古诗词

览古四十二首

杨维桢

东人送降款,西人纳降城。dōng rén sòng jiàng kuǎn,xī rén nà jiàng chéng。
长沙李太守,誓死城不盟。zhǎng shā lǐ tài shǒu,shì sǐ chéng bù méng。
高楼一举火,老稚同焦冥。gāo lóu yī jǔ huǒ,lǎo zhì tóng jiāo míng。
杨维桢

杨维桢

杨维桢(1296—1370)元末明初著名诗人、文学家、书画家和戏曲家。字廉夫,号铁崖、铁笛道人,又号铁心道人、铁冠道人、铁龙道人、梅花道人等,晚年自号老铁、抱遗老人、东维子,会稽(浙江诸暨)枫桥全堂人。与陆居仁、钱惟善合称为“元末三高士”。杨维祯的诗,最富特色的是他的古乐府诗,既婉丽动人,又雄迈自然,史称“铁崖体”,极为历代文人所推崇。有称其为“一代诗宗”、“标新领异”的,也有誉其“以横绝一世之才,乘其弊而力矫之”的,当代学者杨镰更称其为“元末江南诗坛泰斗”。有《东维子文集》、《铁崖先生古乐府》行世。 杨维桢的作品>>

猜您喜欢

存与篇

杨维桢

东家万金产,西家百屋钱。dōng jiā wàn jīn chǎn,xī jiā bǎi wū qián。
锢以铁门限,自比长城坚。gù yǐ tiě mén xiàn,zì bǐ zhǎng chéng jiān。
须臾一转首,后人不能传。xū yú yī zhuǎn shǒu,hòu rén bù néng chuán。
却观存与者,非帑非联阡。què guān cún yǔ zhě,fēi tǎng fēi lián qiān。
巍然一高阁,阅世而弗迁。wēi rán yī gāo gé,yuè shì ér fú qiān。
问君何能尔,但指方寸田。wèn jūn hé néng ěr,dàn zhǐ fāng cùn tián。

法吏

杨维桢

法吏本止虐,非以虐为屠。fǎ lì běn zhǐ nüè,fēi yǐ nüè wèi tú。
仁君除肉刑,仁吏泣丹书。rén jūn chú ròu xíng,rén lì qì dān shū。
况以私怒逞,锻鍊及非辜。kuàng yǐ sī nù chěng,duàn liàn jí fēi gū。
?理绝好还,天网元弗疏。lǐ jué hǎo hái,tiān wǎng yuán fú shū。
怀哉沈姆诫,可但惧焚如。huái zāi shěn mǔ jiè,kě dàn jù fén rú。

法吏

杨维桢

民有杀长吏,于理大悖之。mín yǒu shā zhǎng lì,yú lǐ dà bèi zhī。
仁人根所自,吏德久已离。rén rén gēn suǒ zì,lì dé jiǔ yǐ lí。
击之柱后法,辇火救焚辎。jī zhī zhù hòu fǎ,niǎn huǒ jiù fén zī。
彼哉汉儒论,残贼忧软罢。bǐ zāi hàn rú lùn,cán zéi yōu ruǎn bà。
愿言敷国惠,以膏残民痍。yuàn yán fū guó huì,yǐ gāo cán mín yí。

樗蒲行

杨维桢

七十说不合,片谈立封侯。qī shí shuō bù hé,piàn tán lì fēng hóu。
百战失飞臂,斗酒得凉州。bǎi zhàn shī fēi bì,dòu jiǔ dé liáng zhōu。
人言遇不遇,不系人劣优。rén yán yù bù yù,bù xì rén liè yōu。
亡羊与得鹿,等付卢雉投。wáng yáng yǔ dé lù,děng fù lú zhì tóu。
独不见张公座上三大户,胡为百万一掷成私骰。dú bù jiàn zhāng gōng zuò shàng sān dà hù,hú wèi bǎi wàn yī zhì chéng sī tóu。

金溪孝女歌

杨维桢

金溪石,石生银。jīn xī shí,shí shēng yín。
凿石石有尽,银令无时磷。záo shí shí yǒu jǐn,yín lìng wú shí lín。
昨夜银官下,山头点银户。zuó yè yín guān xià,shān tóu diǎn yín hù。
葛家父,无丁惟二女,葛家父楚苦,苦楚与死邻。gé jiā fù,wú dīng wéi èr nǚ,gé jiā fù chǔ kǔ,kǔ chǔ yǔ sǐ lín。
二女痛父关一身,骈首跳冶裂焰闇。èr nǚ tòng fù guān yī shēn,pián shǒu tiào yě liè yàn àn。
裂焰焚身,不焚二女心。liè yàn fén shēn,bù fén èr nǚ xīn。
天惨惨,神森森,化作双白金。tiān cǎn cǎn,shén sēn sēn,huà zuò shuāng bái jīn。
双白金,盛龙锦,愿作万寿卮,以奉天子饮。shuāng bái jīn,shèng lóng jǐn,yuàn zuò wàn shòu zhī,yǐ fèng tiān zi yǐn。
一饮银鬼泣,再饮银令寝。yī yǐn yín guǐ qì,zài yǐn yín lìng qǐn。

杨佛子行

杨维桢

诸暨县北枫桥溪,枫桥溪水上接颜乌栖。zhū jì xiàn běi fēng qiáo xī,fēng qiáo xī shuǐ shàng jiē yán wū qī。
其下一百二十里合万和水,万和孝子庐父墓,墓上芝生荑。qí xià yī bǎi èr shí lǐ hé wàn hé shuǐ,wàn hé xiào zi lú fù mù,mù shàng zhī shēng tí。
杨生佛子与万和孝子齐。yáng shēng fú zi yǔ wàn hé xiào zi qí。
六岁怀母果,二十为母尝百药,药弗医,啖母以肉将身刲。liù suì huái mǔ guǒ,èr shí wèi mǔ cháng bǎi yào,yào fú yī,dàn mǔ yǐ ròu jiāng shēn kuī。
母病食肉起,其神若刀圭。mǔ bìng shí ròu qǐ,qí shén ruò dāo guī。
母死返九土,常作婴儿啼。mǔ sǐ fǎn jiǔ tǔ,cháng zuò yīng ér tí。
倚庐宿苫块,弃隔妾与妻。yǐ lú sù shān kuài,qì gé qiè yǔ qī。
嗟哉佛子孝行绝,人人不识感鬼神。jiē zāi fú zi xiào xíng jué,rén rén bù shí gǎn guǐ shén。
颊下生瘤大如尊,何人戏手瘤上扪。jiá xià shēng liú dà rú zūn,hé rén xì shǒu liú shàng mén。
明朝怪事骇妻子,颊下削赘无瘤痕。míng cháo guài shì hài qī zi,jiá xià xuē zhuì wú liú hén。
背上一掌印,争来看奇痕。bèi shàng yī zhǎng yìn,zhēng lái kàn qí hén。
坟头木共白兔驯,更遣迎送乌成群。fén tóu mù gòng bái tù xùn,gèng qiǎn yíng sòng wū chéng qún。
傍人竹弓不敢弹,岂比八九雏生秦。bàng rén zhú gōng bù gǎn dàn,qǐ bǐ bā jiǔ chú shēng qín。
县官上申闻,旌户复其身。xiàn guān shàng shēn wén,jīng hù fù qí shēn。
佛子走告免,称主臣主臣。fú zi zǒu gào miǎn,chēng zhǔ chén zhǔ chén。
嗟哉佛子谁媲称,今之人有刃股乳,诡孝子以为名,规免徭征以希其旌,嗟哉佛子谁媲称。jiē zāi fú zi shuí pì chēng,jīn zhī rén yǒu rèn gǔ rǔ,guǐ xiào zi yǐ wèi míng,guī miǎn yáo zhēng yǐ xī qí jīng,jiē zāi fú zi shuí pì chēng。

金处士歌

杨维桢

苏州古隐君,实始虞仲,隐居放言,中乎清与权。sū zhōu gǔ yǐn jūn,shí shǐ yú zhòng,yǐn jū fàng yán,zhōng hū qīng yǔ quán。
次曰澹台氏,言不枝,行不径,未尝匐走诸侯前。cì yuē dàn tái shì,yán bù zhī,xíng bù jìng,wèi cháng fú zǒu zhū hóu qián。
五噫之夫,将其匹联。wǔ yī zhī fū,jiāng qí pǐ lián。
耕织为业,不废诵与弦。gēng zhī wèi yè,bù fèi sòng yǔ xián。
亦有天随仙配鸱夷子,理钓船。yì yǒu tiān suí xiān pèi chī yí zi,lǐ diào chuán。
去之五百年,求继者孰贤。qù zhī wǔ bǎi nián,qiú jì zhě shú xián。
阖闾古城阴,曰有处士氏曰金。hé lǘ gǔ chéng yīn,yuē yǒu chù shì shì yuē jīn。
长身而美髯,风局孤以古,古貌疏且沈。zhǎng shēn ér měi rán,fēng jú gū yǐ gǔ,gǔ mào shū qiě shěn。
家不失箴,里不失任。jiā bù shī zhēn,lǐ bù shī rèn。
有馀推与人,矧肯爵禄入吾心。yǒu yú tuī yǔ rén,shěn kěn jué lù rù wú xīn。
心阙下,足终南。xīn quē xià,zú zhōng nán。
贫贱易屈,贵富易淫。pín jiàn yì qū,guì fù yì yín。
故大隐在关市,不在壑与林。gù dà yǐn zài guān shì,bù zài hè yǔ lín。
凤皇不能引高,神龙不能深深。fèng huáng bù néng yǐn gāo,shén lóng bù néng shēn shēn。
人呼为处士,更加贞与逸号,焉知古不如来今。rén hū wèi chù shì,gèng jiā zhēn yǔ yì hào,yān zhī gǔ bù rú lái jīn。
吾嗟今之士,科隐丘,复事王侯。wú jiē jīn zhī shì,kē yǐn qiū,fù shì wáng hóu。
行无补阙,言无裨谋,惟禄食是媒。xíng wú bǔ quē,yán wú bì móu,wéi lù shí shì méi。
诡贞而隐,诡逸而休,以为吾人忧。guǐ zhēn ér yǐn,guǐ yì ér xiū,yǐ wèi wú rén yōu。
放而返涧,恚岳陇羞。fàng ér fǎn jiàn,huì yuè lǒng xiū。
闻处士风,其不泚然在颡,岂吾人俦。wén chù shì fēng,qí bù cǐ rán zài sǎng,qǐ wú rén chóu。

彭义士歌

杨维桢

八十长者新城彭,一生好义不好名。bā shí zhǎng zhě xīn chéng péng,yī shēng hǎo yì bù hǎo míng。
天历饥告江南氓,官家鬻爵令新行。tiān lì jī gào jiāng nán máng,guān jiā yù jué lìng xīn xíng。
嗟哉我彭粟有盈,内粟不与官爵争。jiē zāi wǒ péng sù yǒu yíng,nèi sù bù yǔ guān jué zhēng。
岂惟内粟爵不争,民有乏逋我代庚。qǐ wéi nèi sù jué bù zhēng,mín yǒu fá bū wǒ dài gēng。
乏力我又代民耕,民流过门给炊烹。fá lì wǒ yòu dài mín gēng,mín liú guò mén gěi chuī pēng。
吁嗟尔民曷报彭,期以八百之长生。xū jiē ěr mín hé bào péng,qī yǐ bā bǎi zhī zhǎng shēng。

卢孤女

杨维桢

卢孤女,年十五,官家新条括童女,东家媒娘传巧语。lú gū nǚ,nián shí wǔ,guān jiā xīn tiáo kuò tóng nǚ,dōng jiā méi niáng chuán qiǎo yǔ。
卢家郎,选东床,奈郎自有妇,妾使余不当。lú jiā láng,xuǎn dōng chuáng,nài láng zì yǒu fù,qiè shǐ yú bù dāng。
蚤知急婚事如此,悔不官家作驱使。zǎo zhī jí hūn shì rú cǐ,huǐ bù guān jiā zuò qū shǐ。
上堂拜姑身未知,下堂失身惟有死。shàng táng bài gū shēn wèi zhī,xià táng shī shēn wéi yǒu sǐ。
归来抱琴弹高楼,苦调不作离鸾愁。guī lái bào qín dàn gāo lóu,kǔ diào bù zuò lí luán chóu。
东家聘,西家求,明珠火贝争委投。dōng jiā pìn,xī jiā qiú,míng zhū huǒ bèi zhēng wěi tóu。
河可乾,石可泐,卢家女节不可勒。hé kě qián,shí kě lè,lú jiā nǚ jié bù kě lēi。
生作只影蛾,死作独根柏。shēng zuò zhǐ yǐng é,sǐ zuò dú gēn bǎi。
乌乎丈夫腐节随草莽,阿卢之风齐砥柱。wū hū zhàng fū fǔ jié suí cǎo mǎng,ā lú zhī fēng qí dǐ zhù。
若道钱唐女淫苦,安得有此卢家女。ruò dào qián táng nǚ yín kǔ,ān dé yǒu cǐ lú jiā nǚ。

孔节妇

杨维桢

有美丈夫子,玉质长?须。yǒu měi zhàng fū zi,yù zhì zhǎng xū。
自言五十五代孔子之孙孺,其母曰陶大家。zì yán wǔ shí wǔ dài kǒng zi zhī sūn rú,qí mǔ yuē táo dà jiā。
大家生儿六月馀,丈夫子,即称孤。dà jiā shēng ér liù yuè yú,zhàng fū zi,jí chēng gū。
零丁未保麒麟雏,大家一节誓不渝。líng dīng wèi bǎo qí lín chú,dà jiā yī jié shì bù yú。
身有死,不二夫,与孤为命相噫呜,保抱不啻琉璃珠。shēn yǒu sǐ,bù èr fū,yǔ gū wèi mìng xiāng yī wū,bǎo bào bù chì liú lí zhū。
但愿孤长寿,竖我门户扶我舆。dàn yuàn gū zhǎng shòu,shù wǒ mén hù fú wǒ yú。
天助孔胤孤无虞,五岁解读书,十岁能当闾,二十作赋喧三吴。tiān zhù kǒng yìn gū wú yú,wǔ suì jiě dú shū,shí suì néng dāng lǘ,èr shí zuò fù xuān sān wú。
朅来大家八十逾。qiè lái dà jiā bā shí yú。
孤三釜,心何如,紫微相君新下车。gū sān fǔ,xīn hé rú,zǐ wēi xiāng jūn xīn xià chē。
上推先圣恩及孥,荐书上达天王都。shàng tuī xiān shèng ēn jí nú,jiàn shū shàng dá tiān wáng dōu。
承恩归来拜起居,堂上鹤发霜颜都。chéng ēn guī lái bài qǐ jū,táng shàng hè fā shuāng yán dōu。
烹羊击鲜妇当厨,里中姆,欢相呼,孔家生儿天与渠。pēng yáng jī xiān fù dāng chú,lǐ zhōng mǔ,huān xiāng hū,kǒng jiā shēng ér tiān yǔ qú。
康之阜,曲阜俱。kāng zhī fù,qū fù jù。
康之水,流泗洙。kāng zhī shuǐ,liú sì zhū。
曰贞曰孝表一庐,杨子作歌歌不诬,他日太史春秋书。yuē zhēn yuē xiào biǎo yī lú,yáng zi zuò gē gē bù wū,tā rì tài shǐ chūn qiū shū。

陈孝童

杨维桢

钱清陈孝童,十岁知孝母。qián qīng chén xiào tóng,shí suì zhī xiào mǔ。
母病日以革,药饵空㕮咀。mǔ bìng rì yǐ gé,yào ěr kōng fǔ jǔ。
夜庭人不知,磨刀去剔股。yè tíng rén bù zhī,mó dāo qù tī gǔ。
凡儿血肉躯,躯小痛槚楚。fán ér xuè ròu qū,qū xiǎo tòng jiǎ chǔ。
孰识身在亲,惨毒至刀斧。shú shí shēn zài qīn,cǎn dú zhì dāo fǔ。
邻里闻孝童,涕泗下如雨。lín lǐ wén xiào tóng,tì sì xià rú yǔ。
道路闻孝童,过车式其户。dào lù wén xiào tóng,guò chē shì qí hù。
堂堂士大夫,结发在庠序。táng táng shì dà fū,jié fā zài xiáng xù。
母背忍绝裾,母丧亡捧土。mǔ bèi rěn jué jū,mǔ sàng wáng pěng tǔ。
我作孝童诗,岂惟风童孺。wǒ zuò xiào tóng shī,qǐ wéi fēng tóng rú。

强氏母

杨维桢

强氏母,毗陵人,年已八十又一春。qiáng shì mǔ,pí líng rén,nián yǐ bā shí yòu yī chūn。
强家郎,未七旬,五十入官教邑民。qiáng jiā láng,wèi qī xún,wǔ shí rù guān jiào yì mín。
六十转官在邻郡,大府婉画方咨询。liù shí zhuǎn guān zài lín jùn,dà fǔ wǎn huà fāng zī xún。
守将急移檄,候吏持在门。shǒu jiāng jí yí xí,hòu lì chí zài mén。
强家郎,捧檄告母母欣欣,一笑还一颦。qiáng jiā láng,pěng xí gào mǔ mǔ xīn xīn,yī xiào hái yī pín。
庭前大树风不停,孝子惜阴寸寸勤。tíng qián dà shù fēng bù tíng,xiào zi xī yīn cùn cùn qín。
强家郎,养母素不贫。qiáng jiā láng,yǎng mǔ sù bù pín。
食有祝鲠,寝有五色裀,其肯贪天之禄一日离其亲。shí yǒu zhù gěng,qǐn yǒu wǔ sè yīn,qí kěn tān tiān zhī lù yī rì lí qí qīn。
年未及致事,辞檄奉晨曛。nián wèi jí zhì shì,cí xí fèng chén xūn。
中书重尔天性真,驰文笺天天不嗔。zhōng shū zhòng ěr tiān xìng zhēn,chí wén jiān tiān tiān bù chēn。
赐尔孝子七品秩,绯衣姶妠青丝纶。cì ěr xiào zi qī pǐn zhì,fēi yī è nà qīng sī lún。
强氏母,随牒封邑君。qiáng shì mǔ,suí dié fēng yì jūn。
一阳复,为生辰,邑官里老走侁侁。yī yáng fù,wèi shēng chén,yì guān lǐ lǎo zǒu shēn shēn。
上堂与母千百寿,烹羊炮豕罗鲑珍。shàng táng yǔ mǔ qiān bǎi shòu,pēng yáng pào shǐ luó guī zhēn。
强家母,抱牒谢天恩。qiáng jiā mǔ,bào dié xiè tiān ēn。
强家郎,百拜百舞称雷尊。qiáng jiā láng,bǎi bài bǎi wǔ chēng léi zūn。
日日起居太夫人,项间寿带日见双绦文。rì rì qǐ jū tài fū rén,xiàng jiān shòu dài rì jiàn shuāng tāo wén。
眼前离立五世之儿孙,强家母,寿无匹,荣无伦。yǎn qián lí lì wǔ shì zhī ér sūn,qiáng jiā mǔ,shòu wú pǐ,róng wú lún。

蔡君俊五世家庆图诗

杨维桢

蔡家肉谱繇司徒,西蜀蔓衍云间居。cài jiā ròu pǔ yáo sī tú,xī shǔ màn yǎn yún jiān jū。
胡笳一洗怨女孤,世世解读中郎书。hú jiā yī xǐ yuàn nǚ gū,shì shì jiě dú zhōng láng shū。
传家五叶忠孝俱,郁葱佳气无时无。chuán jiā wǔ yè zhōng xiào jù,yù cōng jiā qì wú shí wú。
有母有母徐卿徐,生儿衮衮麒麟驹。yǒu mǔ yǒu mǔ xú qīng xú,shēng ér gǔn gǔn qí lín jū。
桧岩老仙老不枯,岩前双桂云敷腴。guì yán lǎo xiān lǎo bù kū,yán qián shuāng guì yún fū yú。
绣舆从以斑斓裾,或拜或立或步趋。xiù yú cóng yǐ bān lán jū,huò bài huò lì huò bù qū。
登堂好弄如群鱼,中有一人美且都。dēng táng hǎo nòng rú qún yú,zhōng yǒu yī rén měi qiě dōu。
柏垣成阴返慈乌,平反一笑堂上娱,春衫初试如舞雩。bǎi yuán chéng yīn fǎn cí wū,píng fǎn yī xiào táng shàng yú,chūn shān chū shì rú wǔ yú。
樵青渔童侍两隅,坐中有客皆鸿儒。qiáo qīng yú tóng shì liǎng yú,zuò zhōng yǒu kè jiē hóng rú。
晴帘花吹引香篆,午窗竹雨鸣茶炉。qíng lián huā chuī yǐn xiāng zhuàn,wǔ chuāng zhú yǔ míng chá lú。
不知人间有金屋,弱海之外为蓬壶。bù zhī rén jiān yǒu jīn wū,ruò hǎi zhī wài wèi péng hú。
只今诸孙税䙀襦,文采个个成於菟。zhǐ jīn zhū sūn shuì běng rú,wén cǎi gè gè chéng yú tú。
王阶清梦追尔祖,种德政与槐阴符。wáng jiē qīng mèng zhuī ěr zǔ,zhǒng dé zhèng yǔ huái yīn fú。
太夫人在锡冠帔,曾玄满眼纡青朱。tài fū rén zài xī guān pèi,céng xuán mǎn yǎn yū qīng zhū。
纡青朱,剩买丹青添画图。yū qīng zhū,shèng mǎi dān qīng tiān huà tú。

铁面郎,美赵御史也

杨维桢

铁面郎,不愿白玉堂,愿着锦衣裳。tiě miàn láng,bù yuàn bái yù táng,yuàn zhe jǐn yī shang。
上明天耳目,下见人肝肠。shàng míng tiān ěr mù,xià jiàn rén gān cháng。
江南使者欺天隐,黄金车驮实虚牝。jiāng nán shǐ zhě qī tiān yǐn,huáng jīn chē tuó shí xū pìn。
忽焉青天近,天目峰前见秋隼。hū yān qīng tiān jìn,tiān mù fēng qián jiàn qiū sǔn。
父老出郭门,焚香拜使君。fù lǎo chū guō mén,fén xiāng bài shǐ jūn。
使君天上斗,斟酌元气成冬春。shǐ jūn tiān shàng dòu,zhēn zhuó yuán qì chéng dōng chūn。
成冬春,立皇纪,董狐已修三国史,柱下惠文须出理。chéng dōng chūn,lì huáng jì,dǒng hú yǐ xiū sān guó shǐ,zhù xià huì wén xū chū lǐ。
江南骢,行且止,万一谗邪塞天耳。jiāng nán cōng,xíng qiě zhǐ,wàn yī chán xié sāi tiān ěr。
手持尧时屈轶枝,独立殿前言国是。shǒu chí yáo shí qū yì zhī,dú lì diàn qián yán guó shì。
铁面郎,真御史。tiě miàn láng,zhēn yù shǐ。

奉使歌美达尔玛氏也

杨维桢

皇帝五年秋,皇华遣使行九州。huáng dì wǔ nián qiū,huáng huá qiǎn shǐ xíng jiǔ zhōu。
皇明明见万里外,犹恐阴曀生蜉蝣。huáng míng míng jiàn wàn lǐ wài,yóu kǒng yīn yì shēng fú yóu。
奉使代天明,四目达九幽。fèng shǐ dài tiān míng,sì mù dá jiǔ yōu。
假天喜怒私恩雠,欺皇明,是非一逆海倒流。jiǎ tiān xǐ nù sī ēn chóu,qī huáng míng,shì fēi yī nì hǎi dào liú。
其中答理子,西边托周游。qí zhōng dá lǐ zi,xī biān tuō zhōu yóu。
西边有鸟其名曰休留,复有老狐九尾而九头,扇妖作怪呼匹俦。xī biān yǒu niǎo qí míng yuē xiū liú,fù yǒu lǎo hú jiǔ wěi ér jiǔ tóu,shàn yāo zuò guài hū pǐ chóu。
朘我赤子血,上蔽十二旒。zuī wǒ chì zi xuè,shàng bì shí èr liú。
力大泰山不可拔,答理子,一触泰山拆之如不周。lì dà tài shān bù kě bá,dá lǐ zi,yī chù tài shān chāi zhī rú bù zhōu。
乌乎汉有张纲,卫有史鳅,元达尔玛,足追前猷。wū hū hàn yǒu zhāng gāng,wèi yǒu shǐ qiū,yuán dá ěr mǎ,zú zhuī qián yóu。
太史笔,不贬褒,我作歌诗继春秋。tài shǐ bǐ,bù biǎn bāo,wǒ zuò gē shī jì chūn qiū。