古诗词

苏轼

戏作种松

苏轼

我昔少年日,种松满东冈。wǒ xī shǎo nián rì,zhǒng sōng mǎn dōng gāng。
初移一寸根,琐细如插秧。chū yí yī cùn gēn,suǒ xì rú chā yāng。
二年黄茅下,一一攒麦芒。èr nián huáng máo xià,yī yī zǎn mài máng。
三年出蓬艾,满山散牛羊。sān nián chū péng ài,mǎn shān sàn niú yáng。
不见十馀年,想作龙蛇长。bù jiàn shí yú nián,xiǎng zuò lóng shé zhǎng。
夜风波浪碎,朝露珠玑香。yè fēng bō làng suì,cháo lù zhū jī xiāng。
我欲食其膏,已伐百本桑。wǒ yù shí qí gāo,yǐ fá bǎi běn sāng。
人事多乖迕,神药竟渺茫。rén shì duō guāi wù,shén yào jìng miǎo máng。
朅来齐安野,夹路须髯苍。qiè lái qí ān yě,jiā lù xū rán cāng。
会开龟蛇窟,不惜斤斧疮。huì kāi guī shé kū,bù xī jīn fǔ chuāng。
纵未得茯苓,且当拾流肪。zòng wèi dé fú líng,qiě dāng shí liú fáng。
釜盎百出入,皎然散飞霜。fǔ àng bǎi chū rù,jiǎo rán sàn fēi shuāng。
槁死三彭仇,澡换五谷肠。gǎo sǐ sān péng chóu,zǎo huàn wǔ gǔ cháng。
青骨凝绿髓,丹田发幽光。qīng gǔ níng lǜ suǐ,dān tián fā yōu guāng。
白发何足道,要使双瞳方。bái fā hé zú dào,yào shǐ shuāng tóng fāng。
却后五百年,骑鹤还故乡。què hòu wǔ bǎi nián,qí hè hái gù xiāng。

定惠院寓居月夜偶出

苏轼

幽人无事不出门,偶逐东风转良夜。yōu rén wú shì bù chū mén,ǒu zhú dōng fēng zhuǎn liáng yè。
参差玉宇飞木末,缭绕香烟来月下。cān chà yù yǔ fēi mù mò,liáo rào xiāng yān lái yuè xià。
江云有态清自媚,竹露无声浩如泻。jiāng yún yǒu tài qīng zì mèi,zhú lù wú shēng hào rú xiè。
已惊弱柳万丝垂,尚有残梅一枝亚。yǐ jīng ruò liǔ wàn sī chuí,shàng yǒu cán méi yī zhī yà。
清诗独吟还自和,白酒已尽谁能借。qīng shī dú yín hái zì hé,bái jiǔ yǐ jǐn shuí néng jiè。
不惜青春忽忽过,但恐欢意年年谢。bù xī qīng chūn hū hū guò,dàn kǒng huān yì nián nián xiè。
自知醉耳爱松风,会拣霜林结茅舍。zì zhī zuì ěr ài sōng fēng,huì jiǎn shuāng lín jié máo shě。
浮浮大甑长炊玉,溜溜小槽如压蔗。fú fú dà zèng zhǎng chuī yù,liū liū xiǎo cáo rú yā zhè。
饮中真味老更浓,醉里狂言醒可怕。yǐn zhōng zhēn wèi lǎo gèng nóng,zuì lǐ kuáng yán xǐng kě pà。
闭门谢客对妻子,倒冠落佩从嘲骂。bì mén xiè kè duì qī zi,dào guān luò pèi cóng cháo mà。

次韵前篇

苏轼

去年花落在徐州,对月酣歌美清夜。qù nián huā luò zài xú zhōu,duì yuè hān gē měi qīng yè。
今年黄州见花发,小院闭门风露下。jīn nián huáng zhōu jiàn huā fā,xiǎo yuàn bì mén fēng lù xià。
万事如花不可期,馀年似酒那禁泻。wàn shì rú huā bù kě qī,yú nián shì jiǔ nà jìn xiè。
忆昔扁舟溯巴峡,落帆樊口高桅亚。yì xī biǎn zhōu sù bā xiá,luò fān fán kǒu gāo wéi yà。
长江衮衮空自流,白发纷纷宁少借。zhǎng jiāng gǔn gǔn kōng zì liú,bái fā fēn fēn níng shǎo jiè。
竟无五亩继沮溺,空有千篇凌鲍、谢。jìng wú wǔ mǔ jì jǔ nì,kōng yǒu qiān piān líng bào xiè。
至今归计负云山,未免孤衾眠客舍。zhì jīn guī jì fù yún shān,wèi miǎn gū qīn mián kè shě。
少年幸苦真食蓼,老境安闲如啖蔗。shǎo nián xìng kǔ zhēn shí liǎo,lǎo jìng ān xián rú dàn zhè。
饥寒未至且安居,忧患已空犹梦怕。jī hán wèi zhì qiě ān jū,yōu huàn yǐ kōng yóu mèng pà。
穿花踏月饮村酒,免使醉归官长骂。chuān huā tà yuè yǐn cūn jiǔ,miǎn shǐ zuì guī guān zhǎng mà。

安国寺浴

苏轼

老来百事懒,身垢犹念浴。lǎo lái bǎi shì lǎn,shēn gòu yóu niàn yù。
衰发不到耳,尚烦月一沐。shuāi fā bù dào ěr,shàng fán yuè yī mù。
山城足薪炭,烟雾蒙汤谷。shān chéng zú xīn tàn,yān wù méng tāng gǔ。
尘垢能几何,翛然脱羁梏。chén gòu néng jǐ hé,xiāo rán tuō jī gù。
披衣坐小阁,散发临修竹。pī yī zuò xiǎo gé,sàn fā lín xiū zhú。
心困万缘空,身安一床足。xīn kùn wàn yuán kōng,shēn ān yī chuáng zú。
岂惟忘净秽,兼以洗荣辱。qǐ wéi wàng jìng huì,jiān yǐ xǐ róng rǔ。
默归毋多谈,此理观要熟。mò guī wú duō tán,cǐ lǐ guān yào shú。

安国寺寻春

苏轼

卧闻百舌呼春风,起寻花柳村村同。wò wén bǎi shé hū chūn fēng,qǐ xún huā liǔ cūn cūn tóng。
城南古寺修竹合,小房曲槛攲深红。chéng nán gǔ sì xiū zhú hé,xiǎo fáng qū kǎn qī shēn hóng。
看花叹老忆年少,对酒思家愁老翁。kàn huā tàn lǎo yì nián shǎo,duì jiǔ sī jiā chóu lǎo wēng。
病眼不羞云母乱,鬓丝强理茶烟中。bìng yǎn bù xiū yún mǔ luàn,bìn sī qiáng lǐ chá yān zhōng。
遥知二月王城外,玉仙、洪福花如海。yáo zhī èr yuè wáng chéng wài,yù xiān hóng fú huā rú hǎi。
薄罗匀雾盖新妆,快马争风鸣杂佩。báo luó yún wù gài xīn zhuāng,kuài mǎ zhēng fēng míng zá pèi。
玉川先生真可怜,一生耽酒终无钱。yù chuān xiān shēng zhēn kě lián,yī shēng dān jiǔ zhōng wú qián。
病过春风九十日,独抱添丁看花发。bìng guò chūn fēng jiǔ shí rì,dú bào tiān dīng kàn huā fā。

寓居定惠院之东,杂花满山,有海棠一株,土人不知贵也

苏轼

江城地瘴蕃草木,只有名花苦幽独。jiāng chéng dì zhàng fān cǎo mù,zhǐ yǒu míng huā kǔ yōu dú。
嫣然一笑竹篱间,桃李漫山总粗俗。yān rán yī xiào zhú lí jiān,táo lǐ màn shān zǒng cū sú。
也知造物有深意,故遣佳人在空谷。yě zhī zào wù yǒu shēn yì,gù qiǎn jiā rén zài kōng gǔ。
自然富贵出天姿,不待金盘荐华屋。zì rán fù guì chū tiān zī,bù dài jīn pán jiàn huá wū。
朱唇得酒晕生脸,翠袖卷纱红映肉。zhū chún dé jiǔ yūn shēng liǎn,cuì xiù juǎn shā hóng yìng ròu。
林深雾暗晓光迟,日暖风轻春睡足。lín shēn wù àn xiǎo guāng chí,rì nuǎn fēng qīng chūn shuì zú。
雨中有泪亦凄怆,月下无人更清淑。yǔ zhōng yǒu lèi yì qī chuàng,yuè xià wú rén gèng qīng shū。
先生食饱无一事,散步逍遥自扪腹。xiān shēng shí bǎo wú yī shì,sàn bù xiāo yáo zì mén fù。
不问人家与僧舍,拄杖敲门看修竹。bù wèn rén jiā yǔ sēng shě,zhǔ zhàng qiāo mén kàn xiū zhú。
忽逢绝艳照衰朽,叹息无言揩病目。hū féng jué yàn zhào shuāi xiǔ,tàn xī wú yán kāi bìng mù。
陋邦何处得此花,无乃好事移西蜀。lòu bāng hé chù dé cǐ huā,wú nǎi hǎo shì yí xī shǔ。
寸根千里不易致,衔子飞来定鸿鹄。cùn gēn qiān lǐ bù yì zhì,xián zi fēi lái dìng hóng gǔ。
天涯流落俱可念,为饮一樽歌此曲。tiān yá liú luò jù kě niàn,wèi yǐn yī zūn gē cǐ qū。
明朝酒醒还独来,雪落纷纷那忍触。míng cháo jiǔ xǐng hái dú lái,xuě luò fēn fēn nà rěn chù。

王齐万秀才寓居武昌县刘郎洑,正与伍洲相对,伍子胥奔吴所从渡江也

苏轼

君家稻田冠西蜀,捣玉扬珠三万斛。jūn jiā dào tián guān xī shǔ,dǎo yù yáng zhū sān wàn hú。
塞江流柿起书楼,碧瓦朱栏照山谷。sāi jiāng liú shì qǐ shū lóu,bì wǎ zhū lán zhào shān gǔ。
倾家取乐不论命,散尽黄金如转烛。qīng jiā qǔ lè bù lùn mìng,sàn jǐn huáng jīn rú zhuǎn zhú。
惟馀旧书一百车,方舟载入荆江曲。wéi yú jiù shū yī bǎi chē,fāng zhōu zài rù jīng jiāng qū。
江上青山亦何有,伍洲遥望刘郎薮。jiāng shàng qīng shān yì hé yǒu,wǔ zhōu yáo wàng liú láng sǒu。
明朝寒食当过君,请杀耕牛压私酒。míng cháo hán shí dāng guò jūn,qǐng shā gēng niú yā sī jiǔ。
与君饮酒细论文,酒酣访古江之濆。yǔ jūn yǐn jiǔ xì lùn wén,jiǔ hān fǎng gǔ jiāng zhī fén。
仲谋、公瑾不须吊,一酹波神英烈君。zhòng móu gōng jǐn bù xū diào,yī lèi bō shén yīng liè jūn。

二月二十六日,雨中熟睡,至晚,强起出门,还作此诗,意思殊昏昏也

苏轼

卯酒困三杯,午餐便一肉。mǎo jiǔ kùn sān bēi,wǔ cān biàn yī ròu。
雨声来不断,睡味清且熟。yǔ shēng lái bù duàn,shuì wèi qīng qiě shú。
昏昏觉还卧,展转无由足。hūn hūn jué hái wò,zhǎn zhuǎn wú yóu zú。
强起出门行,孤梦犹可续。qiáng qǐ chū mén xíng,gū mèng yóu kě xù。
泥深竹鸡语,村暗鸠妇哭。ní shēn zhú jī yǔ,cūn àn jiū fù kū。
明朝看此诗,睡语应难读。míng cháo kàn cǐ shī,shuì yǔ yīng nán dú。

雨中看牡丹三首

苏轼

雾雨不成点,映空疑有无。wù yǔ bù chéng diǎn,yìng kōng yí yǒu wú。
时于花上见,的皪走明珠。shí yú huā shàng jiàn,de lì zǒu míng zhū。
秀色洗红粉,暗香生雪肤。xiù sè xǐ hóng fěn,àn xiāng shēng xuě fū。
黄昏更萧瑟,头重欲相扶。huáng hūn gèng xiāo sè,tóu zhòng yù xiāng fú。

雨中看牡丹三首

苏轼

明日雨当止,晨光在松枝。míng rì yǔ dāng zhǐ,chén guāng zài sōng zhī。
清寒入花骨,肃肃初自持。qīng hán rù huā gǔ,sù sù chū zì chí。
午景发浓艳,一笑当及时。wǔ jǐng fā nóng yàn,yī xiào dāng jí shí。
依然暮还敛,亦自惜幽姿。yī rán mù hái liǎn,yì zì xī yōu zī。

雨中看牡丹三首

苏轼

幽姿不可惜,后日东风起。yōu zī bù kě xī,hòu rì dōng fēng qǐ。
酒醒何所见,金粉抱青子。jiǔ xǐng hé suǒ jiàn,jīn fěn bào qīng zi。
千花与百草,共尽无妍鄙。qiān huā yǔ bǎi cǎo,gòng jǐn wú yán bǐ。
未忍污泥沙,牛酥煎落蕊。wèi rěn wū ní shā,niú sū jiān luò ruǐ。

石芝,并引

苏轼

空堂明月清且新,幽人睡息来初匀。kōng táng míng yuè qīng qiě xīn,yōu rén shuì xī lái chū yún。
了然非梦亦非觉,有人夜呼祁孔宾。le rán fēi mèng yì fēi jué,yǒu rén yè hū qí kǒng bīn。
披衣相从到何许,朱栏碧井开琼户。pī yī xiāng cóng dào hé xǔ,zhū lán bì jǐng kāi qióng hù。
忽惊石上堆龙蛇,玉芝紫笋生无数。hū jīng shí shàng duī lóng shé,yù zhī zǐ sǔn shēng wú shù。
锵然敲折青珊瑚,味如蜜藕和鸡苏。qiāng rán qiāo zhé qīng shān hú,wèi rú mì ǒu hé jī sū。
主人相顾一抚掌,满堂坐客皆卢胡。zhǔ rén xiāng gù yī fǔ zhǎng,mǎn táng zuò kè jiē lú hú。
亦知洞府嘲轻脱,终胜嵇康羡王烈。yì zhī dòng fǔ cháo qīng tuō,zhōng shèng jī kāng xiàn wáng liè。
神山一合五百年,风吹石髓坚如铁。shén shān yī hé wǔ bǎi nián,fēng chuī shí suǐ jiān rú tiě。

杜沂游武昌,以酴醾花菩萨泉见饷,二首

苏轼

酴醾不争春,寂寞开最晚。tú mí bù zhēng chūn,jì mò kāi zuì wǎn。
青蛟走玉骨,羽盖蒙珠幰。qīng jiāo zǒu yù gǔ,yǔ gài méng zhū xiǎn。
不妆艳已绝,无风香自远。bù zhuāng yàn yǐ jué,wú fēng xiāng zì yuǎn。
凄凉吴宫阙,红粉埋故苑。qī liáng wú gōng quē,hóng fěn mái gù yuàn。
至今微月夜,笙箫来翠巘。zhì jīn wēi yuè yè,shēng xiāo lái cuì yǎn。
馀妍入此花,千载尚清婉。yú yán rù cǐ huā,qiān zài shàng qīng wǎn。
怪君呼不归,定为花所挽。guài jūn hū bù guī,dìng wèi huā suǒ wǎn。
昨宵雷雨恶,花尽君应返。zuó xiāo léi yǔ è,huā jǐn jūn yīng fǎn。

杜沂游武昌,以酴醾花菩萨泉见饷,二首

苏轼

君言西山顶,自古流白泉。jūn yán xī shān dǐng,zì gǔ liú bái quán。
上为千牛乳,下有万石铅。shàng wèi qiān niú rǔ,xià yǒu wàn shí qiān。
不愧惠山味,但无陆子贤。bù kuì huì shān wèi,dàn wú lù zi xián。
愿君扬其名,庶托文字传。yuàn jūn yáng qí míng,shù tuō wén zì chuán。
寒泉比吉士,清浊在其源。hán quán bǐ jí shì,qīng zhuó zài qí yuán。
不食我心恻,于泉非所患。bù shí wǒ xīn cè,yú quán fēi suǒ huàn。
嗟我本何有,虚名空自缠。jiē wǒ běn hé yǒu,xū míng kōng zì chán。
不见子柳子,馀愚污溪山。bù jiàn zi liǔ zi,yú yú wū xī shān。

游武昌寒溪西山寺

苏轼

连山蟠武昌,翠木蔚樊口。lián shān pán wǔ chāng,cuì mù wèi fán kǒu。
我来已百日,欲济空搔首。wǒ lái yǐ bǎi rì,yù jì kōng sāo shǒu。
坐看鸥鸟没,梦逐麇麚走。zuò kàn ōu niǎo méi,mèng zhú jūn jiā zǒu。
今朝横江来,一苇寄衰朽。jīn cháo héng jiāng lái,yī wěi jì shuāi xiǔ。
高谈破巨浪,飞屦轻重阜。gāo tán pò jù làng,fēi jù qīng zhòng fù。
去人曾几何,绝壁寒溪吼。qù rén céng jǐ hé,jué bì hán xī hǒu。
风泉两部乐,松竹三益友。fēng quán liǎng bù lè,sōng zhú sān yì yǒu。
徐行欣有得,芝术在蓬莠。xú xíng xīn yǒu dé,zhī shù zài péng yǒu。
西上九曲亭,众山皆培塿。xī shàng jiǔ qū tíng,zhòng shān jiē péi lǒu。
却看江北路,云水渺何有。què kàn jiāng běi lù,yún shuǐ miǎo hé yǒu。
离离见吴宫,莽莽真楚薮。lí lí jiàn wú gōng,mǎng mǎng zhēn chǔ sǒu。
空传孙郎石,无复陶公柳。kōng chuán sūn láng shí,wú fù táo gōng liǔ。
尔来风流人,惟有漫浪叟。ěr lái fēng liú rén,wéi yǒu màn làng sǒu。
买田吾已决,乳水况宜酒。mǎi tián wú yǐ jué,rǔ shuǐ kuàng yí jiǔ。
所须修竹林,深处安井臼。suǒ xū xiū zhú lín,shēn chù ān jǐng jiù。
相将踏胜绝,更裹三日糗。xiāng jiāng tà shèng jué,gèng guǒ sān rì qiǔ。

五禽言五首,并叙

苏轼

使君向蕲州,更唱蕲州鬼。shǐ jūn xiàng qí zhōu,gèng chàng qí zhōu guǐ。
我不识使君,宁知使君死。wǒ bù shí shǐ jūn,níng zhī shǐ jūn sǐ。
人生作鬼会不免,使君已老知何晚。rén shēng zuò guǐ huì bù miǎn,shǐ jūn yǐ lǎo zhī hé wǎn。

五禽言五首,并叙

苏轼

昨夜南山雨,西溪不可渡。zuó yè nán shān yǔ,xī xī bù kě dù。
溪边布谷儿,劝我脱破裤。xī biān bù gǔ ér,quàn wǒ tuō pò kù。
不辞脱裤溪水寒,水中照见催租瘢。bù cí tuō kù xī shuǐ hán,shuǐ zhōng zhào jiàn cuī zū bān。

五禽言五首,并叙

苏轼

去年麦不熟,挟弹规我肉。qù nián mài bù shú,xié dàn guī wǒ ròu。
今年麦上场,处处有残粟。jīn nián mài shàng chǎng,chù chù yǒu cán sù。
丰年无象何处寻,听取林间快活吟。fēng nián wú xiàng hé chù xún,tīng qǔ lín jiān kuài huó yín。

五禽言五首,并叙

苏轼

力作力作,蚕丝一百箔。lì zuò lì zuò,cán sī yī bǎi bó。
垄上麦头昂,林间桑子落。lǒng shàng mài tóu áng,lín jiān sāng zi luò。
愿侬一箔千两丝,缫丝得蛹饲尔雏。yuàn nóng yī bó qiān liǎng sī,sāo sī dé yǒng sì ěr chú。

五禽言五首,并叙

苏轼

姑恶,姑恶。gū è,gū è。
姑不恶,妾命薄。gū bù è,qiè mìng báo。
君不见东海孝妇死作三年乾,不如广汉庞姑去却还。jūn bù jiàn dōng hǎi xiào fù sǐ zuò sān nián qián,bù rú guǎng hàn páng gū qù què hái。