古诗词

初到陈州二首

苏辙

谋拙身无向,归田久未成。móu zhuō shēn wú xiàng,guī tián jiǔ wèi chéng。
来陈为懒计,传道愧虚名。lái chén wèi lǎn jì,chuán dào kuì xū míng。
俎豆终难合,诗书强欲明。zǔ dòu zhōng nán hé,shī shū qiáng yù míng。
斯文吾已试,深恐误诸生。sī wén wú yǐ shì,shēn kǒng wù zhū shēng。
苏辙

苏辙

苏辙(1039—1112年),字子由,汉族,眉州眉山(今属四川)人。嘉祐二年(1057)与其兄苏轼同登进士科。神宗朝,为制置三司条例司属官。因反对王安石变法,出为河南推官。哲宗时,召为秘书省校书郎。元祐元年为右司谏,历官御史中丞、尚书右丞、门下侍郎因事忤哲宗及元丰诸臣,出知汝州,贬筠州、再谪雷州安置,移循州。徽宗立,徙永州、岳州复太中大夫,又降居许州,致仕。自号颍滨遗老。卒,谥文定。唐宋八大家之一,与父洵、兄轼齐名,合称三苏。 苏辙的作品>>

猜您喜欢

江州周寺丞泳

苏辙

行过庐山不得上,湓江城边一惆怅。xíng guò lú shān bù dé shàng,pén jiāng chéng biān yī chóu chàng。
羡君山下有夷亭,千岩万壑长相向。xiàn jūn shān xià yǒu yí tíng,qiān yán wàn hè zhǎng xiāng xiàng。
山中李生好读书,出山作郡山前居。shān zhōng lǐ shēng hǎo dú shū,chū shān zuò jùn shān qián jū。
手开平湖浸山脚,未肯即与庐山疏。shǒu kāi píng hú jìn shān jiǎo,wèi kěn jí yǔ lú shān shū。
道州一去应嫌远,千里思山梦中见。dào zhōu yī qù yīng xián yuǎn,qiān lǐ sī shān mèng zhōng jiàn。
青山长见恐君嫌,要须罢郡归来看。qīng shān zhǎng jiàn kǒng jūn xián,yào xū bà jùn guī lái kàn。

江涨

苏辙

山中三日雨,江水一丈高。shān zhōng sān rì yǔ,jiāng shuǐ yī zhàng gāo。
崩腾没洲渚,淫溢浸蓬蒿。bēng téng méi zhōu zhǔ,yín yì jìn péng hāo。
凌晨我有适,出门舟自操。líng chén wǒ yǒu shì,chū mén zhōu zì cāo。
中廛已易肆,下道先容舠。zhōng chán yǐ yì sì,xià dào xiān róng dāo。
鸡犬萃坟冢,牛羊逾圈牢。jī quǎn cuì fén zhǒng,niú yáng yú quān láo。
厨薪散流蘖,囷米为浮糟。chú xīn sàn liú niè,qūn mǐ wèi fú zāo。
卧席不遑卷,剥茧仍未缫。wò xí bù huáng juǎn,bō jiǎn réng wèi sāo。
老弱但坐视,闾里将安逃。lǎo ruò dàn zuò shì,lǘ lǐ jiāng ān táo。
徙居共扰扰,来势方滔滔。xǐ jū gòng rǎo rǎo,lái shì fāng tāo tāo。
嗟余偶同病,哀尔为生劳。jiē yú ǒu tóng bìng,āi ěr wèi shēng láo。
晴日慰人愿,寒风送惊涛。qíng rì wèi rén yuàn,hán fēng sòng jīng tāo。
藩篱出旧趾,蠃蚌遗平皋。fān lí chū jiù zhǐ,luǒ bàng yí píng gāo。
流窜非择地,艰难理宜遭。liú cuàn fēi zé dì,jiān nán lǐ yí zāo。
胡为苦戚戚,一夕生二毛。hú wèi kǔ qī qī,yī xī shēng èr máo。

和子瞻铁拄杖

苏辙

截竹为杖瘦且轻,石坚竹破误汝行。jié zhú wèi zhàng shòu qiě qīng,shí jiān zhú pò wù rǔ xíng。
削木为杖轻且好,道远木折恐不到。xuē mù wèi zhàng qīng qiě hǎo,dào yuǎn mù zhé kǒng bù dào。
闽君铁杖七尺长,色如黑蛇气如霜。mǐn jūn tiě zhàng qī chǐ zhǎng,sè rú hēi shé qì rú shuāng。
提携但恐汝无力,撞坚过崄安能伤。tí xié dàn kǒng rǔ wú lì,zhuàng jiān guò xiǎn ān néng shāng。
柳公虽老尚强健,闭门却扫不复将。liǔ gōng suī lǎo shàng qiáng jiàn,bì mén què sǎo bù fù jiāng。
知公足力无险阻,怜公未有登山侣。zhī gōng zú lì wú xiǎn zǔ,lián gōng wèi yǒu dēng shān lǚ。
回生四海惟一身,袖中长剑为两人。huí shēng sì hǎi wéi yī shēn,xiù zhōng zhǎng jiàn wèi liǎng rén。
洞庭漫天不觉过,半酣起舞惊鬼神。dòng tíng màn tiān bù jué guò,bàn hān qǐ wǔ jīng guǐ shén。
愿公此杖亦如此,适意遨游日千里。yuàn gōng cǐ zhàng yì rú cǐ,shì yì áo yóu rì qiān lǐ。
归来倚壁示时人,海外苍茫空自记。guī lái yǐ bì shì shí rén,hǎi wài cāng máng kōng zì jì。

试院唱酬十一首试罢后偶作

苏辙

重门闭不开,乌鸟相呼乐。zhòng mén bì bù kāi,wū niǎo xiāng hū lè。
晨晖转帘影,微风响松末。chén huī zhuǎn lián yǐng,wēi fēng xiǎng sōng mò。
喧哗适已定,寂历方有觉。xuān huā shì yǐ dìng,jì lì fāng yǒu jué。
人生竟何事,外物巧相缚。rén shēng jìng hé shì,wài wù qiǎo xiāng fù。
当时不自悟,已过空成怍。dāng shí bù zì wù,yǐ guò kōng chéng zuò。
耕耘亦何苦,游宦殊自恶。gēng yún yì hé kǔ,yóu huàn shū zì è。
弃彼既已误,就此良应错。qì bǐ jì yǐ wù,jiù cǐ liáng yīng cuò。
谁能即两忘,随缘更无作。shuí néng jí liǎng wàng,suí yuán gèng wú zuò。

雪中洞山黄檗二禅师相访

苏辙

江南气暖冬未回,北风吹雪真快哉。jiāng nán qì nuǎn dōng wèi huí,běi fēng chuī xuě zhēn kuài zāi。
雪中访我二大士,试问此雪从何来。xuě zhōng fǎng wǒ èr dà shì,shì wèn cǐ xuě cóng hé lái。
君不见六月赤日起冰雹,又不见腊月幽谷寒花开。jūn bù jiàn liù yuè chì rì qǐ bīng báo,yòu bù jiàn là yuè yōu gǔ hán huā kāi。
纷然变化一弹指,不妨明镜无纤埃。fēn rán biàn huà yī dàn zhǐ,bù fáng míng jìng wú xiān āi。

送杨腾山人

苏辙

胸中万卷书,不如一囊钱。xiōng zhōng wàn juǎn shū,bù rú yī náng qián。
不见杨夫子,岁晚走道边。bù jiàn yáng fū zi,suì wǎn zǒu dào biān。
夜归空床卧,两手摩涌泉。yè guī kōng chuáng wò,liǎng shǒu mó yǒng quán。
窗前雪花落,真火中自然。chuāng qián xuě huā luò,zhēn huǒ zhōng zì rán。
涣然发微润,飞上昆仑颠。huàn rán fā wēi rùn,fēi shàng kūn lún diān。
霏霏雨甘露,稍稍流丹田。fēi fēi yǔ gān lù,shāo shāo liú dān tián。
闭目内自视,色如黄金妍。bì mù nèi zì shì,sè rú huáng jīn yán。
至阳不独凝,当与纯阴坚。zhì yáng bù dú níng,dāng yǔ chún yīn jiān。
一穷百不遂,此事终无缘。yī qióng bǎi bù suì,cǐ shì zhōng wú yuán。
君看抱朴子,共推古神仙。jūn kàn bào pǔ zi,gòng tuī gǔ shén xiān。
无钱买丹砂,遗恨盈尘编。wú qián mǎi dān shā,yí hèn yíng chén biān。
归去守茅屋,道成要有年。guī qù shǒu máo wū,dào chéng yào yǒu nián。

送毛君致仕还乡

苏辙

古人避世事,岂问家有无。gǔ rén bì shì shì,qǐ wèn jiā yǒu wú。
但言鸿鹄性,不受樊笼拘。dàn yán hóng gǔ xìng,bù shòu fán lóng jū。
公家昔盛时,阡陌连三衢。gōng jiā xī shèng shí,qiān mò lián sān qú。
仓廪济寒饿,婚嫁营羁孤。cāng lǐn jì hán è,hūn jià yíng jī gū。
千金赴高义,脱手曾须臾。qiān jīn fù gāo yì,tuō shǒu céng xū yú。
晚为二千石,得不偿所逋。wǎn wèi èr qiān shí,dé bù cháng suǒ bū。
抚掌不复言,但以文字娱。fǔ zhǎng bù fù yán,dàn yǐ wén zì yú。
我恨见公迟,冉冉垂霜须。wǒ hèn jiàn gōng chí,rǎn rǎn chuí shuāng xū。
高吟看落笔,剧饮惊倒壶。gāo yín kàn luò bǐ,jù yǐn jīng dào hú。
负罪不自知,适意忘忧虞。fù zuì bù zì zhī,shì yì wàng yōu yú。
忽闻叩天阍,言旋故山庐。hū wén kòu tiān hūn,yán xuán gù shān lú。
朋友不及谋,亲戚亦惊呼。péng yǒu bù jí móu,qīn qī yì jīng hū。
人生各有意,何暇问俗徒。rén shēng gè yǒu yì,hé xiá wèn sú tú。
嗟我好奇节,叹公真丈夫。jiē wǒ hǎo qí jié,tàn gōng zhēn zhàng fū。
天高片帆远,目断清风徂。tiān gāo piàn fān yuǎn,mù duàn qīng fēng cú。
惟应东宫保,迎笑相携扶。wéi yīng dōng gōng bǎo,yíng xiào xiāng xié fú。

次韵孔平仲著作见寄四首

苏辙

昔在京城南,成均对茅屋。xī zài jīng chéng nán,chéng jūn duì máo wū。
清晨屣履过,不顾车击毂。qīng chén xǐ lǚ guò,bù gù chē jī gǔ。
时有江南生,能使多士服。shí yǒu jiāng nán shēng,néng shǐ duō shì fú。
同侪畏锋锐,兄弟更驰逐。tóng chái wèi fēng ruì,xiōng dì gèng chí zhú。
文成剧翻水,赋罢有馀烛。wén chéng jù fān shuǐ,fù bà yǒu yú zhú。
连收颔底髭,未耗髀中肉。lián shōu hàn dǐ zī,wèi hào bì zhōng ròu。
飞腾困中路,黾勉啄场粟。fēi téng kùn zhōng lù,mǐn miǎn zhuó chǎng sù。
归来九江上,家有十亩竹。guī lái jiǔ jiāng shàng,jiā yǒu shí mǔ zhú。
一官粗包裹,万卷中自足。yī guān cū bāo guǒ,wàn juǎn zhōng zì zú。
还如白司马,日听杜鹃哭。hái rú bái sī mǎ,rì tīng dù juān kū。
我来万里外,命与江波触。wǒ lái wàn lǐ wài,mìng yǔ jiāng bō chù。
罪重惭故人,囊空仰微禄。zuì zhòng cán gù rén,náng kōng yǎng wēi lù。
已为达士笑,尚谓愚者福。yǐ wèi dá shì xiào,shàng wèi yú zhě fú。
米盐日草草,奔走常碌碌。mǐ yán rì cǎo cǎo,bēn zǒu cháng lù lù。
尺书慰贫病,佳句烂圭玉。chǐ shū wèi pín bìng,jiā jù làn guī yù。
多难畏人知,胡为强题目。duō nán wèi rén zhī,hú wèi qiáng tí mù。
徂年慕桑梓,归念寄鸿鹄。cú nián mù sāng zǐ,guī niàn jì hóng gǔ。
但愿洗馀愆,躬耕江一曲。dàn yuàn xǐ yú qiān,gōng gēng jiāng yī qū。

次韵孔平仲著作见寄四首

苏辙

共居天地间,大类一间屋。gòng jū tiān dì jiān,dà lèi yī jiān wū。
推排出高下,何异车转毂。tuī pái chū gāo xià,hé yì chē zhuǎn gǔ。
死生本昼夜,祸福固倚伏。sǐ shēng běn zhòu yè,huò fú gù yǐ fú。
谁令尘垢昏,浪与纷华逐。shuí lìng chén gòu hūn,làng yǔ fēn huá zhú。
譬如薪中火,外照不自烛。pì rú xīn zhōng huǒ,wài zhào bù zì zhú。
感君探至道,劝我减粱肉。gǎn jūn tàn zhì dào,quàn wǒ jiǎn liáng ròu。
虚心有遗味,实腹不须粟。xū xīn yǒu yí wèi,shí fù bù xū sù。
芬敷谢桃杏,清劲比松竹。fēn fū xiè táo xìng,qīng jìn bǐ sōng zhú。
息微知气定,睡少验神足。xī wēi zhī qì dìng,shuì shǎo yàn shén zú。
胡为嗜一饱,坐使百神哭。hú wèi shì yī bǎo,zuò shǐ bǎi shén kū。
要知丹砂异,不受腥腐触。yào zhī dān shā yì,bù shòu xīng fǔ chù。
可怜山林姿,自缚斗升禄。kě lián shān lín zī,zì fù dòu shēng lù。
君看出世士,肯屑世间福。jūn kàn chū shì shì,kěn xiè shì jiān fú。
宁从市井游,与众同碌碌。níng cóng shì jǐng yóu,yǔ zhòng tóng lù lù。
不愿束冠裳,腰金佩鸣玉。bù yuàn shù guān shang,yāo jīn pèi míng yù。
斯人今何在,未易识凡目。sī rén jīn hé zài,wèi yì shí fán mù。
恐在庐山中,飞翔逐黄鹄。kǒng zài lú shān zhōng,fēi xiáng zhú huáng gǔ。
试用物色寻,应歌紫芝曲。shì yòng wù sè xún,yīng gē zǐ zhī qū。

次韵孔平仲著作见寄四首

苏辙

百病侵形骸,渐老同破屋。bǎi bìng qīn xíng hái,jiàn lǎo tóng pò wū。
中有一寸空,能用辐与毂。zhōng yǒu yī cùn kōng,néng yòng fú yǔ gǔ。
忽如丹砂走,不受凡火伏。hū rú dān shā zǒu,bù shòu fán huǒ fú。
前瞻已不远,后蹑愈难逐。qián zhān yǐ bù yuǎn,hòu niè yù nán zhú。
将炊甑中饭,未悟窗下烛。jiāng chuī zèng zhōng fàn,wèi wù chuāng xià zhú。
聪明役声形,口腹嗜鱼肉。cōng míng yì shēng xíng,kǒu fù shì yú ròu。
尘泥翳泉井,荆棘败禾粟。chén ní yì quán jǐng,jīng jí bài hé sù。
未知按妙指,漫欲理丝竹。wèi zhī àn miào zhǐ,màn yù lǐ sī zhú。
庐山多名缁,过客礼白足。lú shān duō míng zī,guò kè lǐ bái zú。
达观等存亡,世俗强歌哭。dá guān děng cún wáng,shì sú qiáng gē kū。
确然金石心,不畏蚊蚋触。què rán jīn shí xīn,bù wèi wén ruì chù。
顺忍为裳衣,供施谢荣禄。shùn rěn wèi shang yī,gōng shī xiè róng lù。
真人我自有,渡海笑徐福。zhēn rén wǒ zì yǒu,dù hǎi xiào xú fú。
众皆指庸庸,自顾非碌碌。zhòng jiē zhǐ yōng yōng,zì gù fēi lù lù。
愧君诗意厚,桃李报琼玉。kuì jūn shī yì hòu,táo lǐ bào qióng yù。
举网罗众禽,有获非一目。jǔ wǎng luó zhòng qín,yǒu huò fēi yī mù。
喧啾定无用,要自取黄鹄。xuān jiū dìng wú yòng,yào zì qǔ huáng gǔ。
君看大方家,慎勿留一曲。jūn kàn dà fāng jiā,shèn wù liú yī qū。

次韵孔平仲著作见寄四首

苏辙

治生非所长,儿女惊满屋。zhì shēng fēi suǒ zhǎng,ér nǚ jīng mǎn wū。
作官又迂疏,不望载朱毂。zuò guān yòu yū shū,bù wàng zài zhū gǔ。
因缘挂罪罟,未许即潜伏。yīn yuán guà zuì gǔ,wèi xǔ jí qián fú。
空馀读书病,日与古人逐。kōng yú dú shū bìng,rì yǔ gǔ rén zhú。
老妻怜眼昏,入夜屏灯烛。lǎo qī lián yǎn hūn,rù yè píng dēng zhú。
上官念贫寠,时节馈醪肉。shàng guān niàn pín jù,shí jié kuì láo ròu。
衰年类蒲柳,世事剧麻粟。shuāi nián lèi pú liǔ,shì shì jù má sù。
数日望归田,寄语先栽竹。shù rì wàng guī tián,jì yǔ xiān zāi zhú。
文章亦细事,勤苦定何足。wén zhāng yì xì shì,qín kǔ dìng hé zú。
君诗四相攻,欲看守陴哭。jūn shī sì xiāng gōng,yù kàn shǒu pí kū。
愧无即墨巧,不解火牛触。kuì wú jí mò qiǎo,bù jiě huǒ niú chù。
自非太学生,雕琢事干禄。zì fēi tài xué shēng,diāo zuó shì gàn lù。
安心已近道,闭口岂非福。ān xīn yǐ jìn dào,bì kǒu qǐ fēi fú。
胡为调狂词,玉石相落碌。hú wèi diào kuáng cí,yù shí xiāng luò lù。
腹中抱丹砂,舌下漱白玉。fù zhōng bào dān shā,shé xià shù bái yù。
作诗虽云好,未免乱心目。zuò shī suī yún hǎo,wèi miǎn luàn xīn mù。
奕秋教二人,不取志鸿鹄。yì qiū jiào èr rén,bù qǔ zhì hóng gǔ。
摩诘非不言,遗韵寄终曲。mó jí fēi bù yán,yí yùn jì zhōng qū。

披仙亭晚饮

苏辙

落日欲没多云烟,南山暝鸦归北山。luò rì yù méi duō yún yān,nán shān míng yā guī běi shān。
楼台城上半明灭,灯火桥头初往还。lóu tái chéng shàng bàn míng miè,dēng huǒ qiáo tóu chū wǎng hái。
江西八月热犹在,坐中迁客头欲班。jiāng xī bā yuè rè yóu zài,zuò zhōng qiān kè tóu yù bān。
何时解网听归去,黄花白酒疏篱间。hé shí jiě wǎng tīng guī qù,huáng huā bái jiǔ shū lí jiān。

次韵子瞻感旧见寄

苏辙

少年耽世味,徘徊不能去。shǎo nián dān shì wèi,pái huái bù néng qù。
老来悟前非,尚愧昔游处。lǎo lái wù qián fēi,shàng kuì xī yóu chù。
君才最高峙,鹤行鸡群中。jūn cái zuì gāo zhì,hè xíng jī qún zhōng。
我虽非君对,顾以兄弟同。wǒ suī fēi jūn duì,gù yǐ xiōng dì tóng。
结发皆读书,明月入我牖。jié fā jiē dú shū,míng yuè rù wǒ yǒu。
纵横万馀卷,临纸但挥手。zòng héng wàn yú juǎn,lín zhǐ dàn huī shǒu。
学成竟无用,掩卷空自疑。xué chéng jìng wú yòng,yǎn juǎn kōng zì yí。
却寻故山友,重赴幽居期。què xún gù shān yǒu,zhòng fù yōu jū qī。
秋风送馀热,冉冉如人老。qiū fēng sòng yú rè,rǎn rǎn rú rén lǎo。
衣裘当及时,田庐亦须早。yī qiú dāng jí shí,tián lú yì xū zǎo。
种竹竹生笋,种稻稻亦成。zhǒng zhú zhú shēng sǔn,zhǒng dào dào yì chéng。
浩歌归来曲,曲终有遗声。hào gē guī lái qū,qū zhōng yǒu yí shēng。

同孔常父作张夫人诗

苏辙

女子勿言弱,男儿何必强。nǚ zi wù yán ruò,nán ér hé bì qiáng。
君看张夫人,身举十五丧。jūn kàn zhāng fū rén,shēn jǔ shí wǔ sàng。
头上脱笄珥,箧中斥襦裳。tóu shàng tuō jī ěr,qiè zhōng chì rú shang。
筑坟连丘山,松柏郁苍苍。zhù fén lián qiū shān,sōng bǎi yù cāng cāng。
亲戚不为助,涕泣感道傍。qīn qī bù wèi zhù,tì qì gǎn dào bàng。
昔有王氏老,身为尚书郎。xī yǒu wáng shì lǎo,shēn wèi shàng shū láng。
亲死弃不葬,簪裾日翱翔。qīn sǐ qì bù zàng,zān jū rì áo xiáng。
白骨委庐陵,宦游在岐阳。bái gǔ wěi lú líng,huàn yóu zài qí yáng。
一旦有丈夫,轩轩类佯狂。yī dàn yǒu zhàng fū,xuān xuān lèi yáng kuáng。
相面识心腹,开口言灾祥。xiāng miàn shí xīn fù,kāi kǒu yán zāi xiáng。
嗟汝平生事,不了令谁当。jiē rǔ píng shēng shì,bù le lìng shuí dāng。
汝身暖丝绵,汝口甘稻粱。rǔ shēn nuǎn sī mián,rǔ kǒu gān dào liáng。
衣食未尝废,此事乃可忘。yī shí wèi cháng fèi,cǐ shì nǎi kě wàng。
一言中肝心,投身拜其床。yī yán zhōng gān xīn,tóu shēn bài qí chuáng。
傍人漫不知,相视空茫茫。bàng rén màn bù zhī,xiāng shì kōng máng máng。
终言汝不悛,物理久必偿。zhōng yán rǔ bù quān,wù lǐ jiǔ bì cháng。
儿女病手足,相随就沦亡。ér nǚ bìng shǒu zú,xiāng suí jiù lún wáng。
鄙夫本愚悍,过耳风吹墙。bǐ fū běn yú hàn,guò ěr fēng chuī qiáng。
明年及前期,长子忧骭疡。míng nián jí qián qī,zhǎng zi yōu gàn yáng。
一麾守巴峡,双柩还故乡。yī huī shǒu bā xiá,shuāng jiù hái gù xiāng。
弱息虽仅存,蹒跚亦非良。ruò xī suī jǐn cún,pán shān yì fēi liáng。
谁言天地宽,网目固自张。shuí yán tiān dì kuān,wǎng mù gù zì zhāng。
古事远不信,近事世所详。gǔ shì yuǎn bù xìn,jìn shì shì suǒ xiáng。
企张非求福,祸败当惩王。qǐ zhāng fēi qiú fú,huò bài dāng chéng wáng。

寄梅仙观杨智远道士

苏辙

道师近在真人峰,欲往见之路无从。dào shī jìn zài zhēn rén fēng,yù wǎng jiàn zhī lù wú cóng。
去年许我入城市,尘埃暗天待不至。qù nián xǔ wǒ rù chéng shì,chén āi àn tiān dài bù zhì。
莫往莫来劳我心,道书寄我千黄金。mò wǎng mò lái láo wǒ xīn,dào shū jì wǒ qiān huáng jīn。
茧衣肉食思虑短,文字满前看不见。jiǎn yī ròu shí sī lǜ duǎn,wén zì mǎn qián kàn bù jiàn。
口传指授要有时,脱去罗网当见之。kǒu chuán zhǐ shòu yào yǒu shí,tuō qù luó wǎng dāng jiàn zhī。
梅翁汉朝南昌尉,手摩龙鳞言世事。méi wēng hàn cháo nán chāng wèi,shǒu mó lóng lín yán shì shì。
一朝拂衣去不还,身骑白驎翳红鸾。yī cháo fú yī qù bù hái,shēn qí bái lín yì hóng luán。
我今虽复堕尘土,道师何不与我语。wǒ jīn suī fù duò chén tǔ,dào shī hé bù yǔ wǒ yǔ。
他年策足投名山,相逢拍手一破颜。tā nián cè zú tóu míng shān,xiāng féng pāi shǒu yī pò yán。