古诗词

邵雍

尧夫吟

邵雍

尧夫吟,天下拙。yáo fū yín,tiān xià zhuō。
来无时,去无节。lái wú shí,qù wú jié。
如山川,行不彻。rú shān chuān,xíng bù chè。
如江河,流不竭。rú jiāng hé,liú bù jié。
如芝兰,香不歇;如箫韶,声不绝。rú zhī lán,xiāng bù xiē;rú xiāo sháo,shēng bù jué。
也有花,也有雪。yě yǒu huā,yě yǒu xuě。
也有风,也有月。yě yǒu fēng,yě yǒu yuè。
又温柔,又峻烈;又风流,又激切。yòu wēn róu,yòu jùn liè;yòu fēng liú,yòu jī qiè。

乐毅吟

邵雍

乐毅事燕时,其心有深旨。lè yì shì yàn shí,qí xīn yǒu shēn zhǐ。
破齐七十城,迎刃不遗矢。pò qí qī shí chéng,yíng rèn bù yí shǐ。
岂留即墨莒,却与燕有二。qǐ liú jí mò jǔ,què yǔ yàn yǒu èr。
欲使燕遂王,天下自齐始。yù shǐ yàn suì wáng,tiān xià zì qí shǐ。
岂意志未申,昭王一旦死。qǐ yì zhì wèi shēn,zhāo wáng yī dàn sǐ。
惠王固不知,使人代其位。huì wáng gù bù zhī,shǐ rén dài qí wèi。
强燕自此衰,何复能振起。qiáng yàn zì cǐ shuāi,hé fù néng zhèn qǐ。
自古君与臣,济会非容易。zì gǔ jūn yǔ chén,jì huì fēi róng yì。
重惜千万年,英雄为流涕。zhòng xī qiān wàn nián,yīng xióng wèi liú tì。

生日吟

邵雍

辛亥年,辛丑月,甲子日,甲戌辰。xīn hài nián,xīn chǒu yuè,jiǎ zi rì,jiǎ xū chén。
日辰同甲,年月同辛。rì chén tóng jiǎ,nián yuè tóng xīn。
吾于此际,生而为人。wú yú cǐ jì,shēng ér wèi rén。

十分吟

邵雍

所谓十分人,须有十分真。suǒ wèi shí fēn rén,xū yǒu shí fēn zhēn。
非为能写字,非谓能为文。fēi wèi néng xiě zì,fēi wèi néng wèi wén。
非谓眉目秀,非谓衣裳新。fēi wèi méi mù xiù,fēi wèi yī shang xīn。
欲行人世上,直须先了身。yù xíng rén shì shàng,zhí xū xiān le shēn。

十分吟

邵雍

人寿百来年,其过岂容易。rén shòu bǎi lái nián,qí guò qǐ róng yì。
虽然瞬息间,其间多少事。suī rán shùn xī jiān,qí jiān duō shǎo shì。
号为能了事,必先能了身。hào wèi néng le shì,bì xiān néng le shēn。
身苟未能了,何暇能了人。shēn gǒu wèi néng le,hé xiá néng le rén。

有常吟

邵雍

天地有常理,日月有常明。tiān dì yǒu cháng lǐ,rì yuè yǒu cháng míng。
四时有常序,鬼神有常灵。sì shí yǒu cháng xù,guǐ shén yǒu cháng líng。
圣人有常德,小人无常情。shèng rén yǒu cháng dé,xiǎo rén wú cháng qíng。

人物吟

邵雍

人盛必有衰,物生须有死。rén shèng bì yǒu shuāi,wù shēng xū yǒu sǐ。
既见身前人,乃知身后事。jì jiàn shēn qián rén,nǎi zhī shēn hòu shì。
身前人能兴,身后事岂废。shēn qián rén néng xīng,shēn hòu shì qǐ fèi。
兴废先言人,然后语天地。xīng fèi xiān yán rén,rán hòu yǔ tiān dì。

不善吟

邵雍

悲哉不善人,禀此凶戾德。bēi zāi bù shàn rén,bǐng cǐ xiōng lì dé。
非唯败人家,又能败人国。fēi wéi bài rén jiā,yòu néng bài rén guó。

观性吟

邵雍

千万年之人,千万年之事。qiān wàn nián zhī rén,qiān wàn nián zhī shì。
千万年之情,千万年之理。qiān wàn nián zhī qíng,qiān wàn nián zhī lǐ。
惟学之所能,坐而烂观尔。wéi xué zhī suǒ néng,zuò ér làn guān ěr。

洗心吟

邵雍

人多求洗身,殊不求洗心。rén duō qiú xǐ shēn,shū bù qiú xǐ xīn。
洗身去尘垢,洗心去邪淫。xǐ shēn qù chén gòu,xǐ xīn qù xié yín。
尘垢用水洗,邪淫非能淋。chén gòu yòng shuǐ xǐ,xié yín fēi néng lín。
必欲去心垢,须弹无弦琴。bì yù qù xīn gòu,xū dàn wú xián qín。

诗画吟

邵雍

画笔善状物,长于运丹青。huà bǐ shàn zhuàng wù,zhǎng yú yùn dān qīng。
丹青入巧思,万物无遁形。dān qīng rù qiǎo sī,wàn wù wú dùn xíng。
诗画善状物,长于运丹诚。shī huà shàn zhuàng wù,zhǎng yú yùn dān chéng。
丹诚入秀句,万物无遁情。dān chéng rù xiù jù,wàn wù wú dùn qíng。
诗者人之志,言者心之声。shī zhě rén zhī zhì,yán zhě xīn zhī shēng。
志因言以发,声因律而成。zhì yīn yán yǐ fā,shēng yīn lǜ ér chéng。
多识于鸟兽,岂止毛与翎。duō shí yú niǎo shòu,qǐ zhǐ máo yǔ líng。
多识于草木,岂止枝与茎。duō shí yú cǎo mù,qǐ zhǐ zhī yǔ jīng。
不有风雅颂,何由知功名。bù yǒu fēng yǎ sòng,hé yóu zhī gōng míng。
不有赋比兴,何由知废兴。bù yǒu fù bǐ xīng,hé yóu zhī fèi xīng。
观朝廷盛事,壮社稷威灵。guān cháo tíng shèng shì,zhuàng shè jì wēi líng。
有汤武缔构,无幽厉欹倾。yǒu tāng wǔ dì gòu,wú yōu lì yī qīng。
知得之艰难,肯失之骄矜。zhī dé zhī jiān nán,kěn shī zhī jiāo jīn。
去巨蠹奸邪,进不世贤能。qù jù dù jiān xié,jìn bù shì xián néng。
择阴阳粹美,索天地精英。zé yīn yáng cuì měi,suǒ tiān dì jīng yīng。
籍江山清润,揭日月光荣。jí jiāng shān qīng rùn,jiē rì yuè guāng róng。
收之为民极,著之为国经。shōu zhī wèi mín jí,zhù zhī wèi guó jīng。
播之于金石,奏之于大庭。bō zhī yú jīn shí,zòu zhī yú dà tíng。
感之以人心,告之以神明。gǎn zhī yǐ rén xīn,gào zhī yǐ shén míng。
人神之胥悦,此所谓和羹。rén shén zhī xū yuè,cǐ suǒ wèi hé gēng。
既有虞舜歌,岂无皋陶赓。jì yǒu yú shùn gē,qǐ wú gāo táo gēng。
既有仲尼删,岂无季札听。jì yǒu zhòng ní shān,qǐ wú jì zhá tīng。
必欲乐天下,舍诗安足凭。bì yù lè tiān xià,shě shī ān zú píng。
得吾之绪馀,自可致升平。dé wú zhī xù yú,zì kě zhì shēng píng。

诗史吟

邵雍

史笔善记事,长于炫其文。shǐ bǐ shàn jì shì,zhǎng yú xuàn qí wén。
文胜则实丧,徒憎口云云。wén shèng zé shí sàng,tú zēng kǒu yún yún。
诗史善记事,长于造其真。shī shǐ shàn jì shì,zhǎng yú zào qí zhēn。
真胜则华去,非如目纷纷。zhēn shèng zé huá qù,fēi rú mù fēn fēn。
天下非一事,天下非一人。tiān xià fēi yī shì,tiān xià fēi yī rén。
天下非一物,天下非一身。tiān xià fēi yī wù,tiān xià fēi yī shēn。
皇王帝伯时,其人长如存。huáng wáng dì bó shí,qí rén zhǎng rú cún。
百千万亿年,其事长如新。bǎi qiān wàn yì nián,qí shì zhǎng rú xīn。
可以辩庶政,可以齐黎民。kě yǐ biàn shù zhèng,kě yǐ qí lí mín。
可以述祖考,可以训子孙。kě yǐ shù zǔ kǎo,kě yǐ xùn zi sūn。
可以尊万乘,可以严三军。kě yǐ zūn wàn chéng,kě yǐ yán sān jūn。
可以进讽谏,可以扬功勋。kě yǐ jìn fěng jiàn,kě yǐ yáng gōng xūn。
可以移风俗,可以厚人伦。kě yǐ yí fēng sú,kě yǐ hòu rén lún。
可以美教化,可以和疏亲。kě yǐ měi jiào huà,kě yǐ hé shū qīn。
可以正夫妇,可以明君臣。kě yǐ zhèng fū fù,kě yǐ míng jūn chén。
可以赞天地,可以感鬼神。kě yǐ zàn tiān dì,kě yǐ gǎn guǐ shén。
规人何切切,诲人何谆谆。guī rén hé qiè qiè,huì rén hé zhūn zhūn。
送人何恋恋,赠人何勤勤。sòng rén hé liàn liàn,zèng rén hé qín qín。
无岁无嘉节,无月无嘉辰。wú suì wú jiā jié,wú yuè wú jiā chén。
无时无嘉景,无日无嘉宾。wú shí wú jiā jǐng,wú rì wú jiā bīn。
樽中有美禄,坐上无妖氛。zūn zhōng yǒu měi lù,zuò shàng wú yāo fēn。
胸中有美物,心上无埃尘。xiōng zhōng yǒu měi wù,xīn shàng wú āi chén。
忍不用大笔,书字如车轮。rěn bù yòng dà bǐ,shū zì rú chē lún。
三千有馀首,布为天下春。sān qiān yǒu yú shǒu,bù wèi tiān xià chūn。

人灵吟

邵雍

天地生万物,其间人最灵。tiān dì shēng wàn wù,qí jiān rén zuì líng。
既为人之灵,须有人之情。jì wèi rén zhī líng,xū yǒu rén zhī qíng。
若无人之情,徒有人之形。ruò wú rén zhī qíng,tú yǒu rén zhī xíng。

名利吟

邵雍

重之以名,见人之情。zhòng zhī yǐ míng,jiàn rén zhī qíng。
厚之以利,见人之意。hòu zhī yǐ lì,jiàn rén zhī yì。
情意内也,内重则外轻。qíng yì nèi yě,nèi zhòng zé wài qīng。
名利外也,内贱则外贵。míng lì wài yě,nèi jiàn zé wài guì。

绳水吟

邵雍

水能平而不能直,绳能直而不能平。shuǐ néng píng ér bù néng zhí,shéng néng zhí ér bù néng píng。
安得绳水为人情,而使天下都无争。ān dé shéng shuǐ wèi rén qíng,ér shǐ tiān xià dōu wú zhēng。

阴阳吟

邵雍

阳行一,阴行二。yáng xíng yī,yīn xíng èr。
一主天,二主地。yī zhǔ tiān,èr zhǔ dì。
天行六,地行四。tiān xíng liù,dì xíng sì。
四主形,六主气。sì zhǔ xíng,liù zhǔ qì。

死生吟

邵雍

学仙欲不死,学佛欲再生。xué xiān yù bù sǐ,xué fú yù zài shēng。
再生与不死,二者人果能。zài shēng yǔ bù sǐ,èr zhě rén guǒ néng。
设使人果能,方始入于情。shè shǐ rén guǒ néng,fāng shǐ rù yú qíng。
赏哉林下人,不为人所惜。shǎng zāi lín xià rén,bù wèi rén suǒ xī。
哀哉公与卿,重为人所惑。āi zāi gōng yǔ qīng,zhòng wèi rén suǒ huò。

水火吟

邵雍

水火得其御,交而成既济。shuǐ huǒ dé qí yù,jiāo ér chéng jì jì。
水火失其御,焚溺可立至。shuǐ huǒ shī qí yù,fén nì kě lì zhì。
不止水与火,万事尽如此。bù zhǐ shuǐ yǔ huǒ,wàn shì jǐn rú cǐ。
只知用水火,不知水火义。zhǐ zhī yòng shuǐ huǒ,bù zhī shuǐ huǒ yì。

时事吟

邵雍

时之来兮,其势可乘。shí zhī lái xī,qí shì kě chéng。
时之去兮,其事遂生。shí zhī qù xī,qí shì suì shēng。
前日之事兮,今日不行。qián rì zhī shì xī,jīn rì bù xíng。
今日之事兮,后来必更。jīn rì zhī shì xī,hòu lái bì gèng。

时事吟

邵雍

时久则患生,事久则弊生。shí jiǔ zé huàn shēng,shì jiǔ zé bì shēng。
弊患相仍,人何以宁。bì huàn xiāng réng,rén hé yǐ níng。