古诗词

云汉远寄新诗四十韵因和而谢之

耶律楚材

兑爻符太一,天相忝文昌。duì yáo fú tài yī,tiān xiāng tiǎn wén chāng。
泛海难追蠡,封留欲学良。fàn hǎi nán zhuī lí,fēng liú yù xué liáng。
秽形伴珠玉,朽木厕松樟。huì xíng bàn zhū yù,xiǔ mù cè sōng zhāng。
直节心虽赤,衰年鬓已苍。zhí jié xīn suī chì,shuāi nián bìn yǐ cāng。
伴食居相府,无德报君王。bàn shí jū xiāng fǔ,wú dé bào jūn wáng。
草甲濡春雨,葵心倾太阳。cǎo jiǎ rú chūn yǔ,kuí xīn qīng tài yáng。
大权归禁阙,成算出岩廊。dà quán guī jìn quē,chéng suàn chū yán láng。
自北王师发,平南上策长。zì běi wáng shī fā,píng nán shàng cè zhǎng。
皇朝将革命,亡国自颓纲。huáng cháo jiāng gé mìng,wáng guó zì tuí gāng。
汉水偏师渡,长河一苇航。hàn shuǐ piān shī dù,zhǎng hé yī wěi háng。
股肱无敢惰,元首载歌康。gǔ gōng wú gǎn duò,yuán shǒu zài gē kāng。
号令传诸域,英雄守四方。hào lìng chuán zhū yù,yīng xióng shǒu sì fāng。
大勋虽已集,遗命未尝忘。dà xūn suī yǐ jí,yí mìng wèi cháng wàng。
万国来驰币,诸侯敬奉璋。wàn guó lái chí bì,zhū hóu jìng fèng zhāng。
兆民涵舜德,百郡仰天光。zhào mín hán shùn dé,bǎi jùn yǎng tiān guāng。
大有威如吉,重乾体自强。dà yǒu wēi rú jí,zhòng qián tǐ zì qiáng。
硕贤起编户,良将出戎行。shuò xián qǐ biān hù,liáng jiāng chū róng xíng。
太庙陈笾豆,明堂服冕裳。tài miào chén biān dòu,míng táng fú miǎn shang。
宋朝微寖灭,皇嫡久成戕。sòng cháo wēi jìn miè,huáng dí jiǔ chéng qiāng。
政乱人思变,君愚自底亡。zhèng luàn rén sī biàn,jūn yú zì dǐ wáng。
右师潜入剑,元子直临襄。yòu shī qián rù jiàn,yuán zi zhí lín xiāng。
杀气侵南斗,长庚壮玉堂。shā qì qīn nán dòu,zhǎng gēng zhuàng yù táng。
弓犹藏宝玉,剑未识干将。gōng yóu cáng bǎo yù,jiàn wèi shí gàn jiāng。
皇业超千古,天威耸八荒。huáng yè chāo qiān gǔ,tiān wēi sǒng bā huāng。
元戎施虎略,勇士展鹰扬。yuán róng shī hǔ lüè,yǒng shì zhǎn yīng yáng。
武继元封迹,文联贞观芳。wǔ jì yuán fēng jì,wén lián zhēn guān fāng。
宫庭敢谏鼓,帷幄上书囊。gōng tíng gǎn jiàn gǔ,wéi wò shàng shū náng。
伫待卿云见,行观丹凤翔。zhù dài qīng yún jiàn,xíng guān dān fèng xiáng。
武文能迭用,威德足相当。wǔ wén néng dié yòng,wēi dé zú xiāng dāng。
多士思登用,遗贤肯退藏。duō shì sī dēng yòng,yí xián kěn tuì cáng。
诗书搜鸟篆,功业抑龙骧。shī shū sōu niǎo zhuàn,gōng yè yì lóng xiāng。
国用恒无缺,民财苦不伤。guó yòng héng wú quē,mín cái kǔ bù shāng。
八音歌颂雅,百戏屏优倡。bā yīn gē sòng yǎ,bǎi xì píng yōu chàng。
圣泽传朝露,明刑肃暮霜。shèng zé chuán cháo lù,míng xíng sù mù shuāng。
永垂尘劫祚,一混九州疆。yǒng chuí chén jié zuò,yī hùn jiǔ zhōu jiāng。
重任司钧石,微才匪栋梁。zhòng rèn sī jūn shí,wēi cái fěi dòng liáng。
思归心似醉,感愧泪如滂。sī guī xīn shì zuì,gǎn kuì lèi rú pāng。
严子终辞汉,黄公合隐商。yán zi zhōng cí hàn,huáng gōng hé yǐn shāng。
穷通真有数,忧乐实难量。qióng tōng zhēn yǒu shù,yōu lè shí nán liàng。
虽受千钟禄,何如归故乡。suī shòu qiān zhōng lù,hé rú guī gù xiāng。
乙未闰月上旬日,玉泉书。yǐ wèi rùn yuè shàng xún rì,yù quán shū。
耶律楚材

耶律楚材

金元间义州弘政人,字晋卿,号湛然居士。契丹族。耶律履子。博极群书,旁通天文、地理、律历、术数及释老、医卜之说。金末辟为左右司员外郎。元太祖定燕,召见,处之左右。呼为长髯人(蒙语:吾图撒合里),每征讨,必命之卜。太宗即位,命为主管汉人文书之必阇赤,汉称中书令,事无巨细,皆先白之。定君臣礼仪;反对以汉地为牧场之议,立燕京等十路征收课税使,建立赋税制度;请军民分治,州县长吏治民事,万户府理军政,课税所管钱谷。太宗五年入汴时,请废“攻城不降,矢石一发即屠城”之制。九年,定以经义、词赋、策论取士之制。乃马真后称制时,渐失信任,抑郁而死。卒谥文正。有《湛然居士集》等。 耶律楚材的作品>>

猜您喜欢

过东胜用先君文献公韵二首

耶律楚材

荒城萧洒枕长河,古字碑文半灭磨。huāng chéng xiāo sǎ zhěn zhǎng hé,gǔ zì bēi wén bàn miè mó。
青冢路遥人去少,黑山寒重雁来多。qīng zhǒng lù yáo rén qù shǎo,hēi shān hán zhòng yàn lái duō。
正愁晓雪冰生砚,不忿西风叶坠柯。zhèng chóu xiǎo xuě bīng shēng yàn,bù fèn xī fēng yè zhuì kē。
偶忆先君旧游处,潸然不奈此情何。ǒu yì xiān jūn jiù yóu chù,shān rán bù nài cǐ qíng hé。

过东胜用先君文献公韵二首

耶律楚材

依然千里旧山河,事改时移随变磨。yī rán qiān lǐ jiù shān hé,shì gǎi shí yí suí biàn mó。
巢许家风乌可少,萧曹勋业未为多。cháo xǔ jiā fēng wū kě shǎo,xiāo cáo xūn yè wèi wèi duō。
可伤陵变须耕海,不待棋终已烂柯。kě shāng líng biàn xū gēng hǎi,bù dài qí zhōng yǐ làn kē。
翻手荣枯成底事,不如归去入无何。fān shǒu róng kū chéng dǐ shì,bù rú guī qù rù wú hé。

再用韵以美抟霄之德

耶律楚材

去岁云川始见君,澄澄胸次净无尘。qù suì yún chuān shǐ jiàn jūn,chéng chéng xiōng cì jìng wú chén。
山南第一圭璋士,冀北无双柱石臣。shān nán dì yī guī zhāng shì,jì běi wú shuāng zhù shí chén。
万里云松斜谷外,千竿水竹渭河滨。wàn lǐ yún sōng xié gǔ wài,qiān gān shuǐ zhú wèi hé bīn。
他年归隐重相访,无影林间别有春。tā nián guī yǐn zhòng xiāng fǎng,wú yǐng lín jiān bié yǒu chūn。

再用韵自叹行藏

耶律楚材

箕裘家世忝先君,惭愧飘萧两鬓尘。jī qiú jiā shì tiǎn xiān jūn,cán kuì piāo xiāo liǎng bìn chén。
自古山河归圣主,从今廊庙弃愚臣。zì gǔ shān hé guī shèng zhǔ,cóng jīn láng miào qì yú chén。
常思卧隐云乡外,肯效行吟泽国滨。cháng sī wò yǐn yún xiāng wài,kěn xiào xíng yín zé guó bīn。
驿使不来人已老,江南谁寄一枝春。yì shǐ bù lái rén yǐ lǎo,jiāng nán shuí jì yī zhī chūn。

过青冢次贾

耶律楚材

当年遗恨叹昭君,玉貌冰肤染塞尘。dāng nián yí hèn tàn zhāo jūn,yù mào bīng fū rǎn sāi chén。
边塞未安嫔侮虏,朝廷何事拜功臣。biān sāi wèi ān pín wǔ lǔ,cháo tíng hé shì bài gōng chén。
朝云雁唳天山外,残日猿悲黑水滨。cháo yún yàn lì tiān shān wài,cán rì yuán bēi hēi shuǐ bīn。
十里东风青冢道,落花犹似汉宫春。shí lǐ dōng fēng qīng zhǒng dào,luò huā yóu shì hàn gōng chūn。

过青冢次贾

耶律楚材

延寿丹青本诳君,和亲犹未敛胡尘。yán shòu dān qīng běn kuáng jūn,hé qīn yóu wèi liǎn hú chén。
穹庐自恨嫔戎主,泉壤相逢愧汉臣。qióng lú zì hèn pín róng zhǔ,quán rǎng xiāng féng kuì hàn chén。
玉骨已消青冢底,香魂犹绕黑河滨。yù gǔ yǐ xiāo qīng zhǒng dǐ,xiāng hún yóu rào hēi hé bīn。
愁云暗锁天山路,野草闲花也怨春。chóu yún àn suǒ tiān shān lù,yě cǎo xián huā yě yuàn chūn。

再用韵感古

耶律楚材

宣尼名教本尊君,贼子干常犯跸尘。xuān ní míng jiào běn zūn jūn,zéi zi gàn cháng fàn bì chén。
鹿失嬴秦无令主,鼎分炎汉有能臣。lù shī yíng qín wú lìng zhǔ,dǐng fēn yán hàn yǒu néng chén。
宋朝南渡尤天水,辽室东倾罪海滨。sòng cháo nán dù yóu tiān shuǐ,liáo shì dōng qīng zuì hǎi bīn。
回首兴亡都莫问,不如沉醉瓮头春。huí shǒu xīng wáng dōu mò wèn,bù rú chén zuì wèng tóu chūn。

再用韵唱玄

耶律楚材

重玄不惜说知君,又恐重添眼里尘。zhòng xuán bù xī shuō zhī jūn,yòu kǒng zhòng tiān yǎn lǐ chén。
临济喝中分主客,洞山言下辨君臣。lín jì hē zhōng fēn zhǔ kè,dòng shān yán xià biàn jūn chén。
持铃普化摇空里,垂钓华亭没水滨。chí líng pǔ huà yáo kōng lǐ,chuí diào huá tíng méi shuǐ bīn。
勘破遮般闲伎俩,铁林花发劫前春。kān pò zhē bān xián jì liǎ,tiě lín huā fā jié qián chūn。

过云川和刘正叔韵

耶律楚材

西域风尘汗漫游,十年辜负旧渔舟。xī yù fēng chén hàn màn yóu,shí nián gū fù jiù yú zhōu。
曾观八阵云奔速,亲见三川席卷收。céng guān bā zhèn yún bēn sù,qīn jiàn sān chuān xí juǎn shōu。
烟锁居延苏子恨,云埋青冢汉家羞。yān suǒ jū yán sū zi hèn,yún mái qīng zhǒng hàn jiā xiū。
深思篱下西风醉,谁羡班超万里侯。shēn sī lí xià xī fēng zuì,shuí xiàn bān chāo wàn lǐ hóu。

过云中和张伯坚韵

耶律楚材

一扫氐羌破吐浑,群雄悉入北朝吞。yī sǎo dī qiāng pò tǔ hún,qún xióng xī rù běi cháo tūn。
自怜西域十年客,谁识东丹八叶孙。zì lián xī yù shí nián kè,shuí shí dōng dān bā yè sūn。
射虎将军皆建节,飞龙天子未更元。shè hǔ jiāng jūn jiē jiàn jié,fēi lóng tiān zi wèi gèng yuán。
我惭才略非良器,封禅书成不敢言。wǒ cán cái lüè fēi liáng qì,fēng chán shū chéng bù gǎn yán。

过云中和张仲先韵

耶律楚材

致泽君民本不难,言轻无用愧偷安。zhì zé jūn mín běn bù nán,yán qīng wú yòng kuì tōu ān。
十年潦倒功何在,三径荒凉盟已寒。shí nián lǎo dào gōng hé zài,sān jìng huāng liáng méng yǐ hán。
岩下藏名思傅说,林间谈道谒丰干。yán xià cáng míng sī fù shuō,lín jiān tán dào yè fēng gàn。
挂冠神武当归去,自有夔龙辅可汗。guà guān shén wǔ dāng guī qù,zì yǒu kuí lóng fǔ kě hàn。

过云中和王正夫韵

耶律楚材

白雪阳春寡和音,谁人解听没弦琴。bái xuě yáng chūn guǎ hé yīn,shuí rén jiě tīng méi xián qín。
诗书事业真堪笑,刀笔功名未可钦。shī shū shì yè zhēn kān xiào,dāo bǐ gōng míng wèi kě qīn。
不信西天三步远,焉知东海一杯深。bù xìn xī tiān sān bù yuǎn,yān zhī dōng hǎi yī bēi shēn。
元来佛法无多子,何必嵩山谒少林。yuán lái fú fǎ wú duō zi,hé bì sōng shān yè shǎo lín。

过白登和李振之韵

耶律楚材

十年沦落困边城,今日龙钟返帝京。shí nián lún luò kùn biān chéng,jīn rì lóng zhōng fǎn dì jīng。
运拙不须求富贵,时危何处取功名。yùn zhuō bù xū qiú fù guì,shí wēi hé chù qǔ gōng míng。
腾骧谁识孙阳骥,俊逸深思支遁鹰。téng xiāng shuí shí sūn yáng jì,jùn yì shēn sī zhī dùn yīng。
客里逢君赠佳句,知音相见眼偏明。kè lǐ féng jūn zèng jiā jù,zhī yīn xiāng jiàn yǎn piān míng。

过天城和靳泽民韵

耶律楚材

西征扈从过龙庭,误得东州浪播名。xī zhēng hù cóng guò lóng tíng,wù dé dōng zhōu làng bō míng。
琴阮因缘真有味,诗书事业拙谋生。qín ruǎn yīn yuán zhēn yǒu wèi,shī shū shì yè zhuō móu shēng。
咄嗟兴废悲三叹,倏忽荣枯梦一惊。duō jiē xīng fèi bēi sān tàn,shū hū róng kū mèng yī jīng。
何日解官归旧隐,满园松菊小庵清。hé rì jiě guān guī jiù yǐn,mǎn yuán sōng jú xiǎo ān qīng。

过武川赠仆散令人

耶律楚材

班姬流落到而今,闻道翻身入道林。bān jī liú luò dào ér jīn,wén dào fān shēn rù dào lín。
歌扇舞裙忘旧业,药炉经卷半新吟。gē shàn wǔ qún wàng jiù yè,yào lú jīng juǎn bàn xīn yín。
闲眠白昼三杯醉,静对青松一曲琴。xián mián bái zhòu sān bēi zuì,jìng duì qīng sōng yī qū qín。
更看他年栖隐处,蓬山楼阁五云深。gèng kàn tā nián qī yǐn chù,péng shān lóu gé wǔ yún shēn。