古诗词

擢彼乔松一首

刘基

擢彼乔松,在彼丘阿。zhuó bǐ qiáo sōng,zài bǐ qiū ā。
岁莫凄风,飒为枯柯。suì mò qī fēng,sà wèi kū kē。
忧来伤心,云如之何。yōu lái shāng xīn,yún rú zhī hé。
瞻彼昊天,曷其有宜。zhān bǐ hào tiān,hé qí yǒu yí。
天降淫德,痡于下国。tiān jiàng yín dé,fū yú xià guó。
稻粱黍稷,暨于螟蜮。dào liáng shǔ jì,jì yú míng yù。
不稼不穑,寇攘以食。bù jià bù sè,kòu rǎng yǐ shí。
哀此下民,曷其有极。āi cǐ xià mín,hé qí yǒu jí。
心之忧矣,如烹如煎。xīn zhī yōu yǐ,rú pēng rú jiān。
丧乱靡底,如渊如泉。sàng luàn mí dǐ,rú yuān rú quán。
如彼奥草,孔蔓以延。rú bǐ ào cǎo,kǒng màn yǐ yán。
呜呼昊天,伊谁之愆。wū hū hào tiān,yī shuí zhī qiān。
有罻者罿,曷施于宇。yǒu wèi zhě chōng,hé shī yú yǔ。
胡罾于林,觊彼鲂鱮。hú zēng yú lín,jì bǐ fáng xù。
小人所怃,君子所与。xiǎo rén suǒ wǔ,jūn zi suǒ yǔ。
弗询弗犹,曷其有愈。fú xún fú yóu,hé qí yǒu yù。
君子不畏,乱日以炽。jūn zi bù wèi,luàn rì yǐ chì。
君子不忧,乱日以悠。jūn zi bù yōu,luàn rì yǐ yōu。
正言谔谔,謟言诺诺。zhèng yán è è,tāo yán nuò nuò。
欢言孔怡,丧乱所基。huān yán kǒng yí,sàng luàn suǒ jī。
邦家维车,庶民维舆。bāng jiā wéi chē,shù mín wéi yú。
庶僚维服,大臣维御。shù liáo wéi fú,dà chén wéi yù。
慎尔驱驰,俾险作夷。shèn ěr qū chí,bǐ xiǎn zuò yí。
无然汶汶,无俾车偾。wú rán wèn wèn,wú bǐ chē fèn。
无曰予知,民各有思。wú yuē yǔ zhī,mín gè yǒu sī。
无曰予圣,庶民孔竞。wú yuē yǔ shèng,shù mín kǒng jìng。
无竞维德,四方之则。wú jìng wéi dé,sì fāng zhī zé。
无为回遹,以纵枉慝。wú wèi huí yù,yǐ zòng wǎng tè。
瞻彼高原,翳翳其云。zhān bǐ gāo yuán,yì yì qí yún。
眄彼大水,浩矣无津。miǎn bǐ dà shuǐ,hào yǐ wú jīn。
嗷嗷飞雁,各念尔群。áo áo fēi yàn,gè niàn ěr qún。
哀我人斯,胡胥以沦。āi wǒ rén sī,hú xū yǐ lún。
莫高匪天,莫明匪日。mò gāo fěi tiān,mò míng fěi rì。
何纤勿冒,何昧勿晢。hé xiān wù mào,hé mèi wù zhé。
维此圣人,庶民是葵。wéi cǐ shèng rén,shù mín shì kuí。
维彼愚人,则各有谋。wéi bǐ yú rén,zé gè yǒu móu。
原隰之瘁,夫妇云之。yuán xí zhī cuì,fū fù yún zhī。
闾巷之呻,君子闻之。lǘ xiàng zhī shēn,jūn zi wén zhī。
弗闻弗惟,则各有思。fú wén fú wéi,zé gè yǒu sī。
式谤式詈,腑肠以离。shì bàng shì lì,fǔ cháng yǐ lí。
谷斯之秕,农以为殃。gǔ sī zhī bǐ,nóng yǐ wèi yāng。
匪鹰匪隼,曷云能翔。fěi yīng fěi sǔn,hé yún néng xiáng。
维天有船,不可以航。wéi tiān yǒu chuán,bù kě yǐ háng。
眷言顾之,心焉恻伤。juàn yán gù zhī,xīn yān cè shāng。
相彼茂草,飞鸟依之。xiāng bǐ mào cǎo,fēi niǎo yī zhī。
淠彼深渊,鲂鲤归之。pì bǐ shēn yuān,fáng lǐ guī zhī。
靡依靡归,胡能勿悲。mí yī mí guī,hú néng wù bēi。
我有隐忧,人莫之知。wǒ yǒu yǐn yōu,rén mò zhī zhī。
中途有棘,庶民伐之。zhōng tú yǒu jí,shù mín fá zhī。
执讯弗笃,君子堲之。zhí xùn fú dǔ,jūn zi cí zhī。
不瞆不聋,孰填尔聪。bù kuì bù lóng,shú tián ěr cōng。
靡瞻靡顾,自贻伊瞽。mí zhān mí gù,zì yí yī gǔ。
如彼沸鼎,无增尔薪。rú bǐ fèi dǐng,wú zēng ěr xīn。
无从尔言,以逖远人。wú cóng ěr yán,yǐ tì yuǎn rén。
迩人营营,远人兢兢。ěr rén yíng yíng,yuǎn rén jīng jīng。
弗讹尔心,曷其有惩。fú é ěr xīn,hé qí yǒu chéng。
嗟尔君子,戒慎尔止。jiē ěr jūn zi,jiè shèn ěr zhǐ。
靡谦不光,靡盈不毁。mí qiān bù guāng,mí yíng bù huǐ。
维山有杞,维泽有芷。wéi shān yǒu qǐ,wéi zé yǒu zhǐ。
庶民所履,维君子使。shù mín suǒ lǚ,wéi jūn zi shǐ。
陟彼高原,维风飗飗。zhì bǐ gāo yuán,wéi fēng liú liú。
靡草不凋,无木不刘。mí cǎo bù diāo,wú mù bù liú。
忧来伤心,如焚如抽。yōu lái shāng xīn,rú fén rú chōu。
瞻仰昊天,曷其有瘳。zhān yǎng hào tiān,hé qí yǒu chōu。
刘基

刘基

刘基(1311年7月1日-1375年5月16日)字伯温,谥曰文成,元末明初杰出的军事谋略家、政治家、文学家和思想家,明朝开国元勋,汉族,浙江文成南田(原属青田)人,故时人称他刘青田,明洪武三年(1370)封诚意伯,人们又称他刘诚意。武宗正德九年追赠太师,谥号文成,后人又称他刘文成、文成公。他以神机妙算、运筹帷幄著称于世。刘伯温是中国古代的一位传奇人物,至今在中国大陆、港澳台乃至东南亚、日韩等地仍有广泛深厚的民间影响力。 刘基的作品>>

猜您喜欢

杂诗四十首

刘基

阴崖有乔树,乾鹊巢其颠。yīn yá yǒu qiáo shù,qián què cháo qí diān。
朝食叶上露,暮食叶下蝉。cháo shí yè shàng lù,mù shí yè xià chán。
巢成长众雏,鸣飞一何嬛。cháo chéng zhǎng zhòng chú,míng fēi yī hé huán。
但愿本根固,风雨得安眠。dàn yuàn běn gēn gù,fēng yǔ dé ān mián。
如何就摇落,而不抱悁悁。rú hé jiù yáo luò,ér bù bào yuān yuān。

杂诗四十首

刘基

苍蝇眼昼明,蚊虫眼夜明。cāng yíng yǎn zhòu míng,wén chóng yǎn yè míng。
明眼利口觜,昼夜无时停。míng yǎn lì kǒu zī,zhòu yè wú shí tíng。
拍死纷籍籍,飞来更营营。pāi sǐ fēn jí jí,fēi lái gèng yíng yíng。
一旦霜风起,棱威肃天刑。yī dàn shuāng fēng qǐ,léng wēi sù tiān xíng。
飞者不复飞,鸣者不复鸣。fēi zhě bù fù fēi,míng zhě bù fù míng。
虽有太阳光,不能煦其生。suī yǒu tài yáng guāng,bù néng xù qí shēng。
乃知天胜人,智力徒斗争。nǎi zhī tiān shèng rén,zhì lì tú dòu zhēng。

杂诗四十首

刘基

豺狼食人肉,蚊虻食人血。chái láng shí rén ròu,wén méng shí rén xuè。
食肉死须臾,食血死不辍。shí ròu sǐ xū yú,shí xuè sǐ bù chuò。
哀哀露筋女,肉尽惟皮骨。āi āi lù jīn nǚ,ròu jǐn wéi pí gǔ。
谁谓蚊虻微,积锈能销铁。shuí wèi wén méng wēi,jī xiù néng xiāo tiě。

杂诗四十首

刘基

蚊母羽虫孽,与人无怨尤。wén mǔ yǔ chóng niè,yǔ rén wú yuàn yóu。
胡为含毒害,吐蚊吼如牛。hú wèi hán dú hài,tǔ wén hǒu rú niú。
纷纷散草泽,??森戈矛。fēn fēn sàn cǎo zé,jí jí sēn gē máo。
无辜受螫蠚,皮破腥血流。wú gū shòu shì hē,pí pò xīng xuè liú。
覆巢或有令,未应后鸺鹠。fù cháo huò yǒu lìng,wèi yīng hòu xiū liú。

杂诗四十首

刘基

黄鹰食鸟雀,山鸡食虫豸。huáng yīng shí niǎo què,shān jī shí chóng zhì。
蜂食花上蜜,虾食苔间滓。fēng shí huā shàng mì,xiā shí tái jiān zǐ。
兔食茅草根,凤食梧桐子。tù shí máo cǎo gēn,fèng shí wú tóng zi。
所嗜由性成,易之则皆死。suǒ shì yóu xìng chéng,yì zhī zé jiē sǐ。
冥观付一笑,谁与穷兹理。míng guān fù yī xiào,shuí yǔ qióng zī lǐ。

杂诗四十首

刘基

鲁阳仰挥戈,羲和为纡辔。lǔ yáng yǎng huī gē,xī hé wèi yū pèi。
耿恭俯拜井,涌液出荒地。gěng gōng fǔ bài jǐng,yǒng yè chū huāng dì。
精诚所感格,高厚靡不至。jīng chéng suǒ gǎn gé,gāo hòu mí bù zhì。
人生亦良难,如何殄其类。rén shēng yì liáng nán,rú hé tiǎn qí lèi。
蓬蒿满六合,惭愧真宰意。péng hāo mǎn liù hé,cán kuì zhēn zǎi yì。

杂诗四十首

刘基

在昔信陵君,谦劳实弘度。zài xī xìn líng jūn,qiān láo shí hóng dù。
好士天下稀,宾客远倾慕。hǎo shì tiān xià xī,bīn kè yuǎn qīng mù。
救赵夺兵符,扫清邯郸雾。jiù zhào duó bīng fú,sǎo qīng hán dān wù。
归来存大梁,秦甲詟东顾。guī lái cún dà liáng,qín jiǎ zhé dōng gù。
魏王木偶人,朽心自成蠹。wèi wáng mù ǒu rén,xiǔ xīn zì chéng dù。
谗言一以入,危石不可据。chán yán yī yǐ rù,wēi shí bù kě jù。
日落西河阴,歌钟怨零露。rì luò xī hé yīn,gē zhōng yuàn líng lù。

杂诗四十首

刘基

天鸙巢蒿草,形躯纤且微。tiān yuè cháo hāo cǎo,xíng qū xiān qiě wēi。
不知怀何事,直上闻天扉。bù zhī huái hé shì,zhí shàng wén tiān fēi。
啾啾终日鸣,天听不可希。jiū jiū zhōng rì míng,tiān tīng bù kě xī。
铩羽口吻裂,落日空悲归。shā yǔ kǒu wěn liè,luò rì kōng bēi guī。

杂诗四十首

刘基

雉死为从雌,鹖死为斗力。zhì sǐ wèi cóng cí,hé sǐ wèi dòu lì。
蜜蜂死泄愤,鸤鸠死求食。mì fēng sǐ xiè fèn,shī jiū sǐ qiú shí。
象犀好齿角,狨豹美毛色。xiàng xī hǎo chǐ jiǎo,róng bào měi máo sè。
纷纷死相藉,杀身奉华饰。fēn fēn sǐ xiāng jí,shā shēn fèng huá shì。
自取夫岂过,外至良可恻。zì qǔ fū qǐ guò,wài zhì liáng kě cè。
?獍合族烹,枭鵙宜卵殈。jìng hé zú pēng,xiāo jú yí luǎn xù。
山林久秽荟,谁复继禹益。shān lín jiǔ huì huì,shuí fù jì yǔ yì。

杂诗四十首

刘基

天风触万窍,小大皆有声。tiān fēng chù wàn qiào,xiǎo dà jiē yǒu shēng。
律吕与悬匏,嘈嘈同一鸣。lǜ lǚ yǔ xuán páo,cáo cáo tóng yī míng。
人情有所钟,声气为之使。rén qíng yǒu suǒ zhōng,shēng qì wèi zhī shǐ。
无知而强聒,则亦悬匏耳。wú zhī ér qiáng guā,zé yì xuán páo ěr。

杂诗四十首

刘基

殊俗甘朐䏰,比之刍牛腴。shū sú gān qú rùn,bǐ zhī chú niú yú。
殷勤奉宾客,自谓敬有馀。yīn qín fèng bīn kè,zì wèi jìng yǒu yú。
鸱吓虽异贯,赤惑谁能祛。chī xià suī yì guàn,chì huò shuí néng qū。
霾阴蔽玄象,清渭混污渠。mái yīn bì xuán xiàng,qīng wèi hùn wū qú。
谁能继夏后,再分龙与鱼。shuí néng jì xià hòu,zài fēn lóng yǔ yú。

杂诗四十首

刘基

大星出西方,晱晱如明月。dà xīng chū xī fāng,shǎn shǎn rú míng yuè。
儿童惊指示,草木见毫发。ér tóng jīng zhǐ shì,cǎo mù jiàn háo fā。
夜久斗柄回,人静凉风发。yè jiǔ dòu bǐng huí,rén jìng liáng fēng fā。
徙倚步中庭,空烟散成雪。xǐ yǐ bù zhōng tíng,kōng yān sàn chéng xuě。

杂诗四十首

刘基

楚人将适蜀,扬帆信江水。chǔ rén jiāng shì shǔ,yáng fān xìn jiāng shuǐ。
江阔多西风,帆逸行不止。jiāng kuò duō xī fēng,fān yì xíng bù zhǐ。
日暮入海涛,极目无涯涘。rì mù rù hǎi tāo,jí mù wú yá sì。
鲸鱼吹高浪,舵折樯竿圮。jīng yú chuī gāo làng,duò zhé qiáng gān pǐ。
顿足空号呼,烟波千万里。dùn zú kōng hào hū,yān bō qiān wàn lǐ。

杂诗四十首

刘基

冲霄难为羽,泛海难为舟。chōng xiāo nán wèi yǔ,fàn hǎi nán wèi zhōu。
缚羊驾我辂,猛志空悠悠。fù yáng jià wǒ lù,měng zhì kōng yōu yōu。
农时失耕耨,何以望有秋?nóng shí shī gēng nòu,hé yǐ wàng yǒu qiū?
决藩盗菽粟,鹰隼不如鸠。jué fān dào shū sù,yīng sǔn bù rú jiū。
韶华不我与,去若川水流。sháo huá bù wǒ yǔ,qù ruò chuān shuǐ liú。
岁莫独彷徨,凛凛怀百忧。suì mò dú páng huáng,lǐn lǐn huái bǎi yōu。

杂诗四十首

刘基

爰居避风翔,岂冀粢牲祀。yuán jū bì fēng xiáng,qǐ jì zī shēng sì。
臧孙强自用,取笑于君子。zāng sūn qiáng zì yòng,qǔ xiào yú jūn zi。
拾虫养凤凰,将以为观美。shí chóng yǎng fèng huáng,jiāng yǐ wèi guān měi。
徒令翚翟畏,长逝深林里。tú lìng huī dí wèi,zhǎng shì shēn lín lǐ。