古诗词

王安石

同王浚贤良赋龟得升字

王安石

世传一尾龟百龄,此龟逮见隋唐兴。shì chuán yī wěi guī bǎi líng,cǐ guī dǎi jiàn suí táng xīng。
虽然天幸免焦灼,想屡缩颈愁严凝。suī rán tiān xìng miǎn jiāo zhuó,xiǎng lǚ suō jǐng chóu yán níng。
前年赴海不量力,欲替鳌负三崚嶒。qián nián fù hǎi bù liàng lì,yù tì áo fù sān léng céng。
番禺使君邂逅见,知困簸荡因嗟矜。fān yú shǐ jūn xiè hòu jiàn,zhī kùn bǒ dàng yīn jiē jīn。
疾呼余且设网取,以组系首?穿绳。jí hū yú qiě shè wǎng qǔ,yǐ zǔ xì shǒu rán chuān shéng。
北归与俱度大庾,两夫赑屃苦不胜。běi guī yǔ jù dù dà yǔ,liǎng fū bì xì kǔ bù shèng。
舣船秦淮担送我,云此一可当十朋。yǐ chuán qín huái dān sòng wǒ,yún cǐ yī kě dāng shí péng。
昔人宝龟谓神物,奉事槁骨尤兢兢。xī rén bǎo guī wèi shén wù,fèng shì gǎo gǔ yóu jīng jīng。
残民灭国递争夺,有此乃敢司黎烝。cán mín miè guó dì zhēng duó,yǒu cǐ nǎi gǎn sī lí zhēng。
于时睹甲别贵贱,太卜藏法传昆仍。yú shí dǔ jiǎ bié guì jiàn,tài bo cáng fǎ chuán kūn réng。
岂如元君须见梦,初知欢喜得未曾。qǐ rú yuán jūn xū jiàn mèng,chū zhī huān xǐ dé wèi céng。
自从九江罢纳锡,众渔贱弃秋不登。zì cóng jiǔ jiāng bà nà xī,zhòng yú jiàn qì qiū bù dēng。
卜人官废亦已久,果猎谁复知殊称。bo rén guān fèi yì yǐ jiǔ,guǒ liè shuí fù zhī shū chēng。
今君此宝世莫识,我亦坐视心瞢瞢。jīn jūn cǐ bǎo shì mò shí,wǒ yì zuò shì xīn méng méng。
支床才堪比瓦砾,当粟孰肯捐斗升。zhī chuáng cái kān bǐ wǎ lì,dāng sù shú kěn juān dòu shēng。
糁头腥臊何足嗜,曳尾污秽适可憎。sǎn tóu xīng sāo hé zú shì,yè wěi wū huì shì kě zēng。
盛溲除聋岂必验,蹈背出险安敢凭。shèng sōu chú lóng qǐ bì yàn,dǎo bèi chū xiǎn ān gǎn píng。
刳肠以占幸无事,卷壳而食病未能。kū cháng yǐ zhàn xìng wú shì,juǎn ké ér shí bìng wèi néng。
如闻翕息可视效,乃往有堕崖千层。rú wén xī xī kě shì xiào,nǎi wǎng yǒu duò yá qiān céng。
仰窥朝阳俯引气,亦得难老如冈陵。yǎng kuī cháo yáng fǔ yǐn qì,yì dé nán lǎo rú gāng líng。
谅能学此真寿类,世论妄以虫疑冰。liàng néng xué cǐ zhēn shòu lèi,shì lùn wàng yǐ chóng yí bīng。
嗟余老矣倦呼吸,起晏光景难瞻承。jiē yú lǎo yǐ juàn hū xī,qǐ yàn guāng jǐng nán zhān chéng。
但知故人所玩惜,每戒异物相侵陵。dàn zhī gù rén suǒ wán xī,měi jiè yì wù xiāng qīn líng。
唯忧盗贼今好卜,夜半劫请无威惩。wéi yōu dào zéi jīn hǎo bo,yè bàn jié qǐng wú wēi chéng。
复恐嚵夫负之走,并窃老木为薪蒸。fù kǒng chán fū fù zhī zǒu,bìng qiè lǎo mù wèi xīn zhēng。
浅樊荒圃不可保,守视且寄钟山僧。qiǎn fán huāng pǔ bù kě bǎo,shǒu shì qiě jì zhōng shān sēng。

示元度

王安石

今年钟山南,随分作园囿。jīn nián zhōng shān nán,suí fēn zuò yuán yòu。
凿池搆吾庐,碧水寒可漱。záo chí gòu wú lú,bì shuǐ hán kě shù。
沟西雇丁壮,担土为培塿。gōu xī gù dīng zhuàng,dān tǔ wèi péi lǒu。
扶疏三百株,莳梀最高茂。fú shū sān bǎi zhū,shí sù zuì gāo mào。
不求鹓雏实,但取易成就。bù qiú yuān chú shí,dàn qǔ yì chéng jiù。
中空一丈地,斩木令结搆。zhōng kōng yī zhàng dì,zhǎn mù lìng jié gòu。
五楸东都来,斸以绕檐溜。wǔ qiū dōng dōu lái,zhǔ yǐ rào yán liū。
老来厌世语,深卧塞门窦。lǎo lái yàn shì yǔ,shēn wò sāi mén dòu。
赎鱼与之游,喂鸟见如旧。shú yú yǔ zhī yóu,wèi niǎo jiàn rú jiù。
独当邀之子,商略终宇宙。dú dāng yāo zhī zi,shāng lüè zhōng yǔ zhòu。
更待春日长,黄鹂弄清昼。gèng dài chūn rì zhǎng,huáng lí nòng qīng zhòu。

仲明父

王安石

初登张公门,公子始冠帻。chū dēng zhāng gōng mén,gōng zi shǐ guān zé。
于今见公子,与我偕鬓白。yú jīn jiàn gōng zi,yǔ wǒ xié bìn bái。
山林坐语笑,宛我在公侧。shān lín zuò yǔ xiào,wǎn wǒ zài gōng cè。
岂惟貌如之,侃侃有公德。qǐ wéi mào rú zhī,kǎn kǎn yǒu gōng dé。
忆公营濑乡,许我归作客。yì gōng yíng lài xiāng,xǔ wǒ guī zuò kè。
我归公既逝,惆怅难再得。wǒ guī gōng jì shì,chóu chàng nán zài dé。
得子如得公,交怀我忻戚。dé zi rú dé gōng,jiāo huái wǒ xīn qī。
漂摇将安往,税驾止一昔。piāo yáo jiāng ān wǎng,shuì jià zhǐ yī xī。
寤言且勿寐,庶以永今夕。wù yán qiě wù mèi,shù yǐ yǒng jīn xī。
何时复能还,裹饭冶城宅。hé shí fù néng hái,guǒ fàn yě chéng zhái。

杏花

王安石

石梁度空旷,茅屋临清炯。shí liáng dù kōng kuàng,máo wū lín qīng jiǒng。
俯窥娇饶杏,未觉身胜影。fǔ kuī jiāo ráo xìng,wèi jué shēn shèng yǐng。
嫣如景阳妃,含笑堕宫井。yān rú jǐng yáng fēi,hán xiào duò gōng jǐng。
怊怅有微波,残妆坏难整。chāo chàng yǒu wēi bō,cán zhuāng huài nán zhěng。

寄吴氏女子

王安石

伯姬不见我,乃今始七龄。bó jī bù jiàn wǒ,nǎi jīn shǐ qī líng。
家书无虚月,岂异常归宁。jiā shū wú xū yuè,qǐ yì cháng guī níng。
汝夫缀卿官,汝儿亦搢綎。rǔ fū zhuì qīng guān,rǔ ér yì jìn tīng。
儿已受师学,出蓝而更青。ér yǐ shòu shī xué,chū lán ér gèng qīng。
女复知女功,婉嫕有典刑。nǚ fù zhī nǚ gōng,wǎn yì yǒu diǎn xíng。
自吾舍汝东,中父继在廷。zì wú shě rǔ dōng,zhōng fù jì zài tíng。
小父数往来,吉音汝每聆。xiǎo fù shù wǎng lái,jí yīn rǔ měi líng。
既嫁可愿怀,孰如汝所丁。jì jià kě yuàn huái,shú rú rǔ suǒ dīng。
而吾与汝母,汤熨幸小停。ér wú yǔ rǔ mǔ,tāng yùn xìng xiǎo tíng。
丘园禄一品,吏卒给使令。qiū yuán lù yī pǐn,lì zú gěi shǐ lìng。
膏粱以晚食,安步而车軿。gāo liáng yǐ wǎn shí,ān bù ér chē píng。
山泉皋壤间,适志多所经。shān quán gāo rǎng jiān,shì zhì duō suǒ jīng。
汝何思而忧,书每说涕零。rǔ hé sī ér yōu,shū měi shuō tì líng。
吾庐所封殖,岁久愈华菁。wú lú suǒ fēng zhí,suì jiǔ yù huá jīng。
岂特茂松竹,梧楸亦冥冥。qǐ tè mào sōng zhú,wú qiū yì míng míng。
芰荷美花实,弥漫争沟泾。jì hé měi huā shí,mí màn zhēng gōu jīng。
诸孙肯来游,谁谓川无舲。zhū sūn kěn lái yóu,shuí wèi chuān wú líng。
姑示汝我诗,知嘉此林坰。gū shì rǔ wǒ shī,zhī jiā cǐ lín jiōng。
末有拟寒山,觉汝耳目荧。mò yǒu nǐ hán shān,jué rǔ ěr mù yíng。
因之授汝季,季也亦淑灵。yīn zhī shòu rǔ jì,jì yě yì shū líng。

赠约之

王安石

君胸寒而痞,我齿热以摇。jūn xiōng hán ér pǐ,wǒ chǐ rè yǐ yáo。
无方可救药,相值久无憀。wú fāng kě jiù yào,xiāng zhí jiǔ wú liáo。
欲寻秦越人,魂逝莫能招。yù xún qín yuè rén,hún shì mò néng zhāo。
但当观此身,不实如芭蕉。dàn dāng guān cǐ shēn,bù shí rú bā jiāo。

寄杨德逢

王安石

山樊老惮暑,独寤无所适。shān fán lǎo dàn shǔ,dú wù wú suǒ shì。
湖阴宛在眼,旷若千里隔。hú yīn wǎn zài yǎn,kuàng ruò qiān lǐ gé。
遥闻青秧底,复作龟兆坼。yáo wén qīng yāng dǐ,fù zuò guī zhào chè。
占岁以知子,将勤而后食。zhàn suì yǐ zhī zi,jiāng qín ér hòu shí。
穿沟取西港,此计当未获。chuān gōu qǔ xī gǎng,cǐ jì dāng wèi huò。
翛翛两龙骨,岂得长挂壁。xiāo xiāo liǎng lóng gǔ,qǐ dé zhǎng guà bì。
晤言久不嗣,作苦何时息。wù yán jiǔ bù sì,zuò kǔ hé shí xī。
炎天不可触,怅望新舂白。yán tiān bù kě chù,chàng wàng xīn chōng bái。

再次前韵寄杨德逢

王安石

一雨洗炎蒸,旷然心志适。yī yǔ xǐ yán zhēng,kuàng rán xīn zhì shì。
如输浮幢海,灭火十八隔。rú shū fú chuáng hǎi,miè huǒ shí bā gé。
俯观风水涌,仰视电云坼。fǔ guān fēng shuǐ yǒng,yǎng shì diàn yún chè。
知公开霁后,过我言不食。zhī gōng kāi jì hòu,guò wǒ yán bù shí。
翻愁陂路长,泥淖困臧获。fān chóu bēi lù zhǎng,ní nào kùn zāng huò。
明明吾有怀,如日照东壁。míng míng wú yǒu huái,rú rì zhào dōng bì。
莫逢田父归,倚杖问消息。mò féng tián fù guī,yǐ zhàng wèn xiāo xī。
渠来那得度,南荡今已白。qú lái nà dé dù,nán dàng jīn yǐ bái。

仲明父不至

王安石

月出映沟坻,烟升隐墟落。yuè chū yìng gōu chí,yān shēng yǐn xū luò。
寒鱼占窟聚,暝鸟投枝泊。hán yú zhàn kū jù,míng niǎo tóu zhī pō。
亭皋闭晚市,陇首归新穫。tíng gāo bì wǎn shì,lǒng shǒu guī xīn huò。
伫子终不来,青灯耿林壑。zhù zi zhōng bù lái,qīng dēng gěng lín hè。

与吕望之上东岭

王安石

靖节爱吾庐,猗玗乐吾耳。jìng jié ài wú lú,yī yú lè wú ěr。
适野无世諠,吾今亦如此。shì yě wú shì xuān,wú jīn yì rú cǐ。
纷纷旧可厌,俗子今扫轨。fēn fēn jiù kě yàn,sú zi jīn sǎo guǐ。
使君气相求,眷顾未云已。shǐ jūn qì xiāng qiú,juàn gù wèi yún yǐ。
追随上东岭,俯仰多可喜。zhuī suí shàng dōng lǐng,fǔ yǎng duō kě xǐ。
何以况清明,朝阳丽秋水。hé yǐ kuàng qīng míng,cháo yáng lì qiū shuǐ。
微云会消散,岂久污尘滓。wēi yún huì xiāo sàn,qǐ jiǔ wū chén zǐ。
所怀在分衿,藉草泪如洗。suǒ huái zài fēn jīn,jí cǎo lèi rú xǐ。

与望之至八功德水

王安石

念方与子违,惝恍夜不眠。niàn fāng yǔ zi wéi,chǎng huǎng yè bù mián。
起视明星高,整驾出东阡。qǐ shì míng xīng gāo,zhěng jià chū dōng qiān。
聊为山水游,以写我心悁。liáo wèi shān shuǐ yóu,yǐ xiě wǒ xīn yuān。
知子不餔糟,相与酌云泉。zhī zi bù bù zāo,xiāng yǔ zhuó yún quán。

我所思寄黄吉甫

王安石

我所思兮在彭蠡,一奁寒晶径千里。wǒ suǒ sī xī zài péng lí,yī lián hán jīng jìng qiān lǐ。
天低绀滑风静止,月澹星渟尤可喜。tiān dī gàn huá fēng jìng zhǐ,yuè dàn xīng tíng yóu kě xǐ。
亦复可怜波浪起,琉璃崩嵌涌颠累。yì fù kě lián bō làng qǐ,liú lí bēng qiàn yǒng diān lèi。
万斛之舟簸一苇,超邑越都如历指。wàn hú zhī zhōu bǒ yī wěi,chāo yì yuè dōu rú lì zhǐ。
岸沙雪积山云委,云半飞泉挂龙尾。àn shā xuě jī shān yún wěi,yún bàn fēi quán guà lóng wěi。
跳空散作平地水,牛乳芳甘那得比。tiào kōng sàn zuò píng dì shuǐ,niú rǔ fāng gān nà dé bǐ。
萝茑冥冥荫演迤,稍上寻源出奇诡。luó niǎo míng míng yīn yǎn yí,shāo shàng xún yuán chū qí guǐ。
像图释迦祠老子,台殿晻霭相重累。xiàng tú shì jiā cí lǎo zi,tái diàn àn ǎi xiāng zhòng lèi。
石槽环除逗清泚,松竹静深无虎虺。shí cáo huán chú dòu qīng cǐ,sōng zhú jìng shēn wú hǔ huī。
其徒翛然弃尘滓,虽未应真终适己。qí tú xiāo rán qì chén zǐ,suī wèi yīng zhēn zhōng shì jǐ。
黄侯可与谈妙理,视弃荣宦犹弊屣。huáng hóu kě yǔ tán miào lǐ,shì qì róng huàn yóu bì xǐ。
每采紫芝求石髓,我欲从之倦游徙。měi cǎi zǐ zhī qiú shí suǐ,wǒ yù cóng zhī juàn yóu xǐ。
谷城公孙能若此,五老闻之当启齿。gǔ chéng gōng sūn néng ruò cǐ,wǔ lǎo wén zhī dāng qǐ chǐ。
寄声五老吾念尔,相见无时老将死。jì shēng wǔ lǎo wú niàn ěr,xiāng jiàn wú shí lǎo jiāng sǐ。

寄朱昌叔

王安石

西安春风花几树,花边饮酒今何处。xī ān chūn fēng huā jǐ shù,huā biān yǐn jiǔ jīn hé chù。
一杯塞上看黄云,万里寄声无雁去。yī bēi sāi shàng kàn huáng yún,wàn lǐ jì shēng wú yàn qù。
世事纷纷洗更新,老来空得满衣尘。shì shì fēn fēn xǐ gèng xīn,lǎo lái kōng dé mǎn yī chén。
青山欲买江南宅,归去相招有此身。qīng shān yù mǎi jiāng nán zhái,guī qù xiāng zhāo yǒu cǐ shēn。

与僧道升二首

王安石

升也初见我,肤腴仍洁白。shēng yě chū jiàn wǒ,fū yú réng jié bái。
今何苦而老,手脚皴以黑。jīn hé kǔ ér lǎo,shǒu jiǎo cūn yǐ hēi。
闻有道人者,于今号禅伯。wén yǒu dào rén zhě,yú jīn hào chán bó。
嬲汝以一句,西归瘦如腊。niǎo rǔ yǐ yī jù,xī guī shòu rú là。
汝观青青枝,岁寒好颜色。rǔ guān qīng qīng zhī,suì hán hǎo yán sè。
此松亦有心,岂问庭前柏。cǐ sōng yì yǒu xīn,qǐ wèn tíng qián bǎi。

与僧道升二首

王安石

跋陀罗师能幻物,幻秽为净持幻佛。bá tuó luó shī néng huàn wù,huàn huì wèi jìng chí huàn fú。
佛幻诸天以戏之,幢幡香果助设施。fú huàn zhū tiān yǐ xì zhī,chuáng fān xiāng guǒ zhù shè shī。
茫然悔欲除所幻,还为幻佛力所持。máng rán huǐ yù chú suǒ huàn,hái wèi huàn fú lì suǒ chí。
佛天与汝本无间,汝今何恭昔何慢。fú tiān yǔ rǔ běn wú jiān,rǔ jīn hé gōng xī hé màn。
十方三世本来空,受记岂非遭佛幻。shí fāng sān shì běn lái kōng,shòu jì qǐ fēi zāo fú huàn。

赠彭器资

王安石

鄱水滔天竟东注,气泽所钟贤可慕。pó shuǐ tāo tiān jìng dōng zhù,qì zé suǒ zhōng xián kě mù。
文章浩渺足波澜,行义迢迢有归处。wén zhāng hào miǎo zú bō lán,xíng yì tiáo tiáo yǒu guī chù。
中江秋浸两崖间,溯洄与我相往还。zhōng jiāng qiū jìn liǎng yá jiān,sù huí yǔ wǒ xiāng wǎng hái。
我挹其清久未竭,复得纵观于波澜。wǒ yì qí qīng jiǔ wèi jié,fù dé zòng guān yú bō lán。
放言深入妙云海,示我仙圣本所寰。fàng yán shēn rù miào yún hǎi,shì wǒ xiān shèng běn suǒ huán。
楞伽我亦见仿佛,岁晚所悲行路难。léng gā wǒ yì jiàn fǎng fú,suì wǎn suǒ bēi xíng lù nán。

赠李士云

王安石

李子山水人,而常寓城郭。lǐ zi shān shuǐ rén,ér cháng yù chéng guō。
毫端出窈窕,心手初不著。háo duān chū yǎo tiǎo,xīn shǒu chū bù zhù。
我闻大梵天,擎跨鸡孔雀。wǒ wén dà fàn tiān,qíng kuà jī kǒng què。
执铃扬赤幡,浩劫净无作。zhí líng yáng chì fān,hào jié jìng wú zuò。
佳哉子能图,可以慰寂寞。jiā zāi zi néng tú,kě yǐ wèi jì mò。
相与验其真,他年在寥廓。xiāng yǔ yàn qí zhēn,tā nián zài liáo kuò。

题半山寺

王安石

我行天即雨,我止雨还住。wǒ xíng tiān jí yǔ,wǒ zhǐ yǔ hái zhù。
雨岂为我行,邂逅与相遇。yǔ qǐ wèi wǒ xíng,xiè hòu yǔ xiāng yù。

题半山寺

王安石

寒时暖处坐,热时凉处行。hán shí nuǎn chù zuò,rè shí liáng chù xíng。
众生不异佛,佛即是众生。zhòng shēng bù yì fú,fú jí shì zhòng shēng。

定林寺

王安石

众木凛交覆,孤泉静横分。zhòng mù lǐn jiāo fù,gū quán jìng héng fēn。
楚老一枝筇,于此傲人群。chǔ lǎo yī zhī qióng,yú cǐ ào rén qún。
城市少美蔬,想今困惔焚。chéng shì shǎo měi shū,xiǎng jīn kùn tán fén。
且凭东北风,持寄岭头云。qiě píng dōng běi fēng,chí jì lǐng tóu yún。