古诗词

为子铸作诗三十韵

耶律楚材

皇祖辽太祖,奕世功德积。huáng zǔ liáo tài zǔ,yì shì gōng dé jī。
弯弓三百钧,天威威万国。wān gōng sān bǎi jūn,tiān wēi wēi wàn guó。
一旦义旗举,中原如卷席。yī dàn yì qí jǔ,zhōng yuán rú juǎn xí。
东鄙收句丽,西南穷九译。dōng bǐ shōu jù lì,xī nán qióng jiǔ yì。
古器获轩鼎,神宝得和璧。gǔ qì huò xuān dǐng,shén bǎo dé hé bì。
南陬称子孙,皇业几三百。nán zōu chēng zi sūn,huáng yè jǐ sān bǎi。
赫赫东丹王,让位如夷伯。hè hè dōng dān wáng,ràng wèi rú yí bó。
藏书万卷堂,丹青成画癖。cáng shū wàn juǎn táng,dān qīng chéng huà pǐ。
四世皆太师,名德超今昔。sì shì jiē tài shī,míng dé chāo jīn xī。
我祖建四节,功勋冠黄閤。wǒ zǔ jiàn sì jié,gōng xūn guān huáng gé。
先考文献公,弱冠已卓立。xiān kǎo wén xiàn gōng,ruò guān yǐ zhuó lì。
学业饱典坟,创作乙未历。xué yè bǎo diǎn fén,chuàng zuò yǐ wèi lì。
入仕三十年,庙堂为柱石。rù shì sān shí nián,miào táng wèi zhù shí。
重义而疏财,后世遗清白。zhòng yì ér shū cái,hòu shì yí qīng bái。
我受先人体,兢兢常业业。wǒ shòu xiān rén tǐ,jīng jīng cháng yè yè。
十三学诗书,二十应制策。shí sān xué shī shū,èr shí yīng zhì cè。
禅理穷毕竟,方年二十七。chán lǐ qióng bì jìng,fāng nián èr shí qī。
万里渡流沙,十霜泊西域。wàn lǐ dù liú shā,shí shuāng pō xī yù。
自愧无才术,忝位人臣极。zì kuì wú cái shù,tiǎn wèi rén chén jí。
未能扶颠危,虚名徒伴食。wèi néng fú diān wēi,xū míng tú bàn shí。
汝方志学年,寸阴真可惜。rǔ fāng zhì xué nián,cùn yīn zhēn kě xī。
孜孜进仁义,不可为无益。zī zī jìn rén yì,bù kě wèi wú yì。
经史宜勉旃,慎毋耽博弈。jīng shǐ yí miǎn zhān,shèn wú dān bó yì。
深思识言行,每戒迷声色。shēn sī shí yán xíng,měi jiè mí shēng sè。
德业时乾乾,自强当不息。dé yè shí qián qián,zì qiáng dāng bù xī。
幼岁侍皇储,且作春宫客。yòu suì shì huáng chǔ,qiě zuò chūn gōng kè。
一旦冲青天,翱翔腾六翮。yī dàn chōng qīng tiān,áo xiáng téng liù hé。
儒术勿疏废,祖道宜薰炙。rú shù wù shū fèi,zǔ dào yí xūn zhì。
汝父不足学,汝祖真宜式。rǔ fù bù zú xué,rǔ zǔ zhēn yí shì。
酌酒寿汝年,五福自天锡。zhuó jiǔ shòu rǔ nián,wǔ fú zì tiān xī。
耶律楚材

耶律楚材

金元间义州弘政人,字晋卿,号湛然居士。契丹族。耶律履子。博极群书,旁通天文、地理、律历、术数及释老、医卜之说。金末辟为左右司员外郎。元太祖定燕,召见,处之左右。呼为长髯人(蒙语:吾图撒合里),每征讨,必命之卜。太宗即位,命为主管汉人文书之必阇赤,汉称中书令,事无巨细,皆先白之。定君臣礼仪;反对以汉地为牧场之议,立燕京等十路征收课税使,建立赋税制度;请军民分治,州县长吏治民事,万户府理军政,课税所管钱谷。太宗五年入汴时,请废“攻城不降,矢石一发即屠城”之制。九年,定以经义、词赋、策论取士之制。乃马真后称制时,渐失信任,抑郁而死。卒谥文正。有《湛然居士集》等。 耶律楚材的作品>>

猜您喜欢

河中游西园四首

耶律楚材

金鼓銮舆出陇秦,驱驰八骏又西巡。jīn gǔ luán yú chū lǒng qín,qū chí bā jùn yòu xī xún。
千年际会风云异,一代规模宇宙新。qiān nián jì huì fēng yún yì,yī dài guī mó yǔ zhòu xīn。
西域兵来擒伪主,东山诏下起幽人。xī yù bīng lái qín wěi zhǔ,dōng shān zhào xià qǐ yōu rén。
股肱元首明良世,高拱垂衣寿万春。gǔ gōng yuán shǒu míng liáng shì,gāo gǒng chuí yī shòu wàn chūn。

河中春游有感五首

耶律楚材

西胡搆室未全终,又见颓垣绕故墉。xī hú gòu shì wèi quán zhōng,yòu jiàn tuí yuán rào gù yōng。
绿苑连延花万树,碧堤回曲水千重。lǜ yuàn lián yán huā wàn shù,bì dī huí qū shuǐ qiān zhòng。
不图舌鼓谈非马,甘分躬耕学卧龙。bù tú shé gǔ tán fēi mǎ,gān fēn gōng gēng xué wò lóng。
粝食粗衣聊自足,登高舒啸乐吾慵。lì shí cū yī liáo zì zú,dēng gāo shū xiào lè wú yōng。

河中春游有感五首

耶律楚材

异域河中春欲终,园林深密锁颓墉。yì yù hé zhōng chūn yù zhōng,yuán lín shēn mì suǒ tuí yōng。
东山雨过空青叠,西苑花残乱翠重。dōng shān yǔ guò kōng qīng dié,xī yuàn huā cán luàn cuì zhòng。
杷榄碧枝初着子,葡萄绿架已缠龙。pá lǎn bì zhī chū zhe zi,pú táo lǜ jià yǐ chán lóng。
等闲春晚芳菲歇,叶底翩翩困蝶慵。děng xián chūn wǎn fāng fēi xiē,yè dǐ piān piān kùn dié yōng。

河中春游有感五首

耶律楚材

坎止流行以待终,幽人射隼上高墉。kǎn zhǐ liú xíng yǐ dài zhōng,yōu rén shè sǔn shàng gāo yōng。
穷通世路元多事,艰险机关有几重。qióng tōng shì lù yuán duō shì,jiān xiǎn jī guān yǒu jǐ zhòng。
百尺苍枝藏病鹤,三冬蛰窟闭潜龙。bǎi chǐ cāng zhī cáng bìng hè,sān dōng zhé kū bì qián lóng。
琴书便结忘言友,治圃耘蔬自养慵。qín shū biàn jié wàng yán yǒu,zhì pǔ yún shū zì yǎng yōng。

河中春游有感五首

耶律楚材

西域渠魁运已终,天兵所指破金墉。xī yù qú kuí yùn yǐ zhōng,tiān bīng suǒ zhǐ pò jīn yōng。
崇朝驲骑驰千里,一夜捷书奏九重。chóng cháo rì qí chí qiān lǐ,yī yè jié shū zòu jiǔ zhòng。
鞭策不须施犬马,庙堂良算足夔龙。biān cè bù xū shī quǎn mǎ,miào táng liáng suàn zú kuí lóng。
北窗高卧薰风里,尽任他人笑我慵。běi chuāng gāo wò xūn fēng lǐ,jǐn rèn tā rén xiào wǒ yōng。

河中春游有感五首

耶律楚材

重玄叩击数年终,大道难窥万仞墉。zhòng xuán kòu jī shù nián zhōng,dà dào nán kuī wàn rèn yōng。
旧信不来青鸟远,故山犹忆白云重。jiù xìn bù lái qīng niǎo yuǎn,gù shān yóu yì bái yún zhòng。
自知勋业输雏凤,且学心神似老龙。zì zhī xūn yè shū chú fèng,qiě xué xīn shén shì lǎo lóng。
忙里偷闲谁似我,兵戈横荡得疏慵。máng lǐ tōu xián shuí shì wǒ,bīng gē héng dàng dé shū yōng。

过闾居河四首

耶律楚材

河冰春尽水无声,靠岸钩鱼羡击冰。hé bīng chūn jǐn shuǐ wú shēng,kào àn gōu yú xiàn jī bīng。
乍远南州如梦蝶,暂游北海若飞鹏。zhà yuǎn nán zhōu rú mèng dié,zàn yóu běi hǎi ruò fēi péng。
隋堤柳絮风何处,越岭梅花信莫凭。suí dī liǔ xù fēng hé chù,yuè lǐng méi huā xìn mò píng。
试暂停鞭望西北,迎风羸马不堪乘。shì zàn tíng biān wàng xī běi,yíng fēng léi mǎ bù kān chéng。

过闾居河四首

耶律楚材

北方寒凛古来称,亲见阴山冻鼠冰。běi fāng hán lǐn gǔ lái chēng,qīn jiàn yīn shān dòng shǔ bīng。
战斗檐楹翻铁马,穷通棋势变金鹏。zhàn dòu yán yíng fān tiě mǎ,qióng tōng qí shì biàn jīn péng。
五车经史都无用,一鹗书章谁可凭。wǔ chē jīng shǐ dōu wú yòng,yī è shū zhāng shuí kě píng。
安得冲天畅予志,云舆六驭信风乘。ān dé chōng tiān chàng yǔ zhì,yún yú liù yù xìn fēng chéng。

过闾居河四首

耶律楚材

一圣龙飞德足称,其亡凛凛涉春冰。yī shèng lóng fēi dé zú chēng,qí wáng lǐn lǐn shè chūn bīng。
千山风烈来从虎,万里云垂看举鹏。qiān shān fēng liè lái cóng hǔ,wàn lǐ yún chuí kàn jǔ péng。
尧舜徽猷无阙失,良平妙算足依凭。yáo shùn huī yóu wú quē shī,liáng píng miào suàn zú yī píng。
华夷混一非多日,浮海长桴未可乘。huá yí hùn yī fēi duō rì,fú hǎi zhǎng fú wèi kě chéng。

过闾居河四首

耶律楚材

自愧声名无可称,贤愚混世炭和冰。zì kuì shēng míng wú kě chēng,xián yú hùn shì tàn hé bīng。
窃盐仓鼠初成蝠,喷浪溟鲲未化鹏。qiè yán cāng shǔ chū chéng fú,pēn làng míng kūn wèi huà péng。
卖剑学耕食粗遣,买山归老价难凭。mài jiàn xué gēng shí cū qiǎn,mǎi shān guī lǎo jià nán píng。
秋江月满西风软,何日扁舟独自乘。qiū jiāng yuè mǎn xī fēng ruǎn,hé rì biǎn zhōu dú zì chéng。

过沁园

耶律楚材

昔年曾赏沁园春,今日重来迹已陈。xī nián céng shǎng qìn yuán chūn,jīn rì zhòng lái jì yǐ chén。
水外无心修竹古,雪中含恨瘦梅新。shuǐ wài wú xīn xiū zhú gǔ,xuě zhōng hán hèn shòu méi xīn。
垣颓月榭经兵火,草没诗碑覆劫尘。yuán tuí yuè xiè jīng bīng huǒ,cǎo méi shī bēi fù jié chén。
羞对覃怀昔时月,多情依旧照行人。xiū duì tán huái xī shí yuè,duō qíng yī jiù zhào xíng rén。

感事四首

耶律楚材

富贵荣华若聚沤,浮生浑似水东流。fù guì róng huá ruò jù ōu,fú shēng hún shì shuǐ dōng liú。
仁人短命嗟颜氏,君子怀疾叹伯牛。rén rén duǎn mìng jiē yán shì,jūn zi huái jí tàn bó niú。
未得鸣珂游帝阙,何能骑鹤上扬州。wèi dé míng kē yóu dì quē,hé néng qí hè shàng yáng zhōu。
几时摆脱闲缰锁,笑傲烟霞永自由。jǐ shí bǎi tuō xián jiāng suǒ,xiào ào yān xiá yǒng zì yóu。

感事四首

耶律楚材

当年元拟得封侯,一误儒冠入士流。dāng nián yuán nǐ dé fēng hóu,yī wù rú guān rù shì liú。
赫赫凤鸾捐腐鼠,区区蛮触战蜗牛。hè hè fèng luán juān fǔ shǔ,qū qū mán chù zhàn wō niú。
未能离欲超三界,必用麾旄混九州。wèi néng lí yù chāo sān jiè,bì yòng huī máo hùn jiǔ zhōu。
致主泽民元素志,陈书自荐我无由。zhì zhǔ zé mín yuán sù zhì,chén shū zì jiàn wǒ wú yóu。

感事四首

耶律楚材

得不欣欣失不忧,依然不改旧风流。dé bù xīn xīn shī bù yōu,yī rán bù gǎi jiù fēng liú。
深藏凤璧无投鼠,好蓄龙泉候买牛。shēn cáng fèng bì wú tóu shǔ,hǎo xù lóng quán hòu mǎi niú。
山寺幽居思少室,梅花归梦绕扬州。shān sì yōu jū sī shǎo shì,méi huā guī mèng rào yáng zhōu。
萱堂温凊十年阙,负米供亲愧仲由。xuān táng wēn qìng shí nián quē,fù mǐ gōng qīn kuì zhòng yóu。

感事四首

耶律楚材

人不知予我不尤,濯缨何必拣清流。rén bù zhī yǔ wǒ bù yóu,zhuó yīng hé bì jiǎn qīng liú。
良材未试聊耽酒,利器深藏俟割牛。liáng cái wèi shì liáo dān jiǔ,lì qì shēn cáng qí gē niú。
旧政欲传新令尹,新朝不识旧荆州。jiù zhèng yù chuán xīn lìng yǐn,xīn cháo bù shí jiù jīng zhōu。
眉山云迈归商路,痛恪新诗寄子由。méi shān yún mài guī shāng lù,tòng kè xīn shī jì zi yóu。