古诗词

苏辙

集贤殿考试罢二首

苏辙

振鹭纷纷未著行,初从江海觇清光。zhèn lù fēn fēn wèi zhù xíng,chū cóng jiāng hǎi chān qīng guāng。
卷声风雨中庭起,笔势云烟累幅长。juǎn shēng fēng yǔ zhōng tíng qǐ,bǐ shì yún yān lèi fú zhǎng。
病眼尚能分白黑,众毛空复数骊黄。bìng yǎn shàng néng fēn bái hēi,zhòng máo kōng fù shù lí huáng。
禁中已许公孙第,得失何私物自忙。jìn zhōng yǐ xǔ gōng sūn dì,dé shī hé sī wù zì máng。

集贤殿考试罢二首

苏辙

衰病相侵眼渐昏,青灯细字苦劳神。shuāi bìng xiāng qīn yǎn jiàn hūn,qīng dēng xì zì kǔ láo shén。
遍看大轴知无力,听诵奇篇赖有人。biàn kàn dà zhóu zhī wú lì,tīng sòng qí piān lài yǒu rén。
前日鼓旗闻苦战,明朝雷雨出潜鳞。qián rì gǔ qí wén kǔ zhàn,míng cháo léi yǔ chū qián lín。
殿庐困极唯思睡,却忆登科似后身。diàn lú kùn jí wéi sī shuì,què yì dēng kē shì hòu shēn。

五月一日同子瞻转对

苏辙

羸病不堪金束腰,永怀江海旧渔樵。léi bìng bù kān jīn shù yāo,yǒng huái jiāng hǎi jiù yú qiáo。
对床贪听连宵雨,奏事惊同朔旦朝。duì chuáng tān tīng lián xiāo yǔ,zòu shì jīng tóng shuò dàn cháo。
大耿功名元自异,中茅服食旧相要。dà gěng gōng míng yuán zì yì,zhōng máo fú shí jiù xiāng yào。
一封同上怜狂直,诏许昌言赖有尧。yī fēng tóng shàng lián kuáng zhí,zhào xǔ chāng yán lài yǒu yáo。

送王宗望郎中赴河东漕

苏辙

春初戎马掠河壖,属国仓皇不解鞍。chūn chū róng mǎ lüè hé ruán,shǔ guó cāng huáng bù jiě ān。
未免驱民馈边食,旋闻奉使辍郎官。wèi miǎn qū mín kuì biān shí,xuán wén fèng shǐ chuò láng guān。
年高转觉精神胜,虑稳要令事业安。nián gāo zhuǎn jué jīng shén shèng,lǜ wěn yào lìng shì yè ān。
持节近看葱岭雪,拥裘应惯雁门寒。chí jié jìn kàn cōng lǐng xuě,yōng qiú yīng guàn yàn mén hán。

送高士敦赴成都兵钤

苏辙

扬雄老病久思归,家在成都更向西。yáng xióng lǎo bìng jiǔ sī guī,jiā zài chéng dōu gèng xiàng xī。
邂逅王孙驰驿骑,丁宁父老问耕犁。xiè hòu wáng sūn chí yì qí,dīng níng fù lǎo wèn gēng lí。
禅房何处不行乐,壁像君家有旧题。chán fáng hé chù bù xíng lè,bì xiàng jūn jiā yǒu jiù tí。
德厚不妨三世将,时平空见万夫齐。dé hòu bù fáng sān shì jiāng,shí píng kōng jiàn wàn fū qí。

试制举人呈同舍诸公二首

苏辙

垣中不减台端峻,池上来从柱下严。yuán zhōng bù jiǎn tái duān jùn,chí shàng lái cóng zhù xià yán。
同直旧曾连月久,暂来还喜二公兼。tóng zhí jiù céng lián yuè jiǔ,zàn lái hái xǐ èr gōng jiān。
直言已许侵弹奏,新告行闻振滞淹。zhí yán yǐ xǔ qīn dàn zòu,xīn gào xíng wén zhèn zhì yān。
顾我粗官何所与,西曹只合论茶盐。gù wǒ cū guān hé suǒ yǔ,xī cáo zhǐ hé lùn chá yán。

试制举人呈同舍诸公二首

苏辙

早岁同科止六人,中年零落半埃尘。zǎo suì tóng kē zhǐ liù rén,zhōng nián líng luò bàn āi chén。
却将旧学收新进,几误今生是后身。què jiāng jiù xué shōu xīn jìn,jǐ wù jīn shēng shì hòu shēn。
肮脏别都遗老骥,沉埋秘府愧潜鳞。āng zàng bié dōu yí lǎo jì,chén mái mì fǔ kuì qián lín。
怜君尚胜刘蕡在,白首诸侯呼上宾。lián jūn shàng shèng liú fén zài,bái shǒu zhū hóu hū shàng bīn。

次韵张去华院中感怀

苏辙

登朝已老似王阳,脱叶何堪雾雨凉。dēng cháo yǐ lǎo shì wáng yáng,tuō yè hé kān wù yǔ liáng。
案上细书憎蚁黑,禁中新酒爱鹅黄。àn shàng xì shū zēng yǐ hēi,jìn zhōng xīn jiǔ ài é huáng。
临阶野菊偏能瘦,倚槛青松解许长。lín jiē yě jú piān néng shòu,yǐ kǎn qīng sōng jiě xǔ zhǎng。
仕宦不由天禄阁,坐曹终日漫皇皇。shì huàn bù yóu tiān lù gé,zuò cáo zhōng rì màn huáng huáng。

次韵子瞻十一月旦日锁院赐酒及烛

苏辙

铜镮玉锁闭空堂,腕脱初惊笔札忙。tóng huán yù suǒ bì kōng táng,wàn tuō chū jīng bǐ zhá máng。
红烛遥怜风雪暗,黄封微泻桂椒香。hóng zhú yáo lián fēng xuě àn,huáng fēng wēi xiè guì jiāo xiāng。
光明坐觉幽阴破,温暖深知覆育长。guāng míng zuò jué yōu yīn pò,wēn nuǎn shēn zhī fù yù zhǎng。
明日白麻传好语,曼声微绕殿中央。míng rì bái má chuán hǎo yǔ,màn shēng wēi rào diàn zhōng yāng。

次韵王定国见赠

苏辙

枯木无枝不记年,寒灰谁遣强吹然。kū mù wú zhī bù jì nián,hán huī shuí qiǎn qiáng chuī rán。
南迁不折知非妄,未老求闲愈觉贤。nán qiān bù zhé zhī fēi wàng,wèi lǎo qiú xián yù jué xián。
屡出诗章新管籥,偶开画卷小山川。lǚ chū shī zhāng xīn guǎn yuè,ǒu kāi huà juǎn xiǎo shān chuān。
簿书填委惭君甚,拨去归来粗了眠。bù shū tián wěi cán jūn shén,bō qù guī lái cū le mián。

王子难龙图挽词

苏辙

帝子乘鸾已列仙,遗芳留得众孙贤。dì zi chéng luán yǐ liè xiān,yí fāng liú dé zhòng sūn xián。
俊科蚤与寒儒竞,禁从终偿白发年。jùn kē zǎo yǔ hán rú jìng,jìn cóng zhōng cháng bái fā nián。
辇路联镳惊往事,圃田回首泣新阡。niǎn lù lián biāo jīng wǎng shì,pǔ tián huí shǒu qì xīn qiān。
旧闻推历知天命,看熟黄粱定洒然。jiù wén tuī lì zhī tiān mìng,kàn shú huáng liáng dìng sǎ rán。

次韵李豸秀才来别子瞻仍谢惠马

苏辙

小床卧客笑元龙,弹铗无舆下舍中。xiǎo chuáng wò kè xiào yuán lóng,dàn jiá wú yú xià shě zhōng。
五马不辞分后乘,轻裘初许敝诸公。wǔ mǎ bù cí fēn hòu chéng,qīng qiú chū xǔ bì zhū gōng。
随人射虎气终在,徒步白头心颇同。suí rén shè hǔ qì zhōng zài,tú bù bái tóu xīn pǒ tóng。
遥想据鞍横槊处,新诗一一建安风。yáo xiǎng jù ān héng shuò chù,xīn shī yī yī jiàn ān fēng。

将使契丹九日对酒怀子瞻兄并示坐中

苏辙

黄华已向初旬见,白酒相携九日尝。huáng huá yǐ xiàng chū xún jiàn,bái jiǔ xiāng xié jiǔ rì cháng。
萸少一枝心自觉,舂同斗粟味终长。yú shǎo yī zhī xīn zì jué,chōng tóng dòu sù wèi zhōng zhǎng。
兰生庭下香时起,玉在人前坐亦凉。lán shēng tíng xià xiāng shí qǐ,yù zài rén qián zuò yì liáng。
千里使胡须百日,暂将中子治书囊。qiān lǐ shǐ hú xū bǎi rì,zàn jiāng zhōng zi zhì shū náng。

题王诜都尉设色山卷后

苏辙

还君横卷空长叹,问我何年便退休。hái jūn héng juǎn kōng zhǎng tàn,wèn wǒ hé nián biàn tuì xiū。
欲借岩阿著茅屋,还当溪口泊渔舟。yù jiè yán ā zhù máo wū,hái dāng xī kǒu pō yú zhōu。
经心蜀道云生足,上马胡天雪满裘。jīng xīn shǔ dào yún shēng zú,shàng mǎ hú tiān xuě mǎn qiú。
万里还朝径归去,江湖浩荡一轻鸥。wàn lǐ hái cháo jìng guī qù,jiāng hú hào dàng yī qīng ōu。

次韵子瞻相送使胡

苏辙

朔雪胡沙试此身,青罗便面紫狐巾。shuò xuě hú shā shì cǐ shēn,qīng luó biàn miàn zǐ hú jīn。
拥旃代北随飞雁,顿足江东有卧麟。yōng zhān dài běi suí fēi yàn,dùn zú jiāng dōng yǒu wò lín。
欺酒壶冰将送腊,照溪梅萼定先春。qī jiǔ hú bīng jiāng sòng là,zhào xī méi è dìng xiān chūn。
汉家五饵今方验,更愧当年叹息人。hàn jiā wǔ ěr jīn fāng yàn,gèng kuì dāng nián tàn xī rén。

奉使契丹二十八首次莫州通判刘泾韵二首

苏辙

北国亦知岐有夷,何尝烽火报惊危。běi guó yì zhī qí yǒu yí,hé cháng fēng huǒ bào jīng wēi。
拥旃绝漠闻嘉语,缓带临边出好诗。yōng zhān jué mò wén jiā yǔ,huǎn dài lín biān chū hǎo shī。
约我一樽迎嗣岁,待君三馆已多时。yuē wǒ yī zūn yíng sì suì,dài jūn sān guǎn yǐ duō shí。
从今无事唯须饮,文字声名人自知。cóng jīn wú shì wéi xū yǐn,wén zì shēng míng rén zì zhī。

奉使契丹二十八首次莫州通判刘泾韵二首

苏辙

平世功名路甚夷,不劳谈说更骑危。píng shì gōng míng lù shén yí,bù láo tán shuō gèng qí wēi。
早年拭目看成赋,近日收心闻琢诗。zǎo nián shì mù kàn chéng fù,jìn rì shōu xīn wén zuó shī。
古锦屡开新得句,敝貂方竞苦寒时。gǔ jǐn lǚ kāi xīn dé jù,bì diāo fāng jìng kǔ hán shí。
南还欲向春风饮,塞柳凋枯恐未知。nán hái yù xiàng chūn fēng yǐn,sāi liǔ diāo kū kǒng wèi zhī。

奉使契丹二十八首赠知雄州王崇拯二首

苏辙

赵北燕南古战场,何年千里作方塘。zhào běi yàn nán gǔ zhàn chǎng,hé nián qiān lǐ zuò fāng táng。
烟波坐觉胡尘远,皮币遥知国计长。yān bō zuò jué hú chén yuǎn,pí bì yáo zhī guó jì zhǎng。
胜处旧闻荷覆水,此行犹及蟹经霜。shèng chù jiù wén hé fù shuǐ,cǐ xíng yóu jí xiè jīng shuāng。
使君约我南来饮,人日河桥柳正黄。shǐ jūn yuē wǒ nán lái yǐn,rén rì hé qiáo liǔ zhèng huáng。

奉使契丹二十八首赠知雄州王崇拯二首

苏辙

城里都无一寸闲,城头野水四汗漫。chéng lǐ dōu wú yī cùn xián,chéng tóu yě shuǐ sì hàn màn。
与君但对湖光饮,久病偏须酒令宽。yǔ jūn dàn duì hú guāng yǐn,jiǔ bìng piān xū jiǔ lìng kuān。
何氏沟塍布棋局,李君智略走珠盘。hé shì gōu chéng bù qí jú,lǐ jūn zhì lüè zǒu zhū pán。
应存父老犹能说,有意功名未必难。yīng cún fù lǎo yóu néng shuō,yǒu yì gōng míng wèi bì nán。

奉使契丹二十八首赠右番赵侍郎

苏辙

霜须顾我十年兄,朔漠陪公万里行。shuāng xū gù wǒ shí nián xiōng,shuò mò péi gōng wàn lǐ xíng。
骈马貂裘寒自暖,连床龟息夜无声。pián mǎ diāo qiú hán zì nuǎn,lián chuáng guī xī yè wú shēng。
同心便可忘苛礼,异类犹应服至诚。tóng xīn biàn kě wàng kē lǐ,yì lèi yóu yīng fú zhì chéng。
行役虽劳思虑少,会看梨枣及春生。xíng yì suī láo sī lǜ shǎo,huì kàn lí zǎo jí chūn shēng。