóu shēng。
故人指我笑,闻道未能行。gù rén zhǐ wǒ xiào,wén dào wèi néng xíng。
我笑谢故人,唯唯亦否否。wǒ xiào xiè gù rén,wéi wéi yì fǒu fǒu。
老聃古道师,白发生而有。lǎo dān gǔ dào shī,bái fā shēng ér yǒu。
佛告波斯匿,汝有不白存。fú gào bō sī nì,rǔ yǒu bù bái cún。
亭中掌亭人,何尝随客奔。tíng zhōng zhǎng tíng rén,hé cháng suí kè bēn。
客去不用留,主在亭不毁。kè qù bù yòng liú,zhǔ zài tíng bù huǐ。
墁墙支折栋,在我不在尔。màn qiáng zhī zhé dòng,zài wǒ bù zài ěr。
道成款玉晨,跪乞五色丸。dào chéng kuǎn yù chén,guì qǐ wǔ sè wán。
肝心化黄金,齿发何足言。gān xīn huà huáng jīn,chǐ fā hé zú yán。

颍川城东野老

苏辙

我归颍川无故人,城东野老须如银。wǒ guī yǐng chuān wú gù rén,chéng dōng yě lǎo xū rú yín。
少年椎埋起黄尘,晚岁折节依仙真。shǎo nián chuí mái qǐ huáng chén,wǎn suì zhé jié yī xiān zhēn。
走如麇鹿人莫亲,呼来上堂饮清樽。zǒu rú jūn lù rén mò qīn,hū lái shàng táng yǐn qīng zūn。
踞床闭目略频伸,指我黄河出昆仑。jù chuáng bì mù lüè pín shēn,zhǐ wǒ huáng hé chū kūn lún。
东流入海还天津,沐浴周遍才逡巡。dōng liú rù hǎi hái tiān jīn,mù yù zhōu biàn cái qūn xún。
婴儿跏趺乘日轮,脱身游戏走四邻。yīng ér jiā fū chéng rì lún,tuō shēn yóu xì zǒu sì lín。
逢人不告非自珍,许我已老知闭门。féng rén bù gào fēi zì zhēn,xǔ wǒ yǐ lǎo zhī bì mén。
东朝太行款真君,告我不返游峨岷。dōng cháo tài xíng kuǎn zhēn jūn,gào wǒ bù fǎn yóu é mín。
还家一舍卧不晨,阖棺空空但衣巾。hái jiā yī shě wò bù chén,hé guān kōng kōng dàn yī jīn。
平生自言师洞宾,嗟世贱目贵所闻。píng shēng zì yán shī dòng bīn,jiē shì jiàn mù guì suǒ wén。

思归二首

苏辙

汝南百日留,走遍三男子。rǔ nán bǎi rì liú,zǒu biàn sān nán zi。
思归非吾计,聊亦为尔耳。sī guī fēi wú jì,liáo yì wèi ěr ěr。
行装理肩舆,客舍卷床笫。xíng zhuāng lǐ jiān yú,kè shě juǎn chuáng zǐ。
儿言世情恶,平地风波起。ér yán shì qíng è,píng dì fēng bō qǐ。
舟行或易摇,舟静姑且已。zhōu xíng huò yì yáo,zhōu jìng gū qiě yǐ。
匏系虽非愿,蠖屈当有俟。páo xì suī fēi yuàn,huò qū dāng yǒu qí。
老人思虑拙,小子言有理。lǎo rén sī lǜ zhuō,xiǎo zi yán yǒu lǐ。
晨炊廪粟红,晓市淮鱼美。chén chuī lǐn sù hóng,xiǎo shì huái yú měi。
索居庖无人,归去迎伯姊。suǒ jū páo wú rén,guī qù yíng bó zǐ。
终岁得安闲,幽居无彼此。zhōng suì dé ān xián,yōu jū wú bǐ cǐ。

思归二首

苏辙

我老不待言,有女年四十。wǒ lǎo bù dài yán,yǒu nǚ nián sì shí。
念我客汝南,无与具朝食。niàn wǒ kè rǔ nán,wú yǔ jù cháo shí。
翩然乘肩舆,面有风土色。piān rán chéng jiān yú,miàn yǒu fēng tǔ sè。
许蔡虽云近,传舍三经夕。xǔ cài suī yún jìn,chuán shě sān jīng xī。
衰老累汝曹,愧叹心不怿。shuāi lǎo lèi rǔ cáo,kuì tàn xīn bù yì。
磨刀鲙缕红,洗盏酒花白。mó dāo kuài lǚ hóng,xǐ zhǎn jiǔ huā bái。
母老行役难,女来生理葺。mǔ lǎo xíng yì nán,nǚ lái shēng lǐ qì。
外孙跨鞍马,遇事亦闲习。wài sūn kuà ān mǎ,yù shì yì xián xí。
居然数口家,解我百忧集。jū rán shù kǒu jiā,jiě wǒ bǎi yōu jí。
厄穷须父子,他人非所及。è qióng xū fù zi,tā rén fēi suǒ jí。

梦中咏醉人

苏辙

城中醉人舞连臂,城外醉人相枕睡。chéng zhōng zuì rén wǔ lián bì,chéng wài zuì rén xiāng zhěn shuì。
此人心中未必空,暂尔颓然似无事。cǐ rén xīn zhōng wèi bì kōng,zàn ěr tuí rán shì wú shì。
我生从来不解饮,终日腾腾少忧累。wǒ shēng cóng lái bù jiě yǐn,zhōng rì téng téng shǎo yōu lèi。
昔年曾见乐全翁,自说少年饮都市。xī nián céng jiàn lè quán wēng,zì shuō shǎo nián yǐn dōu shì。
一时同饮石与刘,不论升斗俱不醉。yī shí tóng yǐn shí yǔ liú,bù lùn shēng dòu jù bù zuì。
楼中日夜狂歌呼,钱尽酒空姑且止。lóu zhōng rì yè kuáng gē hū,qián jǐn jiǔ kōng gū qiě zhǐ。
都人疑是神仙人,谁谓两人皆醉死。dōu rén yí shì shén xiān rén,shuí wèi liǎng rén jiē zuì sǐ。
此翁年老不复饮,面光如玉心如水。cǐ wēng nián lǎo bù fù yǐn,miàn guāng rú yù xīn rú shuǐ。
我今在家同出家,万法过前心不起。wǒ jīn zài jiā tóng chū jiā,wàn fǎ guò qián xīn bù qǐ。
此翁已死谁与言,欲言已似前生记。cǐ wēng yǐ sǐ shuí yǔ yán,yù yán yǐ shì qián shēng jì。

汝南迁居

苏辙

病暑暑已退,思归未成归。bìng shǔ shǔ yǐ tuì,sī guī wèi chéng guī。
人事不可期,当受不当违。rén shì bù kě qī,dāng shòu bù dāng wéi。
客居汝南城,未觉吾庐非。kè jū rǔ nán chéng,wèi jué wú lú fēi。
忽闻鹊反巢,坐使鸠惊飞。hū wén què fǎn cháo,zuò shǐ jiū jīng fēi。
三绕择所安,一枝粗得依。sān rào zé suǒ ān,yī zhī cū dé yī。
我来众草生,渐见百卉腓。wǒ lái zhòng cǎo shēng,jiàn jiàn bǎi huì féi。
天行若循环,物化如发机。tiān xíng ruò xún huán,wù huà rú fā jī。
闭目内自观,此理良密微。bì mù nèi zì guān,cǐ lǐ liáng mì wēi。

寄内

苏辙

与君少年初相识,君年十五我十七。yǔ jūn shǎo nián chū xiāng shí,jūn nián shí wǔ wǒ shí qī。
上事姑章旁兄弟,君虽少年少过失。shàng shì gū zhāng páng xiōng dì,jūn suī shǎo nián shǎo guò shī。
昏晨定省岁月短,五十还朝定何益。hūn chén dìng shěng suì yuè duǎn,wǔ shí hái cháo dìng hé yì。
忧深责重乐无几,失足一坠南海北。yōu shēn zé zhòng lè wú jǐ,shī zú yī zhuì nán hǎi běi。
身居阱中不见天,仰面虚空闻下石。shēn jū jǐng zhōng bù jiàn tiān,yǎng miàn xū kōng wén xià shí。
丈夫学道等忧患,妇人亦尔何从得。zhàng fū xué dào děng yōu huàn,fù rén yì ěr hé cóng dé。
归来旧许生白须,回顾惭君发如漆。guī lái jiù xǔ shēng bái xū,huí gù cán jūn fā rú qī。
迁居汝南复何事,龟老支床随所掷。qiān jū rǔ nán fù hé shì,guī lǎo zhī chuáng suí suǒ zhì。
相望一月两得书,闻君肺病久消释。xiāng wàng yī yuè liǎng dé shū,wén jūn fèi bìng jiǔ xiāo shì。
我经三伏常暴下,近喜秋风扫烝湿。wǒ jīng sān fú cháng bào xià,jìn xǐ qiū fēng sǎo zhēng shī。
病除寝食未复故,相见犹惊身似腊。bìng chú qǐn shí wèi fù gù,xiāng jiàn yóu jīng shēn shì là。
刘根夫妇俱有道,去日饶君著鞭策。liú gēn fū fù jù yǒu dào,qù rì ráo jūn zhù biān cè。

示资福谕老

苏辙

幽居百无营,孤坐若假寐。yōu jū bǎi wú yíng,gū zuò ruò jiǎ mèi。
根尘两相接,逆流就一意。gēn chén liǎng xiāng jiē,nì liú jiù yī yì。
意念纷无端,中止不及地。yì niàn fēn wú duān,zhōng zhǐ bù jí dì。
寂然了无觉,乃造真实际。jì rán le wú jué,nǎi zào zhēn shí jì。
百川入沧溟,众水皆一味。bǎi chuān rù cāng míng,zhòng shuǐ jiē yī wèi。
止为潭渊深,动作涛澜起。zhǐ wèi tán yuān shēn,dòng zuò tāo lán qǐ。
动止初何心,乃遇适然耳。dòng zhǐ chū hé xīn,nǎi yù shì rán ěr。
吾心未尝劳,万物将自理。wú xīn wèi cháng láo,wàn wù jiāng zì lǐ。

三不归行

苏辙

客心摇摇若悬旌,三度欲归归不成。kè xīn yáo yáo ruò xuán jīng,sān dù yù guī guī bù chéng。
方春欲归我自懒,秋冬欲归事自变。fāng chūn yù guī wǒ zì lǎn,qiū dōng yù guī shì zì biàn。
问我欲归定何时,天公默定人不知。wèn wǒ yù guī dìng hé shí,tiān gōng mò dìng rén bù zhī。
孔公晚岁将入楚,盘桓陈蔡行且住。kǒng gōng wǎn suì jiāng rù chǔ,pán huán chén cài xíng qiě zhù。
昭王已死不复南,意欲归老父母邦。zhāo wáng yǐ sǐ bù fù nán,yì yù guī lǎo fù mǔ bāng。
卫灵父子无足取,姑尔息肩俟东鲁。wèi líng fù zi wú zú qǔ,gū ěr xī jiān qí dōng lǔ。
三桓岂知用圣人,哀公亦自不能臣。sān huán qǐ zhī yòng shèng rén,āi gōng yì zì bù néng chén。
冉求一战却齐虏,请君召师君亦许。rǎn qiú yī zhàn què qí lǔ,qǐng jūn zhào shī jūn yì xǔ。
归来闭户理诗书,弁冕时出从大夫。guī lái bì hù lǐ shī shū,biàn miǎn shí chū cóng dà fū。
梦见周公已不复,老死故国心亦足。mèng jiàn zhōu gōng yǐ bù fù,lǎo sǐ gù guó xīn yì zú。
孔公愈老愈屯邅,顾我未及门下贤。kǒng gōng yù lǎo yù tún zhān,gù wǒ wèi jí mén xià xián。
乡邦万里不能往,妻孥近寄颍川上。xiāng bāng wàn lǐ bù néng wǎng,qī nú jìn jì yǐng chuān shàng。
依嵩架颍结茅茨,自问此志于何期。yī sōng jià yǐng jié máo cí,zì wèn cǐ zhì yú hé qī。
汝南一寓岁行复,来年归去栽松竹。rǔ nán yī yù suì xíng fù,lái nián guī qù zāi sōng zhú。

罢提举太平宫欲还居颍川

苏辙

避世山林中,衣草食芋栗。bì shì shān lín zhōng,yī cǎo shí yù lì。
奈何处朝市,日耗太仓积。nài hé chù cháo shì,rì hào tài cāng jī。
中心久自笑,公议肯相释。zhōng xīn jiǔ zì xiào,gōng yì kěn xiāng shì。
终然幸宽政,尚许存寄秩。zhōng rán xìng kuān zhèng,shàng xǔ cún jì zhì。
经年汝南居,久与茅茨隔。jīng nián rǔ nán jū,jiǔ yǔ máo cí gé。
祠官一扫空,避就两皆失。cí guān yī sǎo kōng,bì jiù liǎng jiē shī。
父子相携扶,里巷行可即。fù zi xiāng xié fú,lǐ xiàng xíng kě jí。
屋敝且圬墙,蝗馀尚遗粒。wū bì qiě wū qiáng,huáng yú shàng yí lì。
交游忌点染,还往但亲戚。jiāo yóu jì diǎn rǎn,hái wǎng dàn qīn qī。
闭门便衰病,杜口谢弹诘。bì mén biàn shuāi bìng,dù kǒu xiè dàn jí。
馀年迫悬车,奏草屡濡笔。yú nián pò xuán chē,zòu cǎo lǚ rú bǐ。
籍中顾未敢,尔后傥容乞。jí zhōng gù wèi gǎn,ěr hòu tǎng róng qǐ。
幽居足暇豫,肉食多忧慄。yōu jū zú xiá yù,ròu shí duō yōu lì。
永怀城东老,未尽长年术。yǒng huái chéng dōng lǎo,wèi jǐn zhǎng nián shù。

次迟韵寄适逊

苏辙

饥民畏寒尤恶雪,旋理破裘纴败缬。jī mín wèi hán yóu è xuě,xuán lǐ pò qiú rèn bài xié。
我虽久客未成归,黍酒齑羹还泼节。wǒ suī jiǔ kè wèi chéng guī,shǔ jiǔ jī gēng hái pō jié。
汝雨薪炭旧如土,尔来薄俸才供爇。rǔ yǔ xīn tàn jiù rú tǔ,ěr lái báo fèng cái gōng ruò。
眼前暖热无可道,心下清凉有馀洁。yǎn qián nuǎn rè wú kě dào,xīn xià qīng liáng yǒu yú jié。
颍川归去知何时,祠宫欲罢无同列。yǐng chuān guī qù zhī hé shí,cí gōng yù bà wú tóng liè。
夜中仿佛梦两儿,欲迓老人先聚说。yè zhōng fǎng fú mèng liǎng ér,yù yà lǎo rén xiān jù shuō。

次迟韵对雪

苏辙

雪寒近可忧,麦熟远有喜。xuě hán jìn kě yōu,mài shú yuǎn yǒu xǐ。
我生忧喜中,所遇一已委。wǒ shēng yōu xǐ zhōng,suǒ yù yī yǐ wěi。
平生闻汝南,米贱豚鱼美。píng shēng wén rǔ nán,mǐ jiàn tún yú měi。
今年恶蝗旱,流民鬻妻子。jīn nián è huáng hàn,liú mín yù qī zi。
一食方半菽,三日已于耜。yī shí fāng bàn shū,sān rì yǐ yú sì。
号呼人谁闻,悯恻天自迩。hào hū rén shuí wén,mǐn cè tiān zì ěr。
繁阴忽连夕,飞霰堕千里。fán yīn hū lián xī,fēi xiàn duò qiān lǐ。
卷舒惊太速,原隰殊未被。juǎn shū jīng tài sù,yuán xí shū wèi bèi。
贫家望一麦,生事如毛起。pín jiā wàng yī mài,shēng shì rú máo qǐ。
荐饥当逐熟,西去真纳履。jiàn jī dāng zhú shú,xī qù zhēn nà lǚ。

还颍川

苏辙

昔贤仕不遇,避世游金马。xī xián shì bù yù,bì shì yóu jīn mǎ。
嗟我独何为,不容在田野。jiē wǒ dú hé wèi,bù róng zài tián yě。
攲区寄汝南,落泊反长社。qī qū jì rǔ nán,luò pō fǎn zhǎng shè。
东西俱畏人,何适可安者。dōng xī jù wèi rén,hé shì kě ān zhě。
故庐已荆榛,遗垄但松槚。gù lú yǐ jīng zhēn,yí lǒng dàn sōng jiǎ。
颓龄迫衰暮,旧物一已舍。tuí líng pò shuāi mù,jiù wù yī yǐ shě。
安能为妻孥,辛苦问田舍。ān néng wèi qī nú,xīn kǔ wèn tián shě。
平生事瞿昙,心外知皆假。píng shēng shì qú tán,xīn wài zhī jiē jiǎ。
归休得溟渤,坐受百川泻。guī xiū dé míng bó,zuò shòu bǎi chuān xiè。
何人实造物,未听相陶冶。hé rén shí zào wù,wèi tīng xiāng táo yě。