古诗词

和子瞻三游南山九首仙游潭五首

苏辙

洞门苍藓合,逼仄不容身。dòng mén cāng xiǎn hé,bī zè bù róng shēn。
传有虚明处,中藏窈窕人。chuán yǒu xū míng chù,zhōng cáng yǎo tiǎo rén。
吹笙桥上月,拾翠洞南春。chuī shēng qiáo shàng yuè,shí cuì dòng nán chūn。
往往来山下,萧然雨洒尘。wǎng wǎng lái shān xià,xiāo rán yǔ sǎ chén。
苏辙

苏辙

苏辙(1039—1112年),字子由,汉族,眉州眉山(今属四川)人。嘉祐二年(1057)与其兄苏轼同登进士科。神宗朝,为制置三司条例司属官。因反对王安石变法,出为河南推官。哲宗时,召为秘书省校书郎。元祐元年为右司谏,历官御史中丞、尚书右丞、门下侍郎因事忤哲宗及元丰诸臣,出知汝州,贬筠州、再谪雷州安置,移循州。徽宗立,徙永州、岳州复太中大夫,又降居许州,致仕。自号颍滨遗老。卒,谥文定。唐宋八大家之一,与父洵、兄轼齐名,合称三苏。 苏辙的作品>>

猜您喜欢

丙戌十月二十三日大雪

苏辙

秋成粟满仓,冬藏雪盈尺。qiū chéng sù mǎn cāng,dōng cáng xuě yíng chǐ。
天意悯无辜,岁事了不逆。tiān yì mǐn wú gū,suì shì le bù nì。
谁言丰年中,遭此大泉厄。shuí yán fēng nián zhōng,zāo cǐ dà quán è。
肉好虽甚精,十百非其实。ròu hǎo suī shén jīng,shí bǎi fēi qí shí。
田家有馀粮,靳靳未肯出。tián jiā yǒu yú liáng,jìn jìn wèi kěn chū。
闾阎但坐视,悯悯不得食。lǘ yán dàn zuò shì,mǐn mǐn bù dé shí。
朝饥愿充肠,三五本自足。cháo jī yuàn chōng cháng,sān wǔ běn zì zú。
饱食就茗饮,竟亦安用十。bǎo shí jiù míng yǐn,jìng yì ān yòng shí。
奸豪得巧便,轻重窃相易。jiān háo dé qiǎo biàn,qīng zhòng qiè xiāng yì。
邻邦谷如土,胡越两不及。lín bāng gǔ rú tǔ,hú yuè liǎng bù jí。
闲民本无赖,翩然去井邑。xián mín běn wú lài,piān rán qù jǐng yì。
土著坐受穷,忍饥待捐瘠。tǔ zhù zuò shòu qióng,rěn jī dài juān jí。
彼哉陶钧手,用此狂且愎。bǐ zāi táo jūn shǒu,yòng cǐ kuáng qiě bì。
天且无奈何,我亦长太息。tiān qiě wú nài hé,wǒ yì zhǎng tài xī。

梦中反古菖蒲

苏辙

石上生菖蒲,一寸十二节。shí shàng shēng chāng pú,yī cùn shí èr jié。
仙人劝我食,再三不忍折。xiān rén quàn wǒ shí,zài sān bù rěn zhé。
一人得饱满,馀人皆不悦。yī rén dé bǎo mǎn,yú rén jiē bù yuè。
已矣勿复言,人人好颜色。yǐ yǐ wù fù yán,rén rén hǎo yán sè。

次迟韵复雪

苏辙

老人怕寒愁早作,夜闻飞霰知相虐。lǎo rén pà hán chóu zǎo zuò,yè wén fēi xiàn zhī xiāng nüè。
粟车未到泥复深,场薪欲尽心惊愕。sù chē wèi dào ní fù shēn,chǎng xīn yù jǐn xīn jīng è。
山川滉荡势如海,孤舟一叶知安泊。shān chuān huàng dàng shì rú hǎi,gū zhōu yī yè zhī ān pō。
山中故人消息断,欲问有无隔溪壑。shān zhōng gù rén xiāo xī duàn,yù wèn yǒu wú gé xī hè。
人言王生好事人,回船不顾山阴约。rén yán wáng shēng hǎo shì rén,huí chuán bù gù shān yīn yuē。
故侯生来本贫窭,妻子至今美藜藿。gù hóu shēng lái běn pín jù,qī zi zhì jīn měi lí huò。
曳履长歌解忍饥,裹饭往饲今谁托。yè lǚ zhǎng gē jiě rěn jī,guǒ fàn wǎng sì jīn shuí tuō。
家人来告酒可刍,洗盏开瓶同一酌。jiā rén lái gào jiǔ kě chú,xǐ zhǎn kāi píng tóng yī zhuó。

次韵文氏外孙骥以其祖父与可学士书卷还谢悰学士

苏辙

西南自是贤俊府,衰老思归谩留许。xī nán zì shì xián jùn fǔ,shuāi lǎo sī guī mán liú xǔ。
舂禾磨麦非平生,子孙便推我作古。chōng hé mó mài fēi píng shēng,zi sūn biàn tuī wǒ zuò gǔ。
贤哉与可诗中杰,笔墨馀功散缯楮。xián zāi yǔ kě shī zhōng jié,bǐ mò yú gōng sàn zēng chǔ。
南阳诸谢世有人,此邦亦自非其土。nán yáng zhū xiè shì yǒu rén,cǐ bāng yì zì fēi qí tǔ。
一时与我俱作客,白发苍颜愧非伍。yī shí yǔ wǒ jù zuò kè,bái fā cāng yán kuì fēi wǔ。
儒术真传汉太翁,风流未减晋诸庾。rú shù zhēn chuán hàn tài wēng,fēng liú wèi jiǎn jìn zhū yǔ。
两家尚有往还帖,旧集脱遗应可补。liǎng jiā shàng yǒu wǎng hái tiē,jiù jí tuō yí yīng kě bǔ。
明窗展卷清泪滴,恍然似与故人语。míng chuāng zhǎn juǎn qīng lèi dī,huǎng rán shì yǔ gù rén yǔ。
欲锁空厨付长康,恐君讥我不与取。yù suǒ kōng chú fù zhǎng kāng,kǒng jūn jī wǒ bù yǔ qǔ。

将筑南屋借功田家

苏辙

先人敝庐寄西南,不归三纪今何堪。xiān rén bì lú jì xī nán,bù guī sān jì jīn hé kān。
卜营菟裘阅岁三,西成黍豆馀石甔。bo yíng tú qiú yuè suì sān,xī chéng shǔ dòu yú shí dān。
借功田家并钁杴,农事未起来不嫌。jiè gōng tián jiā bìng jué xiān,nóng shì wèi qǐ lái bù xián。
并遣浮客从丁男,芒鞋秃巾短后衫。bìng qiǎn fú kè cóng dīng nán,máng xié tū jīn duǎn hòu shān。
杵声登登骇闾阎,期我一月久不厌。chǔ shēng dēng dēng hài lǘ yán,qī wǒ yī yuè jiǔ bù yàn。
我方穷困人所谙,有求不答心自甘。wǒ fāng qióng kùn rén suǒ ān,yǒu qiú bù dá xīn zì gān。
一言见许不妄谈,饮汝信厚心怀惭。yī yán jiàn xǔ bù wàng tán,yǐn rǔ xìn hòu xīn huái cán。
晨炊暮饷增醯盐,归时不碍田与蚕。chén chuī mù xiǎng zēng xī yán,guī shí bù ài tián yǔ cán。

丁亥生日

苏辙

少年即病肺,喘作锯木声。shǎo nián jí bìng fèi,chuǎn zuò jù mù shēng。
中年复病脾,暴下泉流倾。zhōng nián fù bìng pí,bào xià quán liú qīng。
困苦始知道,处世百欲轻。kùn kǔ shǐ zhī dào,chù shì bǎi yù qīng。
收功在晚年,二疾忽已平。shōu gōng zài wǎn nián,èr jí hū yǐ píng。
来年今日中,正行七十程。lái nián jīn rì zhōng,zhèng xíng qī shí chéng。
老聃本吾师,妙语初自明。lǎo dān běn wú shī,miào yǔ chū zì míng。
至哉希夷微,不受外物婴。zhì zāi xī yí wēi,bù shòu wài wù yīng。
非三亦非一,了了无形形。fēi sān yì fēi yī,le le wú xíng xíng。
迎随俱不见,瞿昙谓无生。yíng suí jù bù jiàn,qú tán wèi wú shēng。
湛然琉璃内,宝月长盈盈。zhàn rán liú lí nèi,bǎo yuè zhǎng yíng yíng。

因旧

苏辙

君不见林上鹊,冬深始营巢,及春巢已成。jūn bù jiàn lín shàng què,dōng shēn shǐ yíng cháo,jí chūn cháo yǐ chéng。
又不见梁上燕,春深初作窠,及夏雏已生。yòu bù jiàn liáng shàng yàn,chūn shēn chū zuò kē,jí xià chú yǐ shēng。
我为一区屋,三年费经营。wǒ wèi yī qū wū,sān nián fèi jīng yíng。
纷纷伐梧楸,日厌斤斧声。fēn fēn fá wú qiū,rì yàn jīn fǔ shēng。
老境能几何,何日安馀龄。lǎo jìng néng jǐ hé,hé rì ān yú líng。
一言愧吾儿,事忌与力争。yī yán kuì wú ér,shì jì yǔ lì zhēng。
青杨易三栋,赤榆换双楹。qīng yáng yì sān dòng,chì yú huàn shuāng yíng。
指顾行即具,构筑役亦轻。zhǐ gù xíng jí jù,gòu zhù yì yì qīng。
酂侯念子孙,不处高闬闳。cuó hóu niàn zi sūn,bù chù gāo hàn hóng。
吾今何人斯,此则坐右铭。wú jīn hé rén sī,cǐ zé zuò yòu míng。

蚕麦二首

苏辙

疏慵自分人嫌我,贫病可怜天养人。shū yōng zì fēn rén xián wǒ,pín bìng kě lián tiān yǎng rén。
蚕眠已报冬裘具,麦熟旋供汤饼新。cán mián yǐ bào dōng qiú jù,mài shú xuán gōng tāng bǐng xīn。
撷桑晓出露濡足,拾穗暮归尘满身。xié sāng xiǎo chū lù rú zú,shí suì mù guī chén mǎn shēn。
家家辛苦大作社,典我千钱追四邻。jiā jiā xīn kǔ dà zuò shè,diǎn wǒ qiān qián zhuī sì lín。

蚕麦二首

苏辙

三界人家多鲜福,一时蚕麦得难兼。sān jiè rén jiā duō xiān fú,yī shí cán mài dé nán jiān。
锄耰已愧非吾力,汤火尤惊取不廉。chú yōu yǐ kuì fēi wú lì,tāng huǒ yóu jīng qǔ bù lián。
贵客争夸火浣布,贫家粗有水精盐。guì kè zhēng kuā huǒ huàn bù,pín jiā cū yǒu shuǐ jīng yán。
薄衫冷面消长夏,扪腹当知百不堪。báo shān lěng miàn xiāo zhǎng xià,mén fù dāng zhī bǎi bù kān。

李方叔新宅

苏辙

我年七十无住宅,斤斧登登乱朝夕。wǒ nián qī shí wú zhù zhái,jīn fǔ dēng dēng luàn cháo xī。
儿孙期我八十年,宅成可作十年客。ér sūn qī wǒ bā shí nián,zhái chéng kě zuò shí nián kè。
人寿八十知已难,从今未死且盘桓。rén shòu bā shí zhī yǐ nán,cóng jīn wèi sǐ qiě pán huán。
不如君家得众力,咄嗟便了三十间。bù rú jūn jiā dé zhòng lì,duō jiē biàn le sān shí jiān。
李君虽贫足图史,旋凿明窗安净几。lǐ jūn suī pín zú tú shǐ,xuán záo míng chuāng ān jìng jǐ。
闭门但办作诗章,好事时来置樽俎。bì mén dàn bàn zuò shī zhāng,hǎo shì shí lái zhì zūn zǔ。
我恨年来不出门,不见君家栋宇新。wǒ hèn nián lái bù chū mén,bù jiàn jūn jiā dòng yǔ xīn。
心安即是身安处,自揣头颅莫问人。xīn ān jí shì shēn ān chù,zì chuāi tóu lú mò wèn rén。

苦雨

苏辙

蚕妇丝出盎,田夫麦入仓。cán fù sī chū àng,tián fū mài rù cāng。
斯人薄福德,二事未易当。sī rén báo fú dé,èr shì wèi yì dāng。
忽作连日雨,坐使秋田荒。hū zuò lián rì yǔ,zuò shǐ qiū tián huāng。
出门陷涂潦,入室崩垣墙。chū mén xiàn tú lǎo,rù shì bēng yuán qiáng。
覆压先老稚,漂沦及牛羊。fù yā xiān lǎo zhì,piāo lún jí niú yáng。
馀粮讵能久,岁晚忧糟糠。yú liáng jù néng jiǔ,suì wǎn yōu zāo kāng。
天灾非妄行,人事密有偿。tiān zāi fēi wàng xíng,rén shì mì yǒu cháng。
嗟哉竟未悟,自谓予不戕。jiē zāi jìng wèi wù,zì wèi yǔ bù qiāng。
造祸未有害,无辜辄先伤。zào huò wèi yǒu hài,wú gū zhé xiān shāng。
箪瓢吾何忧,作诗热中肠。dān piáo wú hé yōu,zuò shī rè zhōng cháng。

初筑南斋

苏辙

我老不自量,筑室盈百间。wǒ lǎo bù zì liàng,zhù shì yíng bǎi jiān。
旧屋收半料,新材伐他山。jiù wū shōu bàn liào,xīn cái fá tā shān。
盎中粟将尽,橐中金亦殚。àng zhōng sù jiāng jǐn,tuó zhōng jīn yì dān。
凉风八月高,扶架起南边。liáng fēng bā yuè gāo,fú jià qǐ nán biān。
首成遗老斋,愿与客周旋。shǒu chéng yí lǎo zhāi,yuàn yǔ kè zhōu xuán。
古桧长百尺,翠竹森千竿。gǔ guì zhǎng bǎi chǐ,cuì zhú sēn qiān gān。
隔城过清颍,有井皆甘泉。gé chéng guò qīng yǐng,yǒu jǐng jiē gān quán。
平生隐居念,眷眷在山川。píng shēng yǐn jū niàn,juàn juàn zài shān chuān。
谁言白发年,有作竟不然。shuí yán bái fā nián,yǒu zuò jìng bù rán。
我本师瞿昙,所遇无不安。wǒ běn shī qú tán,suǒ yù wú bù ān。
诸子知我怀,勉更求榱椽。zhū zi zhī wǒ huái,miǎn gèng qiú cuī chuán。
堂成铺莞簟,无梦但安眠。táng chéng pù guǎn diàn,wú mèng dàn ān mián。

酿重阳酒

苏辙

家人欲酿重阳酒,香曲甘泉家自有。jiā rén yù niàng zhòng yáng jiǔ,xiāng qū gān quán jiā zì yǒu。
黄花抱蕊有佳思,金火未调无好手。huáng huā bào ruǐ yǒu jiā sī,jīn huǒ wèi diào wú hǎo shǒu。
老奴但欲致村酤,小婢争言试三斗。lǎo nú dàn yù zhì cūn gū,xiǎo bì zhēng yán shì sān dòu。
我年七十似童儿,逢节欢欣事从厚。wǒ nián qī shí shì tóng ér,féng jié huān xīn shì cóng hòu。
廪粟已空豆方实,羔豚虽贵鱼可取。lǐn sù yǐ kōng dòu fāng shí,gāo tún suī guì yú kě qǔ。
病嫌秋雨难为腹,老咽馋涎空有口。bìng xián qiū yǔ nán wèi fù,lǎo yàn chán xián kōng yǒu kǒu。
折花谁是送酒人,来客但有邻家父。zhé huā shuí shì sòng jiǔ rén,lái kè dàn yǒu lín jiā fù。
闭门一醉莫问渠,巷争不用缨冠救。bì mén yī zuì mò wèn qú,xiàng zhēng bù yòng yīng guān jiù。

久雨

苏辙

云低气尚浊,雨细泥益深。yún dī qì shàng zhuó,yǔ xì ní yì shēn。
经旬势不止,晚稼日已侵。jīng xún shì bù zhǐ,wǎn jià rì yǐ qīn。
闲居赖田食,忧如老农心。xián jū lài tián shí,yōu rú lǎo nóng xīn。
堆场欲生耳,栖亩将陆沉。duī chǎng yù shēng ěr,qī mǔ jiāng lù chén。
常赋虽半释,杂科起相寻。cháng fù suī bàn shì,zá kē qǐ xiāng xún。
凶年每多暴,此忧及山林。xiōng nián měi duō bào,cǐ yōu jí shān lín。
号呼天不闻,有言不如喑。hào hū tiān bù wén,yǒu yán bù rú yīn。
愿见云解脱,秋阳破群阴。yuàn jiàn yún jiě tuō,qiū yáng pò qún yīn。

方筑西轩穿地得怪石

苏辙

卞氏平日本富家,庭中怪石蹲麇麚。biàn shì píng rì běn fù jiā,tíng zhōng guài shí dūn jūn jiā。
子孙分散不复惜,排弃坑谷埋泥沙。zi sūn fēn sàn bù fù xī,pái qì kēng gǔ mái ní shā。
一株跃出随畚锸,知我开轩方种花。yī zhū yuè chū suí běn chā,zhī wǒ kāi xuān fāng zhǒng huā。
颓然远岭垂涧壑,豁然洞穴通烟霞。tuí rán yuǎn lǐng chuí jiàn hè,huō rán dòng xué tōng yān xiá。
十夫徙置幸不远,轩前桐柏阴交加。shí fū xǐ zhì xìng bù yuǎn,xuān qián tóng bǎi yīn jiāo jiā。
我家旧隐久不到,小池尺水三流槎。wǒ jiā jiù yǐn jiǔ bù dào,xiǎo chí chǐ shuǐ sān liú chá。
少年旋绕看不足,时呼野老来煎茶。shǎo nián xuán rào kàn bù zú,shí hū yě lǎo lái jiān chá。
老人得此且自慰,更访馀石探幽遐。lǎo rén dé cǐ qiě zì wèi,gèng fǎng yú shí tàn yōu xiá。