古诗词

王安石

丙戌五日

王安石

浮云离披久不合,太阳独行乾万物。fú yún lí pī jiǔ bù hé,tài yáng dú xíng qián wàn wù。
谁令昨夜雨滂沱,北风萧萧寒到骨。shuí lìng zuó yè yǔ pāng tuó,běi fēng xiāo xiāo hán dào gǔ。

答客

王安石

士常疑西伯,何至羑里辱。shì cháng yí xī bó,hé zhì yǒu lǐ rǔ。
瞽鳏亲父子,尚脱井廪酷。gǔ guān qīn fù zi,shàng tuō jǐng lǐn kù。
昏主虽圣臣,飞祸安可卜。hūn zhǔ suī shèng chén,fēi huò ān kě bo。
致命遂其志,虽穷不为戮。zhì mìng suì qí zhì,suī qióng bù wèi lù。

次韵唐彦猷华亭十咏顾林亭

王安石

寥寥湖上亭,不见野王居。liáo liáo hú shàng tíng,bù jiàn yě wáng jū。
平林岂旧物,岁晚空扶疏。píng lín qǐ jiù wù,suì wǎn kōng fú shū。
自古圣贤人,邑国皆丘墟。zì gǔ shèng xián rén,yì guó jiē qiū xū。
不朽在名德,千秋想其馀。bù xiǔ zài míng dé,qiān qiū xiǎng qí yú。

次韵唐彦猷华亭十咏顾林亭

王安石

神泉冽冰霜,高穴与云平。shén quán liè bīng shuāng,gāo xué yǔ yún píng。
空山渟千秋,不出呜咽声。kōng shān tíng qiān qiū,bù chū wū yàn shēng。
山风吹更寒,山月相与清。shān fēng chuī gèng hán,shān yuè xiāng yǔ qīng。
北客不到此,如何洗烦酲。běi kè bù dào cǐ,rú hé xǐ fán chéng。

次韵唐彦猷华亭十咏顾林亭

王安石

吴王好射虎,但射不操戈。wú wáng hǎo shè hǔ,dàn shè bù cāo gē。
匹马掠广场,万兵助遮罗。pǐ mǎ lüè guǎng chǎng,wàn bīng zhù zhē luó。
时平事非昔,此地桑麻多。shí píng shì fēi xī,cǐ dì sāng má duō。
猛兽亦已尽,牛羊在田坡。měng shòu yì yǐ jǐn,niú yáng zài tián pō。

次韵唐彦猷华亭十咏顾林亭

王安石

穆王得八骏,万事得期修。mù wáng dé bā jùn,wàn shì dé qī xiū。
茫茫万载间,复此好远游。máng máng wàn zài jiān,fù cǐ hǎo yuǎn yóu。
车轮与马迹,此地亦尝留。chē lún yǔ mǎ jì,cǐ dì yì cháng liú。
想当治道时,劳者尸如丘。xiǎng dāng zhì dào shí,láo zhě shī rú qiū。

次韵唐彦猷华亭十咏顾林亭

王安石

柘林著湖山,菱叶蔓湖滨。zhè lín zhù hú shān,líng yè màn hú bīn。
秦女亦何事,能为此湖神。qín nǚ yì hé shì,néng wèi cǐ hú shén。
年年赛鸡豚,渔子自知津。nián nián sài jī tún,yú zi zì zhī jīn。
幽妖窟险阻,祸福易欺人。yōu yāo kū xiǎn zǔ,huò fú yì qī rén。

次韵唐彦猷华亭十咏顾林亭

王安石

野人非昔人,亦复水上居。yě rén fēi xī rén,yì fù shuǐ shàng jū。
纷纷水中游,岂是昔时鱼。fēn fēn shuǐ zhōng yóu,qǐ shì xī shí yú。
吹波浮还没,竞食糟糠馀。chuī bō fú hái méi,jìng shí zāo kāng yú。
吞舟不可见,守此岁月除。tūn zhōu bù kě jiàn,shǒu cǐ suì yuè chú。

次韵唐彦猷华亭十咏顾林亭

王安石

巨川非一源,源亦在众流。jù chuān fēi yī yuán,yuán yì zài zhòng liú。
此谷乃清浅,松江能覆舟。cǐ gǔ nǎi qīng qiǎn,sōng jiāng néng fù zhōu。
虫鱼何所知,上下相沉浮。chóng yú hé suǒ zhī,shàng xià xiāng chén fú。
徒嗟大盈北,浩浩无春愁。tú jiē dà yíng běi,hào hào wú chūn chóu。

次韵唐彦猷华亭十咏顾林亭

王安石

故物一已尽,嗟此岁年深。gù wù yī yǐ jǐn,jiē cǐ suì nián shēn。
野桃自着花,荒棘自生针。yě táo zì zhe huā,huāng jí zì shēng zhēn。
芊芊谷水阳,郁郁昆山阴。qiān qiān gǔ shuǐ yáng,yù yù kūn shān yīn。
俯仰但如昨,游者不可寻。fǔ yǎng dàn rú zuó,yóu zhě bù kě xún。

次韵唐彦猷华亭十咏顾林亭

王安石

玉人生此山,山亦传此名。yù rén shēng cǐ shān,shān yì chuán cǐ míng。
崖风与穴水,清越有馀声。yá fēng yǔ xué shuǐ,qīng yuè yǒu yú shēng。
悲哉世所珍,一出受攲倾。bēi zāi shì suǒ zhēn,yī chū shòu qī qīng。
不如鹤与猿,栖息尚全生。bù rú hè yǔ yuán,qī xī shàng quán shēng。

次韵唐彦猷华亭十咏顾林亭

王安石

自古世上雄,慷慨擅功名。zì gǔ shì shàng xióng,kāng kǎi shàn gōng míng。
当时岂有力,能使死者生。dāng shí qǐ yǒu lì,néng shǐ sǐ zhě shēng。
三女共一丘,此憾亦难平。sān nǚ gòng yī qiū,cǐ hàn yì nán píng。
音容若有作,无力倾人城。yīn róng ruò yǒu zuò,wú lì qīng rén chéng。

秃山

王安石

吏役沧海上,瞻山一停舟。lì yì cāng hǎi shàng,zhān shān yī tíng zhōu。
怪此秃谁使,乡人语其由。guài cǐ tū shuí shǐ,xiāng rén yǔ qí yóu。
一狙山上鸣,一狙从之游。yī jū shān shàng míng,yī jū cóng zhī yóu。
相匹乃生子,子众孙还稠。xiāng pǐ nǎi shēng zi,zi zhòng sūn hái chóu。
山中草木盛,根实始易求。shān zhōng cǎo mù shèng,gēn shí shǐ yì qiú。
攀挽上极高,屈曲亦穷幽。pān wǎn shàng jí gāo,qū qū yì qióng yōu。
众狙各丰肥,山乃尽侵牟。zhòng jū gè fēng féi,shān nǎi jǐn qīn móu。
攘争取一饱,岂暇议藏收。rǎng zhēng qǔ yī bǎo,qǐ xiá yì cáng shōu。
大狙尚自苦,小狙亦已愁。dà jū shàng zì kǔ,xiǎo jū yì yǐ chóu。
稍稍受咋啮,一毛不得留。shāo shāo shòu zǎ niè,yī máo bù dé liú。
狙虽巧过人,不善操锄耰。jū suī qiǎo guò rén,bù shàn cāo chú yōu。
所嗜在果谷,得之常似偷。suǒ shì zài guǒ gǔ,dé zhī cháng shì tōu。
嗟此海山中,四顾无所投。jiē cǐ hǎi shān zhōng,sì gù wú suǒ tóu。
生生未云已,岁晚将安谋。shēng shēng wèi yún yǐ,suì wǎn jiāng ān móu。

赠曾子固

王安石

曾子文章众无有,水之江汉星之斗。céng zi wén zhāng zhòng wú yǒu,shuǐ zhī jiāng hàn xīng zhī dòu。
挟才乘气不媚柔,群儿谤伤均一口。xié cái chéng qì bù mèi róu,qún ér bàng shāng jūn yī kǒu。
吾语群儿勿谤伤,岂有曾子终皇皇。wú yǔ qún ér wù bàng shāng,qǐ yǒu céng zi zhōng huáng huáng。
借令不幸贱且死,后日犹为班与扬。jiè lìng bù xìng jiàn qiě sǐ,hòu rì yóu wèi bān yǔ yáng。

鲍公水

王安石

村南鲍公山,山北鲍公水。cūn nán bào gōng shān,shān běi bào gōng shuǐ。
高穴逗远源,泠泠落山嘴。gāo xué dòu yuǎn yuán,líng líng luò shān zuǐ。
玉色与饴味,不可他味比。yù sè yǔ yí wèi,bù kě tā wèi bǐ。
竹树四蒙密,翠藤相披靡。zhú shù sì méng mì,cuì téng xiāng pī mí。
漫郎昔少年,幽居得之此。màn láng xī shǎo nián,yōu jū dé zhī cǐ。
临窥若有遇,爱叹无时已。lín kuī ruò yǒu yù,ài tàn wú shí yǐ。
浮名未污染,永矢终焉尔。fú míng wèi wū rǎn,yǒng shǐ zhōng yān ěr。
奈何中弃入长安,十载风尘化旧颜。nài hé zhōng qì rù zhǎng ān,shí zài fēng chén huà jiù yán。
欢嚣满耳不可洗,此水泠泠空在山。huān xiāo mǎn ěr bù kě xǐ,cǐ shuǐ líng líng kōng zài shān。

寄李士宁先生

王安石

楼台高耸间晴霞,松桧阴森夹柳斜。lóu tái gāo sǒng jiān qíng xiá,sōng guì yīn sēn jiā liǔ xié。
渴愁如箭去年华,陶情满满倾榴花。kě chóu rú jiàn qù nián huá,táo qíng mǎn mǎn qīng liú huā。
自嗟不及门前水,流到先生云外家。zì jiē bù jí mén qián shuǐ,liú dào xiān shēng yún wài jiā。

杭州修广师法喜堂

王安石

浮屠之法与世殊,洗涤万事求空虚。fú tú zhī fǎ yǔ shì shū,xǐ dí wàn shì qiú kōng xū。
师心以此不挂物,一堂收身自有馀。shī xīn yǐ cǐ bù guà wù,yī táng shōu shēn zì yǒu yú。
堂阴置石双嵽嵲,石脚立竹青扶疏。táng yīn zhì shí shuāng dié niè,shí jiǎo lì zhú qīng fú shū。
一来已觉肝胆豁,况乃宴坐穷朝晡。yī lái yǐ jué gān dǎn huō,kuàng nǎi yàn zuò qióng cháo bū。
忆初救时勇自许,壮大看俗尤崎岖。yì chū jiù shí yǒng zì xǔ,zhuàng dà kàn sú yóu qí qū。
丰车肥马载豪杰,少得志愿多忧虞。fēng chē féi mǎ zài háo jié,shǎo dé zhì yuàn duō yōu yú。
始知进退各有理,造次未可分贤愚。shǐ zhī jìn tuì gè yǒu lǐ,zào cì wèi kě fēn xián yú。
会将筑室返耕钓,相与此处吟山湖。huì jiāng zhù shì fǎn gēng diào,xiāng yǔ cǐ chù yín shān hú。

复至曹娥堰寄剡县丁元珍

王安石

溪水浑浑来自北,千山抱水清相射。xī shuǐ hún hún lái zì běi,qiān shān bào shuǐ qīng xiāng shè。
山深水急无艇子,欲从故人安可得。shān shēn shuǐ jí wú tǐng zi,yù cóng gù rén ān kě dé。
故人昔日此水上,樽酒扁舟慰行役。gù rén xī rì cǐ shuǐ shàng,zūn jiǔ biǎn zhōu wèi xíng yì。
津亭把手坐一笑,我喜满怀君动色。jīn tíng bǎ shǒu zuò yī xiào,wǒ xǐ mǎn huái jūn dòng sè。
论新讲旧惜未足,落日低徊已催客。lùn xīn jiǎng jiù xī wèi zú,luò rì dī huái yǐ cuī kè。
离心自醉不复饮,秋果寒花空满席。lí xīn zì zuì bù fù yǐn,qiū guǒ hán huā kōng mǎn xí。
今年却坐相逢处,怊怅难求别时迹。jīn nián què zuò xiāng féng chù,chāo chàng nán qiú bié shí jì。
可怜溪水自南流,安得溪船问消息。kě lián xī shuǐ zì nán liú,ān dé xī chuán wèn xiāo xī。

答曾子固南丰道中所寄

王安石

吾子命世豪,术学穷无闲。wú zi mìng shì háo,shù xué qióng wú xián。
直意慕圣人,不问闵与颜。zhí yì mù shèng rén,bù wèn mǐn yǔ yán。
彼昏何为者,诬构来㘖㘖。bǐ hūn hé wèi zhě,wū gòu lái yán yán。
应逮犯秋阳,动为人所叹。yīng dǎi fàn qiū yáng,dòng wèi rén suǒ tàn。
不恤我躬瘁,乃嗟天泽悭。bù xù wǒ gōng cuì,nǎi jiē tiān zé qiān。
令人念公卿,烨烨趋王班。lìng rén niàn gōng qīng,yè yè qū wáng bān。
泊无悯世意,狙猿而佩环。pō wú mǐn shì yì,jū yuán ér pèi huán。
爱子所守卓,忧予不能攀。ài zi suǒ shǒu zhuó,yōu yǔ bù néng pān。
永矢从子游,合如扉上镮。yǒng shǐ cóng zi yóu,hé rú fēi shàng huán。
愿言借馀力,迎浦疏潺潺。yuàn yán jiè yú lì,yíng pǔ shū chán chán。
亦有衣上尘,可攀禆泰山。yì yǒu yī shàng chén,kě pān bì tài shān。
大江秋正清,岛溆相萦弯。dà jiāng qiū zhèng qīng,dǎo xù xiāng yíng wān。
四盼浩无主,日暮烟霞斑。sì pàn hào wú zhǔ,rì mù yān xiá bān。
水竹密以劲,霜枫衰更殷。shuǐ zhú mì yǐ jìn,shuāng fēng shuāi gèng yīn。
赏托亦云健,行矣非闲关。shǎng tuō yì yún jiàn,xíng yǐ fēi xián guān。
相期东北游,致馆淮之湾。xiāng qī dōng běi yóu,zhì guǎn huái zhī wān。
无为袭宁嬴,悠然及温还。wú wèi xí níng yíng,yōu rán jí wēn hái。

寄赠胡先生

王安石

先生天下豪杰魁,胸臆广博天所开。xiān shēng tiān xià háo jié kuí,xiōng yì guǎng bó tiān suǒ kāi。
文章事业望孔孟,不复睥睨蔡与崔。wén zhāng shì yè wàng kǒng mèng,bù fù pì nì cài yǔ cuī。
十年留滞东南州,饱足藜藿安蒿莱。shí nián liú zhì dōng nán zhōu,bǎo zú lí huò ān hāo lái。
独鸣道德惊此民,民之闻者源源来。dú míng dào dé jīng cǐ mín,mín zhī wén zhě yuán yuán lái。
高冠大带满门下,奋如百蛰乘春雷。gāo guān dà dài mǎn mén xià,fèn rú bǎi zhé chéng chūn léi。
恶人沮服善者起,昔时蹻蹠今骞回。è rén jǔ fú shàn zhě qǐ,xī shí juē zhí jīn qiān huí。
先生不试乃能尔,诚令得志如何哉。xiān shēng bù shì nǎi néng ěr,chéng lìng dé zhì rú hé zāi。
吾愿圣帝营太平,补葺廊庙枝倾颓。wú yuàn shèng dì yíng tài píng,bǔ qì láng miào zhī qīng tuí。
披旒发纩广耳目,照彻山谷多遗材。pī liú fā kuàng guǎng ěr mù,zhào chè shān gǔ duō yí cái。
先收先生作梁柱,以次构架桷与榱。xiān shōu xiān shēng zuò liáng zhù,yǐ cì gòu jià jué yǔ cuī。
群臣面向帝深拱,仰戴堂陛方崔嵬。qún chén miàn xiàng dì shēn gǒng,yǎng dài táng bì fāng cuī wéi。