古诗词

湛若水

二子涉长江二章

湛若水

二子采芙蓉,因得直通理。èr zi cǎi fú róng,yīn dé zhí tōng lǐ。
刊落支蔓烦,于以观太始。kān luò zhī màn fán,yú yǐ guān tài shǐ。
尝闻十丈花,孤光映天地。cháng wén shí zhàng huā,gū guāng yìng tiān dì。
何以映天地,如船之藕是。hé yǐ yìng tiān dì,rú chuán zhī ǒu shì。
欲窥本来相,来照玉井水。yù kuī běn lái xiāng,lái zhào yù jǐng shuǐ。

江东登舟中流阻风易以小艇乃能抵岸

湛若水

晓出江东门,遥望江浦埏。xiǎo chū jiāng dōng mén,yáo wàng jiāng pǔ shān。
风波咫尺耳,而况万里船。fēng bō zhǐ chǐ ěr,ér kuàng wàn lǐ chuán。
船大难为用,舴艋吾周旋。chuán dà nán wèi yòng,zé měng wú zhōu xuán。
尝闻一苇杭,传说济巨川。cháng wén yī wěi háng,chuán shuō jì jù chuān。
留滞荒洲外,嗟哉行路难。liú zhì huāng zhōu wài,jiē zāi xíng lù nán。

谒定山先生祠

湛若水

巍巍定山孤,高士不入俗。wēi wēi dìng shān gū,gāo shì bù rù sú。
涔涔定山云,作雨不盈谷。cén cén dìng shān yún,zuò yǔ bù yíng gǔ。
伊人久云亡,山水留芳躅。yī rén jiǔ yún wáng,shān shuǐ liú fāng zhú。
我涂出新江,瞻望宛在目。wǒ tú chū xīn jiāng,zhān wàng wǎn zài mù。
涉江采蘋芷,陈词奠衷曲。shè jiāng cǎi píng zhǐ,chén cí diàn zhōng qū。
蘋芷亦非馨,惟馨在明德。píng zhǐ yì fēi xīn,wéi xīn zài míng dé。

过滁州感旧作奉胡时振崔来凤二太仆田叔禾太守兼示二孟生

湛若水

遵涂出滁阳,望望琅琊山。zūn tú chū chú yáng,wàng wàng láng yá shān。
昔日阳明子,相期共跻攀。xī rì yáng míng zi,xiāng qī gòng jī pān。
寂寞卧山房,共话儒释言。jì mò wò shān fáng,gòng huà rú shì yán。
何期廿载下,复此同诸贤。hé qī niàn zài xià,fù cǐ tóng zhū xián。
俯怀丰乐地,壮心与盘桓。fǔ huái fēng lè dì,zhuàng xīn yǔ pán huán。
冥搜醉翁处,窥潭有龙蟠。míng sōu zuì wēng chù,kuī tán yǒu lóng pán。
醉翁醉亦得,蟠龙不可干。zuì wēng zuì yì dé,pán lóng bù kě gàn。

观玻璃泉

湛若水

吾爱玻璃泉,泉与心同渊。wú ài bō lí quán,quán yǔ xīn tóng yuān。
不待酌饮之,心源已涓涓。bù dài zhuó yǐn zhī,xīn yuán yǐ juān juān。
涓流作大海,坏土成高山。juān liú zuò dà hǎi,huài tǔ chéng gāo shān。
山高乃有灵,水深蛟龙蟠。shān gāo nǎi yǒu líng,shuǐ shēn jiāo lóng pán。

泗州夙赴基运山祭告道中

湛若水

鸡鸣夙严驾,戴月冒秋霜。jī míng sù yán jià,dài yuè mào qiū shuāng。
皇命事三陵,于焉肃祼将。huáng mìng shì sān líng,yú yān sù guàn jiāng。
踧踖履神地,草莱愁践伤。cù jí lǚ shén dì,cǎo lái chóu jiàn shāng。
生意谅无极,勿使我心慌。shēng yì liàng wú jí,wù shǐ wǒ xīn huāng。

泗州学讲后作示诸生

湛若水

圣途久芜秽,吾衰复谁治。shèng tú jiǔ wú huì,wú shuāi fù shuí zhì。
人乃天地心,三才为纲维。rén nǎi tiān dì xīn,sān cái wèi gāng wéi。
如何餍糠粕,人人醉如泥。rú hé yàn kāng pò,rén rén zuì rú ní。
安得独醒者,哺糟啜其醨。ān dé dú xǐng zhě,bǔ zāo chuài qí lí。
豁然见天地,见南北东西。huō rán jiàn tiān dì,jiàn nán běi dōng xī。
见心有六经,见心能百为。jiàn xīn yǒu liù jīng,jiàn xīn néng bǎi wèi。
见心本广大,见心本精微。jiàn xīn běn guǎng dà,jiàn xīn běn jīng wēi。
见心本高明,见心无倚陂。jiàn xīn běn gāo míng,jiàn xīn wú yǐ bēi。
人心即宇宙,人心即两仪。rén xīn jí yǔ zhòu,rén xīn jí liǎng yí。
两仪与宇宙,吾能握其机。liǎng yí yǔ yǔ zhòu,wú néng wò qí jī。
问机是何为,欲语逼归期。wèn jī shì hé wèi,yù yǔ bī guī qī。
诸生试自思,反求自得之。zhū shēng shì zì sī,fǎn qiú zì dé zhī。

宿瑞岩道院

湛若水

悬榻第一山,况在最高峰。xuán tà dì yī shān,kuàng zài zuì gāo fēng。
淮流转地轴,高木摇天风。huái liú zhuǎn dì zhóu,gāo mù yáo tiān fēng。
云卧秋气肃,冥栖晓露浓。yún wò qiū qì sù,míng qī xiǎo lù nóng。
洒落群物表,如身在虚空。sǎ luò qún wù biǎo,rú shēn zài xū kōng。
虚空复何有,扰扰将奚从。xū kōng fù hé yǒu,rǎo rǎo jiāng xī cóng。
鸟欣暂止木,久在樊笼中。niǎo xīn zàn zhǐ mù,jiǔ zài fán lóng zhōng。

登泗城北楼

湛若水

登上城北楼,遥遥望三陵。dēng shàng chéng běi lóu,yáo yáo wàng sān líng。
王气何郁葱,千载藏威灵。wáng qì hé yù cōng,qiān zài cáng wēi líng。
城面盱眙山,淮泗来绕城。chéng miàn xū yí shān,huái sì lái rào chéng。
低回思沐邑,依稀怀镐京。dī huí sī mù yì,yī xī huái gǎo jīng。
河流泌洋洋,玄鸟兹降精。hé liú mì yáng yáng,xuán niǎo zī jiàng jīng。
卜年讵有极,祈天岂无徵。bo nián jù yǒu jí,qí tiān qǐ wú zhēng。

初宿甘泉山书院楼中

湛若水

晓下甘泉山,暮宿山下院。xiǎo xià gān quán shān,mù sù shān xià yuàn。
诸贤翕然臻,杏树坛边苑。zhū xián xī rán zhēn,xìng shù tán biān yuàn。
超然得予情,楼高原底平。chāo rán dé yǔ qíng,lóu gāo yuán dǐ píng。
平原似广大,高楼似高明。píng yuán shì guǎng dà,gāo lóu shì gāo míng。
诸贤欲见焉,且须凭楼轩。zhū xián yù jiàn yān,qiě xū píng lóu xuān。
各自得自心,吾亦欲无言。gè zì dé zì xīn,wú yì yù wú yán。

九日同诸贤登高甘泉山

湛若水

名节寻名山,四美兼二难。míng jié xún míng shān,sì měi jiān èr nán。
不知循去步,已历翠微间。bù zhī xún qù bù,yǐ lì cuì wēi jiān。
独立在物表,高视乎尘寰。dú lì zài wù biǎo,gāo shì hū chén huán。
斯人苦长勤,时去未知还。sī rén kǔ zhǎng qín,shí qù wèi zhī hái。
高歌发长啸,连山起雾烟。gāo gē fā zhǎng xiào,lián shān qǐ wù yān。

九日同诸贤登高甘泉山

湛若水

泉山一方高,其高能几何。quán shān yī fāng gāo,qí gāo néng jǐ hé。
不能千尺耳,罗浮之丘阿。bù néng qiān chǐ ěr,luó fú zhī qiū ā。
罗浮自海岸,万丈突巍峨。luó fú zì hǎi àn,wàn zhàng tū wēi é。
以顶等高卑,未知孰为多。yǐ dǐng děng gāo bēi,wèi zhī shú wèi duō。
此山系望远,地位累坡陀。cǐ shān xì wàng yuǎn,dì wèi lèi pō tuó。
此山可远望,紫气腾冲和。cǐ shān kě yuǎn wàng,zǐ qì téng chōng hé。
望之已可爱,而况来登歌。wàng zhī yǐ kě ài,ér kuàng lái dēng gē。
即事既已高,万丈如吾何。jí shì jì yǐ gāo,wàn zhàng rú wú hé。

芝南篇赠徐子

湛若水

上上甘泉山,邂逅逢使君。shàng shàng gān quán shān,xiè hòu féng shǐ jūn。
邀与酌甘泉,意气香袭人。yāo yǔ zhuó gān quán,yì qì xiāng xí rén。
云生浙水深,家住芝山南。yún shēng zhè shuǐ shēn,jiā zhù zhī shān nán。
君子秉明德,馨香发幽岑。jūn zi bǐng míng dé,xīn xiāng fā yōu cén。
幽岑以韬光,明德在离方。yōu cén yǐ tāo guāng,míng dé zài lí fāng。
氤氲塞宇宙,烨熠何皇皇。yīn yūn sāi yǔ zhòu,yè yì hé huáng huáng。
一年昔三秀,五百昌期缪。yī nián xī sān xiù,wǔ bǎi chāng qī móu。
阔哉何寥寥,绝无而仅有。kuò zāi hé liáo liáo,jué wú ér jǐn yǒu。
灵根入厚地,孤光映穹昊。líng gēn rù hòu dì,gū guāng yìng qióng hào。
藏心美灵根,疾徐应心手。cáng xīn měi líng gēn,jí xú yīng xīn shǒu。
心手皆自然,忘助一无作。xīn shǒu jiē zì rán,wàng zhù yī wú zuò。
问何为灵根,此根何处讨。wèn hé wèi líng gēn,cǐ gēn hé chù tǎo。

九月十一日将从瓜洲渡江游焦山阻风

湛若水

涉江访焦山,焦山在目前。shè jiāng fǎng jiāo shān,jiāo shān zài mù qián。
风伯有何意,而使不济焉。fēng bó yǒu hé yì,ér shǐ bù jì yān。
不济命乎而,遗予不尽思。bù jì mìng hū ér,yí yǔ bù jǐn sī。
如彼隐德者,缄藏极神机。rú bǐ yǐn dé zhě,jiān cáng jí shén jī。
草木与崖石,处处皆吾益。cǎo mù yǔ yá shí,chù chù jiē wú yì。
草以观我生,石以砺予力。cǎo yǐ guān wǒ shēng,shí yǐ lì yǔ lì。

访焦山焦公隐居处

湛若水

吾闻焦先生,避地来隐沦。wú wén jiāo xiān shēng,bì dì lái yǐn lún。
不受天子召,变名匿其身。bù shòu tiān zi zhào,biàn míng nì qí shēn。
当时如弃灰,后世如席珍。dāng shí rú qì huī,hòu shì rú xí zhēn。
固此一人耳,美恶异等伦。gù cǐ yī rén ěr,měi è yì děng lún。
遗祠依古刹,寂寞江海滨。yí cí yī gǔ shā,jì mò jiāng hǎi bīn。
因思乘桴叟,夐绝真天人。yīn sī chéng fú sǒu,xiòng jué zhēn tiān rén。
安得从之游,究竟所未闻。ān dé cóng zhī yóu,jiū jìng suǒ wèi wén。

雨登茅山上宫遂宿道院二首

湛若水

云塞前无路,徐行乃有通。yún sāi qián wú lù,xú xíng nǎi yǒu tōng。
不知转忽间,脚踏最高峰。bù zhī zhuǎn hū jiān,jiǎo tà zuì gāo fēng。
我衣湿寒云,我袖飘天风。wǒ yī shī hán yún,wǒ xiù piāo tiān fēng。
三茅皆失色,万象归玄同。sān máo jiē shī sè,wàn xiàng guī xuán tóng。
玄同夫何如,吾以观无穷。xuán tóng fū hé rú,wú yǐ guān wú qióng。

雨登茅山上宫遂宿道院二首

湛若水

望山山可怜,到山已忘山。wàng shān shān kě lián,dào shān yǐ wàng shān。
问我到山意,此意亦忘言。wèn wǒ dào shān yì,cǐ yì yì wàng yán。
忘言是忘我,安知山为大。wàng yán shì wàng wǒ,ān zhī shān wèi dà。
山上不属山,空中一鸟过。shān shàng bù shǔ shān,kōng zhōng yī niǎo guò。

赠少司寇潘石泉年兄先生赴召入京

湛若水

甘泉于石泉,本性同气味。gān quán yú shí quán,běn xìng tóng qì wèi。
合是清者流,异派为兄弟。hé shì qīng zhě liú,yì pài wèi xiōng dì。
石泉别甘泉,白日飞黄去。shí quán bié gān quán,bái rì fēi huáng qù。
手持三尺法,五色云生处。shǒu chí sān chǐ fǎ,wǔ sè yún shēng chù。
愿酌石下清,为世洗冤滞。yuàn zhuó shí xià qīng,wèi shì xǐ yuān zhì。
非但洗冤滞,洗彼眼中翳。fēi dàn xǐ yuān zhì,xǐ bǐ yǎn zhōng yì。

经宪俞子奏最上京诗以送之

湛若水

秋江秋水清,秋空秋月明。qiū jiāng qiū shuǐ qīng,qiū kōng qiū yuè míng。
肃肃霜台客,水月随之行。sù sù shuāng tái kè,shuǐ yuè suí zhī xíng。
明月照子襟,清江濯子缨。míng yuè zhào zi jīn,qīng jiāng zhuó zi yīng。
况值清明时,皇路无险倾。kuàng zhí qīng míng shí,huáng lù wú xiǎn qīng。
清心以明德,劳谦有终吉。qīng xīn yǐ míng dé,láo qiān yǒu zhōng jí。
佝偻走循墙,家庭有遗则。gōu lóu zǒu xún qiáng,jiā tíng yǒu yí zé。
于己无胜心,于物无德色。yú jǐ wú shèng xīn,yú wù wú dé sè。
何以上功最,谦者德之益。hé yǐ shàng gōng zuì,qiān zhě dé zhī yì。

赠王廷评俨考绩之京

湛若水

往年竹园席,之子亦观光。wǎng nián zhú yuán xí,zhī zi yì guān guāng。
时违事已远,伟器但昂藏。shí wéi shì yǐ yuǎn,wěi qì dàn áng cáng。
落笔中书召,中军棘寺郎。luò bǐ zhōng shū zhào,zhōng jūn jí sì láng。
上最上天去,彩云朝玉皇。shàng zuì shàng tiān qù,cǎi yún cháo yù huáng。