古诗词

擢彼乔松一首

刘基

擢彼乔松,在彼丘阿。zhuó bǐ qiáo sōng,zài bǐ qiū ā。
岁莫凄风,飒为枯柯。suì mò qī fēng,sà wèi kū kē。
忧来伤心,云如之何。yōu lái shāng xīn,yún rú zhī hé。
瞻彼昊天,曷其有宜。zhān bǐ hào tiān,hé qí yǒu yí。
天降淫德,痡于下国。tiān jiàng yín dé,fū yú xià guó。
稻粱黍稷,暨于螟蜮。dào liáng shǔ jì,jì yú míng yù。
不稼不穑,寇攘以食。bù jià bù sè,kòu rǎng yǐ shí。
哀此下民,曷其有极。āi cǐ xià mín,hé qí yǒu jí。
心之忧矣,如烹如煎。xīn zhī yōu yǐ,rú pēng rú jiān。
丧乱靡底,如渊如泉。sàng luàn mí dǐ,rú yuān rú quán。
如彼奥草,孔蔓以延。rú bǐ ào cǎo,kǒng màn yǐ yán。
呜呼昊天,伊谁之愆。wū hū hào tiān,yī shuí zhī qiān。
有罻者罿,曷施于宇。yǒu wèi zhě chōng,hé shī yú yǔ。
胡罾于林,觊彼鲂鱮。hú zēng yú lín,jì bǐ fáng xù。
小人所怃,君子所与。xiǎo rén suǒ wǔ,jūn zi suǒ yǔ。
弗询弗犹,曷其有愈。fú xún fú yóu,hé qí yǒu yù。
君子不畏,乱日以炽。jūn zi bù wèi,luàn rì yǐ chì。
君子不忧,乱日以悠。jūn zi bù yōu,luàn rì yǐ yōu。
正言谔谔,謟言诺诺。zhèng yán è è,tāo yán nuò nuò。
欢言孔怡,丧乱所基。huān yán kǒng yí,sàng luàn suǒ jī。
邦家维车,庶民维舆。bāng jiā wéi chē,shù mín wéi yú。
庶僚维服,大臣维御。shù liáo wéi fú,dà chén wéi yù。
慎尔驱驰,俾险作夷。shèn ěr qū chí,bǐ xiǎn zuò yí。
无然汶汶,无俾车偾。wú rán wèn wèn,wú bǐ chē fèn。
无曰予知,民各有思。wú yuē yǔ zhī,mín gè yǒu sī。
无曰予圣,庶民孔竞。wú yuē yǔ shèng,shù mín kǒng jìng。
无竞维德,四方之则。wú jìng wéi dé,sì fāng zhī zé。
无为回遹,以纵枉慝。wú wèi huí yù,yǐ zòng wǎng tè。
瞻彼高原,翳翳其云。zhān bǐ gāo yuán,yì yì qí yún。
眄彼大水,浩矣无津。miǎn bǐ dà shuǐ,hào yǐ wú jīn。
嗷嗷飞雁,各念尔群。áo áo fēi yàn,gè niàn ěr qún。
哀我人斯,胡胥以沦。āi wǒ rén sī,hú xū yǐ lún。
莫高匪天,莫明匪日。mò gāo fěi tiān,mò míng fěi rì。
何纤勿冒,何昧勿晢。hé xiān wù mào,hé mèi wù zhé。
维此圣人,庶民是葵。wéi cǐ shèng rén,shù mín shì kuí。
维彼愚人,则各有谋。wéi bǐ yú rén,zé gè yǒu móu。
原隰之瘁,夫妇云之。yuán xí zhī cuì,fū fù yún zhī。
闾巷之呻,君子闻之。lǘ xiàng zhī shēn,jūn zi wén zhī。
弗闻弗惟,则各有思。fú wén fú wéi,zé gè yǒu sī。
式谤式詈,腑肠以离。shì bàng shì lì,fǔ cháng yǐ lí。
谷斯之秕,农以为殃。gǔ sī zhī bǐ,nóng yǐ wèi yāng。
匪鹰匪隼,曷云能翔。fěi yīng fěi sǔn,hé yún néng xiáng。
维天有船,不可以航。wéi tiān yǒu chuán,bù kě yǐ háng。
眷言顾之,心焉恻伤。juàn yán gù zhī,xīn yān cè shāng。
相彼茂草,飞鸟依之。xiāng bǐ mào cǎo,fēi niǎo yī zhī。
淠彼深渊,鲂鲤归之。pì bǐ shēn yuān,fáng lǐ guī zhī。
靡依靡归,胡能勿悲。mí yī mí guī,hú néng wù bēi。
我有隐忧,人莫之知。wǒ yǒu yǐn yōu,rén mò zhī zhī。
中途有棘,庶民伐之。zhōng tú yǒu jí,shù mín fá zhī。
执讯弗笃,君子堲之。zhí xùn fú dǔ,jūn zi cí zhī。
不瞆不聋,孰填尔聪。bù kuì bù lóng,shú tián ěr cōng。
靡瞻靡顾,自贻伊瞽。mí zhān mí gù,zì yí yī gǔ。
如彼沸鼎,无增尔薪。rú bǐ fèi dǐng,wú zēng ěr xīn。
无从尔言,以逖远人。wú cóng ěr yán,yǐ tì yuǎn rén。
迩人营营,远人兢兢。ěr rén yíng yíng,yuǎn rén jīng jīng。
弗讹尔心,曷其有惩。fú é ěr xīn,hé qí yǒu chéng。
嗟尔君子,戒慎尔止。jiē ěr jūn zi,jiè shèn ěr zhǐ。
靡谦不光,靡盈不毁。mí qiān bù guāng,mí yíng bù huǐ。
维山有杞,维泽有芷。wéi shān yǒu qǐ,wéi zé yǒu zhǐ。
庶民所履,维君子使。shù mín suǒ lǚ,wéi jūn zi shǐ。
陟彼高原,维风飗飗。zhì bǐ gāo yuán,wéi fēng liú liú。
靡草不凋,无木不刘。mí cǎo bù diāo,wú mù bù liú。
忧来伤心,如焚如抽。yōu lái shāng xīn,rú fén rú chōu。
瞻仰昊天,曷其有瘳。zhān yǎng hào tiān,hé qí yǒu chōu。
刘基

刘基

刘基(1311年7月1日-1375年5月16日)字伯温,谥曰文成,元末明初杰出的军事谋略家、政治家、文学家和思想家,明朝开国元勋,汉族,浙江文成南田(原属青田)人,故时人称他刘青田,明洪武三年(1370)封诚意伯,人们又称他刘诚意。武宗正德九年追赠太师,谥号文成,后人又称他刘文成、文成公。他以神机妙算、运筹帷幄著称于世。刘伯温是中国古代的一位传奇人物,至今在中国大陆、港澳台乃至东南亚、日韩等地仍有广泛深厚的民间影响力。 刘基的作品>>

猜您喜欢

秋日惨淡

刘基

秋日惨淡兮秋风其飔。qiū rì cǎn dàn xī qiū fēng qí sī。
白露既下兮繁霜继之。bái lù jì xià xī fán shuāng jì zhī。
檗离其根兮叶脱其枝。bò lí qí gēn xī yè tuō qí zhī。
丰者黝颜兮柔者就萎,登高望远兮涕泗滂沱。fēng zhě yǒu yán xī róu zhě jiù wēi,dēng gāo wàng yuǎn xī tì sì pāng tuó。
松柏稀少兮蒲柳何多。sōng bǎi xī shǎo xī pú liǔ hé duō。
露不盈条兮霜晨以晞,岁晏玄冰兮知将奈何。lù bù yíng tiáo xī shuāng chén yǐ xī,suì yàn xuán bīng xī zhī jiāng nài hé。

思归引

刘基

山高高兮可以望四荒。shān gāo gāo xī kě yǐ wàng sì huāng。
胡跻尔颠兮而不见我故乡。hú jī ěr diān xī ér bù jiàn wǒ gù xiāng。
岁云莫兮无衣裳。suì yún mò xī wú yī shang。
车罢马羸兮仆夫顿僵。chē bà mǎ léi xī pū fū dùn jiāng。
水有蛟鳄兮陆有虎狼。shuǐ yǒu jiāo è xī lù yǒu hǔ láng。
于嗟柸何兮惟怀永伤。yú jiē pēi hé xī wéi huái yǒng shāng。

九叹九首

刘基

秋风起兮夕露漙。qiū fēng qǐ xī xī lù tuán。
浮云沉阴兮白日昼寒。fú yún chén yīn xī bái rì zhòu hán。
木叶落兮水泉乾。mù yè luò xī shuǐ quán qián。
孤雁鸣兮悽以酸。gū yàn míng xī qī yǐ suān。
揽余辔兮怅盘桓。lǎn yú pèi xī chàng pán huán。
野萧条兮行路难。yě xiāo tiáo xī xíng lù nán。
豺狼骄兮狐兔顽。chái láng jiāo xī hú tù wán。
兰蕙死兮荆棘蕃。lán huì sǐ xī jīng jí fān。
我欲奋飞兮无羽翰。wǒ yù fèn fēi xī wú yǔ hàn。
援雅琴兮发哀弹。yuán yǎ qín xī fā āi dàn。
弦断绝兮涕泛澜。xián duàn jué xī tì fàn lán。

九叹九首

刘基

我发种种兮飒如其稀。wǒ fā zhǒng zhǒng xī sà rú qí xī。
我心伥伥兮忽若有遗。wǒ xīn chāng chāng xī hū ruò yǒu yí。
过吾不能改兮德吾不能知。guò wú bù néng gǎi xī dé wú bù néng zhī。
往者不可悔兮来者不可期。wǎng zhě bù kě huǐ xī lái zhě bù kě qī。
进无益于世兮退将安归。jìn wú yì yú shì xī tuì jiāng ān guī。
呜呼巳矣兮吾宁不悲。wū hū sì yǐ xī wú níng bù bēi。

九叹九首

刘基

天有田兮不可以耕。tiān yǒu tián xī bù kě yǐ gēng。
山有龟兮不可以知咎徵。shān yǒu guī xī bù kě yǐ zhī jiù zhēng。
剡蒿以为梁兮削菌以居楹。shàn hāo yǐ wèi liáng xī xuē jūn yǐ jū yíng。
匠石却走兮工垂拊膺。jiàng shí què zǒu xī gōng chuí fǔ yīng。
登高望远兮观四瀛。dēng gāo wàng yuǎn xī guān sì yíng。
水东流兮日西倾。shuǐ dōng liú xī rì xī qīng。
般纷纷兮各有营。bān fēn fēn xī gè yǒu yíng。
我独展转兮从夜达明。wǒ dú zhǎn zhuǎn xī cóng yè dá míng。

九叹九首

刘基

风飘飘兮扬尘。fēng piāo piāo xī yáng chén。
野寂寞兮无人。yě jì mò xī wú rén。
舟何为兮山阿,车何为兮水滨。zhōu hé wèi xī shān ā,chē hé wèi xī shuǐ bīn。
北望楚兮东望秦。běi wàng chǔ xī dōng wàng qín。
倒江河兮乱星辰。dào jiāng hé xī luàn xīng chén。
天门窈窕兮重九闉。tiān mén yǎo tiǎo xī zhòng jiǔ yīn。
愿有言兮远莫陈。yuàn yǒu yán xī yuǎn mò chén。
虎豹颬颬兮为喜为瞋。hǔ bào xiā xiā xī wèi xǐ wèi chēn。
横流涕兮瞻苍旻。héng liú tì xī zhān cāng mín。
心冯噫兮不能伸。xīn féng yī xī bù néng shēn。
麋有角兮龙有鳞。mí yǒu jiǎo xī lóng yǒu lín。
空山寂寥兮吾谁与邻。kōng shān jì liáo xī wú shuí yǔ lín。

九叹九首

刘基

江无舟兮河无梁。jiāng wú zhōu xī hé wú liáng。
隰有荆棘兮而无稻粱。xí yǒu jīng jí xī ér wú dào liáng。
鹰化鸠兮雀变隼。yīng huà jiū xī què biàn sǔn。
狸为貙兮龙为蚓。lí wèi chū xī lóng wèi yǐn。
眷长顾兮情纡轸。juàn zhǎng gù xī qíng yū zhěn。
九疑高兮禹穴幽。jiǔ yí gāo xī yǔ xué yōu。
梧桐枯兮凤不留。wú tóng kū xī fèng bù liú。
山木惨惨兮叫鸺鹠。shān mù cǎn cǎn xī jiào xiū liú。
鸿鹄飞兮无所投。hóng gǔ fēi xī wú suǒ tóu。
云沓沓兮雨悠悠。yún dá dá xī yǔ yōu yōu。
孰怀情兮知此愁。shú huái qíng xī zhī cǐ chóu。

九叹九首

刘基

虎厌肉兮驺虞苦饥。hǔ yàn ròu xī zōu yú kǔ jī。
獭升堂兮麒麟受羁。tǎ shēng táng xī qí lín shòu jī。
黄彝荐滫兮章甫承綦。huáng yí jiàn xiǔ xī zhāng fǔ chéng qí。
箾韶屏弃兮弦筦兜离。shuò sháo píng qì xī xián guǎn dōu lí。
指玉以为石兮削方以为规。zhǐ yù yǐ wèi shí xī xuē fāng yǐ wèi guī。
天不可问兮神不可咨。tiān bù kě wèn xī shén bù kě zī。
繄彼之是兮而此之非。yī bǐ zhī shì xī ér cǐ zhī fēi。
有樗在林兮有栎在馗。yǒu chū zài lín xī yǒu lì zài kuí。
蓍龟孔昭兮勿远余思。shī guī kǒng zhāo xī wù yuǎn yú sī。

九叹九首

刘基

今夕何夕兮天宇清。jīn xī hé xī xī tiān yǔ qīng。
步逍遥兮仰观列星。bù xiāo yáo xī yǎng guān liè xīng。
河汉皎兮北斗横。hé hàn jiǎo xī běi dòu héng。
悲风发兮候虫鸣。bēi fēng fā xī hòu chóng míng。
林鸟起兮沙鸨惊。lín niǎo qǐ xī shā bǎo jīng。
长夜寥寥兮何人哭声。zhǎng yè liáo liáo xī hé rén kū shēng。
怆恍悢兮不忍听。chuàng huǎng liàng xī bù rěn tīng。
回身入房兮泪沾缨。huí shēn rù fáng xī lèi zhān yīng。
蛟虬偃蹇兮射虎狞。jiāo qiú yǎn jiǎn xī shè hǔ níng。
弧无弦兮车说其衡。hú wú xián xī chē shuō qí héng。
知不可虑兮谁女令。zhī bù kě lǜ xī shuí nǚ lìng。
謇淹留兮难为情。jiǎn yān liú xī nán wèi qíng。

九叹九首

刘基

履霜思裘兮燠则弃之,临河号舟兮济而置之。lǚ shuāng sī qiú xī yù zé qì zhī,lín hé hào zhōu xī jì ér zhì zhī。
不网胡鱼兮不弋胡鹄。bù wǎng hú yú xī bù yì hú gǔ。
剪薙杞梓兮索灌莽以取木。jiǎn tì qǐ zǐ xī suǒ guàn mǎng yǐ qǔ mù。
捕猫乳鼠兮佥以为仁。bǔ māo rǔ shǔ xī qiān yǐ wèi rén。
吠笱宵警兮行者怒瞋。fèi gǒu xiāo jǐng xī xíng zhě nù chēn。
弹鸾养枭兮莫知其咎。dàn luán yǎng xiāo xī mò zhī qí jiù。
斫冰以承宫兮曷云能又。zhuó bīng yǐ chéng gōng xī hé yún néng yòu。
长太息兮有所思。zhǎng tài xī xī yǒu suǒ sī。
林木动兮巢鸟悲。lín mù dòng xī cháo niǎo bēi。
山有藿兮园有葵。shān yǒu huò xī yuán yǒu kuí。
心怀君兮君不知。xīn huái jūn xī jūn bù zhī。

九叹九首

刘基

秋天泬漻兮百草黄。qiū tiān jué liáo xī bǎi cǎo huáng。
蟪蛄悲吟兮朝荣有芳。huì gū bēi yín xī cháo róng yǒu fāng。
屣履起兮独彷徨。xǐ lǚ qǐ xī dú páng huáng。
心悠悠兮怀故乡。xīn yōu yōu xī huái gù xiāng。
原有粟兮隰有禾。yuán yǒu sù xī xí yǒu hé。
桂花红兮兰紫芽。guì huā hóng xī lán zǐ yá。
凉风动兮松柏馨。liáng fēng dòng xī sōng bǎi xīn。
流潦落兮水泉清。liú lǎo luò xī shuǐ quán qīng。
蔬可茹兮秫可酒。shū kě rú xī shú kě jiǔ。
集乡里兮会亲友。jí xiāng lǐ xī huì qīn yǒu。
坐白石兮荫苍筠。zuò bái shí xī yīn cāng yún。
玩明月兮思古人。wán míng yuè xī sī gǔ rén。
鱼韪渊兮狐首丘。yú wěi yuān xī hú shǒu qiū。
终余生兮安所求。zhōng yú shēng xī ān suǒ qiú。

松筠轩歌

刘基

彼松之高兮,矫吾以其操兮。bǐ sōng zhī gāo xī,jiǎo wú yǐ qí cāo xī。
此竹之节兮,耿吾以其洁兮。cǐ zhú zhī jié xī,gěng wú yǐ qí jié xī。
露漙漙兮宵明,烟霏霏兮晓清。lù tuán tuán xī xiāo míng,yān fēi fēi xī xiǎo qīng。
风声我琴兮鸣鸐我笙。fēng shēng wǒ qín xī míng dí wǒ shēng。
淄胡为兮我衣,尘胡为兮我缨。zī hú wèi xī wǒ yī,chén hú wèi xī wǒ yīng。
飕兮飗兮窈以幽,骖青鸾兮服苍虬。sōu xī liú xī yǎo yǐ yōu,cān qīng luán xī fú cāng qiú。
吾与元气兮升降,与云霞兮绸缪。wú yǔ yuán qì xī shēng jiàng,yǔ yún xiá xī chóu móu。
逍遥兮相羊,终吾生兮乐以忘忧。xiāo yáo xī xiāng yáng,zhōng wú shēng xī lè yǐ wàng yōu。

渔父歌

刘基

江之水兮悠悠,深有鰋鲤兮浅有鲨与鯈。jiāng zhī shuǐ xī yōu yōu,shēn yǒu yǎn lǐ xī qiǎn yǒu shā yǔ tiáo。
桧为楫兮松为舟,其钓伊缗兮人谁女尤。guì wèi jí xī sōng wèi zhōu,qí diào yī mín xī rén shuí nǚ yóu。
江之水兮娟娟,并葭吟风柳含兮扬烟。jiāng zhī shuǐ xī juān juān,bìng jiā yín fēng liǔ hán xī yáng yān。
有鲔在穴兮有鲂在渊,其钓伊丝兮人谁女愆。yǒu wěi zài xué xī yǒu fáng zài yuān,qí diào yī sī xī rén shuí nǚ qiān。
江之水兮浪浪,泳之沄沄兮浮之洋洋。jiāng zhī shuǐ xī làng làng,yǒng zhī yún yún xī fú zhī yáng yáng。
有鱼与虾兮可钓以纲,无遐尔思兮人谁女伤。yǒu yú yǔ xiā xī kě diào yǐ gāng,wú xiá ěr sī xī rén shuí nǚ shāng。

麦舟图歌

刘基

我马饱粟兮彼食不詜秕糠。wǒ mǎ bǎo sù xī bǐ shí bù tāo bǐ kāng。
我麦满舟兮彼无以送其死亡。wǒ mài mǎn zhōu xī bǐ wú yǐ sòng qí sǐ wáng。
我忽见兮哀不能忘。wǒ hū jiàn xī āi bù néng wàng。
推以与之兮我心乃康。tuī yǐ yǔ zhī xī wǒ xīn nǎi kāng。
我闻在昔兮有虞夏商。wǒ wén zài xī xī yǒu yú xià shāng。
一夫百亩兮家有稻与梁。yī fū bǎi mǔ xī jiā yǒu dào yǔ liáng。
生不饿殍兮死有藏。shēng bù è piǎo xī sǐ yǒu cáng。
呜呼今不得见兮使我心伤。wū hū jīn bù dé jiàn xī shǐ wǒ xīn shāng。

山阴王景回友樵斋辞

刘基

稻粱离离兮稂莠骄骄。dào liáng lí lí xī láng yǒu jiāo jiāo。
麒不可以偶狼兮凤不可以侣枭。qí bù kě yǐ ǒu láng xī fèng bù kě yǐ lǚ xiāo。
求羊无人兮钟子寂寥。qiú yáng wú rén xī zhōng zi jì liáo。
哀风觱发兮原野萧条。āi fēng bì fā xī yuán yě xiāo tiáo。
四顾彷徨兮忧心且焦。sì gù páng huáng xī yōu xīn qiě jiāo。
若有人兮在山椒。ruò yǒu rén xī zài shān jiāo。
携粮负薪兮啸歌以遨。xié liáng fù xīn xī xiào gē yǐ áo。
黜陟无闻兮宠辱不摇。chù zhì wú wén xī chǒng rǔ bù yáo。
呜呼吾尔群兮去无待子招。wū hū wú ěr qún xī qù wú dài zi zhāo。
临流泉兮倚逍遥。lín liú quán xī yǐ xiāo yáo。
无斤我松兮无使柏也凋。wú jīn wǒ sōng xī wú shǐ bǎi yě diāo。