古诗词

游龙目井感赋百韵

陈肇兴

夙披县图经,龙目称幽奇。sù pī xiàn tú jīng,lóng mù chēng yōu qí。
抱此一十年,欲见更无期。bào cǐ yī shí nián,yù jiàn gèng wú qī。
甲寅春三月,往教海之涯。jiǎ yín chūn sān yuè,wǎng jiào hǎi zhī yá。
因与龙目近,遂起观泉思。yīn yǔ lóng mù jìn,suì qǐ guān quán sī。
携筇招野叟,道我与前驰。xié qióng zhāo yě sǒu,dào wǒ yǔ qián chí。
靡靡逾阡陌,数里无烟炊。mí mí yú qiān mò,shù lǐ wú yān chuī。
榛?积碎瓦,颓垣压茅茨。zhēn máng jī suì wǎ,tuí yuán yā máo cí。
十室无一存,存者唯石基。shí shì wú yī cún,cún zhě wéi shí jī。
彳亍到井陉,萧瑟尤堪悲。chì chù dào jǐng xíng,xiāo sè yóu kān bēi。
两目复何有,一水空清漪。liǎng mù fù hé yǒu,yī shuǐ kōng qīng yī。
菪菪涧中石,毵毵井中苔。dàng dàng jiàn zhōng shí,sān sān jǐng zhōng tái。
草花黄白色,不辨薋菉葹。cǎo huā huáng bái sè,bù biàn cí lù shī。
维时日亭午,我行颇倦疲。wéi shí rì tíng wǔ,wǒ xíng pǒ juàn pí。
披襟席地坐,对叟发长噫:我昔按图经,龙目不似兹。pī jīn xí dì zuò,duì sǒu fā zhǎng yī wǒ xī àn tú jīng,lóng mù bù shì zī。
得毋人好事,好景凭意摛。dé wú rén hǎo shì,hǎo jǐng píng yì chī。
野叟闻之泣,抆泪煎致辞:伊昔称乐土,俯仰皆有资。yě sǒu wén zhī qì,wěn lèi jiān zhì cí yī xī chēng lè tǔ,fǔ yǎng jiē yǒu zī。
所赖贤父母,宽猛政并施。suǒ lài xián fù mǔ,kuān měng zhèng bìng shī。
夜眠少闭户,年凶不啼饥。yè mián shǎo bì hù,nián xiōng bù tí jī。
堂堂杨明公,版筑相地宜。táng táng yáng míng gōng,bǎn zhù xiāng dì yí。
城建三十载,黎庶无猜疑。chéng jiàn sān shí zài,lí shù wú cāi yí。
漳、泉若家室,出入相怡怡。zhāng quán ruò jiā shì,chū rù xiāng yí yí。
鸡黍罗盘错,醇醪满缶卮。jī shǔ luó pán cuò,chún láo mǎn fǒu zhī。
腊蜡常酬酢,秋冬有馈遗。là là cháng chóu cù,qiū dōng yǒu kuì yí。
尔时双龙目,夹井大如箕。ěr shí shuāng lóng mù,jiā jǐng dà rú jī。
泠泠喷其下,清冽甘如饴。líng líng pēn qí xià,qīng liè gān rú yí。
前面栽修竹,后面植芳篱。qián miàn zāi xiū zhú,hòu miàn zhí fāng lí。
十步一屋,五步一茅篱。shí bù yī wū,wǔ bù yī máo lí。
禽鸟鸣春夏,花果色参差。qín niǎo míng chūn xià,huā guǒ sè cān chà。
种种好光景,顾盼解人颐。zhǒng zhǒng hǎo guāng jǐng,gù pàn jiě rén yí。
嗣后太平日,文武多恬熙。sì hòu tài píng rì,wén wǔ duō tián xī。
黠吏若狨鬼,健役如虎?。xiá lì ruò róng guǐ,jiàn yì rú hǔ。
道逢剽劫贼,摇手谢不知。dào féng piāo jié zéi,yáo shǒu xiè bù zhī。
肩舆下蔀屋,凛凛生威仪。jiān yú xià bù wū,lǐn lǐn shēng wēi yí。
从行六七人,沿路索朱提。cóng xíng liù qī rén,yán lù suǒ zhū tí。
更诱愚顽辈,鹬蚌互相持。gèng yòu yú wán bèi,yù bàng hù xiāng chí。
就中亨渔利,生死两瑕疵。jiù zhōng hēng yú lì,shēng sǐ liǎng xiá cī。
死者卧沙砾,生者受鞭棰。sǐ zhě wò shā lì,shēng zhě shòu biān chuí。
黔娄杀黎首,倚顿遭羁縻。qián lóu shā lí shǒu,yǐ dùn zāo jī mí。
一纸县官帖,十户中人资。yī zhǐ xiàn guān tiē,shí hù zhōng rén zī。
因之升平民,渐渐相凌欺。yīn zhī shēng píng mín,jiàn jiàn xiāng líng qī。
或以众暴寡,弱肉强食之;或以贫虐富,攘夺耕田牺。huò yǐ zhòng bào guǎ,ruò ròu qiáng shí zhī;huò yǐ pín nüè fù,rǎng duó gēng tián xī。
以此积习久,气类判蚩蚩。yǐ cǐ jī xí jiǔ,qì lèi pàn chī chī。
一人搆其衅,千百持械随。yī rén gòu qí xìn,qiān bǎi chí xiè suí。
甥舅为仇敌,乡里相烂糜。shēng jiù wèi chóu dí,xiāng lǐ xiāng làn mí。
村庄纵燎火,田园罢耘耔。cūn zhuāng zòng liáo huǒ,tián yuán bà yún zǐ。
所争非城野,杀人以为嬉。suǒ zhēng fēi chéng yě,shā rén yǐ wèi xī。
遗祸及泉石,阿护身不支。yí huò jí quán shí,ā hù shēn bù zhī。
健儿持刀来,佥谓龙在斯。jiàn ér chí dāo lái,qiān wèi lóng zài sī。
长绳曳之走,斫碎如蛤蜊。zhǎng shéng yè zhī zǒu,zhuó suì rú há lí。
迩来又十载,人情更险巘。ěr lái yòu shí zài,rén qíng gèng xiǎn yǎn。
得失起鸡虫,杀戮到妻儿。dé shī qǐ jī chóng,shā lù dào qī ér。
发冢抛骸骨,剖腹吞心脾。fā zhǒng pāo hái gǔ,pōu fù tūn xīn pí。
浮云淡白日,十里无人窥。fú yún dàn bái rì,shí lǐ wú rén kuī。
去岁东螺人,沟洫角雄雌。qù suì dōng luó rén,gōu xù jiǎo xióng cí。
风波平地起,□炮声如䢮。fēng bō píng dì qǐ,pào shēng rú lèi。
逃遁或不及,怯命饱豾貙。táo dùn huò bù jí,qiè mìng bǎo pī chū。
而我六旬叟,奔走筋力羸。ér wǒ liù xún sǒu,bēn zǒu jīn lì léi。
亦复携童孙,驰骋效騧骊。yì fù xié tóng sūn,chí chěng xiào guā lí。
衣服置畛隰,农具去路岐。yī fú zhì zhěn xí,nóng jù qù lù qí。
仓卒离乡井,狼狈依山陲。cāng zú lí xiāng jǐng,láng bèi yī shān chuí。
渴饮涧中水,饥餐山上葵。kě yǐn jiàn zhōng shuǐ,jī cān shān shàng kuí。
隆冬寒气裂,妻子服绤絺。lóng dōng hán qì liè,qī zi fú xì chī。
中夜仰天卧,飒飒悲风吹。zhōng yè yǎng tiān wò,sà sà bēi fēng chuī。
起视故闾里,暧暧见竿旗。qǐ shì gù lǘ lǐ,ài ài jiàn gān qí。
凉月照荒野,白骨何累累。liáng yuè zhào huāng yě,bái gǔ hé lèi lèi。
今春干戈息,花草无芳蕤。jīn chūn gàn gē xī,huā cǎo wú fāng ruí。
归来见空壁,膏血犹淋漓。guī lái jiàn kōng bì,gāo xuè yóu lín lí。
房屋既荡尽,竹木无条枝。fáng wū jì dàng jǐn,zhú mù wú tiáo zhī。
冽彼山下泉,沙淤塞流澌。liè bǐ shān xià quán,shā yū sāi liú sī。
荷锸一为凿,涓滴始涟洏。hé chā yī wèi záo,juān dī shǐ lián ér。
君今睹灰烬,慎勿古人嗤。jūn jīn dǔ huī jìn,shèn wù gǔ rén chī。
古人原不诈,先生来则迟。gǔ rén yuán bù zhà,xiān shēng lái zé chí。
我听此言罢,呜咽泪双垂。wǒ tīng cǐ yán bà,wū yàn lèi shuāng chuí。
昔闻汉成帝,北宫流漫弥;又闻郁林郡,涸泽兆癃罢。xī wén hàn chéng dì,běi gōng liú màn mí;yòu wén yù lín jùn,hé zé zhào lóng bà。
由来古灵井,气数关盛衰。yóu lái gǔ líng jǐng,qì shù guān shèng shuāi。
此井岂其然,零落人所为。cǐ jǐng qǐ qí rán,líng luò rén suǒ wèi。
台阳古荒服,沧桑无定时。tái yáng gǔ huāng fú,cāng sāng wú dìng shí。
自入版图后,二百年有奇。zì rù bǎn tú hòu,èr bǎi nián yǒu qí。
五方错杂处,王化所难治。wǔ fāng cuò zá chù,wáng huà suǒ nán zhì。
太守自廉洁,县令自仁慈。tài shǒu zì lián jié,xiàn lìng zì rén cí。
哀哀尔漳、泉,灾害实自贻。āi āi ěr zhāng quán,zāi hài shí zì yí。
东家持戈挺,西家列矛鍦。dōng jiā chí gē tǐng,xī jiā liè máo shī。
尔燬我田屋,我夺尔膏脂。ěr huǐ wǒ tián wū,wǒ duó ěr gāo zhī。
均之一自杀,相去不毫厘。jūn zhī yī zì shā,xiāng qù bù háo lí。
我愿尔父兄,子弟戒循规;更愿尔乡党,仁义相切偲。wǒ yuàn ěr fù xiōng,zi dì jiè xún guī;gèng yuàn ěr xiāng dǎng,rén yì xiāng qiè cāi。
乾坤有剥复,日月有盈亏。qián kūn yǒu bō fù,rì yuè yǒu yíng kuī。
苟能推心腹,四海皆埙籯。gǒu néng tuī xīn fù,sì hǎi jiē xūn yíng。
百岁永无患,福禄天尔绥。bǎi suì yǒng wú huàn,fú lù tiān ěr suí。
何必愤失所,喋喋相謷訾。hé bì fèn shī suǒ,dié dié xiāng áo zī。
我志托山水,我心念疮痍。wǒ zhì tuō shān shuǐ,wǒ xīn niàn chuāng yí。
先忧而后乐,此语本吾师。xiān yōu ér hòu lè,cǐ yǔ běn wú shī。
区区一井间,何足系安危!所嗟填壑者,十稔两流离。qū qū yī jǐng jiān,hé zú xì ān wēi!suǒ jiē tián hè zhě,shí rěn liǎng liú lí。
悲悯恐无益,慷慨发歌诗。bēi mǐn kǒng wú yì,kāng kǎi fā gē shī。
寄语采风者,陈之贤有司。jì yǔ cǎi fēng zhě,chén zhī xián yǒu sī。

陈肇兴

陈肇兴,字伯康,号陶村。台湾府彰化县治(今彰化市)人。咸丰三年(1853)入庠邑,补廪膳生。从鹿港拔贡廖春波读书于彰化白沙书院,学习四始六义及唐宋明清诗,表现极为突出。和蔡德芳、曾惟精、廖景瀛合称「白沙书院四杰」。咸丰九年(1859)中举,曾建古香楼作为书房及居处,以读书歌咏自娱。同治元年(1862)戴潮春起事,陈肇兴拒绝戴氏之拉拢,遂遁入武西堡(今南投县集集)之牛牯岭山中。是年七月谋刺戴氏不成,几度濒于险境。闰八月避入集集山中,虽身在军旅,夜晚得閒时,往往秉烛赋诗,追悼阵亡战士,详录戴案经过,题为《咄咄吟》,乃台湾重要的历史文献。同治三年(1864)事平,陈肇兴返回乡里,设帐授学,门生有杨馨兰、杨春华、吴德功、许尚贤等,多为俊才之士。著有《陶村诗稿》六卷,并《咄咄吟》二卷合刊。  陈肇兴的《陶村诗稿》写至戴案结束止,由此作可见清代中叶崛起的台湾士子,思想取向与价值判断。不仅有个人心灵世界及理想抱负的抒写,诗作的关怀重心亦往往与生民百姓密切相关。在形式上,陈氏习惯以长篇歌行来抒怀、言志,诗作风格雄健豪迈。门人吴德功在《陶村诗稿》序文中谓,肇兴之诗胎息于杜甫,可视为清中叶台湾文坛之「诗史」。《陶村诗稿》最早由门人林宗衡等校刊,光绪四年(1878)夏季初刻,乙未之役,版毁于兵燹。后彰化人杨珠浦在大正元年(1912)得抄本于书肆,遂于昭和二年(1937)重刊。民国五十一年(1962)台湾文献丛刊本据杨抄本排印;1971年郑喜夫以连横所藏原刊本为底本〖编者按:据连横《台湾诗荟》创刊号〈遗集待刊预告〉云:「彰化陈伯康孝廉著有《陶村诗稿》八卷,版久毁失,印本亦亡。全台仅存二部,一在余处,一为云林黄君丕承所藏。」〗,另以杨氏本、文丛本合校,是为郑校本。1992年龙文出版社据杨珠浦本重印,而将郑氏校本标注于眉批以供参考,编为「台湾先贤诗文集汇刊」第一集第四册。以下作品以杨珠浦版本(以下简称「杨本」)为底本,郑校本(以下简称「郑本」、「郑注」)为辅,进行编校。(施懿琳撰) 陈肇兴的作品>>

猜您喜欢

消夏杂诗

陈肇兴

雨过园林景色清,可人风日是新晴。yǔ guò yuán lín jǐng sè qīng,kě rén fēng rì shì xīn qíng。
无端唤醒南柯梦,万木阴中一鸟鸣。wú duān huàn xǐng nán kē mèng,wàn mù yīn zhōng yī niǎo míng。

消夏杂诗

陈肇兴

门前溪水绿漫漫,小坐垂纶意自宽。mén qián xī shuǐ lǜ màn màn,xiǎo zuò chuí lún yì zì kuān。
静极不知鱼上饵,一双蝴蝶立渔竿。jìng jí bù zhī yú shàng ěr,yī shuāng hú dié lì yú gān。

消夏杂诗

陈肇兴

排闼山光四望青,登临只隔一渔汀。pái tà shān guāng sì wàng qīng,dēng lín zhǐ gé yī yú tīng。
偶携鸦嘴锄云去,斸得千年老茯苓。ǒu xié yā zuǐ chú yún qù,zhǔ dé qiān nián lǎo fú líng。

消夏杂诗

陈肇兴

匝月幽居不出门,旧时山径长苔痕。zā yuè yōu jū bù chū mén,jiù shí shān jìng zhǎng tái hén。
一瓯苦茗三升酒,消受文人日又昏。yī ōu kǔ míng sān shēng jiǔ,xiāo shòu wén rén rì yòu hūn。

消夏杂诗

陈肇兴

枫林日暮晚风凉,散步谁知抱恨长。fēng lín rì mù wǎn fēng liáng,sàn bù shuí zhī bào hèn zhǎng。
人自趋炎吾耐冷,两般气味各分尝。rén zì qū yán wú nài lěng,liǎng bān qì wèi gè fēn cháng。

消夏杂诗

陈肇兴

地僻无人问索居,清风入户替翻书。dì pì wú rén wèn suǒ jū,qīng fēng rù hù tì fān shū。
纸窗竹屋乌皮几,手写唐诗一月馀。zhǐ chuāng zhú wū wū pí jǐ,shǒu xiě táng shī yī yuè yú。

消夏杂诗

陈肇兴

山田青绿水田黄,看惯人家刈稻忙。shān tián qīng lǜ shuǐ tián huáng,kàn guàn rén jiā yì dào máng。
乌雀也知禾黍熟,欢呼飞下野人场。wū què yě zhī hé shǔ shú,huān hū fēi xià yě rén chǎng。

消夏杂诗

陈肇兴

烽火兼旬信息沉,故园回首棘森森。fēng huǒ jiān xún xìn xī chén,gù yuán huí shǒu jí sēn sēn。
几回欲觅来人问,相对无言泪满襟。jǐ huí yù mì lái rén wèn,xiāng duì wú yán lèi mǎn jīn。

消夏杂诗

陈肇兴

曾见黄巾此地过,连天鼙鼓达岩阿。céng jiàn huáng jīn cǐ dì guò,lián tiān pí gǔ dá yán ā。
儿童未解逢离乱,强折生梢学舞戈。ér tóng wèi jiě féng lí luàn,qiáng zhé shēng shāo xué wǔ gē。

消夏杂诗

陈肇兴

平畴来往笠团团,一片骄阳汗不干。píng chóu lái wǎng lì tuán tuán,yī piàn jiāo yáng hàn bù gàn。
漫道裸裎能浼我,野人原不着衣冠。màn dào luǒ chéng néng měi wǒ,yě rén yuán bù zhe yī guān。

消夏杂诗

陈肇兴

为怜高洁绝尘氛,爱汝蝉声树里闻。wèi lián gāo jié jué chén fēn,ài rǔ chán shēng shù lǐ wén。
笑杀於陵陈仲子,不能如蚓又输君。xiào shā yú líng chén zhòng zi,bù néng rú yǐn yòu shū jūn。

消夏杂诗

陈肇兴

苍藤碧树绿交加,乳燕双飞日影斜。cāng téng bì shù lǜ jiāo jiā,rǔ yàn shuāng fēi rì yǐng xié。
一阵晚风香不断,槟榔破孕欲开花。yī zhèn wǎn fēng xiāng bù duàn,bīn láng pò yùn yù kāi huā。

九月十七日闻斗六失陷、总戎殉节,感赋二十韵

陈肇兴

经年攻斗六,群盗莫如何。jīng nián gōng dòu liù,qún dào mò rú hé。
不料咽喉失,翻当士卒多。bù liào yàn hóu shī,fān dāng shì zú duō。
元戎驰羽檄,万骑出诸罗。yuán róng chí yǔ xí,wàn qí chū zhū luó。
似鸟张双翼,如蜂萃一窠。shì niǎo zhāng shuāng yì,rú fēng cuì yī kē。
共夸声破竹,复值寇回戈。gòng kuā shēng pò zhú,fù zhí kòu huí gē。
阵势排鹳鹤,粮车拥骆鸵。zhèn shì pái guàn hè,liáng chē yōng luò tuó。
几番传捷信,连日唱铙歌。jǐ fān chuán jié xìn,lián rì chàng náo gē。
岂意丧家狗,还成赴火蛾。qǐ yì sàng jiā gǒu,hái chéng fù huǒ é。
前驱方伐鼓,后队又鸣锣。qián qū fāng fá gǔ,hòu duì yòu míng luó。
攘攘黄巾著,纷纷白马过。rǎng rǎng huáng jīn zhù,fēn fēn bái mǎ guò。
遂教千骑将,不敌众么么。suì jiào qiān qí jiāng,bù dí zhòng me me。
大义期无忝,重围誓匪他。dà yì qī wú tiǎn,zhòng wéi shì fěi tā。
五千争弃甲,三百莫徵禾。wǔ qiān zhēng qì jiǎ,sān bǎi mò zhēng hé。
马革尸空裹,蛇矛手乱拖。mǎ gé shī kōng guǒ,shé máo shǒu luàn tuō。
连朝翻地轴,此劫等天魔。lián cháo fān dì zhóu,cǐ jié děng tiān mó。
虎豹韬徒握,鱼竿谶不讹。hǔ bào tāo tú wò,yú gān chèn bù é。
悲号怜子女,毒螫遍关河。bēi hào lián zi nǚ,dú shì biàn guān hé。
哭野家家祭,禳灾处处傩。kū yě jiā jiā jì,ráng zāi chù chù nuó。
中原思李牧,故老望廉颇。zhōng yuán sī lǐ mù,gù lǎo wàng lián pǒ。
未卜登坛者,何人是伏波!wèi bo dēng tán zhě,hé rén shì fú bō!

代柬沙连诸绅士

陈肇兴

自请长缨后,乡农竞举戈。zì qǐng zhǎng yīng hòu,xiāng nóng jìng jǔ gē。
野番犹报国,我辈况登科!yě fān yóu bào guó,wǒ bèi kuàng dēng kē!
不有同仇赋,其如众论何?bù yǒu tóng chóu fù,qí rú zhòng lùn hé?
牧羊招卜式,屠狗得荆轲。mù yáng zhāo bo shì,tú gǒu dé jīng kē。
烽火通珠屿,旌旗山苎萝。fēng huǒ tōng zhū yǔ,jīng qí shān zhù luó。
曾传书慷慨,岂意岁蹉跎!céng chuán shū kāng kǎi,qǐ yì suì cuō tuó!
白马摇鞭去,黄巾带甲过。bái mǎ yáo biān qù,huáng jīn dài jiǎ guò。
一时惊寇至,万口遂言讹。yī shí jīng kòu zhì,wàn kǒu suì yán é。
昨日闻横海,将军是伏波。zuó rì wén héng hǎi,jiāng jūn shì fú bō。
高冠弹獬豸,巨浪净鼋鼍。gāo guān dàn xiè zhì,jù làng jìng yuán tuó。
贼胆寒韩、范,人心仰牧、颇。zéi dǎn hán hán fàn,rén xīn yǎng mù pǒ。
会须投笔砚,慎勿误岩阿。huì xū tóu bǐ yàn,shèn wù wù yán ā。
竹帛功名重,桑榆际遇多。zhú bó gōng míng zhòng,sāng yú jì yù duō。
前途期努力,洗耳待铙歌。qián tú qī nǔ lì,xǐ ěr dài náo gē。

春日早起

陈肇兴

春寒恋重衾,贪眠不觉晓;chūn hán liàn zhòng qīn,tān mián bù jué xiǎo;
何来唤人声,花间立一鸟。hé lái huàn rén shēng,huā jiān lì yī niǎo。
盥手热炉香,空斋静悄悄;guàn shǒu rè lú xiāng,kōng zhāi jìng qiāo qiāo;
此时平旦心,一毫原不扰。cǐ shí píng dàn xīn,yī háo yuán bù rǎo。