古诗词

王安石

杂咏三首

王安石

商阳杀三人,每辄不忍视。shāng yáng shā sān rén,měi zhé bù rěn shì。
亦云食君食,报礼当如此。yì yún shí jūn shí,bào lǐ dāng rú cǐ。
波澜吹九州,金石安得止。bō lán chuī jiǔ zhōu,jīn shí ān dé zhǐ。
永怀南山阿,慷慨中夜起。yǒng huái nán shān ā,kāng kǎi zhōng yè qǐ。

即事三首

王安石

我起影亦起,我留影逡巡。wǒ qǐ yǐng yì qǐ,wǒ liú yǐng qūn xún。
我意不在影,影长随我身。wǒ yì bù zài yǐng,yǐng zhǎng suí wǒ shēn。
交游义相好,骨肉情相亲。jiāo yóu yì xiāng hǎo,gǔ ròu qíng xiāng qīn。
如何有乖睽,不得同苦辛。rú hé yǒu guāi kuí,bù dé tóng kǔ xīn。

即事三首

王安石

昏昏白日卧,皎皎中夜愁。hūn hūn bái rì wò,jiǎo jiǎo zhōng yè chóu。
明月入枕席,凉风动衾帱。míng yuè rù zhěn xí,liáng fēng dòng qīn chóu。
蛩蝉相鸣悲,上下无时休。qióng chán xiāng míng bēi,shàng xià wú shí xiū。
徒能感我耳,顾尔安知秋。tú néng gǎn wǒ ěr,gù ěr ān zhī qiū。

即事三首

王安石

日月随天旋,疾迟与天谋。rì yuè suí tiān xuán,jí chí yǔ tiān móu。
寒暑自有常,不顾万物求。hán shǔ zì yǒu cháng,bù gù wàn wù qiú。
蜉蝣蔽朝夕,蟪蛄疑春秋。fú yóu bì cháo xī,huì gū yí chūn qiū。
眇眇上古历,回环今几周。miǎo miǎo shàng gǔ lì,huí huán jīn jǐ zhōu。

送郑叔熊归闽

王安石

郑子喜论兵,魁然万人敌。zhèng zi xǐ lùn bīng,kuí rán wàn rén dí。
尝持一尺棰,跨马河南北。cháng chí yī chǐ chuí,kuà mǎ hé nán běi。
方今边利害,口手能讲画。fāng jīn biān lì hài,kǒu shǒu néng jiǎng huà。
疑师谷城翁,方略已自得。yí shī gǔ chéng wēng,fāng lüè yǐ zì dé。
天兵卷甲老,壮士不肉食。tiān bīng juǎn jiǎ lǎo,zhuàng shì bù ròu shí。
低徊向诗书,文字锐镌刻。dī huái xiàng shī shū,wén zì ruì juān kè。
科名又龃龉,弃置非人力。kē míng yòu jǔ yǔ,qì zhì fēi rén lì。
黄尘雕罽裘,逆旅同偪仄。huáng chén diāo jì qiú,nì lǚ tóng bī zè。
秋风吹残汴,霰雪已惊客。qiū fēng chuī cán biàn,xiàn xuě yǐ jīng kè。
浩歌随东舟,别我无惨恻。hào gē suí dōng zhōu,bié wǒ wú cǎn cè。
闽生今好游,往往老妻息。mǐn shēng jīn hǎo yóu,wǎng wǎng lǎo qī xī。
南陔子所慕,天命岂终塞。nán gāi zi suǒ mù,tiān mìng qǐ zhōng sāi。

寄二弟时往

王安石

萧条冬风高,吹我冠上霜。xiāo tiáo dōng fēng gāo,chuī wǒ guān shàng shuāng。
我行岁已寒,悲汝道路长。wǒ xíng suì yǐ hán,bēi rǔ dào lù zhǎng。
持以犬马心,千里不得将。chí yǐ quǎn mǎ xīn,qiān lǐ bù dé jiāng。
使汝身百忧,辛苦冒川梁。shǐ rǔ shēn bǎi yōu,xīn kǔ mào chuān liáng。
青灯照诗书,仰屋涕数行。qīng dēng zhào shī shū,yǎng wū tì shù xíng。
不有亲戚思,讵知远游伤。bù yǒu qīn qī sī,jù zhī yuǎn yóu shāng。

李氏沅江书堂

王安石

沅江水有梁与罾,沅田树桑可蚕耕。yuán jiāng shuǐ yǒu liáng yǔ zēng,yuán tián shù sāng kě cán gēng。
君于其间耻射利,独岸清泚留朱甍。jūn yú qí jiān chǐ shè lì,dú àn qīng cǐ liú zhū méng。
诗书当前日开阖,冠带满坐相逢迎。shī shū dāng qián rì kāi hé,guān dài mǎn zuò xiāng féng yíng。
勉求高论出施设,无以私智为公卿。miǎn qiú gāo lùn chū shī shè,wú yǐ sī zhì wèi gōng qīng。

休假大佛寺

王安石

罢惫得休假,衣冠倦趋翔。bà bèi dé xiū jiǎ,yī guān juàn qū xiáng。
挟书聊自娱,解带寺东廊。xié shū liáo zì yú,jiě dài sì dōng láng。
六龙高徘徊,光景在我裳。liù lóng gāo pái huái,guāng jǐng zài wǒ shang。
冬屋稍暄暖,病身更强梁。dōng wū shāo xuān nuǎn,bìng shēn gèng qiáng liáng。
从我有不思,舍我有不忘。cóng wǒ yǒu bù sī,shě wǒ yǒu bù wàng。
问谁可与言,携手此徜徉。wèn shuí kě yǔ yán,xié shǒu cǐ cháng yáng。
婉婉吾所爱,新居乃邻墙。wǎn wǎn wú suǒ ài,xīn jū nǎi lín qiáng。
寄声能来游,维用写愁肠。jì shēng néng lái yóu,wéi yòng xiě chóu cháng。

别谢师宰

王安石

阊阖城西地如水,鸡鸣黄尘波浪起。chāng hé chéng xī dì rú shuǐ,jī míng huáng chén bō làng qǐ。
穷年一马望扶桑,东得省门身辄止。qióng nián yī mǎ wàng fú sāng,dōng dé shěng mén shēn zhé zhǐ。
簿书期会老纷纷,邂逅论心喜有君。bù shū qī huì lǎo fēn fēn,xiè hòu lùn xīn xǐ yǒu jūn。
数日未多还舍我,相看愁思乱于云。shù rì wèi duō hái shě wǒ,xiāng kàn chóu sī luàn yú yún。

解使事泊棠阴时三弟皆在京师二首

王安石

始吾泊棠阴,三子不在舟。shǐ wú pō táng yīn,sān zi bù zài zhōu。
今当舍之去,三子还远游。jīn dāng shě zhī qù,sān zi hái yuǎn yóu。
茫然千里水,今见荻花洲。máng rán qiān lǐ shuǐ,jīn jiàn dí huā zhōu。
俯仰换春冬,纷纷空百忧。fǔ yǎng huàn chūn dōng,fēn fēn kōng bǎi yōu。
怀哉山川异,往矣霰雪稠。huái zāi shān chuān yì,wǎng yǐ xiàn xuě chóu。
登高一涕泗,寄此寒江流。dēng gāo yī tì sì,jì cǐ hán jiāng liú。

解使事泊棠阴时三弟皆在京师二首

王安石

泊船棠阴下,滩水清且浅。pō chuán táng yīn xià,tān shuǐ qīng qiě qiǎn。
回首望孤城,浮云一何缅。huí shǒu wàng gū chéng,fú yún yī hé miǎn。
久留非吾意,欲去犹缱绻。jiǔ liú fēi wú yì,yù qù yóu qiǎn quǎn。
驰心故人侧,一望三四反。chí xīn gù rén cè,yī wàng sān sì fǎn。
萧萧东堂竹,异日留息偃。xiāo xiāo dōng táng zhú,yì rì liú xī yǎn。
无恩被南国,疑此行当剪。wú ēn bèi nán guó,yí cǐ xíng dāng jiǎn。

骅骝

王安石

龙德不可系,变化谁能谋。lóng dé bù kě xì,biàn huà shuí néng móu。
骅骝亦骏物,卓荦地上游。huá liú yì jùn wù,zhuó luò dì shàng yóu。
怒行追疾风,忽忽跨九州。nù xíng zhuī jí fēng,hū hū kuà jiǔ zhōu。
辙迹古所到,山川略能周。zhé jì gǔ suǒ dào,shān chuān lüè néng zhōu。
鸿蒙无人梯,沆漭绕天浮。hóng méng wú rén tī,hàng mǎng rào tiān fú。
巉岩拔青冥,仙圣所止留。chán yán bá qīng míng,xiān shèng suǒ zhǐ liú。
欲往辄不能,视龙乃知羞。yù wǎng zhé bù néng,shì lóng nǎi zhī xiū。

寄朱氏妹

王安石

昔来高邮居,我始得朱子。xī lái gāo yóu jū,wǒ shǐ dé zhū zi。
从容谈笑间,已足见奇伟。cóng róng tán xiào jiān,yǐ zú jiàn qí wěi。
行寻城阴田,坐钓渠下沚。xíng xún chéng yīn tián,zuò diào qú xià zhǐ。
归来同食眠,左右皆图史。guī lái tóng shí mián,zuǒ yòu jiē tú shǐ。
入视尔诸幼,欢言亦多祉。rù shì ěr zhū yòu,huān yán yì duō zhǐ。
当时独张倩,远在庐山趾。dāng shí dú zhāng qiàn,yuǎn zài lú shān zhǐ。
沈君未言昏,名已习吾耳。shěn jūn wèi yán hūn,míng yǐ xí wú ěr。
安知十年来,乖隔非愿始。ān zhī shí nián lái,guāi gé fēi yuàn shǐ。
相逢辄念远,悲咤多于喜。xiāng féng zhé niàn yuǎn,bēi zhà duō yú xǐ。
今兹岂人力,所念皆聚此。jīn zī qǐ rén lì,suǒ niàn jiē jù cǐ。
诸甥昔未有,满眼秀而美。zhū shēng xī wèi yǒu,mǎn yǎn xiù ér měi。
低徊吾亲侧,亦足慰劳止。dī huái wú qīn cè,yì zú wèi láo zhǐ。
嗟予迫时恩,一传日千里。jiē yǔ pò shí ēn,yī chuán rì qiān lǐ。
尔舟亦已戒,五两翩然起。ěr zhōu yì yǐ jiè,wǔ liǎng piān rán qǐ。
萧萧东南县,望尔何时已。xiāo xiāo dōng nán xiàn,wàng ěr hé shí yǐ。
空知梦为鱼,逆上西安水。kōng zhī mèng wèi yú,nì shàng xī ān shuǐ。

赠陈君

王安石

吾尝奇华佗,肠胃真割剖。wú cháng qí huá tuó,cháng wèi zhēn gē pōu。
神膏既傅之,顷刻活残朽。shén gāo jì fù zhī,qǐng kè huó cán xiǔ。
昔闻今则信,绝伎世尝有。xī wén jīn zé xìn,jué jì shì cháng yǒu。
堂堂颍川士,察脉极渊薮。táng táng yǐng chuān shì,chá mài jí yuān sǒu。
珍丸起病瘠,鲙虫随泄呕。zhēn wán qǐ bìng jí,kuài chóng suí xiè ǒu。
挛足四五年,下针使之走。luán zú sì wǔ nián,xià zhēn shǐ zhī zǒu。
一言傥不合,万金莫可诱。yī yán tǎng bù hé,wàn jīn mò kě yòu。
又复能赋诗,往往吹琼玖。yòu fù néng fù shī,wǎng wǎng chuī qióng jiǔ。
卷纸夸速成,语怪若神授。juǎn zhǐ kuā sù chéng,yǔ guài ruò shén shòu。
名声动京洛,踪迹晦莨莠。míng shēng dòng jīng luò,zōng jì huì làng yǒu。
相逢但长啸,遇饮辄掩口。xiāng féng dàn zhǎng xiào,yù yǐn zhé yǎn kǒu。
独醒竟何如,无乃寡俗偶。dú xǐng jìng hé rú,wú nǎi guǎ sú ǒu。
顾非避世翁,疑是壁中叟。gù fēi bì shì wēng,yí shì bì zhōng sǒu。
安得斯人术,付之经国手。ān dé sī rén shù,fù zhī jīng guó shǒu。

赠张康

王安石

昔在历阳时,得子初江津。xī zài lì yáng shí,dé zi chū jiāng jīn。
手中紫团参,一饮宽吾亲。shǒu zhōng zǐ tuán cān,yī yǐn kuān wú qīn。
舍舟城南居,杖屦日相因。shě zhōu chéng nán jū,zhàng jù rì xiāng yīn。
百口代起伏,呻呼聒比邻。bǎi kǒu dài qǐ fú,shēn hū guā bǐ lín。
叩门或夜半,屡费药物珍。kòu mén huò yè bàn,lǚ fèi yào wù zhēn。
欲报恨不得,肠胃盘车轮。yù bào hèn bù dé,cháng wèi pán chē lún。
今逢又坎坷,令子驰风尘。jīn féng yòu kǎn kě,lìng zi chí fēng chén。
颠倒车马间,起先冰雪晨。diān dào chē mǎ jiān,qǐ xiān bīng xuě chén。
嗟我十五年,得禄尚辞贫。jiē wǒ shí wǔ nián,dé lù shàng cí pín。
所读漫累车,岂能苏一人。suǒ dú màn lèi chē,qǐ néng sū yī rén。
无求愧子义,有施惭子仁。wú qiú kuì zi yì,yǒu shī cán zi rén。
逝将收桑榆,邀子寂寞滨。shì jiāng shōu sāng yú,yāo zi jì mò bīn。

送程公辟守洪州

王安石

画船插帜摇秋光,鸣铙传鼓水洋洋。huà chuán chā zhì yáo qiū guāng,míng náo chuán gǔ shuǐ yáng yáng。
豫章太守吴郡郎,行指斗牛先过乡。yù zhāng tài shǒu wú jùn láng,xíng zhǐ dòu niú xiān guò xiāng。
乡人出郭航酒浆,炰鳖鲙鱼炊稻粱。xiāng rén chū guō háng jiǔ jiāng,páo biē kuài yú chuī dào liáng。
芡头肥大菱腰长,釂酬喧呼坐满床。qiàn tóu féi dà líng yāo zhǎng,jiào chóu xuān hū zuò mǎn chuáng。
怪君三年寓瞿塘,又驱传马登太行。guài jūn sān nián yù qú táng,yòu qū chuán mǎ dēng tài xíng。
缨旄脱尽归大梁,翻然出走天南疆。yīng máo tuō jǐn guī dà liáng,fān rán chū zǒu tiān nán jiāng。
九江左投贡与章,扬澜吹漂浩无旁。jiǔ jiāng zuǒ tóu gòng yǔ zhāng,yáng lán chuī piāo hào wú páng。
老蛟戏水风助狂,盘涡忽坼千丈强。lǎo jiāo xì shuǐ fēng zhù kuáng,pán wō hū chè qiān zhàng qiáng。
君闻此语悲慨慷,迎吏乃前持一觞。jūn wén cǐ yǔ bēi kǎi kāng,yíng lì nǎi qián chí yī shāng。
鄙州历选多俊良,镇抚时有诸侯王。bǐ zhōu lì xuǎn duō jùn liáng,zhèn fǔ shí yǒu zhū hóu wáng。
拂天高阁朱鸟翔,西山蟠绕鳞鬣苍。fú tiān gāo gé zhū niǎo xiáng,xī shān pán rào lín liè cāng。
下视城堑真金汤,雄楼杰屋郁相望。xià shì chéng qiàn zhēn jīn tāng,xióng lóu jié wū yù xiāng wàng。
中户尚有千金藏,漂田种粳出穰穰。zhōng hù shàng yǒu qiān jīn cáng,piāo tián zhǒng jīng chū ráng ráng。
沉檀珠犀杂万商,大舟如山起牙樯。chén tán zhū xī zá wàn shāng,dà zhōu rú shān qǐ yá qiáng。
输泻交广流荆扬,轻裾利屣列名倡。shū xiè jiāo guǎng liú jīng yáng,qīng jū lì xǐ liè míng chàng。
春风蹋谣能断肠,平湖湾坞烟渺茫。chūn fēng tà yáo néng duàn cháng,píng hú wān wù yān miǎo máng。
树石珍怪花草香,幽处往往闻笙簧。shù shí zhēn guài huā cǎo xiāng,yōu chù wǎng wǎng wén shēng huáng。
地灵人秀古所臧,胜兵可使酒可尝。dì líng rén xiù gǔ suǒ zāng,shèng bīng kě shǐ jiǔ kě cháng。
十州将吏随低昂,谈笑指麾回雨旸。shí zhōu jiāng lì suí dī áng,tán xiào zhǐ huī huí yǔ yáng。
非君才高力方刚,岂得跨有此一方。fēi jūn cái gāo lì fāng gāng,qǐ dé kuà yǒu cǐ yī fāng。
无为听客欲沾裳,使君谢吏趣治装。wú wèi tīng kè yù zhān shang,shǐ jūn xiè lì qù zhì zhuāng。
我行乐矣未渠央。wǒ xíng lè yǐ wèi qú yāng。

凤凰山

王安石

驱马信所适,落日望九州。qū mǎ xìn suǒ shì,luò rì wàng jiǔ zhōu。
青山满天地,何往为吾丘。qīng shān mǎn tiān dì,hé wǎng wèi wú qiū。
贫贱身只辱,富贵道足羞。pín jiàn shēn zhǐ rǔ,fù guì dào zú xiū。
涉世谅如此,惜哉去无由。shè shì liàng rú cǐ,xī zāi qù wú yóu。

彭蠡

王安石

茫茫彭蠡春无地,白浪春风湿天际。máng máng péng lí chūn wú dì,bái làng chūn fēng shī tiān jì。
东西捩柂万舟回,千岁老蛟时出戏。dōng xī liè yí wàn zhōu huí,qiān suì lǎo jiāo shí chū xì。
少年轻事镇南来,水怒如山帆正开。shǎo nián qīng shì zhèn nán lái,shuǐ nù rú shān fān zhèng kāi。
中流蜿蜒见脊尾,观者胆堕予方咍。zhōng liú wān yán jiàn jí wěi,guān zhě dǎn duò yǔ fāng hāi。
衣冠今日龙山路,庙下沽酒山前住。yī guān jīn rì lóng shān lù,miào xià gū jiǔ shān qián zhù。
老矣安能学佽飞,买田欲溯江湖去。lǎo yǐ ān néng xué cì fēi,mǎi tián yù sù jiāng hú qù。

牛渚

王安石

历阳之南有牛渚,一风微吹万舟阻。lì yáng zhī nán yǒu niú zhǔ,yī fēng wēi chuī wàn zhōu zǔ。
华戎蛮蜀支百川,合为大江神所躔。huá róng mán shǔ zhī bǎi chuān,hé wèi dà jiāng shén suǒ chán。
山盘水怒不得泄,到此乃有无穷渊。shān pán shuǐ nù bù dé xiè,dào cǐ nǎi yǒu wú qióng yuān。
朱衣乘车作官府,操制生杀非无权。zhū yī chéng chē zuò guān fǔ,cāo zhì shēng shā fēi wú quán。
阴灵秘怪不欲露,燬犀得祸岂偶然。yīn líng mì guài bù yù lù,huǐ xī dé huò qǐ ǒu rán。

东门

王安石

东门白下亭,摧甓蔓寒葩。dōng mén bái xià tíng,cuī pì màn hán pā。
浅沙杙素舸,一水宛秋蛇。qiǎn shā yì sù gě,yī shuǐ wǎn qiū shé。
渔商数十室,门巷隐桑麻。yú shāng shù shí shì,mén xiàng yǐn sāng má。
翰林谪仙人,往岁酒姥家。hàn lín zhé xiān rén,wǎng suì jiǔ lǎo jiā。
调笑此水上,能歌杨白花。diào xiào cǐ shuǐ shàng,néng gē yáng bái huā。
杨花飞白雪,枝袅绿烟斜。yáng huā fēi bái xuě,zhī niǎo lǜ yān xié。
舞袖卷烟雪,绮裘明紫霞。wǔ xiù juǎn yān xuě,qǐ qiú míng zǐ xiá。
风流翳蓬颗,故地使人嗟。fēng liú yì péng kē,gù dì shǐ rén jiē。
迢迢陌头青,空复可藏鸦。tiáo tiáo mò tóu qīng,kōng fù kě cáng yā。