古诗词

苏轼

赠狄崇班季子

苏轼

狄生臂鹰来,见客不会揖。dí shēng bì yīng lái,jiàn kè bù huì yī。
踞床吒得隽,借筋数禽入。jù chuáng zhā dé juàn,jiè jīn shù qín rù。
短后椈豹裘,犹溅猩血湿。duǎn hòu jú bào qiú,yóu jiàn xīng xuè shī。
指呼索酒尝,快作长鲸吸。zhǐ hū suǒ jiǔ cháng,kuài zuò zhǎng jīng xī。
半酣论刀槊,怒发欲起立。bàn hān lùn dāo shuò,nù fā yù qǐ lì。
北方老猘子,狂突尚不絷。běi fāng lǎo zhì zi,kuáng tū shàng bù zhí。
要须此剽悍,气压边烽急。yào xū cǐ piāo hàn,qì yā biān fēng jí。
夜走追锋车,生斩符离级。yè zǒu zhuī fēng chē,shēng zhǎn fú lí jí。
持归献天王,封侯稳可拾。chí guī xiàn tiān wáng,fēng hóu wěn kě shí。
何为走猎师,日使群毛泣。hé wèi zǒu liè shī,rì shǐ qún máo qì。

石炭,并引

苏轼

君不见前年雨雪行人断,城中居民风裂骭。jūn bù jiàn qián nián yǔ xuě xíng rén duàn,chéng zhōng jū mín fēng liè gàn。
湿薪半束抱衾裯,日暮敲门无处换。shī xīn bàn shù bào qīn chóu,rì mù qiāo mén wú chù huàn。
岂料山中有遗宝,磊落如䃜万车炭。qǐ liào shān zhōng yǒu yí bǎo,lěi luò rú yī wàn chē tàn。
流膏迸液无人知,阵阵腥风自吹散。liú gāo bèng yè wú rén zhī,zhèn zhèn xīng fēng zì chuī sàn。
根苗一发浩无际,万人鼓舞千人看。gēn miáo yī fā hào wú jì,wàn rén gǔ wǔ qiān rén kàn。
投泥泼水愈光明,烁玉流金见精悍。tóu ní pō shuǐ yù guāng míng,shuò yù liú jīn jiàn jīng hàn。
南山栗林渐可息,北山顽矿何劳锻。nán shān lì lín jiàn kě xī,běi shān wán kuàng hé láo duàn。
为君铸作百鍊刀,要斩长鲸为万段。wèi jūn zhù zuò bǎi liàn dāo,yào zhǎn zhǎng jīng wèi wàn duàn。

送参寥师

苏轼

上人学苦空,百念已灰冷。shàng rén xué kǔ kōng,bǎi niàn yǐ huī lěng。
剑头惟一吷,焦谷无新颖。jiàn tóu wéi yī xuè,jiāo gǔ wú xīn yǐng。
胡为逐吾辈,文字争蔚炳。hú wèi zhú wú bèi,wén zì zhēng wèi bǐng。
新诗如玉屑,出语便清警。xīn shī rú yù xiè,chū yǔ biàn qīng jǐng。
退之论草书,万事未尝屏。tuì zhī lùn cǎo shū,wàn shì wèi cháng píng。
忧愁不平气,一寓笔所骋。yōu chóu bù píng qì,yī yù bǐ suǒ chěng。
颇怪浮屠人,视身如丘井。pǒ guài fú tú rén,shì shēn rú qiū jǐng。
颓然寄淡泊,谁与发豪猛。tuí rán jì dàn pō,shuí yǔ fā háo měng。
细思乃不然,真巧非幻影。xì sī nǎi bù rán,zhēn qiǎo fēi huàn yǐng。
欲令诗语妙,无厌空且静。yù lìng shī yǔ miào,wú yàn kōng qiě jìng。
静故了群动,空故纳万境。jìng gù le qún dòng,kōng gù nà wàn jìng。
阅世走人间,观身卧云岭。yuè shì zǒu rén jiān,guān shēn wò yún lǐng。
咸酸杂众好,中有至味永。xián suān zá zhòng hǎo,zhōng yǒu zhì wèi yǒng。
诗法不相妨,此语更当请。shī fǎ bù xiāng fáng,cǐ yǔ gèng dāng qǐng。

人日猎城南,会者十人,以「身轻一鸟过,枪急万人呼」为韵,得鸟字

苏轼

儿童笑使君,忧愠常悄悄。ér tóng xiào shǐ jūn,yōu yùn cháng qiāo qiāo。
谁拈白接䍦,令跨金騕袅。shuí niān bái jiē lí,lìng kuà jīn yǎo niǎo。
东风吹湿雪,手冷怯清晓。dōng fēng chuī shī xuě,shǒu lěng qiè qīng xiǎo。
忽发两鸣髇,相趁飞虻小。hū fā liǎng míng xiāo,xiāng chèn fēi méng xiǎo。
放弓一长啸,目送孤鸿矫。fàng gōng yī zhǎng xiào,mù sòng gū hóng jiǎo。
吟诗忘鞭辔,不语头自掉。yín shī wàng biān pèi,bù yǔ tóu zì diào。
归来仍脱粟,盐豉煮芹蓼。guī lái réng tuō sù,yán shì zhǔ qín liǎo。
何似雷将军,两眼霜鹘皎。hé shì léi jiāng jūn,liǎng yǎn shuāng gǔ jiǎo。
黑头已为将,百战意未了。hēi tóu yǐ wèi jiāng,bǎi zhàn yì wèi le。
马上倒银瓶,得兔不暇燎。mǎ shàng dào yín píng,dé tù bù xiá liáo。
少年负奇志,蹭蹬百忧绕。shǎo nián fù qí zhì,cèng dēng bǎi yōu rào。
回首英雄人,老死已不少。huí shǒu yīng xióng rén,lǎo sǐ yǐ bù shǎo。
青春还一梦,馀年真过鸟。qīng chūn hái yī mèng,yú nián zhēn guò niǎo。
莫上呼鹰台,平生笑刘表。mò shàng hū yīng tái,píng shēng xiào liú biǎo。

将官雷胜得过字代作

苏轼

胡骑入回中,急烽连夜过。hú qí rù huí zhōng,jí fēng lián yè guò。
短刀穿虏阵,溅血貂裘涴。duǎn dāo chuān lǔ zhèn,jiàn xuè diāo qiú wò。
一来辇毂下,愁闷惟欲卧。yī lái niǎn gǔ xià,chóu mèn wéi yù wò。
今朝从公猎,稍觉天宇大。jīn cháo cóng gōng liè,shāo jué tiān yǔ dà。
一双铁丝箭,未发手先唾。yī shuāng tiě sī jiàn,wèi fā shǒu xiān tuò。
射杀雪毛狐,腰间馀一个。shè shā xuě máo hú,yāo jiān yú yī gè。

种松得徕字

苏轼

春风吹榆林,乱荚飞作堆。chūn fēng chuī yú lín,luàn jiá fēi zuò duī。
荒园一雨过,戢戢千万栽。huāng yuán yī yǔ guò,jí jí qiān wàn zāi。
青松种不生,百株望一枚。qīng sōng zhǒng bù shēng,bǎi zhū wàng yī méi。
一枚已有馀,气压千亩槐。yī méi yǐ yǒu yú,qì yā qiān mǔ huái。
野人易斗粟,云自鲁徂徕。yě rén yì dòu sù,yún zì lǔ cú lái。
鲁人不知贵,万灶飞青煤。lǔ rén bù zhī guì,wàn zào fēi qīng méi。
束缚同一车,胡为乎来哉。shù fù tóng yī chē,hú wèi hū lái zāi。
泫然解其缚,清泉洗浮埃。xuàn rán jiě qí fù,qīng quán xǐ fú āi。
枝伤叶尚困,生意未肯回。zhī shāng yè shàng kùn,shēng yì wèi kěn huí。
山僧老无子,养护如婴孩。shān sēng lǎo wú zi,yǎng hù rú yīng hái。
坐待走龙蛇,清阴满南台。zuò dài zǒu lóng shé,qīng yīn mǎn nán tái。
孤根裂山石,直干排风雷。gū gēn liè shān shí,zhí gàn pái fēng léi。
我今百日客,养此千岁材。wǒ jīn bǎi rì kè,yǎng cǐ qiān suì cái。
茯苓无消息,双鬓日夜摧。fú líng wú xiāo xī,shuāng bìn rì yè cuī。
古今一俯仰,作诗寄馀哀。gǔ jīn yī fǔ yǎng,zuò shī jì yú āi。

游桓山,会者十人,以「春水满四泽,夏云多奇峰」为韵,得泽字

苏轼

东郊欲寻春,未见莺花迹。dōng jiāo yù xún chūn,wèi jiàn yīng huā jì。
春风在流水,凫雁先拍拍。chūn fēng zài liú shuǐ,fú yàn xiān pāi pāi。
孤帆信溶漾,弄此半篙碧。gū fān xìn róng yàng,nòng cǐ bàn gāo bì。
舣舟桓山下,长啸理轻策。yǐ zhōu huán shān xià,zhǎng xiào lǐ qīng cè。
弹琴石室中,幽响清磔磔。dàn qín shí shì zhōng,yōu xiǎng qīng zhé zhé。
吊彼泉下人,野火失枯腊。diào bǐ quán xià rén,yě huǒ shī kū là。
悟此人间世,何者为真宅。wù cǐ rén jiān shì,hé zhě wèi zhēn zhái。
暮回百步洪,散坐洪上石。mù huí bǎi bù hóng,sàn zuò hóng shàng shí。
愧我非王襄,子渊肯见客。kuì wǒ fēi wáng xiāng,zi yuān kěn jiàn kè。
临流吹洞箫,水月照连璧。lín liú chuī dòng xiāo,shuǐ yuè zhào lián bì。
此欢真不朽,回首岁月隔。cǐ huān zhēn bù xiǔ,huí shǒu suì yuè gé。
想像斜川游,作诗寄彭泽。xiǎng xiàng xié chuān yóu,zuò shī jì péng zé。

戴道士得四字代作

苏轼

少小家江南,寄迹方外士。shǎo xiǎo jiā jiāng nán,jì jì fāng wài shì。
偶随白云出,卖药彭城市。ǒu suí bái yún chū,mài yào péng chéng shì。
雪霜侵鬓发,尘土污冠袂。xuě shuāng qīn bìn fā,chén tǔ wū guān mèi。
赖此三尺桐,中有山水意。lài cǐ sān chǐ tóng,zhōng yǒu shān shuǐ yì。
自从夷夏乱,七丝久已弃。zì cóng yí xià luàn,qī sī jiǔ yǐ qì。
心知鹿鸣三,不及胡琴四。xīn zhī lù míng sān,bù jí hú qín sì。
使君独慕古,嗜好与众异。shǐ jūn dú mù gǔ,shì hǎo yǔ zhòng yì。
共吊桓魋宫,一洒孟尝泪。gòng diào huán tuí gōng,yī sǎ mèng cháng lèi。
归来锁尘匣,独对断弦喟。guī lái suǒ chén xiá,dú duì duàn xián kuì。
挂名石壁间,寂寞千岁事。guà míng shí bì jiān,jì mò qiān suì shì。

往在东武,与人往反作粲字韵诗四首,今黄鲁直亦次韵见寄,复和答之

苏轼

苻坚破荆州,止获一人半。fú jiān pò jīng zhōu,zhǐ huò yī rén bàn。
中郎老不遇,但喜识元叹。zhōng láng lǎo bù yù,dàn xǐ shí yuán tàn。
我今独何幸,文字厌奇玩。wǒ jīn dú hé xìng,wén zì yàn qí wán。
又得天下才,相从百忧散。yòu dé tiān xià cái,xiāng cóng bǎi yōu sàn。
阴求我辈人,规作林泉伴。yīn qiú wǒ bèi rén,guī zuò lín quán bàn。
宁当待垂老,仓卒收一旦。níng dāng dài chuí lǎo,cāng zú shōu yī dàn。
不见梁伯鸾,空对孟光案。bù jiàn liáng bó luán,kōng duì mèng guāng àn。
才难不其然,妇女厕周乱。cái nán bù qí rán,fù nǚ cè zhōu luàn。
世岂无作者,于我如既盥。shì qǐ wú zuò zhě,yú wǒ rú jì guàn。
独喜诵君诗,咸韶音节缓。dú xǐ sòng jūn shī,xián sháo yīn jié huǎn。
夜光一已多,矧获累累贯。yè guāng yī yǐ duō,shěn huò lèi lèi guàn。
相思君欲瘦,不往我真懦。xiāng sī jūn yù shòu,bù wǎng wǒ zhēn nuò。
吾侪眷微禄,寒夜抱寸炭。wú chái juàn wēi lù,hán yè bào cùn tàn。
何时定相过,径就我乎馆。hé shí dìng xiāng guò,jìng jiù wǒ hū guǎn。
飘然东南去,江水清且暖。piāo rán dōng nán qù,jiāng shuǐ qīng qiě nuǎn。
相与访名山,微言师忍、粲。xiāng yǔ fǎng míng shān,wēi yán shī rěn càn。

月夜与客饮杏花下

苏轼

杏花飞帘散馀春,明月入户寻幽人。xìng huā fēi lián sàn yú chūn,míng yuè rù hù xún yōu rén。
褰衣步月踏花影,炯如流水涵青蘋。qiān yī bù yuè tà huā yǐng,jiǒng rú liú shuǐ hán qīng píng。
花间置酒清香发,争挽长条落香雪。huā jiān zhì jiǔ qīng xiāng fā,zhēng wǎn zhǎng tiáo luò xiāng xuě。
山城酒薄不堪饮,劝君且吸杯中月。shān chéng jiǔ báo bù kān yǐn,quàn jūn qiě xī bēi zhōng yuè。
洞箫声断月明中,惟忧月落酒杯空。dòng xiāo shēng duàn yuè míng zhōng,wéi yōu yuè luò jiǔ bēi kōng。
明朝卷地春风恶,但见绿叶栖残红。míng cháo juǎn dì chūn fēng è,dàn jiàn lǜ yè qī cán hóng。

雪斋

苏轼

君不见峨眉山西雪千里,北望成都如井底。jūn bù jiàn é méi shān xī xuě qiān lǐ,běi wàng chéng dōu rú jǐng dǐ。
春风百日吹不消,五月行人如冻蚁。chūn fēng bǎi rì chuī bù xiāo,wǔ yuè xíng rén rú dòng yǐ。
纷纷市人争夺中,谁信言公似赞公。fēn fēn shì rén zhēng duó zhōng,shuí xìn yán gōng shì zàn gōng。
人间热恼无处洗,故向西斋作雪峰。rén jiān rè nǎo wú chù xǐ,gù xiàng xī zhāi zuò xuě fēng。
我梦扁舟入吴越,长廊静院灯如月。wǒ mèng biǎn zhōu rù wú yuè,zhǎng láng jìng yuàn dēng rú yuè。
开门不见人与牛,惟见空庭满山雪。kāi mén bù jiàn rén yǔ niú,wéi jiàn kōng tíng mǎn shān xuě。

以双刀遗子由,子由有诗,次其韵

苏轼

宝刀匣不见,但见龙雀环。bǎo dāo xiá bù jiàn,dàn jiàn lóng què huán。
何曾斩蛟蛇,亦未切琅玕。hé céng zhǎn jiāo shé,yì wèi qiè láng gān。
胡为穿窬辈,见之要领寒。hú wèi chuān yú bèi,jiàn zhī yào lǐng hán。
吾刀不汝问,有愧在其肝。wú dāo bù rǔ wèn,yǒu kuì zài qí gān。
念此力自藏,包之虎皮斑。niàn cǐ lì zì cáng,bāo zhī hǔ pí bān。
湛然如古井,终岁不复澜。zhàn rán rú gǔ jǐng,zhōng suì bù fù lán。
不忧无所用,忧在用者难。bù yōu wú suǒ yòng,yōu zài yòng zhě nán。
佩之非其人,匣中自长叹。pèi zhī fēi qí rén,xiá zhōng zì zhǎng tàn。
我老众所易,屡遭非意干。wǒ lǎo zhòng suǒ yì,lǚ zāo fēi yì gàn。
惟有王玄通,阶庭秀芝兰。wéi yǒu wáng xuán tōng,jiē tíng xiù zhī lán。
知子后必大,故择刀所便。zhī zi hòu bì dà,gù zé dāo suǒ biàn。
屠狗非不用,一岁六七刓。tú gǒu fēi bù yòng,yī suì liù qī wán。
欲试百鍊刚,要须更泥蟠。yù shì bǎi liàn gāng,yào xū gèng ní pán。
作诗铭其背,以待知者看。zuò shī míng qí bèi,yǐ dài zhī zhě kàn。

作书寄王晋卿,忽忆前年寒食北城之游,走笔为此诗

苏轼

北城寒食烟火微,落花胡蝶作团飞。běi chéng hán shí yān huǒ wēi,luò huā hú dié zuò tuán fēi。
王孙出游乐忘归,门前骢马紫金鞿。wáng sūn chū yóu lè wàng guī,mén qián cōng mǎ zǐ jīn jī。
吹笙帐底烟霏霏,行人举头谁敢睎。chuī shēng zhàng dǐ yān fēi fēi,xíng rén jǔ tóu shuí gǎn xī。
扣门狂客君不麾,更遣倾城出翠帷。kòu mén kuáng kè jūn bù huī,gèng qiǎn qīng chéng chū cuì wéi。
书生老眼省见稀,画图但觉周昉肥。shū shēng lǎo yǎn shěng jiàn xī,huà tú dàn jué zhōu fǎng féi。
别来春物已再菲,西望不见红日围。bié lái chūn wù yǐ zài fēi,xī wàng bù jiàn hóng rì wéi。
何时东山歌《采薇》,把盏一听《金缕衣》。hé shí dōng shān gē cǎi wēi,bǎ zhǎn yī tīng jīn lǚ yī。

田国博见示石炭诗,有「铸剑斩佞臣」之句,次韵答之

苏轼

楚山铁炭皆奇物,知君欲斫奸邪窟。chǔ shān tiě tàn jiē qí wù,zhī jūn yù zhuó jiān xié kū。
属镂无眼不识人,楚国何曾斩无极。shǔ lòu wú yǎn bù shí rén,chǔ guó hé céng zhǎn wú jí。
玉川狂直古遗民,救月裁诗语最真。yù chuān kuáng zhí gǔ yí mín,jiù yuè cái shī yǔ zuì zhēn。
千里妖蟆一寸铁,地上空愁虮虱臣。qiān lǐ yāo má yī cùn tiě,dì shàng kōng chóu jǐ shī chén。

答郡中同僚贺雨

苏轼

水旱行十年,饥疫遍九土。shuǐ hàn xíng shí nián,jī yì biàn jiǔ tǔ。
奇穷所向恶,岁岁祈晴雨。qí qióng suǒ xiàng è,suì suì qí qíng yǔ。
虽非为己求,重请终愧古。suī fēi wèi jǐ qiú,zhòng qǐng zhōng kuì gǔ。
鬼神亦知我,老病入腰膂。guǐ shén yì zhī wǒ,lǎo bìng rù yāo lǚ。
何曾拜向人,此意难不许。hé céng bài xiàng rén,cǐ yì nán bù xǔ。
重云萋已合,微润先流础。zhòng yún qī yǐ hé,wēi rùn xiān liú chǔ。
萧萧止还作,坐听及三鼓。xiāo xiāo zhǐ hái zuò,zuò tīng jí sān gǔ。
天明将吏集,泥土满靴屦。tiān míng jiāng lì jí,ní tǔ mǎn xuē jù。
登城望麰麦,绿浪风掀舞。dēng chéng wàng móu mài,lǜ làng fēng xiān wǔ。
愧我贤友生,雄篇斗新语。kuì wǒ xián yǒu shēng,xióng piān dòu xīn yǔ。
君看大熟岁,风雨占十五。jūn kàn dà shú suì,fēng yǔ zhàn shí wǔ。
天地本无功,祈禳何足数。tiān dì běn wú gōng,qí ráng hé zú shù。
渡河不入境,未若无蝗虎。dù hé bù rù jìng,wèi ruò wú huáng hǔ。
而况刑白鹅,下策君勿取。ér kuàng xíng bái é,xià cè jūn wù qǔ。

留别叔通、元弼、坦夫

苏轼

田三昔同僚,向我每倾倒。tián sān xī tóng liáo,xiàng wǒ měi qīng dào。
当年或龃龉,反覆看愈好。dāng nián huò jǔ yǔ,fǎn fù kàn yù hǎo。
寇三我部民,孝弟化邻保。kòu sān wǒ bù mín,xiào dì huà lín bǎo。
有如袁伯业,苦学到衰老。yǒu rú yuán bó yè,kǔ xué dào shuāi lǎo。
石生吾邑子,劲立风中草。shí shēng wú yì zi,jìn lì fēng zhōng cǎo。
宦游甑生尘,菽水媚翁媪。huàn yóu zèng shēng chén,shū shuǐ mèi wēng ǎo。
我穷交旧绝,计拙集枯槁。wǒ qióng jiāo jiù jué,jì zhuō jí kū gǎo。
三子尤见存,往复纷纻缟。sān zi yóu jiàn cún,wǎng fù fēn zhù gǎo。
迎我淮水北,送我睢阳道。yíng wǒ huái shuǐ běi,sòng wǒ suī yáng dào。
愿存金石契,凛凛贯华皓。yuàn cún jīn shí qì,lǐn lǐn guàn huá hào。

罢徐州,往南京,马上走笔寄子由五首

苏轼

吏民莫扳援,歌管莫凄咽。lì mín mò bān yuán,gē guǎn mò qī yàn。
吾生如寄耳,宁独为此别。wú shēng rú jì ěr,níng dú wèi cǐ bié。
别离随处有,悲恼缘爱结。bié lí suí chù yǒu,bēi nǎo yuán ài jié。
而我本无恩,此涕谁为设。ér wǒ běn wú ēn,cǐ tì shuí wèi shè。
纷纷等儿戏,鞭?遭割截。fēn fēn děng ér xì,biān dèng zāo gē jié。
道边双石人,几见太守发。dào biān shuāng shí rén,jǐ jiàn tài shǒu fā。
有知当解笑,抚掌冠缨绝。yǒu zhī dāng jiě xiào,fǔ zhǎng guān yīng jué。

罢徐州,往南京,马上走笔寄子由五首

苏轼

父老何自来,花枝袅长红。fù lǎo hé zì lái,huā zhī niǎo zhǎng hóng。
洗盏拜马前,请寿使君公。xǐ zhǎn bài mǎ qián,qǐng shòu shǐ jūn gōng。
前年无使君,鱼鳖化儿童。qián nián wú shǐ jūn,yú biē huà ér tóng。
举鞭谢父老,正坐使君穷。jǔ biān xiè fù lǎo,zhèng zuò shǐ jūn qióng。
穷人命分恶,所向招灾凶。qióng rén mìng fēn è,suǒ xiàng zhāo zāi xiōng。
水来非吾过,去亦非吾功。shuǐ lái fēi wú guò,qù yì fēi wú gōng。

罢徐州,往南京,马上走笔寄子由五首

苏轼

古汴从西来,迎我向南京。gǔ biàn cóng xī lái,yíng wǒ xiàng nán jīng。
东流入淮泗,送我东南行。dōng liú rù huái sì,sòng wǒ dōng nán xíng。
暂别复还见,依然有馀情。zàn bié fù hái jiàn,yī rán yǒu yú qíng。
春雨涨微波,一夜到彭城。chūn yǔ zhǎng wēi bō,yī yè dào péng chéng。
过我黄楼下,朱栏照飞甍。guò wǒ huáng lóu xià,zhū lán zhào fēi méng。
可怜洪上石,谁听月中声。kě lián hóng shàng shí,shuí tīng yuè zhōng shēng。

罢徐州,往南京,马上走笔寄子由五首

苏轼

前年过南京,麦老樱桃熟。qián nián guò nán jīng,mài lǎo yīng táo shú。
今来旧游处,樱麦半黄绿。jīn lái jiù yóu chù,yīng mài bàn huáng lǜ。
岁月如宿昔,人事几反覆。suì yuè rú sù xī,rén shì jǐ fǎn fù。
青衫老从事,坐稳生髀肉。qīng shān lǎo cóng shì,zuò wěn shēng bì ròu。
联翩阅三守,迎送如转毂。lián piān yuè sān shǒu,yíng sòng rú zhuǎn gǔ。
归耕何时决,田舍我已卜。guī gēng hé shí jué,tián shě wǒ yǐ bo。