古诗词

菩萨蛮·七首集句

刘基

东城江水西飞燕。dōng chéng jiāng shuǐ xī fēi yàn。
黄姑织女时相见。huáng gū zhī nǚ shí xiāng jiàn。
见少别离多。jiàn shǎo bié lí duō。
浮生能几何。fú shēng néng jǐ hé。
梧桐相待老。wú tóng xiāng dài lǎo。
常恐秋风早。cháng kǒng qiū fēng zǎo。
万恨在蛾眉。wàn hèn zài é méi。
傍人那得知。bàng rén nà dé zhī。
刘基

刘基

刘基(1311年7月1日-1375年5月16日)字伯温,谥曰文成,元末明初杰出的军事谋略家、政治家、文学家和思想家,明朝开国元勋,汉族,浙江文成南田(原属青田)人,故时人称他刘青田,明洪武三年(1370)封诚意伯,人们又称他刘诚意。武宗正德九年追赠太师,谥号文成,后人又称他刘文成、文成公。他以神机妙算、运筹帷幄著称于世。刘伯温是中国古代的一位传奇人物,至今在中国大陆、港澳台乃至东南亚、日韩等地仍有广泛深厚的民间影响力。 刘基的作品>>

猜您喜欢

题兰花图

刘基

亭亭石上竹,袅袅竹下兰。tíng tíng shí shàng zhú,niǎo niǎo zhú xià lán。
岁晚各自媚,不知霜露寒。suì wǎn gè zì mèi,bù zhī shuāng lù hán。
欲持赠君子,路永江海宽。yù chí zèng jūn zi,lù yǒng jiāng hǎi kuān。
空山日摇落,伫立起长叹。kōng shān rì yáo luò,zhù lì qǐ zhǎng tàn。

正月一日公宴分韵得恩字

刘基

青阳肇嘉岁,白日间春温。qīng yáng zhào jiā suì,bái rì jiān chūn wēn。
起视天宇间,粲然生意存。qǐ shì tiān yǔ jiān,càn rán shēng yì cún。
高堂建华盖,北面朝至尊。gāo táng jiàn huá gài,běi miàn cháo zhì zūn。
彤云映扶桑,修风吹我幡。tóng yún yìng fú sāng,xiū fēng chuī wǒ fān。
鸣弦在两楹,旨酒盈金樽。míng xián zài liǎng yíng,zhǐ jiǔ yíng jīn zūn。
辕门号令肃,主将诗书敦。yuán mén hào lìng sù,zhǔ jiāng shī shū dūn。
彬彬众多士,矫矫凤与鹓。bīn bīn zhòng duō shì,jiǎo jiǎo fèng yǔ yuān。
庙算得其长,豺狼安足吞。miào suàn dé qí zhǎng,chái láng ān zú tūn。
揆子实珷玞,深惭厕玙璠。kuí zi shí wǔ fū,shēn cán cè yú fán。
敢矜铅刀割,所望安黎元。gǎn jīn qiān dāo gē,suǒ wàng ān lí yuán。
恢复旧土疆,以酬生育恩。huī fù jiù tǔ jiāng,yǐ chóu shēng yù ēn。

种蘹香

刘基

蘹香体虚柔,本自南土出。huái xiāng tǐ xū róu,běn zì nán tǔ chū。
毛芒散纤叶,旖旎怯朝日。máo máng sàn xiān yè,yǐ nǐ qiè cháo rì。
芳菲挺众卉,辛美更无匹。fāng fēi tǐng zhòng huì,xīn měi gèng wú pǐ。
况能已疝瘘,兼理肠胃疾。kuàng néng yǐ shàn lòu,jiān lǐ cháng wèi jí。
种之近庭阶,离离看新茁。zhǒng zhī jìn tíng jiē,lí lí kàn xīn zhuó。
驱童斩竹枝,扶植待秋实。qū tóng zhǎn zhú zhī,fú zhí dài qiū shí。
常恐风雨恶,摧折伤弱质。cháng kǒng fēng yǔ è,cuī zhé shāng ruò zhì。
蒺藜生道傍,延蔓何绵密。jí lí shēng dào bàng,yán màn hé mián mì。
岂无荷锄人,夕薙旦已出。qǐ wú hé chú rén,xī tì dàn yǐ chū。
上天意何如,感叹靡终毕。shàng tiān yì hé rú,gǎn tàn mí zhōng bì。
松柏多斧斤,山林日萧瑟。sōng bǎi duō fǔ jīn,shān lín rì xiāo sè。

北上感怀

刘基

倦鸟思一枝,枥马志千里。juàn niǎo sī yī zhī,lì mǎ zhì qiān lǐ。
营营劳生心,出入靡定止。yíng yíng láo shēng xīn,chū rù mí dìng zhǐ。
伊余朽钝材,懒拙更无比。yī yú xiǔ dùn cái,lǎn zhuō gèng wú bǐ。
才疏乏世用,嗜僻惟书史。cái shū fá shì yòng,shì pì wéi shū shǐ。
虽非济时具,颇识素餐耻。suī fēi jì shí jù,pǒ shí sù cān chǐ。
既怀黎民忧,妄意古人企。jì huái lí mín yōu,wàng yì gǔ rén qǐ。
宁知乖圆方,举足辄伤趾。níng zhī guāi yuán fāng,jǔ zú zhé shāng zhǐ。
尘埃百病侵,贫窭万感累。chén āi bǎi bìng qīn,pín jù wàn gǎn lèi。
艰难幸息肩,迟莫窃所喜。jiān nán xìng xī jiān,chí mò qiè suǒ xǐ。
明时登骥騄,驽马但垂耳。míng shí dēng jì lù,nú mǎ dàn chuí ěr。
自非冀北姿,莫羡追风驶。zì fēi jì běi zī,mò xiàn zhuī fēng shǐ。
便欲解衣冠,躬耕向桑梓。biàn yù jiě yī guān,gōng gēng xiàng sāng zǐ。
终怀葵藿恋,不慕沮溺诡。zhōng huái kuí huò liàn,bù mù jǔ nì guǐ。
潜阳动原隰,白日暧兰芷。qián yáng dòng yuán xí,bái rì ài lán zhǐ。
埘鸡戒晨鸣,客子驾行李。shí jī jiè chén míng,kè zi jià xíng lǐ。
萦纡越巘崿,浩荡涉风水。yíng yū yuè yǎn è,hào dàng shè fēng shuǐ。
淹留具区北,信宿沧江圯。yān liú jù qū běi,xìn sù cāng jiāng yí。
维时连年歉,道路多流徙。wéi shí lián nián qiàn,dào lù duō liú xǐ。
官司职抚字,黔首皆赤子。guān sī zhí fǔ zì,qián shǒu jiē chì zi。
陈红太仓米,丰年所储偫。chén hóng tài cāng mǐ,fēng nián suǒ chǔ zhì。
为民备乏困,朝廷岂私此。wèi mín bèi fá kùn,cháo tíng qǐ sī cǐ。
推馀补不足,兹实王政始。tuī yú bǔ bù zú,zī shí wáng zhèng shǐ。
臣子宜奉承,天威不违咫。chén zi yí fèng chéng,tiān wēi bù wéi zhǐ。
柰何簿书曹,暴慢蔑至理。nài hé bù shū cáo,bào màn miè zhì lǐ。
苟云出纳吝,当闵觳觫死。gǒu yún chū nà lìn,dāng mǐn hú sù sǐ。
呜呼草莽露,惨恻沟渎委。wū hū cǎo mǎng lù,cǎn cè gōu dú wěi。
闻之犹鼻酸,见者宜颡泚。wén zhī yóu bí suān,jiàn zhě yí sǎng cǐ。
逾淮入大河,凄凉更难视。yú huái rù dà hé,qī liáng gèng nán shì。
黄沙渺茫茫,白骨积荒藟。huáng shā miǎo máng máng,bái gǔ jī huāng lěi。
哀哉耕食场,尽作狐兔垒。āi zāi gēng shí chǎng,jǐn zuò hú tù lěi。
太平戢干戈,景物未应尔。tài píng jí gàn gē,jǐng wù wèi yīng ěr。
意者斯人徒,纵欲扰天纪。yì zhě sī rén tú,zòng yù rǎo tiān jì。
鬼神赫震怒,咎戾良有以。guǐ shén hè zhèn nù,jiù lì liáng yǒu yǐ。
去年人食人,不识弟与姊。qù nián rén shí rén,bù shí dì yǔ zǐ。
至今盗贼辈,啸聚如蜂蚁。zhì jīn dào zéi bèi,xiào jù rú fēng yǐ。
长戈耀白雪,健马突封豕。zhǎng gē yào bái xuě,jiàn mǎ tū fēng shǐ。
岂惟横山泽,巳敢剽城市。qǐ wéi héng shān zé,sì gǎn piāo chéng shì。
途行绝稀少,空车但墙倚。tú xíng jué xī shǎo,kōng chē dàn qiáng yǐ。
身行须结集,一寐四五起。shēn xíng xū jié jí,yī mèi sì wǔ qǐ。
牧民岂无人,司寇亦有氏。mù mín qǐ wú rén,sī kòu yì yǒu shì。
阵车不驱驰,大田无耒耜。zhèn chē bù qū chí,dà tián wú lěi sì。
邦家禄食恩,岂为臣奉己。bāng jiā lù shí ēn,qǐ wèi chén fèng jǐ。
山东古要地,燕赵犹唇齿。shān dōng gǔ yào dì,yàn zhào yóu chún chǐ。
况兹南北冲,津梁通远迩。kuàng zī nán běi chōng,jīn liáng tōng yuǎn ěr。
属当全盛时,四海同一轨。shǔ dāng quán shèng shí,sì hǎi tóng yī guǐ。
庙堂多稷契,振举无遗弛。miào táng duō jì qì,zhèn jǔ wú yí chí。
勿云疥癣微,不足成疮痏。wù yún jiè xuǎn wēi,bù zú chéng chuāng wěi。
滔天起滥觞,炎冈发星炬。tāo tiān qǐ làn shāng,yán gāng fā xīng jù。
虞朝有分北,汉庭烦直指。yú cháo yǒu fēn běi,hàn tíng fán zhí zhǐ。
农夫植嘉谷,所务诛稂秕。nóng fū zhí jiā gǔ,suǒ wù zhū láng bǐ。
耕耘苟失时,雨露空沾洒。gēng yún gǒu shī shí,yǔ lù kōng zhān sǎ。
威怀岂异任,守令职非痹。wēi huái qǐ yì rèn,shǒu lìng zhí fēi bì。
端能慎黜陟,此辈何足弭。duān néng shèn chù zhì,cǐ bèi hé zú mǐ。
故乡隔山川,前途塞荆枳。gù xiāng gé shān chuān,qián tú sāi jīng zhǐ。
青徐气萧索,河济俱泥滓。qīng xú qì xiāo suǒ,hé jì jù ní zǐ。
痛哭贾生狂,长叹漆室悝。tòng kū jiǎ shēng kuáng,zhǎng tàn qī shì kuī。
何当天门开,清问逮下俚。hé dāng tiān mén kāi,qīng wèn dǎi xià lǐ。

送普颜子寿赴广西宪幕

刘基

离维荆衡南,逦迤走蛮徼。lí wéi jīng héng nán,lǐ yí zǒu mán jiǎo。
民风杂徭蜑,地势带蒙诏。mín fēng zá yáo dàn,dì shì dài méng zhào。
迢迢商周前,风水绝纤窍。tiáo tiáo shāng zhōu qián,fēng shuǐ jué xiān qiào。
后王务广土,怀柔倚攻剽。hòu wáng wù guǎng tǔ,huái róu yǐ gōng piāo。
羁縻非本情,疲疴复谁疗。jī mí fēi běn qíng,pí kē fù shuí liáo。
大明侔日月,幽裔靡不照。dà míng móu rì yuè,yōu yì mí bù zhào。
化育之所加,欣荣及蓬藋。huà yù zhī suǒ jiā,xīn róng jí péng diào。
宪府绳百司,选择自廊庙。xiàn fǔ shéng bǎi sī,xuǎn zé zì láng miào。
偏方异习俗,赋性实同调。piān fāng yì xí sú,fù xìng shí tóng diào。
培养自殊途,激扬贵知要。péi yǎng zì shū tú,jī yáng guì zhī yào。
游凉溪上龙,鲰鱼困罾钓。yóu liáng xī shàng lóng,zōu yú kùn zēng diào。
高风吹霜鹘,缥缈集海峤。gāo fēng chuī shuāng gǔ,piāo miǎo jí hǎi jiào。
愿言崇令业,以继南国召。yuàn yán chóng lìng yè,yǐ jì nán guó zhào。

过东昌有感

刘基

夜发高唐湾,旦及东昌郭。yè fā gāo táng wān,dàn jí dōng chāng guō。
乔树拂疏星,霜飞月将落。qiáo shù fú shū xīng,shuāng fēi yuè jiāng luò。
仰观天宇清,平见原野廓。yǎng guān tiān yǔ qīng,píng jiàn yuán yě kuò。
白杨号悲风,蔓草杳漠漠。bái yáng hào bēi fēng,màn cǎo yǎo mò mò。
但见荆棘丛,白骨翳寒箨。dàn jiàn jīng jí cóng,bái gǔ yì hán tuò。
圣道县日月,斯人非虺蝁。shèng dào xiàn rì yuè,sī rén fēi huī è。
教养既迷方,欲炽性乃凿。jiào yǎng jì mí fāng,yù chì xìng nǎi záo。
展季骨巳朽,清风散藜藿。zhǎn jì gǔ sì xiǔ,qīng fēng sàn lí huò。
弦歌灭遗音,茧丝尽笼络。xián gē miè yí yīn,jiǎn sī jǐn lóng luò。
鸱啸魍魉凭,螽鸣草虫跃。chī xiào wǎng liǎng píng,zhōng míng cǎo chóng yuè。
遂令一变姿,化为蹠与蹻。suì lìng yī biàn zī,huà wèi zhí yǔ juē。
况闻太行东,水旱荐为虐。kuàng wén tài xíng dōng,shuǐ hàn jiàn wèi nüè。
饥氓与暴客,表里相倚著。jī máng yǔ bào kè,biǎo lǐ xiāng yǐ zhù。
赈恤付群吏,所务惟刻削。zhèn xù fù qún lì,suǒ wù wéi kè xuē。
征讨乏良谋,乃反恣剽掠。zhēng tǎo fá liáng móu,nǎi fǎn zì piāo lüè。
坐令参苓剂,翻成毒肠药。zuò lìng cān líng jì,fān chéng dú cháng yào。
今年秋租登,行止稍有托。jīn nián qiū zū dēng,xíng zhǐ shāo yǒu tuō。
馀波尚披猖,未敢开一噱。yú bō shàng pī chāng,wèi gǎn kāi yī jué。
但恐习俗成,何由返初昨。dàn kǒng xí sú chéng,hé yóu fǎn chū zuó。
藩宣有重寄,胡不慎远略。fān xuān yǒu zhòng jì,hú bù shèn yuǎn lüè。
往者谅难追,来者犹可作。wǎng zhě liàng nán zhuī,lái zhě yóu kě zuò。
歌诗附里谣,大猷希圣莫。gē shī fù lǐ yáo,dà yóu xī shèng mò。

南陵崔氏思梅诗

刘基

昔来梅花下,彩服辉清尊。xī lái méi huā xià,cǎi fú huī qīng zūn。
今来不见人,泪滴梅树根。jīn lái bù jiàn rén,lèi dī méi shù gēn。
梅落风不回,泪落化为石。méi luò fēng bù huí,lèi luò huà wèi shí。
冥冥入幽泉,一夜千万尺。míng míng rù yōu quán,yī yè qiān wàn chǐ。

晨诣祥符寺

刘基

上马鸡始鸣,入寺钟未歇。shàng mǎ jī shǐ míng,rù sì zhōng wèi xiē。
草际起微风,林端淡斜月。cǎo jì qǐ wēi fēng,lín duān dàn xié yuè。
僧房湛幽寂,假寐待明发。sēng fáng zhàn yōu jì,jiǎ mèi dài míng fā。
松径断无人,经声在清樾。sōng jìng duàn wú rén,jīng shēng zài qīng yuè。

送郑希道行省掾满之泉州录事

刘基

郑君廊庙姿,才识天下冠。zhèng jūn láng miào zī,cái shí tiān xià guān。
若华升朝霞,可望不可玩。ruò huá shēng cháo xiá,kě wàng bù kě wán。
胸中富文史,蔚蔚锦绣段。xiōng zhōng fù wén shǐ,wèi wèi jǐn xiù duàn。
公馀但好客,高论斡云汉。gōng yú dàn hǎo kè,gāo lùn wò yún hàn。
莲风散秋幕,薇露收夕案。lián fēng sàn qiū mù,wēi lù shōu xī àn。
吴云翼行辀,闽峤入奇观。wú yún yì xíng zhōu,mǐn jiào rù qí guān。
抚字徯深仁,剸繁让明断。fǔ zì xī shēn rén,tuán fán ràng míng duàn。
嘉会复何时,悠悠仰飞翰。jiā huì fù hé shí,yōu yōu yǎng fēi hàn。

寄题契世本东溪渔唱亭

刘基

落日去层峦,清溪檐轻浪。luò rì qù céng luán,qīng xī yán qīng làng。
呕哑戢柔橹,欸乃发孤唱。ǒu yǎ jí róu lǔ,āi nǎi fā gū chàng。
初随飘风起,复逐行云扬。chū suí piāo fēng qǐ,fù zhú xíng yún yáng。
月色照未阑,滩声杂逾壮。yuè sè zhào wèi lán,tān shēng zá yú zhuàng。
恐有濯缨人,一听一惆怅。kǒng yǒu zhuó yīng rén,yī tīng yī chóu chàng。

发安仁驿

刘基

鸡鸣发山驿,天黑路弥险。jī míng fā shān yì,tiān hēi lù mí xiǎn。
烟树出狷声,风枝落萤点。yān shù chū juàn shēng,fēng zhī luò yíng diǎn。
江秋气转炎,嶂湿云难敛。jiāng qiū qì zhuǎn yán,zhàng shī yún nán liǎn。
伫立山雨来,客愁纷冉冉。zhù lì shān yǔ lái,kè chóu fēn rǎn rǎn。

发龙游

刘基

微飙献轻凉,客子中夜发。wēi biāo xiàn qīng liáng,kè zi zhōng yè fā。
秋原旷无际,马首挂高月。qiū yuán kuàng wú jì,mǎ shǒu guà gāo yuè。
草虫自宫商,叶露光可掇。cǎo chóng zì gōng shāng,yè lù guāng kě duō。
狭径非我由,周行宜如发。xiá jìng fēi wǒ yóu,zhōu xíng yí rú fā。
扬鞭望南天,晴霞绚闽越。yáng biān wàng nán tiān,qíng xiá xuàn mǐn yuè。

早行衢州道中

刘基

草际生曙色,林端收暝烟。cǎo jì shēng shǔ sè,lín duān shōu míng yān。
露花泣啼脸,风叶弹鸣弦。lù huā qì tí liǎn,fēng yè dàn míng xián。
农家喜铚艾,行歌向东阡。nóng jiā xǐ zhì ài,xíng gē xiàng dōng qiān。
大道无狭邪,平原多稻田。dà dào wú xiá xié,píng yuán duō dào tián。
客行良不恶,敢曰从事贤。kè xíng liáng bù è,gǎn yuē cóng shì xián。

铃山龙泉

刘基

兹山近南服,胜迹冠朱方。zī shān jìn nán fú,shèng jì guān zhū fāng。
石骨入海眼,地脉通混茫。shí gǔ rù hǎi yǎn,dì mài tōng hùn máng。
金精孕清淑,水德融嘉祥。jīn jīng yùn qīng shū,shuǐ dé róng jiā xiáng。
寒含六月冰,润浃九里长。hán hán liù yuè bīng,rùn jiā jiǔ lǐ zhǎng。
鲸腮狎猎起,虎只呿呀张。jīng sāi xiá liè qǐ,hǔ zhǐ qù ya zhāng。
发窦既窈窕,流渠遂汪洋。fā dòu jì yǎo tiǎo,liú qú suì wāng yáng。
洞彻莹玉鉴,锵鸣合宫商。dòng chè yíng yù jiàn,qiāng míng hé gōng shāng。
静含玄机妙,动见大智藏。jìng hán xuán jī miào,dòng jiàn dà zhì cáng。
养德君子类,膏物农夫望。yǎng dé jūn zi lèi,gāo wù nóng fū wàng。
野僧向我言,其功殊匪常。yě sēng xiàng wǒ yán,qí gōng shū fěi cháng。
饮之祛百邪,能使俗虑忘。yǐn zhī qū bǎi xié,néng shǐ sú lǜ wàng。
漱咽入灵府,喉舌生清香。shù yàn rù líng fǔ,hóu shé shēng qīng xiāng。
爽淅动毛发,飘忽凌风翔。shuǎng xī dòng máo fā,piāo hū líng fēng xiáng。
何当扬湛冽,尽洗贪浊肠。hé dāng yáng zhàn liè,jǐn xǐ tān zhuó cháng。

初食槟榔

刘基

槟榔红白文,包以青扶留。bīn láng hóng bái wén,bāo yǐ qīng fú liú。
驿吏劝我食,可巳瘴疠忧。yì lì quàn wǒ shí,kě sì zhàng lì yōu。
初惊刺生颊,渐若戟在喉。chū jīng cì shēng jiá,jiàn ruò jǐ zài hóu。
纷纷花满眼,岑岑晕蒙头。fēn fēn huā mǎn yǎn,cén cén yūn méng tóu。
将疑误腊毒,复想致无由。jiāng yí wù là dú,fù xiǎng zhì wú yóu。
稍稍热上面,轻汗如珠流。shāo shāo rè shàng miàn,qīng hàn rú zhū liú。
清凉彻肺腑,粗秽无纤留。qīng liáng chè fèi fǔ,cū huì wú xiān liú。
信知殷王语,瞑眩疾乃瘳。xìn zhī yīn wáng yǔ,míng xuàn jí nǎi chōu。
三复增永叹,书之遗朋俦。sān fù zēng yǒng tàn,shū zhī yí péng chóu。