古诗词

黄毓祺

咏史三十一首

黄毓祺

夷齐叩马后,登山歌采薇。yí qí kòu mǎ hòu,dēng shān gē cǎi wēi。
自是非圣人,万世将瑕疵。zì shì fēi shèng rén,wàn shì jiāng xiá cī。
至仁伐不仁,辨若素与缁。zhì rén fá bù rén,biàn ruò sù yǔ zī。
猥云暴易暴,毋乃成狂痴。wěi yún bào yì bào,wú nǎi chéng kuáng chī。
特立独行士,不显人是非。tè lì dú xíng shì,bù xiǎn rén shì fēi。
昌黎善颂哉,通解有进斯。chāng lí shàn sòng zāi,tōng jiě yǒu jìn sī。
前此慕通达,茅靡波相随。qián cǐ mù tōng dá,máo mí bō xiāng suí。
知义可换生,繇饿为之师。zhī yì kě huàn shēng,yáo è wèi zhī shī。
饿死且不惧,焉所事委蛇。è sǐ qiě bù jù,yān suǒ shì wěi shé。
立教千万年,天地恒扶持。lì jiào qiān wàn nián,tiān dì héng fú chí。
愚意尤有进,功早在尔时。yú yì yóu yǒu jìn,gōng zǎo zài ěr shí。
泰誓迄武成,白旄惟一麾。tài shì qì wǔ chéng,bái máo wéi yī huī。
大诰等八篇,民顽畴可医。dà gào děng bā piān,mín wán chóu kě yī。
取殷若兹易,安殷难若兹。qǔ yīn ruò zī yì,ān yīn nán ruò zī。
苏氏不云乎,先泽沦民肌。sū shì bù yún hū,xiān zé lún mín jī。
当其在膏火,归周速如驰。dāng qí zài gāo huǒ,guī zhōu sù rú chí。
人自膏火出,故主能无思。rén zì gāo huǒ chū,gù zhǔ néng wú sī。
愚谓不尽然,忠孝缘秉彝。yú wèi bù jǐn rán,zhōng xiào yuán bǐng yí。
自闻首阳风,怒发身奋飞。zì wén shǒu yáng fēng,nù fā shēn fèn fēi。
我独非人哉,甘让夷与齐。wǒ dú fēi rén zāi,gān ràng yí yǔ qí。
宁为殷义士,周以雠民题。níng wèi yīn yì shì,zhōu yǐ chóu mín tí。
勿为周友民,受殷逋臣嗤。wù wèi zhōu yǒu mín,shòu yīn bū chén chī。
反覆不可常,告戒徒烦辞。fǎn fù bù kě cháng,gào jiè tú fán cí。
并兴国五十,匪直奄淮夷。bìng xīng guó wǔ shí,fěi zhí yǎn huái yí。
如是历三纪,世变风稍移。rú shì lì sān jì,shì biàn fēng shāo yí。
几几四十年,代谢如弈棋。jǐ jǐ sì shí nián,dài xiè rú yì qí。
少壮咸老死,之死盖靡携。shǎo zhuàng xián lǎo sǐ,zhī sǐ gài mí xié。
岂非义所激,沁入人心脾。qǐ fēi yì suǒ jī,qìn rù rén xīn pí。
即如燕破竹,七十城有崎。jí rú yàn pò zhú,qī shí chéng yǒu qí。
王烛匹夫节,自刭安所希。wáng zhú pǐ fū jié,zì jǐng ān suǒ xī。
人知既倒澜,犹可砥柱支。rén zhī jì dào lán,yóu kě dǐ zhù zhī。
遂供安平君,反掌恢复资。suì gōng ān píng jūn,fǎn zhǎng huī fù zī。
又如秦祖龙,鲸吞有馀威。yòu rú qín zǔ lóng,jīng tūn yǒu yú wēi。
张良匹夫勇,尝试博浪椎。zhāng liáng pǐ fū yǒng,cháng shì bó làng chuí。
人知臂可奋,拨动逐鹿机。rén zhī bì kě fèn,bō dòng zhú lù jī。
胜广斩木起,揭竿遂为旗。shèng guǎng zhǎn mù qǐ,jiē gān suì wèi qí。
乃信绝世事,元自无他奇。nǎi xìn jué shì shì,yuán zì wú tā qí。
人心所同然,惟我先得之。rén xīn suǒ tóng rán,wéi wǒ xiān dé zhī。
吁嗟两饿夫,光与日月垂。xū jiē liǎng è fū,guāng yǔ rì yuè chuí。

咏史三十一首

黄毓祺

吾尝读无衣,为雪西戎耻。wú cháng dú wú yī,wèi xuě xī róng chǐ。
秦仲为大夫,诗人乃赋此。qín zhòng wèi dà fū,shī rén nǎi fù cǐ。
猃狁胡为者,内侵逼京邸。xiǎn yǔn hú wèi zhě,nèi qīn bī jīng dǐ。
薄伐惟尹吉,爰以六月美。báo fá wéi yǐn jí,yuán yǐ liù yuè měi。
蠢尔蛮荆族,犯顺扰南纪。chǔn ěr mán jīng zú,fàn shùn rǎo nán jì。
方叔出将兵,于是有采芑。fāng shū chū jiāng bīng,yú shì yǒu cǎi qǐ。
奉命征淮夷,辟疆南海抵。fèng mìng zhēng huái yí,pì jiāng nán hǎi dǐ。
诗人作江汉,实惟召公以。shī rén zuò jiāng hàn,shí wéi zhào gōng yǐ。
吾于公本末,流连不知几。wú yú gōng běn mò,liú lián bù zhī jǐ。
厉王出居彘。lì wáng chū jū zhì。
宣居襁褓里。xuān jū qiǎng bǎo lǐ。
十有四年间,共和天下理。shí yǒu sì nián jiān,gòng hé tiān xià lǐ。
如器未坠地,攲侧视所倚。rú qì wèi zhuì dì,qī cè shì suǒ yǐ。
出手从容正,既正徐徐起。chū shǒu cóng róng zhèng,jì zhèng xú xú qǐ。
呜呼旦奭后,庶几追负扆。wū hū dàn shì hòu,shù jǐ zhuī fù yǐ。
尝闻立孤事,成难死易耳。cháng wén lì gū shì,chéng nán sǐ yì ěr。
程勉为其难,公孙瞑目死。chéng miǎn wèi qí nán,gōng sūn míng mù sǐ。
他孩代赵孤,义声犹磊磊。tā hái dài zhào gū,yì shēng yóu lěi lěi。
何况匿公家,己子代太子。hé kuàng nì gōng jiā,jǐ zi dài tài zi。
千秋婴杵心,盖自召公始。qiān qiū yīng chǔ xīn,gài zì zhào gōng shǐ。
乳养史皇孙,狱门闭不启。rǔ yǎng shǐ huáng sūn,yù mén bì bù qǐ。
丙吉贤矣哉,去公尚千里。bǐng jí xián yǐ zāi,qù gōng shàng qiān lǐ。

咏史三十一首

黄毓祺

楚子杀伍奢,尚顾谓员曰:“能死与能报,尔我各努力”。chǔ zi shā wǔ shē,shàng gù wèi yuán yuē néng sǐ yǔ néng bào,ěr wǒ gè nǔ lì。
借吴伐楚人,三战鄢郢入。jiè wú fá chǔ rén,sān zhàn yān yǐng rù。
辄鞭平王尸,父兄耻一雪。zhé biān píng wáng shī,fù xiōng chǐ yī xuě。
当其将出奔,与友包胥别。dāng qí jiāng chū bēn,yǔ yǒu bāo xū bié。
一曰必覆楚,一曰复楚必。yī yuē bì fù chǔ,yī yuē fù chǔ bì。
包胥乞秦师,夜依庭墙泣。bāo xū qǐ qín shī,yè yī tíng qiáng qì。
饮食不入口,如是者七日。yǐn shí bù rù kǒu,rú shì zhě qī rì。
秦为赋无衣,昭王获反国。qín wèi fù wú yī,zhāo wáng huò fǎn guó。
方员窘江上,吹箫道乞食。fāng yuán jiǒng jiāng shàng,chuī xiāo dào qǐ shí。
隐忍就功名,岂非丈夫特。yǐn rěn jiù gōng míng,qǐ fēi zhàng fū tè。
对面峰九疑,人心难可测。duì miàn fēng jiǔ yí,rén xīn nán kě cè。
悠悠杯酒间,卖友忽如掷。yōu yōu bēi jiǔ jiān,mài yǒu hū rú zhì。
我必覆楚语,出口随见执。wǒ bì fù chǔ yǔ,chū kǒu suí jiàn zhí。
偶感包胥事,令人三叹息。ǒu gǎn bāo xū shì,lìng rén sān tàn xī。

咏史三十一首

黄毓祺

于越得岁星,伐之是逆天。yú yuè dé suì xīng,fá zhī shì nì tiān。
吴其为沼乎,不及四十年。wú qí wèi zhǎo hū,bù jí sì shí nián。
亦缘人事尽,天道乃好还。yì yuán rén shì jǐn,tiān dào nǎi hǎo hái。
夫妻请臣妾,饲马良亦艰。fū qī qǐng chén qiè,sì mǎ liáng yì jiān。
迄乎石室归,坐则仰胆悬。qì hū shí shì guī,zuò zé yǎng dǎn xuán。
每食必尝胆,折节当世贤。měi shí bì cháng dǎn,zhé jié dāng shì xián。
躬耕夫人织,早朝仍宴眠。gōng gēng fū rén zhī,zǎo cháo réng yàn mián。
赈贫吊死丧,劳苦士卒先。zhèn pín diào sǐ sàng,láo kǔ shì zú xiān。
令发坐沾襟,偃卧涕泗涟。lìng fā zuò zhān jīn,yǎn wò tì sì lián。
细及采葛女,行歌愤所宣。xì jí cǎi gé nǚ,xíng gē fèn suǒ xuān。
吴人既以败,栖息姑苏山。wú rén jì yǐ bài,qī xī gū sū shān。
孤臣自知罪,仰冀君王怜。gū chén zì zhī zuì,yǎng jì jūn wáng lián。
亦欲如会稽,行成赦前愆。yì yù rú huì jī,xíng chéng shè qián qiān。
天以越赐吴,不取祸败延。tiān yǐ yuè cì wú,bù qǔ huò bài yán。
今以吴赐越,越其敢舍旃。jīn yǐ wú cì yuè,yuè qí gǎn shě zhān。
夫差乃自杀,蒙面归重泉。fū chà nǎi zì shā,méng miàn guī zhòng quán。
越兵北渡淮,致贡天王前。yuè bīng běi dù huái,zhì gòng tiān wáng qián。
赐胙命为伯,号令如风湍。cì zuò mìng wèi bó,hào lìng rú fēng tuān。
攻秦秦引咎,畴敢逆我颜。gōng qín qín yǐn jiù,chóu gǎn nì wǒ yán。
诸侯毕称贺,横行江淮间。zhū hóu bì chēng hè,héng xíng jiāng huái jiān。
伯业追桓文,禹祀若再鲜。bó yè zhuī huán wén,yǔ sì ruò zài xiān。
惜者猜功臣,乌喙鲜保全。xī zhě cāi gōng chén,wū huì xiān bǎo quán。
安乐转予弃,恐惧曾周旋。ān lè zhuǎn yǔ qì,kǒng jù céng zhōu xuán。
功成名遂矣,身退道固然。gōng chéng míng suì yǐ,shēn tuì dào gù rán。
不见属镂赐,鸱夷抑何冤。bù jiàn shǔ lòu cì,chī yí yì hé yuān。
大患在肘腋,早已相弃捐。dà huàn zài zhǒu yè,zǎo yǐ xiāng qì juān。

咏史三十一首

黄毓祺

公子爱敬客,居恒相劳苦。gōng zi ài jìng kè,jū héng xiāng láo kǔ。
三千蹑珠履,金罍歌且舞。sān qiān niè zhū lǚ,jīn léi gē qiě wǔ。
一朝事势异,掉臂不胜数。yī cháo shì shì yì,diào bì bù shèng shù。
孤白秦藏中,函关夜艰阻。gū bái qín cáng zhōng,hán guān yè jiān zǔ。
鸡鸣迄狗盗,风期一何古。jī míng qì gǒu dào,fēng qī yī hé gǔ。
不然孟尝君,血溅咸阳土。bù rán mèng cháng jūn,xuè jiàn xián yáng tǔ。

咏史三十一首

黄毓祺

壅蔽可畏哉,赵高其明效。yōng bì kě wèi zāi,zhào gāo qí míng xiào。
道路咸以目,讳言关东盗。dào lù xián yǐ mù,huì yán guān dōng dào。
秦楚军相持,胜负犹未料。qín chǔ jūn xiāng chí,shèng fù yóu wèi liào。
扫国待大将,无端加谴诮。sǎo guó dài dà jiāng,wú duān jiā qiǎn qiào。
奏事司马门,三日不得报。zòu shì sī mǎ mén,sān rì bù dé bào。
致盟洹水上,长史作前导。zhì méng huán shuǐ shàng,zhǎng shǐ zuò qián dǎo。
哀哉秦二世,烟雾霾七窍。āi zāi qín èr shì,yān wù mái qī qiào。
杀高易反掌,子婴亦敏妙。shā gāo yì fǎn zhǎng,zi yīng yì mǐn miào。
至此可奈何,临风寄怀抱。zhì cǐ kě nài hé,lín fēng jì huái bào。

咏史三十一首

黄毓祺

子房盖世才,侥幸于一击。zi fáng gài shì cái,jiǎo xìng yú yī jī。
去死不容发,老人所深惜。qù sǐ bù róng fā,lǎo rén suǒ shēn xī。
卒遇草野间,命供仆妾役。zú yù cǎo yě jiān,mìng gōng pū qiè yì。
意固不在书,教之以忍力。yì gù bù zài shū,jiào zhī yǐ rěn lì。
能忍不能忍,刘项所繇别。néng rěn bù néng rěn,liú xiàng suǒ yáo bié。
子瞻留侯论,千秋具眼只。zi zhān liú hóu lùn,qiān qiū jù yǎn zhǐ。
淮阴钓城下,阿母心独恻。huái yīn diào chéng xià,ā mǔ xīn dú cè。
吾岂望报乎,而进王孙食。wú qǐ wàng bào hū,ér jìn wáng sūn shí。
所以开广之,一言已破的。suǒ yǐ kāi guǎng zhī,yī yán yǐ pò de。
登坛将百万,攻取战必克。dēng tán jiāng bǎi wàn,gōng qǔ zhàn bì kè。
不用蒯通计,岂党陈豨逆。bù yòng kuǎi tōng jì,qǐ dǎng chén xī nì。
单辞受奇冤,非尽汉负德。dān cí shòu qí yuān,fēi jǐn hàn fù dé。
破齐请假王,固陵期复失。pò qí qǐng jiǎ wáng,gù líng qī fù shī。
乘时取分地,望报抑何急。chéng shí qǔ fēn dì,wàng bào yì hé jí。
孺子诚可教,王孙毋乃拙。rú zi chéng kě jiào,wáng sūn wú nǎi zhuō。
至死卒不悟,漂母有成说。zhì sǐ zú bù wù,piāo mǔ yǒu chéng shuō。
向令得其意,何至族为赤。xiàng lìng dé qí yì,hé zhì zú wèi chì。
鲍鱼既云返,能蟠尚无翼。bào yú jì yún fǎn,néng pán shàng wú yì。
天故幻异人,玉成两人杰。tiān gù huàn yì rén,yù chéng liǎng rén jié。
授书与致餐,其为教也一。shòu shū yǔ zhì cān,qí wèi jiào yě yī。
世传圯上老,谷城片黄石。shì chuán yí shàng lǎo,gǔ chéng piàn huáng shí。
然则漂妇人,安知非鬼物。rán zé piāo fù rén,ān zhī fēi guǐ wù。
苏武大窖中,拘幽恒渴饥。sū wǔ dà jiào zhōng,jū yōu héng kě jī。
啮雪吞毡毛,羝乳乃得归。niè xuě tūn zhān máo,dī rǔ nǎi dé guī。
卧起持汉节,节旄日以稀。wò qǐ chí hàn jié,jié máo rì yǐ xī。
单于命李陵,置酒往说之。dān yú mìng lǐ líng,zhì jiǔ wǎng shuō zhī。
人生如朝露,何以自苦为。rén shēng rú cháo lù,hé yǐ zì kǔ wèi。
卫律罪通天,固然何足疑。wèi lǜ zuì tōng tiān,gù rán hé zú yí。
陵也有广风,不死非脂韦。líng yě yǒu guǎng fēng,bù sǐ fēi zhī wéi。
庶几柯之盟,得当报主知。shù jǐ kē zhī méng,dé dāng bào zhǔ zhī。
乃亦为此言,涕下徒沾衣。nǎi yì wèi cǐ yán,tì xià tú zhān yī。
此言吾最恨,往往令人迷。cǐ yán wú zuì hèn,wǎng wǎng lìng rén mí。
朝露既云短,为欢曾几时。cháo lù jì yún duǎn,wèi huān céng jǐ shí。
千秋万岁名,君子宜三思。qiān qiū wàn suì míng,jūn zi yí sān sī。
不见典属国,垂光等虹霓。bù jiàn diǎn shǔ guó,chuí guāng děng hóng ní。
生面开麒麟,飘萧双鬓丝。shēng miàn kāi qí lín,piāo xiāo shuāng bìn sī。

咏史三十一首

黄毓祺

梅福弃妻子,吴市变姓名。méi fú qì qī zi,wú shì biàn xìng míng。
逢萌客辽海,冠挂东都门。féng méng kè liáo hǎi,guān guà dōng dōu mén。
偃卧不出户,蒋诩暨郭钦。yǎn wò bù chū hù,jiǎng xǔ jì guō qīn。
薛方慕巢由,笑却安车迎。xuē fāng mù cháo yóu,xiào què ān chē yíng。
陈咸用汉腊,不忍污先人。chén xián yòng hàn là,bù rěn wū xiān rén。
或远或近间,要归洁其身。huò yuǎn huò jìn jiān,yào guī jié qí shēn。
自惭年老矣,无以报汉恩。zì cán nián lǎo yǐ,wú yǐ bào hàn ēn。
谊岂事二姓,印绶徒纷纷。yì qǐ shì èr xìng,yìn shòu tú fēn fēn。
杜口十日馀,龚胜真死臣。dù kǒu shí rì yú,gōng shèng zhēn sǐ chén。
嗟彼莽大夫,何颜对忠魂。jiē bǐ mǎng dà fū,hé yán duì zhōng hún。
附莽亦非一,吾尤恨刘歆。fù mǎng yì fēi yī,wú yóu hèn liú xīn。
其父最先见,国祚移近亲。qí fù zuì xiān jiàn,guó zuò yí jìn qīn。
歆也官国师,进封曰嘉新。xīn yě guān guó shī,jìn fēng yuē jiā xīn。
何以陈尚书,三子皆同心。hé yǐ chén shàng shū,sān zi jiē tóng xīn。

咏史三十一首

黄毓祺

世祖爱儒术,迥出高皇先。shì zǔ ài rú shù,jiǒng chū gāo huáng xiān。
草草札数行,感激令人传。cǎo cǎo zhá shù xíng,gǎn jī lìng rén chuán。
毋与穷寇争,赤眉吾自鞭。wú yǔ qióng kòu zhēng,chì méi wú zì biān。
饱逸待饥劳,非敢诸将烦。bǎo yì dài jī láo,fēi gǎn zhū jiāng fán。
始虽垂翅归,终则奋翼前。shǐ suī chuí chì guī,zhōng zé fèn yì qián。
东隅照偶失,收效桑榆颠。dōng yú zhào ǒu shī,shōu xiào sāng yú diān。
尔我君与臣,如人父子间。ěr wǒ jūn yǔ chén,rú rén fù zi jiān。
何嫌复何疑,而有惧意焉。hé xián fù hé yí,ér yǒu jù yì yān。
豆粥燕蒌亭,麦饭滹沱干。dòu zhōu yàn lóu tíng,mài fàn hū tuó gàn。
厚意久不报,迄今铭肺肝。hòu yì jiǔ bù bào,qì jīn míng fèi gān。
得陇复望蜀,人苦知足难。dé lǒng fù wàng shǔ,rén kǔ zhī zú nán。
每一发兵符,头须为皓然。měi yī fā bīng fú,tóu xū wèi hào rán。
司马习步骑,水战非所娴。sī mǎ xí bù qí,shuǐ zhàn fēi suǒ xián。
一繇征南公,重我荆门权。yī yáo zhēng nán gōng,zhòng wǒ jīng mén quán。
将军今老矣,乃犹枕戈眠。jiāng jūn jīn lǎo yǐ,nǎi yóu zhěn gē mián。
中夜谁爬搔,背痒绝可怜。zhōng yè shuí pá sāo,bèi yǎng jué kě lián。
笔与舌互用,真意浮其端。bǐ yǔ shé hù yòng,zhēn yì fú qí duān。
词令妙天下,文彩如龙鸾。cí lìng miào tiān xià,wén cǎi rú lóng luán。

咏史三十一首

黄毓祺

愚闻民所思,是则天所与。yú wén mín suǒ sī,shì zé tiān suǒ yǔ。
若乃民所怨,岂非天所去。ruò nǎi mín suǒ yuàn,qǐ fēi tiān suǒ qù。
思汉非一日,讴吟遍寰宇。sī hàn fēi yī rì,ōu yín biàn huán yǔ。
从民上合天,大事斯可举。cóng mín shàng hé tiān,dà shì sī kě jǔ。
王常真忠臣,金石等心膂。wáng cháng zhēn zhōng chén,jīn shí děng xīn lǚ。
何哉申屠刚,亦能作此语。hé zāi shēn tú gāng,yì néng zuò cǐ yǔ。
人畔天所失,人归天所与。rén pàn tiān suǒ shī,rén guī tiān suǒ yǔ。
汉帝殆天福,难可人力诩。hàn dì dài tiān fú,nán kě rén lì xǔ。
将军愧布衣,然诺怀首鼠。jiāng jūn kuì bù yī,rán nuò huái shǒu shǔ。
幺麽井底蛙,虚交亦奚取。yāo mó jǐng dǐ wā,xū jiāo yì xī qǔ。
跃马终黄土,曷繇固吾圉。yuè mǎ zhōng huáng tǔ,hé yáo gù wú yǔ。
群雄方斗野,假号纷云雨。qún xióng fāng dòu yě,jiǎ hào fēn yún yǔ。
咸称卯金氏,人心盖如缕。xián chēng mǎo jīn shì,rén xīn gài rú lǚ。
流离愿一金,终焉死贫窭。liú lí yuàn yī jīn,zhōng yān sǐ pín jù。
矧乃神明祚,可得而妄处。shěn nǎi shén míng zuò,kě dé ér wàng chù。
润镬膏斧锧,逆节尸撑拄。rùn huò gāo fǔ zhì,nì jié shī chēng zhǔ。
丈夫昧废兴,匹夫不犹愈。zhàng fū mèi fèi xīng,pǐ fū bù yóu yù。
卓然王命论,胸中具机杼。zhuó rán wáng mìng lùn,xiōng zhōng jù jī zhù。
仍劝安丰侯,上书俯且偻。réng quàn ān fēng hóu,shàng shū fǔ qiě lóu。
臣融虽无识,去就颇循矩。chén róng suī wú shí,qù jiù pǒ xún jǔ。
肯事奸伪人,背我真旧主。kěn shì jiān wěi rén,bèi wǒ zhēn jiù zhǔ。
投足分轻重,相厚岂筐筥。tóu zú fēn qīng zhòng,xiāng hòu qǐ kuāng jǔ。
譬诸左右手,形骸化吾汝。pì zhū zuǒ yòu shǒu,xíng hái huà wú rǔ。
攀龙附凤皇,倏忽生毛羽。pān lóng fù fèng huáng,shū hū shēng máo yǔ。
下视隗嚣宫,秋风动禾黍。xià shì kuí xiāo gōng,qiū fēng dòng hé shǔ。

咏史三十一首

黄毓祺

大木势将颠,一绳非所维。dà mù shì jiāng diān,yī shéng fēi suǒ wéi。
何不以此言,进于下榻时。hé bù yǐ cǐ yán,jìn yú xià tà shí。
观象察人事,天废不可支。guān xiàng chá rén shì,tiān fèi bù kě zhī。
盍于同舟际,以此言进之。hé yú tóng zhōu jì,yǐ cǐ yán jìn zhī。
愚独谓不然,出处各有宜。yú dú wèi bù rán,chū chù gè yǒu yí。
惟其有仲举,疆御咸低眉。wéi qí yǒu zhòng jǔ,jiāng yù xián dī méi。
是以徐孺子,洁清获自怡。shì yǐ xú rú zi,jié qīng huò zì yí。
饥不可得食,寒不可得衣。jī bù kě dé shí,hán bù kě dé yī。
惟其有元礼,破柱风裁持。wéi qí yǒu yuán lǐ,pò zhù fēng cái chí。
是以郭林宗,获遂贞隐姿。shì yǐ guō lín zōng,huò suì zhēn yǐn zī。
天子不得臣,诸侯不得师。tiān zi bù dé chén,zhū hóu bù dé shī。
且天生我材,治乱须转移。qiě tiān shēng wǒ cái,zhì luàn xū zhuǎn yí。
维以维其颠,不颠维曷为。wéi yǐ wéi qí diān,bù diān wéi hé wèi。
支以支其废,不废支焉施。zhī yǐ zhī qí fèi,bù fèi zhī yān shī。
坐视颠废者,果哉良足嗤。zuò shì diān fèi zhě,guǒ zāi liáng zú chī。
有道不与易,圣训深长思。yǒu dào bù yǔ yì,shèng xùn shēn zhǎng sī。

咏史三十一首

黄毓祺

张俭亡命时,投止靡不容。zhāng jiǎn wáng mìng shí,tóu zhǐ mí bù róng。
或捐城委爵,或破族殒躬。huò juān chéng wěi jué,huò pò zú yǔn gōng。
一人祸万家,见讥冶家佣。yī rén huò wàn jiā,jiàn jī yě jiā yōng。
孽诚自己作,保纳能无功。niè chéng zì jǐ zuò,bǎo nà néng wú gōng。
鲁国有孔母,实生褒与融。lǔ guó yǒu kǒng mǔ,shí shēng bāo yǔ róng。
一门争赴死,岂非烈士风。yī mén zhēng fù sǐ,qǐ fēi liè shì fēng。
融实知其情,融实匿其踪。róng shí zhī qí qíng,róng shí nì qí zōng。
阿母实未闻,阿兄实未逢。ā mǔ shí wèi wén,ā xiōng shí wèi féng。
融死且不恨,慷慨披心胸。róng sǐ qiě bù hèn,kāng kǎi pī xīn xiōng。
世态如浮云,突兀多奇峰。shì tài rú fú yún,tū wù duō qí fēng。
白衣幻苍狗,轻薄粉难穷。bái yī huàn cāng gǒu,qīng báo fěn nán qióng。
富贵蚁附膻,贫贱鸟在笼。fù guì yǐ fù shān,pín jiàn niǎo zài lóng。
矧彼罹患难,历乱飘孤蓬。shěn bǐ lí huàn nán,lì luàn piāo gū péng。
谁肯相救援,投身汤火中。shuí kěn xiāng jiù yuán,tóu shēn tāng huǒ zhōng。
融也卓荦姿,一见怜老翁。róng yě zhuó luò zī,yī jiàn lián lǎo wēng。
严气与正性,遂为海内宗。yán qì yǔ zhèng xìng,suì wèi hǎi nèi zōng。
视操鬼蜮如,诛操狐兔同。shì cāo guǐ yù rú,zhū cāo hú tù tóng。
当其年十六,早露头角雄。dāng qí nián shí liù,zǎo lù tóu jiǎo xióng。
何怪苏眉山,惊叹人中龙。hé guài sū méi shān,jīng tàn rén zhōng lóng。

咏史三十一首

黄毓祺

操初得彧从,即比诸子房。cāo chū dé yù cóng,jí bǐ zhū zi fáng。
彧劝操取兖,亦比诸高光。yù quàn cāo qǔ yǎn,yì bǐ zhū gāo guāng。
既为操也臣,岂为汉也亡。jì wèi cāo yě chén,qǐ wèi hàn yě wáng。
其仁先管仲,司马准的伤。qí rén xiān guǎn zhòng,sī mǎ zhǔn de shāng。
其道似伯夷,大苏稚且狂。qí dào shì bó yí,dà sū zhì qiě kuáng。
牧之不云乎,教盗以穴墙。mù zhī bù yún hū,jiào dào yǐ xué qiáng。
发匮不同挈,乃欲居于良。fā kuì bù tóng qiè,nǎi yù jū yú liáng。
或云彧自杀,志亦良可伤。huò yún yù zì shā,zhì yì liáng kě shāng。
方彧留寿春,抱疾仍彷徨。fāng yù liú shòu chūn,bào jí réng páng huáng。
操也馈之食,发视但空筐。cāo yě kuì zhī shí,fā shì dàn kōng kuāng。
正如周亚夫,赐肉景帝傍。zhèng rú zhōu yà fū,cì ròu jǐng dì bàng。
大胔不置箸,杀机盖已彰。dà zì bù zhì zhù,shā jī gài yǐ zhāng。
然则操杀彧,世论徒蜩螗。rán zé cāo shā yù,shì lùn tú tiáo táng。

咏史三十一首

黄毓祺

悌为儿童时,受知丞相素。tì wèi ér tóng shí,shòu zhī chéng xiāng sù。
常恐不得死,仰负名贤顾。cháng kǒng bù dé sǐ,yǎng fù míng xián gù。
乃知名下士,关系非细故。nǎi zhī míng xià shì,guān xì fēi xì gù。
几幸出其门,愿言步亦步。jǐ xìng chū qí mén,yuàn yán bù yì bù。
盛名不自爱,渝节而攺度。shèng míng bù zì ài,yú jié ér yǐ dù。
举世遂靡然,岂非为所误。jǔ shì suì mí rán,qǐ fēi wèi suǒ wù。

咏史三十一首

黄毓祺

孙拯下狱吏,拷掠极百千。sūn zhěng xià yù lì,kǎo lüè jí bǎi qiān。
两踝皆骨见,终讼机云冤。liǎng huái jiē gǔ jiàn,zhōng sòng jī yún yuān。
君何不爱身,拯也叹仰天。jūn hé bù ài shēn,zhěng yě tàn yǎng tiān。
陆君世奇才,吾蒙知爱偏。lù jūn shì qí cái,wú méng zhī ài piān。
义不忍相负,一死分固然。yì bù rěn xiāng fù,yī sǐ fēn gù rán。
卒以三族殉,无救于平原。zú yǐ sān zú xùn,wú jiù yú píng yuán。
古今事势殊,所全有大焉。gǔ jīn shì shì shū,suǒ quán yǒu dà yān。
要之烈士心,千载常相关。yào zhī liè shì xīn,qiān zài cháng xiāng guān。

咏史三十一首

黄毓祺

珍重侍中血,溅衣勿浣也。zhēn zhòng shì zhōng xuè,jiàn yī wù huàn yě。
孝惠且知之,何况进此者。xiào huì qiě zhī zhī,hé kuàng jìn cǐ zhě。
今人多泰准,七尺肯轻舍。jīn rén duō tài zhǔn,qī chǐ kěn qīng shě。
安危难可期,所恃有佳马。ān wēi nán kě qī,suǒ shì yǒu jiā mǎ。

咏史三十一首

黄毓祺

邓艾下巴蜀,汉使跪奉玺。dèng ài xià bā shǔ,hàn shǐ guì fèng xǐ。
王浚入石头,吴行舆榇礼。wáng jùn rù shí tóu,wú xíng yú chèn lǐ。
晋怀迫胡骑,不获浮雒水。jìn huái pò hú qí,bù huò fú luò shuǐ。
步出华林园,追执如犬豕。bù chū huá lín yuán,zhuī zhí rú quǎn shǐ。
乐此不思蜀,蜀技徒靡靡。lè cǐ bù sī shǔ,shǔ jì tú mí mí。
先人坟墓在,西悲讵能已。xiān rén fén mù zài,xī bēi jù néng yǐ。
语何似却正,诚有如尊旨。yǔ hé shì què zhèng,chéng yǒu rú zūn zhǐ。
南方待陛下,设座亦复尔。nán fāng dài bì xià,shè zuò yì fù ěr。
凿目剥面皮,此事何等理。záo mù bō miàn pí,cǐ shì hé děng lǐ。
臣有弑其君,则加此刑耳。chén yǒu shì qí jūn,zé jiā cǐ xíng ěr。
骨肉何自残,大汉运将启。gǔ ròu hé zì cán,dà hàn yùn jiāng qǐ。
故递相驱除,殆为天所使。gù dì xiāng qū chú,dài wèi tiān suǒ shǐ。
一则令充愧,一则令聪喜。yī zé lìng chōng kuì,yī zé lìng cōng xǐ。
一令昭绝倒,无情乃至此。yī lìng zhāo jué dào,wú qíng nǎi zhì cǐ。
安乐如冻蝇,痴呆故莫比。ān lè rú dòng yíng,chī dāi gù mò bǐ。
归命颇倔强,利口如虿尾。guī mìng pǒ jué qiáng,lì kǒu rú chài wěi。
悲哉平阿公,岂曰词令美。bēi zāi píng ā gōng,qǐ yuē cí lìng měi。
摇尾空乞怜,不救青衣耻。yáo wěi kōng qǐ lián,bù jiù qīng yī chǐ。
总之亡国君,无一而可矣。zǒng zhī wáng guó jūn,wú yī ér kě yǐ。
堂堂烈丈夫,敬为社稷死。táng táng liè zhàng fū,jìng wèi shè jì sǐ。

咏史三十一首

黄毓祺

晋室胡然东,起于镇建业。jìn shì hú rán dōng,qǐ yú zhèn jiàn yè。
露次躬甲胄,遍移四方檄。lù cì gōng jiǎ zhòu,biàn yí sì fāng xí。
稽留斩督运,北征期刻日。jī liú zhǎn dū yùn,běi zhēng qī kè rì。
推心司马导,每事必咨决。tuī xīn sī mǎ dǎo,měi shì bì zī jué。
江河既云异,神州宜戮力。jiāng hé jì yún yì,shén zhōu yí lù lì。
何至作楚囚,言之殊激烈。hé zhì zuò chǔ qiú,yán zhī shū jī liè。
究竟君臣间,复雠不甚切。jiū jìng jūn chén jiān,fù chóu bù shén qiè。
初无大机用,小小自树立。chū wú dà jī yòng,xiǎo xiǎo zì shù lì。
接士则以谦,足用则以啬。jiē shì zé yǐ qiān,zú yòng zé yǐ sè。
政事以清净,主谋技粗毕。zhèng shì yǐ qīng jìng,zhǔ móu jì cū bì。
尔时有心人,吾敬祖生逖。ěr shí yǒu xīn rén,wú jìng zǔ shēng tì。
纠合谱骁健,言于安东曰。jiū hé pǔ xiāo jiàn,yán yú ān dōng yuē。
戎胡毒中土,遗民苦残贼。róng hú dú zhōng tǔ,yí mín kǔ cán zéi。
人皆思自奋,命将出师急。rén jiē sī zì fèn,mìng jiāng chū shī jí。
诚使如逖者,部署相统率。chéng shǐ rú tì zhě,bù shǔ xiāng tǒng lǜ。
望风争响应,岂患无豪杰。wàng fēng zhēng xiǎng yīng,qǐ huàn wú háo jié。
渡江抵中流,慷慨歌击楫。dù jiāng dǐ zhōng liú,kāng kǎi gē jī jí。
誓必清中原,不信如皦日。shì bì qīng zhōng yuán,bù xìn rú jiǎo rì。
先是两主簿,司州同寝息。xiān shì liǎng zhǔ bù,sī zhōu tóng qǐn xī。
此声非恶声,起舞自中夕。cǐ shēng fēi è shēng,qǐ wǔ zì zhōng xī。
良马轻著鞭,果先刘越石。liáng mǎ qīng zhù biān,guǒ xiān liú yuè shí。
尝闻伐猃狁,诗人美尹吉。cháng wén fá xiǎn yǔn,shī rén měi yǐn jí。
所以能成功,张仲在君侧。suǒ yǐ néng chéng gōng,zhāng zhòng zài jūn cè。
然则士雅军,岂非茂宏责。rán zé shì yǎ jūn,qǐ fēi mào hóng zé。
当其初遣时,应请聊塞白。dāng qí chū qiǎn shí,yīng qǐng liáo sāi bái。
簿具千人廪,布止三千疋。bù jù qiān rén lǐn,bù zhǐ sān qiān pǐ。
起冶自铸兵,铠仗曾不给。qǐ yě zì zhù bīng,kǎi zhàng céng bù gěi。
迄夫驻雍邱,甘苦共士卒。qì fū zhù yōng qiū,gān kǔ gòng shì zú。
约已务施予,新附勤抚纳。yuē yǐ wù shī yǔ,xīn fù qín fǔ nà。
经略河以南,荡焉剪荆棘。jīng lüè hé yǐ nán,dàng yān jiǎn jīng jí。
练兵仍积谷,指顾取河北。liàn bīng réng jī gǔ,zhǐ gù qǔ hé běi。
国将有内难,王刘方搆隙。guó jiāng yǒu nèi nán,wáng liú fāng gòu xì。
大功知不遂,怏怏抱病殁。dà gōng zhī bù suì,yàng yàng bào bìng mò。
江左遽偏安,不思进咫尺。jiāng zuǒ jù piān ān,bù sī jìn zhǐ chǐ。
谁料王丞相,衰飒至此极。shuí liào wáng chéng xiāng,shuāi sà zhì cǐ jí。
其心爱一隅,用之恐并失。qí xīn ài yī yú,yòng zhī kǒng bìng shī。
幽冥逢镇西,可能无愧色。yōu míng féng zhèn xī,kě néng wú kuì sè。
即今寰海沸,龙蛇正杂遝。jí jīn huán hǎi fèi,lóng shé zhèng zá tà。
咿喔邻鸡鸣,时贤酣枕席。yī ō lín jī míng,shí xián hān zhěn xí。
我此一瓣香,敬为豫州爇。wǒ cǐ yī bàn xiāng,jìng wèi yù zhōu ruò。

咏史三十一首

黄毓祺

谁最平峻功,共推陶士行。shuí zuì píng jùn gōng,gòng tuī táo shì xíng。
砥柱咸和闲,敛膝无攲倾。dǐ zhù xián hé xián,liǎn xī wú qī qīng。
朝暮运百甓,习劳惜分阴。cháo mù yùn bǎi pì,xí láo xī fēn yīn。
木屑暨竹头,综理纤悉能。mù xiè jì zhú tóu,zōng lǐ xiān xī néng。
赫然生八翼,乘风上天门。hè rán shēng bā yì,chéng fēng shàng tiān mén。
每思折翼梦,满盛惧不胜。měi sī zhé yì mèng,mǎn shèng jù bù shèng。
明鉴似魏武,忠顺似孔明。míng jiàn shì wèi wǔ,zhōng shùn shì kǒng míng。
投袂歼跋扈,咄嗟定江陵。tóu mèi jiān bá hù,duō jiē dìng jiāng líng。
默也杀方州,用为方州尊。mò yě shā fāng zhōu,yòng wèi fāng zhōu zūn。
向令害宰相,宰相亦所应。xiàng lìng hài zǎi xiāng,zǎi xiāng yì suǒ yīng。
贻书王茂宏,俊快尤绝伦。yí shū wáng mào hóng,jùn kuài yóu jué lún。
第就入讨峻,未若温太真。dì jiù rù tǎo jùn,wèi ruò wēn tài zhēn。
赴难死同仇,宁以疆场分。fù nán sǐ tóng chóu,níng yǐ jiāng chǎng fēn。
进如石投卵,切齿恨稍伸。jìn rú shí tóu luǎn,qiè chǐ hèn shāo shēn。
若复召兵返,是败于几成。ruò fù zhào bīng fǎn,shì bài yú jǐ chéng。
征西深感悟,戎衣辄兼程。zhēng xī shēn gǎn wù,róng yī zhé jiān chéng。
石头欲西归,旋踵与祸邻。shí tóu yù xī guī,xuán zhǒng yǔ huò lín。
譬如骑猛虎,中下不并存。pì rú qí měng hǔ,zhōng xià bù bìng cún。
义旗将回指,慎毋撄众心。yì qí jiāng huí zhǐ,shèn wú yīng zhòng xīn。
征西愈感悟,分米饷峤军。zhēng xī yù gǎn wù,fēn mǐ xiǎng jiào jūn。
未功先拜官,骠骑命敢闻。wèi gōng xiān bài guān,biāo qí mìng gǎn wén。
洒泣誓登舟,臣等受国恩。sǎ qì shì dēng zhōu,chén děng shòu guó ēn。
济则与同祚,不济当死身。jì zé yǔ tóng zuò,bù jì dāng sǐ shēn。
大书峤似侃,一字皎日星。dà shū jiào shì kǎn,yī zì jiǎo rì xīng。
前此闻敦谋,谬为恭且勤。qián cǐ wén dūn móu,miù wèi gōng qiě qín。
盛称钱世仪,满腹皆精神。shèng chēng qián shì yí,mǎn fù jiē jīng shén。
饯别起行酒,凤饮未及唇。jiàn bié qǐ xíng jiǔ,fèng yǐn wèi jí chún。
手版坠其帻,阳醉加色声。shǒu bǎn zhuì qí zé,yáng zuì jiā sè shēng。
京尹无后言,安坐□讨敦。jīng yǐn wú hòu yán,ān zuò tǎo dūn。
最初诣建康,特遣繇刘琨。zuì chū yì jiàn kāng,tè qiǎn yáo liú kūn。
晋祚虽云衰,天命犹未更。jìn zuò suī yún shuāi,tiān mìng yóu wèi gèng。
我整河朔师,江南惟赖卿。wǒ zhěng hé shuò shī,jiāng nán wéi lài qīng。
劝进岂细故,胜任非他人。quàn jìn qǐ xì gù,shèng rèn fēi tā rén。
不忠故非孝,灿灿在孝经。bù zhōng gù fēi xiào,càn càn zài xiào jīng。
既至苦请归,亦念慈母恩。jì zhì kǔ qǐng guī,yì niàn cí mǔ ēn。
世梗道途涩,梓宫稽奉迎。shì gěng dào tú sè,zǐ gōng jī fèng yíng。
绝裾遂永诀,此恨何时平。jué jū suì yǒng jué,cǐ hèn hé shí píng。

咏史三十一首

黄毓祺

卡家尚书令,督军拒清溪。kǎ jiā shàng shū lìng,dū jūn jù qīng xī。
背痈正新愈,苦战力不支。bèi yōng zhèng xīn yù,kǔ zhàn lì bù zhī。
二子亦阵亡,其母哭抚尸。èr zi yì zhèn wáng,qí mǔ kū fǔ shī。
父忠子尽孝,死也甘如饴。fù zhōng zi jǐn xiào,sǐ yě gān rú yí。
导非社稷臣,正色曾箴规。dǎo fēi shè jì chén,zhèng sè céng zhēn guī。
嗣皇尚未立,岂臣辞疾时。sì huáng shàng wèi lì,qǐ chén cí jí shí。
又请免导官,亏法而从私。yòu qǐng miǎn dǎo guān,kuī fǎ ér cóng sī。
事虽寝不行,举朝严惮之。shì suī qǐn bù xíng,jǔ cháo yán dàn zhī。
诸子宏风流,鄙吝非壶谁。zhū zi hóng fēng liú,bǐ lìn fēi hú shuí。
宁如含瓦石,放达非所期。níng rú hán wǎ shí,fàng dá fēi suǒ qī。
悖礼伤教化,倾覆实在兹。bèi lǐ shāng jiào huà,qīng fù shí zài zī。
乃信死难臣,平日谏诤姿。nǎi xìn sǐ nán chén,píng rì jiàn zhèng zī。
忠孝萃一门,可以悟修齐。zhōng xiào cuì yī mén,kě yǐ wù xiū qí。
1291234567