古诗词

大热遣怀

刘基

盛夏火用事,长日不可堪。shèng xià huǒ yòng shì,zhǎng rì bù kě kān。
热汗发我肤,如泉溢穹嵁。rè hàn fā wǒ fū,rú quán yì qióng kān。
清晨登楼望,四野皆红岚。qīng chén dēng lóu wàng,sì yě jiē hóng lán。
坡坨会稽山,缥缈浮郁蓝。pō tuó huì jī shān,piāo miǎo fú yù lán。
何由作雨泽,一洗暍与酣。hé yóu zuò yǔ zé,yī xǐ yē yǔ hān。
须臾玻瓈盘,涌出琉璃潭。xū yú bō lí pán,yǒng chū liú lí tán。
杂气若绛旗,飘飖散空㟏。zá qì ruò jiàng qí,piāo yáo sàn kōng hán。
朱光熭九幽,天色熇以䣻。zhū guāng wèi jiǔ yōu,tiān sè hè yǐ hān。
树木首咸俯,鸟兽声尽韽。shù mù shǒu xián fǔ,niǎo shòu shēng jǐn ān。
玄冥将禺彊,侧身入埪龛。xuán míng jiāng yú jiàng,cè shēn rù kōng kān。
渊蛇葺短鳞,山龟灼枯?。yuān shé qì duǎn lín,shān guī zhuó kū rán。
悍熊伏朝鼢,困龙缩秋蚕。hàn xióng fú cháo fén,kùn lóng suō qiū cán。
蕉根裂埴断,毙鹬蚌脯含。jiāo gēn liè zhí duàn,bì yù bàng pú hán。
水井为汤池,冶容成病颔。shuǐ jǐng wèi tāng chí,yě róng chéng bìng hàn。
渡水翅帖帖,守门口舑舑。dù shuǐ chì tiē tiē,shǒu mén kǒu tān tān。
蜩螗轻绡翼,依阴萃枫楠。tiáo táng qīng xiāo yì,yī yīn cuì fēng nán。
沸渭泊静寂,噪聒乱语谈。fèi wèi pō jìng jì,zào guā luàn yǔ tán。
苍蝇丹砂头,群飞逐烹腤。cāng yíng dān shā tóu,qún fēi zhú pēng ān。
拍之适污手,驱之死仍耽。pāi zhī shì wū shǒu,qū zhī sǐ réng dān。
对食惮下肮,引饮辄倾甔。duì shí dàn xià āng,yǐn yǐn zhé qīng dān。
抚几炎欲燎,披衣重犹函。fǔ jǐ yán yù liáo,pī yī zhòng yóu hán。
慨彼征戍卒,荷戟忘寝?。kǎi bǐ zhēng shù zú,hé jǐ wàng qǐn。
弃绝骨肉爱,不得同苦甘。qì jué gǔ ròu ài,bù dé tóng kǔ gān。
但闻盗贼炽,未见王师戡。dàn wén dào zéi chì,wèi jiàn wáng shī kān。
郊原虏掠遍,馈饷那能覃。jiāo yuán lǔ lüè biàn,kuì xiǎng nà néng tán。
况乃隆暑节,蒸郁非所谙。kuàng nǎi lóng shǔ jié,zhēng yù fēi suǒ ān。
用兵贵拙速,将帅当怀惭。yòng bīng guì zhuō sù,jiāng shuài dāng huái cán。
沈冥及暮鼓,两目脂流泔。shěn míng jí mù gǔ,liǎng mù zhī liú gān。
拂袖招远风,众星烂天南。fú xiù zhāo yuǎn fēng,zhòng xīng làn tiān nán。
河汉上昭回,烟霞远䰐鬖。hé hàn shàng zhāo huí,yān xiá yuǎn lán sān。
且喜辰极明,愿睹戎马倓。qiě xǐ chén jí míng,yuàn dǔ róng mǎ tán。
云门连镜湖,林壑清且涵。yún mén lián jìng hú,lín hè qīng qiě hán。
岂惟隔埃壒,庶足憩负担。qǐ wéi gé āi ài,shù zú qì fù dān。
惜无五亩宅,偃蹇投吾簪。xī wú wǔ mǔ zhái,yǎn jiǎn tóu wú zān。
刘基

刘基

刘基(1311年7月1日-1375年5月16日)字伯温,谥曰文成,元末明初杰出的军事谋略家、政治家、文学家和思想家,明朝开国元勋,汉族,浙江文成南田(原属青田)人,故时人称他刘青田,明洪武三年(1370)封诚意伯,人们又称他刘诚意。武宗正德九年追赠太师,谥号文成,后人又称他刘文成、文成公。他以神机妙算、运筹帷幄著称于世。刘伯温是中国古代的一位传奇人物,至今在中国大陆、港澳台乃至东南亚、日韩等地仍有广泛深厚的民间影响力。 刘基的作品>>

猜您喜欢

畦桑词

刘基

编竹为篱更栽剌,高门大写畦桑字。biān zhú wèi lí gèng zāi lá,gāo mén dà xiě qí sāng zì。
县官要备六事忙,村村巷巷催畦桑。xiàn guān yào bèi liù shì máng,cūn cūn xiàng xiàng cuī qí sāng。
桑畦有增不可减,准备上司来计点。sāng qí yǒu zēng bù kě jiǎn,zhǔn bèi shàng sī lái jì diǎn。
新官下马旧官行,牌上却改新官名。xīn guān xià mǎ jiù guān xíng,pái shàng què gǎi xīn guān míng。
君不见古人树桑在墙下,五十衣帛无冻者。jūn bù jiàn gǔ rén shù sāng zài qiáng xià,wǔ shí yī bó wú dòng zhě。
今日路傍桑满畦,茅屋苦寒中夜啼。jīn rì lù bàng sāng mǎn qí,máo wū kǔ hán zhōng yè tí。

买马词

刘基

驿官亭鼓鼕鼕打,驿使星驰买官马。yì guān tíng gǔ dōng dōng dǎ,yì shǐ xīng chí mǎi guān mǎ。
府官奔走群吏趍,呵叱县官如使奴。fǔ guān bēn zǒu qún lì chí,hē chì xiàn guān rú shǐ nú。
一时立限限乡役,马价顿增无处觅。yī shí lì xiàn xiàn xiāng yì,mǎ jià dùn zēng wú chù mì。
卖田买马来纳官,买时辛苦纳时难。mài tián mǎi mǎ lái nà guān,mǎi shí xīn kǔ nà shí nán。
县官定价府官减,骅骝也作驽骀看。xiàn guān dìng jià fǔ guān jiǎn,huá liú yě zuò nú dài kàn。
归来拊膺向隅泣,门前索钱风火急。guī lái fǔ yīng xiàng yú qì,mén qián suǒ qián fēng huǒ jí。

神祠曲

刘基

路傍古庙壁半斜,雨滴香案堆坭沙。lù bàng gǔ miào bì bàn xié,yǔ dī xiāng àn duī ní shā。
槎牙死树当道卧,树上纸钱犹未化。chá yá sǐ shù dāng dào wò,shù shàng zhǐ qián yóu wèi huà。
春秋祭祀知几时,乌鸦得食号相随。chūn qiū jì sì zhī jǐ shí,wū yā dé shí hào xiāng suí。
人人欢喜得好珓,低昂拜跪山花飞。rén rén huān xǐ dé hǎo jiào,dī áng bài guì shān huā fēi。
宁知祸发在旦夕,空村无烟唯瓦砾。níng zhī huò fā zài dàn xī,kōng cūn wú yān wéi wǎ lì。
庙傍乌鸦亦不来,独留土偶眠苍苔。miào bàng wū yā yì bù lái,dú liú tǔ ǒu mián cāng tái。

雨雪曲

刘基

北风吹尘沙,雨雪日夜深。běi fēng chuī chén shā,yǔ xuě rì yè shēn。
三足之乌毛氄飞不远,白昼惨淡成幽阴。sān zú zhī wū máo rǒng fēi bù yuǎn,bái zhòu cǎn dàn chéng yōu yīn。
青天冥冥不可睹,水有罔象路有虎。qīng tiān míng míng bù kě dǔ,shuǐ yǒu wǎng xiàng lù yǒu hǔ。
平民避乱入山谷,编蓬作屋无环堵。píng mín bì luàn rù shān gǔ,biān péng zuò wū wú huán dǔ。
回看故里尽荆榛,野乌争食声怒嗔。huí kàn gù lǐ jǐn jīng zhēn,yě wū zhēng shí shēng nù chēn。
盗贼官军齐劫掠,去住无所容其身。dào zéi guān jūn qí jié lüè,qù zhù wú suǒ róng qí shēn。
呜呼,彼苍何日回春阳,北风雨雪断人肠!wū hū,bǐ cāng hé rì huí chūn yáng,běi fēng yǔ xuě duàn rén cháng!

苦寒行

刘基

去年苦寒犹身可,今年苦寒愁杀我。qù nián kǔ hán yóu shēn kě,jīn nián kǔ hán chóu shā wǒ。
去年苦寒冻裂唇,犹有草茅堪蔽身。qù nián kǔ hán dòng liè chún,yóu yǒu cǎo máo kān bì shēn。
今年苦寒冻入髓,妻啼子哭空山里。jīn nián kǔ hán dòng rù suǐ,qī tí zi kū kōng shān lǐ。
空山日夜望官军,燕颔虎头闻不闻?kōng shān rì yè wàng guān jūn,yàn hàn hǔ tóu wén bù wén?

远客叹雨

刘基

远客暮年筋力寡,入门无家出无马。yuǎn kè mù nián jīn lì guǎ,rù mén wú jiā chū wú mǎ。
冷风一夜雨潇潇,平明道上泥没腰。lěng fēng yī yè yǔ xiāo xiāo,píng míng dào shàng ní méi yāo。
灶下湿新不生火,敲冰取水指欲堕。zào xià shī xīn bù shēng huǒ,qiāo bīng qǔ shuǐ zhǐ yù duò。
仆夫怨怒呼不前,终日忍饥掩关坐。pū fū yuàn nù hū bù qián,zhōng rì rěn jī yǎn guān zuò。
忧来伤心令发白,人生百身莫为客。yōu lái shāng xīn lìng fā bái,rén shēng bǎi shēn mò wèi kè。

久别离

刘基

久别离,别时小儿未解语。jiǔ bié lí,bié shí xiǎo ér wèi jiě yǔ。
今日踉蹡庭下来,向人问爷泪如雨。jīn rì liáng qiāng tíng xià lái,xiàng rén wèn yé lèi rú yǔ。
儿知有爷未曾识,爷有母在愁何极。ér zhī yǒu yé wèi céng shí,yé yǒu mǔ zài chóu hé jí。
明庭不奏采薇诗,久别离,当语谁?míng tíng bù zòu cǎi wēi shī,jiǔ bié lí,dāng yǔ shuí?

梁甫吟送郑希道入京

刘基

老翁生长平原里,但见平原路如砥。lǎo wēng shēng zhǎng píng yuán lǐ,dàn jiàn píng yuán lù rú dǐ。
谓言路平无崄巇,车轮不摧马如飞。wèi yán lù píng wú xiǎn xī,chē lún bù cuī mǎ rú fēi。
今日驱车上梁甫,回头却忆平原路。jīn rì qū chē shàng liáng fǔ,huí tóu què yì píng yuán lù。
梁甫吟,愁我心。liáng fǔ yín,chóu wǒ xīn。

望远行俟后舟不至作

刘基

望远行,日日望来肠欲断,数遍南风下水船。wàng yuǎn xíng,rì rì wàng lái cháng yù duàn,shù biàn nán fēng xià shuǐ chuán。
愁中白日偏难晚,顺风顺水不易得,欲去又愁来者远。chóu zhōng bái rì piān nán wǎn,shùn fēng shùn shuǐ bù yì dé,yù qù yòu chóu lái zhě yuǎn。
望远行,一望令人白发生。wàng yuǎn xíng,yī wàng lìng rén bái fā shēng。

苦热行

刘基

南风吹云不成泽,朝霞暮霞山谷赤。nán fēng chuī yún bù chéng zé,cháo xiá mù xiá shān gǔ chì。
赤松羽人潜大荒,火府朱陵气相射。chì sōng yǔ rén qián dà huāng,huǒ fǔ zhū líng qì xiāng shè。
蜚廉翅跕不能奋,蓱号眼枯口流液,远客魂销畏絺绤。fēi lián chì diǎn bù néng fèn,píng hào yǎn kū kǒu liú yè,yuǎn kè hún xiāo wèi chī xì。

苦热行

刘基

忆昔伏波南伐时,穿岸为宫避炎气。yì xī fú bō nán fá shí,chuān àn wèi gōng bì yán qì。
青草茫茫起瘴烟,吹虫含沙总堪畏。qīng cǎo máng máng qǐ zhàng yān,chuī chóng hán shā zǒng kān wèi。
人生惜死非男儿,但有马革可裹尸,武陵之曲何伤悲!rén shēng xī sǐ fēi nán ér,dàn yǒu mǎ gé kě guǒ shī,wǔ líng zhī qū hé shāng bēi!

女儿割股词为徐勉之作

刘基

女儿少小幽闺里,深掩重帘学针指。nǚ ér shǎo xiǎo yōu guī lǐ,shēn yǎn zhòng lián xué zhēn zhǐ。
施朱傅粉有母怜,一朝无母将焉恃?shī zhū fù fěn yǒu mǔ lián,yī cháo wú mǔ jiāng yān shì?
青灯背壁月当户,峘山之禽夜啼苦。qīng dēng bèi bì yuè dāng hù,huán shān zhī qín yè tí kǔ。
丹元诉天天为愁,泪洒长河作飞雨。dān yuán sù tiān tiān wèi chóu,lèi sǎ zhǎng hé zuò fēi yǔ。
嗟儿与母同为身,母子分离何苦辛?jiē ér yǔ mǔ tóng wèi shēn,mǔ zi fēn lí hé kǔ xīn?
抽刀割股股不血,一念自感皇穹仁。chōu dāo gē gǔ gǔ bù xuè,yī niàn zì gǎn huáng qióng rén。
吾闻孝慈出天性,人心至诚天必听。wú wén xiào cí chū tiān xìng,rén xīn zhì chéng tiān bì tīng。
儿股有肉母所育,母生儿死儿亦足。ér gǔ yǒu ròu mǔ suǒ yù,mǔ shēng ér sǐ ér yì zú。

巴陵女子行

刘基

巴陵女子天下奇,石作心肝冰作脾。bā líng nǚ zi tiān xià qí,shí zuò xīn gān bīng zuò pí。
生平见义不见巳,抆泪恨杀襄阳儿。shēng píng jiàn yì bù jiàn sì,wěn lèi hèn shā xiāng yáng ér。
临终裂素写怨语,生气犹能起风雨。lín zhōng liè sù xiě yuàn yǔ,shēng qì yóu néng qǐ fēng yǔ。
君不见虎符系颈东海樯,令人愧死巴陵女。jūn bù jiàn hǔ fú xì jǐng dōng hǎi qiáng,lìng rén kuì sǐ bā líng nǚ。

秦女休行

刘基

秦家女儿美且都,齿如编贝唇如朱。qín jiā nǚ ér měi qiě dōu,chǐ rú biān bèi chún rú zhū。
有生不幸遭乱世,弱肉强食官无诛。yǒu shēng bù xìng zāo luàn shì,ruò ròu qiáng shí guān wú zhū。
兄朝出门暮不返,家人怅望空倚闾。xiōng cháo chū mén mù bù fǎn,jiā rén chàng wàng kōng yǐ lǘ。
女休闻之肝胆裂,奋臂不惜千金躯。nǚ xiū wén zhī gān dǎn liè,fèn bì bù xī qiān jīn qū。
援矛一掷白日撼,仇血上溅天模糊。yuán máo yī zhì bái rì hàn,chóu xuè shàng jiàn tiān mó hú。
市人惊噪尘土沸,逻卒奔走驰金吾。shì rén jīng zào chén tǔ fèi,luó zú bēn zǒu chí jīn wú。
有心杀人宁惜死,顾谓女吏何其愚。yǒu xīn shā rén níng xī sǐ,gù wèi nǚ lì hé qí yú。
嫚法长奸谁所致,舍生得义吾何逋。mān fǎ zhǎng jiān shuí suǒ zhì,shě shēng dé yì wú hé bū。
精诚通天天为恻,赦书一夕来宸极。jīng chéng tōng tiān tiān wèi cè,shè shū yī xī lái chén jí。
路旁观者咸叹嗟,女休出门无喜色。lù páng guān zhě xián tàn jiē,nǚ xiū chū mén wú xǐ sè。
君不见景升本初之子空是男,亡家破国令人惭。jūn bù jiàn jǐng shēng běn chū zhī zi kōng shì nán,wáng jiā pò guó lìng rén cán。

乌啼曲

刘基

可怪乌鸦鸟,鸣声不喜人。kě guài wū yā niǎo,míng shēng bù xǐ rén。
如何好彊聒,故博主人嗔?rú hé hǎo jiàng guā,gù bó zhǔ rén chēn?