古诗词

王安石

自讼

王安石

孔子见南子,子路为不怡。kǒng zi jiàn nán zi,zi lù wèi bù yí。
欲从公山氏,勃郁见色辞。yù cóng gōng shān shì,bó yù jiàn sè cí。
道如天之苍,万物不能缁。dào rú tiān zhī cāng,wàn wù bù néng zī。
弟子尚不信,况余乏才资。dì zi shàng bù xìn,kuàng yú fá cái zī。
明知古人仁,语默各有时。míng zhī gǔ rén rén,yǔ mò gè yǒu shí。
苟出不自慎,果为听者疑。gǒu chū bù zì shèn,guǒ wèi tīng zhě yí。
白圭尚有磨,驷马犹能追。bái guī shàng yǒu mó,sì mǎ yóu néng zhuī。
一言成不智,虽悔欲何为。yī yán chéng bù zhì,suī huǐ yù hé wèi。

彼狂

王安石

上古杳默无人声,日月不忒山川平。shàng gǔ yǎo mò wú rén shēng,rì yuè bù tè shān chuān píng。
人与鸟兽相随行,祖孙一死十百生。rén yǔ niǎo shòu xiāng suí xíng,zǔ sūn yī sǐ shí bǎi shēng。
万物不给乃相兵,伏羲画法作后程。wàn wù bù gěi nǎi xiāng bīng,fú xī huà fǎ zuò hòu chéng。
渔虫猎兽宽群争,势不得已当经营。yú chóng liè shòu kuān qún zhēng,shì bù dé yǐ dāng jīng yíng。
非以示世为聪明,方分类别物有名。fēi yǐ shì shì wèi cōng míng,fāng fēn lèi bié wù yǒu míng。
夸贤尚功列耻荣,蛊伪日巧雕元精。kuā xián shàng gōng liè chǐ róng,gǔ wěi rì qiǎo diāo yuán jīng。
至言一出众辄惊,上智闭匿不敢成。zhì yán yī chū zhòng zhé jīng,shàng zhì bì nì bù gǎn chéng。
因时就俗救刖黥,惜哉彼狂以文鸣。yīn shí jiù sú jiù yuè qíng,xī zāi bǐ kuáng yǐ wén míng。
强取色乐要聋盲,震荡沈浊终无清。qiáng qǔ sè lè yào lóng máng,zhèn dàng shěn zhuó zhōng wú qīng。
诙诡徒乱圣人氓,岂若泯默死蚕耕。huī guǐ tú luàn shèng rén máng,qǐ ruò mǐn mò sǐ cán gēng。

众人

王安石

众人纷纷何足竞,是非吾喜非吾病。zhòng rén fēn fēn hé zú jìng,shì fēi wú xǐ fēi wú bìng。
颂声交作莽岂贤,四国流言旦犹圣。sòng shēng jiāo zuò mǎng qǐ xián,sì guó liú yán dàn yóu shèng。
唯圣人能轻重人,不能铢两为千钧。wéi shèng rén néng qīng zhòng rén,bù néng zhū liǎng wèi qiān jūn。
乃知轻重不在彼,要之美恶由吾身。nǎi zhī qīng zhòng bù zài bǐ,yào zhī měi è yóu wú shēn。

寄题郢州白雪楼

王安石

折杨黄华笑者多,阳春白雪和者少。zhé yáng huáng huá xiào zhě duō,yáng chūn bái xuě hé zhě shǎo。
知音四海无几人,况乃区区郢中小。zhī yīn sì hǎi wú jǐ rén,kuàng nǎi qū qū yǐng zhōng xiǎo。
千载相传始欲慕,一时独唱谁能晓。qiān zài xiāng chuán shǐ yù mù,yī shí dú chàng shuí néng xiǎo。
古心以此分冥冥,俚耳至今徒扰扰。gǔ xīn yǐ cǐ fēn míng míng,lǐ ěr zhì jīn tú rǎo rǎo。
朱楼碧瓦何年有,榱桷连空欲惊矫。zhū lóu bì wǎ hé nián yǒu,cuī jué lián kōng yù jīng jiǎo。
郢人烂漫醉浮云,郢女参差蹑飞鸟。yǐng rén làn màn zuì fú yún,yǐng nǚ cān chà niè fēi niǎo。
丘墟馀响难再得,栏槛兹名复谁表。qiū xū yú xiǎng nán zài dé,lán kǎn zī míng fù shuí biǎo。
我来欲歌声更吞,石城寒江暮云绕。wǒ lái yù gē shēng gèng tūn,shí chéng hán jiāng mù yún rào。

圣俞为狄梁公孙作诗要予同作

王安石

虎豹不食子,鸱枭不乘雄。hǔ bào bù shí zi,chī xiāo bù chéng xióng。
人恶甚鸟兽,吾能与成功。rén è shén niǎo shòu,wú néng yǔ chéng gōng。
爱有以计留,去有势不容。ài yǒu yǐ jì liú,qù yǒu shì bù róng。
吾谋适合意,几亦齿奸锋。wú móu shì hé yì,jǐ yì chǐ jiān fēng。
时恩沦九泉,褒取异代忠。shí ēn lún jiǔ quán,bāo qǔ yì dài zhōng。
堂堂社稷臣,近世孰如公。táng táng shè jì chén,jìn shì shú rú gōng。
空使苗裔孙,称扬得诗翁。kōng shǐ miáo yì sūn,chēng yáng dé shī wēng。
一读亦使我,慨然想馀风。yī dú yì shǐ wǒ,kǎi rán xiǎng yú fēng。

蒙亭

王安石

隐者委所逢,在物无不足。yǐn zhě wěi suǒ féng,zài wù wú bù zú。
山林与城市,语道归一毂。shān lín yǔ chéng shì,yǔ dào guī yī gǔ。
诗人论巨细,此指尚局束。shī rén lùn jù xì,cǐ zhǐ shàng jú shù。
颇知区区者,自屏忍所欲。pǒ zhī qū qū zhě,zì píng rěn suǒ yù。
孰识古之人,超然遗耳目。shú shí gǔ zhī rén,chāo rán yí ěr mù。
岂于喧与静,趣舍有偏独。qǐ yú xuān yǔ jìng,qù shě yǒu piān dú。
命亭今何为,似乃畏惊俗。mìng tíng jīn hé wèi,shì nǎi wèi jīng sú。
至意不标揭,小名聊自属。zhì yì bù biāo jiē,xiǎo míng liáo zì shǔ。
夏风檐楹寒,冬雪窗户燠。xià fēng yán yíng hán,dōng xuě chuāng hù yù。
春樊乱梅柳,秋径深松菊。chūn fán luàn méi liǔ,qiū jìng shēn sōng jú。
壶觞日笑傲,裙屣相追逐。hú shāng rì xiào ào,qún xǐ xiāng zhuī zhú。
此乐已难言,持琴作新曲。cǐ lè yǐ nán yán,chí qín zuò xīn qū。

和王乐道烘虱

王安石

秋暑汗流如炙輠,敝衣湿蒸尘垢涴。qiū shǔ hàn liú rú zhì guǒ,bì yī shī zhēng chén gòu wò。
施施众虱当此时,择肉甘于虎狼饿。shī shī zhòng shī dāng cǐ shí,zé ròu gān yú hǔ láng è。
咀啮侵肤未云已,爬搔次骨终无那。jǔ niè qīn fū wèi yún yǐ,pá sāo cì gǔ zhōng wú nà。
时时对客辄自扪,千百所除才几个。shí shí duì kè zhé zì mén,qiān bǎi suǒ chú cái jǐ gè。
皮毛得气强复活,爪甲流丹真暂破。pí máo dé qì qiáng fù huó,zhǎo jiǎ liú dān zhēn zàn pò。
未能汤沐取一空,且以火攻令少挫。wèi néng tāng mù qǔ yī kōng,qiě yǐ huǒ gōng lìng shǎo cuò。
踞炉炽炭已不暇,对灶张衣诚未过。jù lú chì tàn yǐ bù xiá,duì zào zhāng yī chéng wèi guò。
飘零乍若蛾赴灯,惊扰端如蚁旋磨。piāo líng zhà ruò é fù dēng,jīng rǎo duān rú yǐ xuán mó。
欲殴百恶死焦灼,肯贷一凶生弃播。yù ōu bǎi è sǐ jiāo zhuó,kěn dài yī xiōng shēng qì bō。
已观细黠无所容,未放老奸终不堕。yǐ guān xì xiá wú suǒ róng,wèi fàng lǎo jiān zhōng bù duò。
然脐郿坞患溢世,焚宝鹿台身易货。rán qí méi wù huàn yì shì,fén bǎo lù tái shēn yì huò。
冢中燎入化秦尸,池上焮随迁莽坐。zhǒng zhōng liáo rù huà qín shī,chí shàng xìn suí qiān mǎng zuò。
彼皆势极就烟埃,况汝命轻侔涕唾。bǐ jiē shì jí jiù yān āi,kuàng rǔ mìng qīng móu tì tuò。
逃藏坏絮尚欲索,埋没死灰谁复课。táo cáng huài xù shàng yù suǒ,mái méi sǐ huī shuí fù kè。
熏心得祸尔莫悔,烂额收功吾可贺。xūn xīn dé huò ěr mò huǐ,làn é shōu gōng wú kě hè。
犹残众虮恨未除,自计宁能久安卧。yóu cán zhòng jǐ hèn wèi chú,zì jì níng néng jiǔ ān wò。

和圣俞农具诗十五首田庐

王安石

田父结田庐,聊容一身息。tián fù jié tián lú,liáo róng yī shēn xī。
呼儿取茅竹,不借乡人力。hū ér qǔ máo zhú,bù jiè xiāng rén lì。
起行庐旁朝,归卧庐下夕。qǐ xíng lú páng cháo,guī wò lú xià xī。
悠悠各有愿,勿笑田庐窄。yōu yōu gè yǒu yuàn,wù xiào tián lú zhǎi。

和圣俞农具诗十五首田庐

王安石

百金聚一冶,所赋以所遭。bǎi jīn jù yī yě,suǒ fù yǐ suǒ zāo。
此岂异莫耶,奈何独当樵。cǐ qǐ yì mò yé,nài hé dú dāng qiáo。
朝出在人手,暮归在人腰。cháo chū zài rén shǒu,mù guī zài rén yāo。
用舍各有时,此日两无邀。yòng shě gè yǒu shí,cǐ rì liǎng wú yāo。

和圣俞农具诗十五首田庐

王安石

朝耕草茫茫,暮耕水潏潏。cháo gēng cǎo máng máng,mù gēng shuǐ yù yù。
朝耕及露下,暮耕连月出。cháo gēng jí lù xià,mù gēng lián yuè chū。
自无一毛利,主有千箱实。zì wú yī máo lì,zhǔ yǒu qiān xiāng shí。
睆彼天上星,空名岂余匹。huàn bǐ tiān shàng xīng,kōng míng qǐ yú pǐ。

和圣俞农具诗十五首田庐

王安石

取车当要津,膏润及远野。qǔ chē dāng yào jīn,gāo rùn jí yuǎn yě。
与天常斡旋,如雨自潨泻。yǔ tiān cháng wò xuán,rú yǔ zì cóng xiè。
置心亦何有,在物偶相假。zhì xīn yì hé yǒu,zài wù ǒu xiāng jiǎ。
此理乃可言,安得圆机者。cǐ lǐ nǎi kě yán,ān dé yuán jī zhě。

和圣俞农具诗十五首田庐

王安石

绿草无端倪,牛羊在平地。lǜ cǎo wú duān ní,niú yáng zài píng dì。
芊绵杳霭间,落日一横吹。qiān mián yǎo ǎi jiān,luò rì yī héng chuī。
超遥送逸响,澶漫写真意。chāo yáo sòng yì xiǎng,chán màn xiě zhēn yì。
岂比卖饧人,吹箫贩童稚。qǐ bǐ mài táng rén,chuī xiāo fàn tóng zhì。

和圣俞农具诗十五首田庐

王安石

精良止如留,疏恶去如摈。jīng liáng zhǐ rú liú,shū è qù rú bìn。
如摈非尔憎,如留岂吾吝。rú bìn fēi ěr zēng,rú liú qǐ wú lìn。
无心以择物,谁喜亦谁愠。wú xīn yǐ zé wù,shuí xǐ yì shuí yùn。
翁乎勤簸扬,可使糠秕尽。wēng hū qín bǒ yáng,kě shǐ kāng bǐ jǐn。

和圣俞农具诗十五首田庐

王安石

占星昏晓中,寒暑已不疑。zhàn xīng hūn xiǎo zhōng,hán shǔ yǐ bù yí。
田家更置漏,寸晷亦欲知。tián jiā gèng zhì lòu,cùn guǐ yì yù zhī。
汗与水俱滴,身随阴屡移。hàn yǔ shuǐ jù dī,shēn suí yīn lǚ yí。
谁当哀此劳,往往夺其时。shuí dāng āi cǐ láo,wǎng wǎng duó qí shí。

和圣俞农具诗十五首田庐

王安石

百兽冬自暖,独牛非氄毛。bǎi shòu dōng zì nuǎn,dú niú fēi rǒng máo。
无衣与卒岁,坐恐得空牢。wú yī yǔ zú suì,zuò kǒng dé kōng láo。
主人覆护恩,岂啻一绨袍。zhǔ rén fù hù ēn,qǐ chì yī tí páo。
问尔何以报,离离满东皋。wèn ěr hé yǐ bào,lí lí mǎn dōng gāo。

和圣俞农具诗十五首田庐

王安石

富家种论石,贫家种论斗。fù jiā zhǒng lùn shí,pín jiā zhǒng lùn dòu。
富贫同一时,倾泻应心手。fù pín tóng yī shí,qīng xiè yīng xīn shǒu。
行看万垄空,坐使千箱有。xíng kàn wàn lǒng kōng,zuò shǐ qiān xiāng yǒu。
利物博如此,何惭在牛后。lì wù bó rú cǐ,hé cán zài niú hòu。

和圣俞农具诗十五首田庐

王安石

耒耜见于易,圣人取风雷。lěi sì jiàn yú yì,shèng rén qǔ fēng léi。
不有仁智兼,利端谁与开。bù yǒu rén zhì jiān,lì duān shuí yǔ kāi。
神农后稷死,般尔相寻来。shén nóng hòu jì sǐ,bān ěr xiāng xún lái。
山林尽百巧,揉斫无良材。shān lín jǐn bǎi qiǎo,róu zhuó wú liáng cái。

和圣俞农具诗十五首田庐

王安石

于易见耒耜,于诗闻钱镈。yú yì jiàn lěi sì,yú shī wén qián bó。
百工圣人为,此最功不薄。bǎi gōng shèng rén wèi,cǐ zuì gōng bù báo。
欲收禾黍善,先去蒿莱恶。yù shōu hé shǔ shàn,xiān qù hāo lái è。
愿同攲器悟,更使臣工作。yuàn tóng qī qì wù,gèng shǐ chén gōng zuò。

和圣俞农具诗十五首田庐

王安石

锻金以为曲,揉木以为直。duàn jīn yǐ wèi qū,róu mù yǐ wèi zhí。
直曲相后先,心手始两得。zhí qū xiāng hòu xiān,xīn shǒu shǐ liǎng dé。
秦人望屋食,以此当金革。qín rén wàng wū shí,yǐ cǐ dāng jīn gé。
君勿易耰锄,耰锄胜锋镝。jūn wù yì yōu chú,yōu chú shèng fēng dī。

和圣俞农具诗十五首田庐

王安石

采采霜露下,披披烟雨中。cǎi cǎi shuāng lù xià,pī pī yān yǔ zhōng。
蒲茅以为友,短褐相与同。pú máo yǐ wèi yǒu,duǎn hè xiāng yǔ tóng。
勿妒市门人,绮纨被奴僮。wù dù shì mén rén,qǐ wán bèi nú tóng。
当惭边城戍,擐甲徂春冬。dāng cán biān chéng shù,huàn jiǎ cú chūn dōng。