古诗词

过燕京和陈秀玉韵五首

耶律楚材

狐死曾闻尚首丘,悲予去国十年游。hú sǐ céng wén shàng shǒu qiū,bēi yǔ qù guó shí nián yóu。
昆仑碧耸日落处,渤海西倾天尽头。kūn lún bì sǒng rì luò chù,bó hǎi xī qīng tiān jǐn tóu。
君子云亡真我恨,斯文将丧是吾忧。jūn zi yún wáng zhēn wǒ hèn,sī wén jiāng sàng shì wú yōu。
尚期晚节回天意,隐忍龙庭且强留。shàng qī wǎn jié huí tiān yì,yǐn rěn lóng tíng qiě qiáng liú。
耶律楚材

耶律楚材

金元间义州弘政人,字晋卿,号湛然居士。契丹族。耶律履子。博极群书,旁通天文、地理、律历、术数及释老、医卜之说。金末辟为左右司员外郎。元太祖定燕,召见,处之左右。呼为长髯人(蒙语:吾图撒合里),每征讨,必命之卜。太宗即位,命为主管汉人文书之必阇赤,汉称中书令,事无巨细,皆先白之。定君臣礼仪;反对以汉地为牧场之议,立燕京等十路征收课税使,建立赋税制度;请军民分治,州县长吏治民事,万户府理军政,课税所管钱谷。太宗五年入汴时,请废“攻城不降,矢石一发即屠城”之制。九年,定以经义、词赋、策论取士之制。乃马真后称制时,渐失信任,抑郁而死。卒谥文正。有《湛然居士集》等。 耶律楚材的作品>>

猜您喜欢

景贤召予饮以事不果翌日予访景贤值出予开樽尽醉而归留诗戏之

耶律楚材

昨朝命我初无兴,今日寻君不在家。zuó cháo mìng wǒ chū wú xīng,jīn rì xún jūn bù zài jiā。
不问主人都饮尽,醉吟倒载黑毡车。bù wèn zhǔ rén dōu yǐn jǐn,zuì yín dào zài hēi zhān chē。

和景贤召饮韵

耶律楚材

书满穹庐酒满樽,龙冈召我谢殷勤。shū mǎn qióng lú jiǔ mǎn zūn,lóng gāng zhào wǒ xiè yīn qín。
琴中别有无弦曲,醉里开怀举似君。qín zhōng bié yǒu wú xián qū,zuì lǐ kāi huái jǔ shì jūn。

丙申上元夜梦中有得

耶律楚材

超佛越祖透真空,也与沩山说梦同。chāo fú yuè zǔ tòu zhēn kōng,yě yǔ wéi shān shuō mèng tóng。
面貌眼睛鼻孔里,大千沙界一沤中。miàn mào yǎn jīng bí kǒng lǐ,dà qiān shā jiè yī ōu zhōng。

赵州柏树颂

耶律楚材

古佛犹存旧道场,庭前依旧柏苍苍。gǔ fú yóu cún jiù dào chǎng,tíng qián yī jiù bǎi cāng cāng。
莫谤诸州无此语,禅林奔走错商量。mò bàng zhū zhōu wú cǐ yǔ,chán lín bēn zǒu cuò shāng liàng。

喜和林新居落成

耶律楚材

登车凭轼我怡颜,饱看和林一带山。dēng chē píng shì wǒ yí yán,bǎo kàn hé lín yī dài shān。
新构幽斋堪偃息,不闲闲处得闲闲。xīn gòu yōu zhāi kān yǎn xī,bù xián xián chù dé xián xián。

黄龙三关颂我手何似佛手

耶律楚材

称头斤两须端的,短少毫厘不可欺。chēng tóu jīn liǎng xū duān de,duǎn shǎo háo lí bù kě qī。
函关辨认合同券,未肯轻轻放过伊。hán guān biàn rèn hé tóng quàn,wèi kěn qīng qīng fàng guò yī。

黄龙三关颂我手何似佛手

耶律楚材

行令如同车脚圆,你三文后我三钱。xíng lìng rú tóng chē jiǎo yuán,nǐ sān wén hòu wǒ sān qián。
直饶道底分明是,也是当年鹦鹉禅。zhí ráo dào dǐ fēn míng shì,yě shì dāng nián yīng wǔ chán。

黄龙三关颂我手何似佛手

耶律楚材

只打野盘无寺宿,不供糊口趁村斋。zhǐ dǎ yě pán wú sì sù,bù gōng hú kǒu chèn cūn zhāi。
上户莫桩虚物力,僧司无得错推排。shàng hù mò zhuāng xū wù lì,sēng sī wú dé cuò tuī pái。

题新居壁

耶律楚材

旧隐西山五亩宫,和林新院典刑同。jiù yǐn xī shān wǔ mǔ gōng,hé lín xīn yuàn diǎn xíng tóng。
此斋唤醒当年梦,白昼谁知是梦中。cǐ zhāi huàn xǐng dāng nián mèng,bái zhòu shuí zhī shì mèng zhōng。

太原修夫子庙疏

耶律楚材

并门连岁不年丰,证父攘羊礼义空。bìng mén lián suì bù nián fēng,zhèng fù rǎng yáng lǐ yì kōng。
既倒狂澜扶不起,直须急手建庠宫。jì dào kuáng lán fú bù qǐ,zhí xū jí shǒu jiàn xiáng gōng。

和林建佛寺疏

耶律楚材

龙沙玄教未全行,故筑精蓝近帝城。lóng shā xuán jiào wèi quán xíng,gù zhù jīng lán jìn dì chéng。
须仗檀那垂手力,一轮佛日焕然明。xū zhàng tán nà chuí shǒu lì,yī lún fú rì huàn rán míng。

怀亲二首其一

耶律楚材

黄犬不来愁耿耿,白云望断思依依。huáng quǎn bù lái chóu gěng gěng,bái yún wàng duàn sī yī yī。
欲凭鳞羽传音信,海水西流雁北飞。yù píng lín yǔ chuán yīn xìn,hǎi shuǐ xī liú yàn běi fēi。

和李世荣韵

耶律楚材

圣主题华旦,熊罴百万强。shèng zhǔ tí huá dàn,xióng pí bǎi wàn qiáng。
兵行从纪律,敌溃自奔忙。bīng xíng cóng jì lǜ,dí kuì zì bēn máng。
百谷朝沧海,群阴畏太阳。bǎi gǔ cháo cāng hǎi,qún yīn wèi tài yáng。
黎民欢仰德,万国喜观光。lí mín huān yǎng dé,wàn guó xǐ guān guāng。
尧舜规模远,萧曹筹策长。yáo shùn guī mó yuǎn,xiāo cáo chóu cè zhǎng。
巍然周礼乐,盛矣汉文章。wēi rán zhōu lǐ lè,shèng yǐ hàn wén zhāng。
神武威兼德,徽猷柔济刚。shén wǔ wēi jiān dé,huī yóu róu jì gāng。
自甘头戴白,误受诏批黄。zì gān tóu dài bái,wù shòu zhào pī huáng。
我道将兴启,吾侪有激昂。wǒ dào jiāng xīng qǐ,wú chái yǒu jī áng。
厚颜悬相印,否德忝朝纲。hòu yán xuán xiāng yìn,fǒu dé tiǎn cháo gāng。
佐主难及圣,为臣每愿良。zuǒ zhǔ nán jí shèng,wèi chén měi yuàn liáng。
翠华来北阙,黄钺讨南疆。cuì huá lái běi quē,huáng yuè tǎo nán jiāng。
明德传双叶,宽仁洽万方。míng dé chuán shuāng yè,kuān rén qià wàn fāng。
九服无不轨,四海愿来王。jiǔ fú wú bù guǐ,sì hǎi yuàn lái wáng。
兵革虽开创,诗书何可忘。bīng gé suī kāi chuàng,shī shū hé kě wàng。
洪恩浮晓露,严令肃秋霜。hóng ēn fú xiǎo lù,yán lìng sù qiū shuāng。
符应千龄运,功垂万世昌。fú yīng qiān líng yùn,gōng chuí wàn shì chāng。
绵绵延国祚,烨烨受天祥。mián mián yán guó zuò,yè yè shòu tiān xiáng。
多士咸登用,群生无败戕。duō shì xián dēng yòng,qún shēng wú bài qiāng。
此行将告老,松菊未全荒。cǐ xíng jiāng gào lǎo,sōng jú wèi quán huāng。

和冀先生韵

耶律楚材

运出三爻兑,龙飞九五乾。yùn chū sān yáo duì,lóng fēi jiǔ wǔ qián。
要荒归化育,豪哲入陶甄。yào huāng guī huà yù,háo zhé rù táo zhēn。
有幸恩涵海,无私德应天。yǒu xìng ēn hán hǎi,wú sī dé yīng tiān。
偏师收百越,一鼓下三川。piān shī shōu bǎi yuè,yī gǔ xià sān chuān。
天子能身正,元戎不自贤。tiān zi néng shēn zhèng,yuán róng bù zì xián。
重光道同轨,累圣德相联。zhòng guāng dào tóng guǐ,lèi shèng dé xiāng lián。
策决九重内,功归万乘权。cè jué jiǔ zhòng nèi,gōng guī wàn chéng quán。
群雄哀稽颡,多士喜摩肩。qún xióng āi jī sǎng,duō shì xǐ mó jiān。
辅弼规左右,丞疑赞后前。fǔ bì guī zuǒ yòu,chéng yí zàn hòu qián。
开夷逾汉武,平叛跨周宣。kāi yí yú hàn wǔ,píng pàn kuà zhōu xuān。
冠盖通穷域,车书过古埏。guān gài tōng qióng yù,chē shū guò gǔ shān。
览机云母障,受谏翠华軿。lǎn jī yún mǔ zhàng,shòu jiàn cuì huá píng。
款塞诸蛮洞,来朝百济船。kuǎn sāi zhū mán dòng,lái cháo bǎi jì chuán。
降王趋陛阙,强虏列氓编。jiàng wáng qū bì quē,qiáng lǔ liè máng biān。
净扫妖氛变,潜消烽火烟。jìng sǎo yāo fēn biàn,qián xiāo fēng huǒ yān。
词臣游馆阁,幽隐起林泉。cí chén yóu guǎn gé,yōu yǐn qǐ lín quán。
尧舜文明盛,商姬礼乐全。yáo shùn wén míng shèng,shāng jī lǐ lè quán。
九成合古奏,二雅咏新篇。jiǔ chéng hé gǔ zòu,èr yǎ yǒng xīn piān。
世卜千百世,年斯亿万年。shì bo qiān bǎi shì,nián sī yì wàn nián。
宗亲成蒂固,国祚等瓜绵。zōng qīn chéng dì gù,guó zuò děng guā mián。
圣政舆人颂,天威万古传。shèng zhèng yú rén sòng,tiān wēi wàn gǔ chuán。
勉旃封禅事,不用策安边。miǎn zhān fēng chán shì,bù yòng cè ān biān。

和张敏之诗七十韵三首

耶律楚材

壮年多轗轲,晚节叹行藏。zhuàng nián duō kǎn kē,wǎn jié tàn xíng cáng。
故国颓纲秽,新朝明德香。gù guó tuí gāng huì,xīn cháo míng dé xiāng。
雄材能预算,大略固难量。xióng cái néng yù suàn,dà lüè gù nán liàng。
迭出神兵速,无敌我武扬。dié chū shén bīng sù,wú dí wǒ wǔ yáng。
本图服叛逆,何止剪诪张。běn tú fú pàn nì,hé zhǐ jiǎn zhōu zhāng。
西讨穷于阗,东征过乐浪。xī tǎo qióng yú tián,dōng zhēng guò lè làng。
彗侵天垒壁,光动太白铓。huì qīn tiān lěi bì,guāng dòng tài bái máng。
整整车徒盛,鳞鳞旗鼓望。zhěng zhěng chē tú shèng,lín lín qí gǔ wàng。
天皇深责重,贤帅庙谟臧。tiān huáng shēn zé zhòng,xián shuài miào mó zāng。
江左将擒楚,河阳已灭商。jiāng zuǒ jiāng qín chǔ,hé yáng yǐ miè shāng。
英雄皆入彀,强御敢跳梁。yīng xióng jiē rù gòu,qiáng yù gǎn tiào liáng。
采访轩车闹,司农官吏忙。cǎi fǎng xuān chē nào,sī nóng guān lì máng。
轻徭常力足,薄赋不财伤。qīng yáo cháng lì zú,báo fù bù cái shāng。
勋业超秦汉,规模迈帝王。xūn yè chāo qín hàn,guī mó mài dì wáng。
流言无管蔡,奇计有平良。liú yán wú guǎn cài,qí jì yǒu píng liáng。
增葺新文物,耕耘古战场。zēng qì xīn wén wù,gēng yún gǔ zhàn chǎng。
蛟龙方奋迅,雕鹗得翱翔。jiāo lóng fāng fèn xùn,diāo è dé áo xiáng。
偶遇风云会,争依日月光。ǒu yù fēng yún huì,zhēng yī rì yuè guāng。
永酬千古耻,一怒四夷攘。yǒng chóu qiān gǔ chǐ,yī nù sì yí rǎng。
虎帐十年梦,龙庭几度霜。hǔ zhàng shí nián mèng,lóng tíng jǐ dù shuāng。
迎降初请命,出郭远相将。yíng jiàng chū qǐng mìng,chū guō yuǎn xiāng jiāng。
久敌真宜死,宽恩何敢当。jiǔ dí zhēn yí sǐ,kuān ēn hé gǎn dāng。
赦书民有幸,歌咏寿无疆。shè shū mín yǒu xìng,gē yǒng shòu wú jiāng。
扶杖听黄诏,称觞进白狼。fú zhàng tīng huáng zhào,chēng shāng jìn bái láng。
散财竭库藏,拔将出戎行。sàn cái jié kù cáng,bá jiāng chū róng xíng。
殷绝仁犹在,周倾道不亡。yīn jué rén yóu zài,zhōu qīng dào bù wáng。
来招燕郡内,入觐大食傍。lái zhāo yàn jùn nèi,rù jìn dà shí bàng。
戎服貂裘紫,星轺驳马苍。róng fú diāo qiú zǐ,xīng yáo bó mǎ cāng。
中春辞北望,初夏过西凉。zhōng chūn cí běi wàng,chū xià guò xī liáng。
瀚海汹而涌,阴山彷且徨。hàn hǎi xiōng ér yǒng,yīn shān páng qiě huáng。
闲云迷去路,疏雨润行装。xián yún mí qù lù,shū yǔ rùn xíng zhuāng。
出处空兴叹,风光自断肠。chū chù kōng xīng tàn,fēng guāng zì duàn cháng。
典刑陈故事,利病上封章。diǎn xíng chén gù shì,lì bìng shàng fēng zhāng。
天下援深溺,中州冀小康。tiān xià yuán shēn nì,zhōng zhōu jì xiǎo kāng。
风俗乘丧乱,筹策要优长。fēng sú chéng sàng luàn,chóu cè yào yōu zhǎng。
痼疾如神附,游魂笑鬼伥。gù jí rú shén fù,yóu hún xiào guǐ chāng。
仁术能骨肉,灵药起膏肓。rén shù néng gǔ ròu,líng yào qǐ gāo huāng。
避祸宜缄口,当言肯括囊。bì huò yí jiān kǒu,dāng yán kěn kuò náng。
遭谗心欲剖,涉苦胆先尝。zāo chán xīn yù pōu,shè kǔ dǎn xiān cháng。
北漠绝穷域,西隅抵大洋。běi mò jué qióng yù,xī yú dǐ dà yáng。
诗书犹不废,忠信未能忘。shī shū yóu bù fèi,zhōng xìn wèi néng wàng。
毡补连腮帐,绳穿朽脚床。zhān bǔ lián sāi zhàng,shéng chuān xiǔ jiǎo chuáng。
郊行长野兴,人静若禅房。jiāo xíng zhǎng yě xīng,rén jìng ruò chán fáng。
回鹘交游熟,昆仑事迹详。huí gǔ jiāo yóu shú,kūn lún shì jì xiáng。
风烟多黯黯,云水两茫茫。fēng yān duō àn àn,yún shuǐ liǎng máng máng。
灾变垂乾象,妖氛翳太阳。zāi biàn chuí qián xiàng,yāo fēn yì tài yáng。
髯龙三岛去,玉叶一枝芳。rán lóng sān dǎo qù,yù yè yī zhī fāng。
明主初登极,愚臣敢进狂。míng zhǔ chū dēng jí,yú chén gǎn jìn kuáng。
九畴从帝锡,五事合天常。jiǔ chóu cóng dì xī,wǔ shì hé tiān cháng。
大乐陈金石,朝服具冕裳。dà lè chén jīn shí,cháo fú jù miǎn shang。
降升分上下,进退有低昂。jiàng shēng fēn shàng xià,jìn tuì yǒu dī áng。
拓境时方急,郊天且未遑。tuò jìng shí fāng jí,jiāo tiān qiě wèi huáng。
应兵无血刃,降虏自壶浆。yīng bīng wú xuè rèn,jiàng lǔ zì hú jiāng。
按堵无更肆,因敌不馈粮。àn dǔ wú gèng sì,yīn dí bù kuì liáng。
宸心尊德义,圣政济柔刚。chén xīn zūn dé yì,shèng zhèng jì róu gāng。
恩泽涵诸夏,威棱震八荒。ēn zé hán zhū xià,wēi léng zhèn bā huāng。
势连西域重,天助北方强。shì lián xī yù zhòng,tiān zhù běi fāng qiáng。
举我陪三省,求贤守四方。jǔ wǒ péi sān shěng,qiú xián shǒu sì fāng。
锦衣捐毳褐,肉食弃糟糠。jǐn yī juān cuì hè,ròu shí qì zāo kāng。
隐逸求新仕,流亡集故乡。yǐn yì qiú xīn shì,liú wáng jí gù xiāng。
百官欣戴舜,万国愿归唐。bǎi guān xīn dài shùn,wàn guó yuàn guī táng。
耕钓咸生遂,工商乐未央。gēng diào xián shēng suì,gōng shāng lè wèi yāng。
会将封泰岳,行看建明堂。huì jiāng fēng tài yuè,xíng kàn jiàn míng táng。
自叹才雕篆,长惭学面墙。zì tàn cái diāo zhuàn,zhǎng cán xué miàn qiáng。
君恩予久负,贤路我深妨。jūn ēn yǔ jiǔ fù,xián lù wǒ shēn fáng。
覆餗恒忧惧,持盈实恐惶。fù sù héng yōu jù,chí yíng shí kǒng huáng。
故山松径碧,旧隐菊花黄。gù shān sōng jìng bì,jiù yǐn jú huā huáng。
太守方遗舄,初平政牧羊。tài shǒu fāng yí xì,chū píng zhèng mù yáng。
厚颜居此位,若已纳于隍。hòu yán jū cǐ wèi,ruò yǐ nà yú huáng。
吟啸须归去,香山老侍郎。yín xiào xū guī qù,xiāng shān lǎo shì láng。