古诗词

为兄轼下狱上书

苏辙

臣闻困急而呼天,疾痛而呼父母者,人之至情也。chén wén kùn jí ér hū tiān,jí tòng ér hū fù mǔ zhě,rén zhī zhì qíng yě。
臣虽草芥之微,而有危迫之恳,惟天地父母哀而怜之。chén suī cǎo jiè zhī wēi,ér yǒu wēi pò zhī kěn,wéi tiān dì fù mǔ āi ér lián zhī。
臣早失怙恃,惟兄轼一人相须为命。chén zǎo shī hù shì,wéi xiōng shì yī rén xiāng xū wèi mìng。
今者窃闻其得罪,逮捕赴狱,举家惊号,忧在不测。jīn zhě qiè wén qí dé zuì,dǎi bǔ fù yù,jǔ jiā jīng hào,yōu zài bù cè。
臣窃思念轼居家在官,无大过恶。chén qiè sī niàn shì jū jiā zài guān,wú dà guò è。
惟是赋性愚直,好谈古今得失,前后上章论事,其言不一。wéi shì fù xìng yú zhí,hǎo tán gǔ jīn dé shī,qián hòu shàng zhāng lùn shì,qí yán bù yī。
陛下圣德广大,不加谴责。bì xià shèng dé guǎng dà,bù jiā qiǎn zé。
轼狂狷寡虑,窃恃天地包含之恩,不自抑畏。shì kuáng juàn guǎ lǜ,qiè shì tiān dì bāo hán zhī ēn,bù zì yì wèi。
顷年通判杭州及知密州日,每遇物托兴,作为歌诗,语或轻发。qǐng nián tōng pàn háng zhōu jí zhī mì zhōu rì,měi yù wù tuō xīng,zuò wèi gē shī,yǔ huò qīng fā。
向者曾经臣寮缴进,陛下置而不问。xiàng zhě céng jīng chén liáo jiǎo jìn,bì xià zhì ér bù wèn。
轼感荷恩贷,自此深自悔咎,不敢复有所为,但其旧诗已自传播。shì gǎn hé ēn dài,zì cǐ shēn zì huǐ jiù,bù gǎn fù yǒu suǒ wèi,dàn qí jiù shī yǐ zì chuán bō。
臣诚哀轼愚于自信,不知文字轻易,迹涉不逊。chén chéng āi shì yú yú zì xìn,bù zhī wén zì qīng yì,jì shè bù xùn。
虽改过自新,而已陷于刑辟,不可救止。suī gǎi guò zì xīn,ér yǐ xiàn yú xíng pì,bù kě jiù zhǐ。
轼之将就逮也,使谓臣曰:「轼早衰多病,必死于牢狱,死固分也。shì zhī jiāng jiù dǎi yě,shǐ wèi chén yuē shì zǎo shuāi duō bìng,bì sǐ yú láo yù,sǐ gù fēn yě。
然所恨者,少抱有为之志,而遇不世出之主,虽龃龉于当年,终欲效尺寸于晚节。rán suǒ hèn zhě,shǎo bào yǒu wèi zhī zhì,ér yù bù shì chū zhī zhǔ,suī jǔ yǔ yú dāng nián,zhōng yù xiào chǐ cùn yú wǎn jié。
今遇此祸,虽欲改过自新,洗心以事明主,其道无由。jīn yù cǐ huò,suī yù gǎi guò zì xīn,xǐ xīn yǐ shì míng zhǔ,qí dào wú yóu。
况立朝最孤,左右亲近,必无为言者。kuàng lì cháo zuì gū,zuǒ yòu qīn jìn,bì wú wèi yán zhě。
惟兄弟之亲,试求哀于陛下而已。wéi xiōng dì zhī qīn,shì qiú āi yú bì xià ér yǐ。
」臣窃哀其志,不胜手足之情,故为冒死一言。chén qiè āi qí zhì,bù shèng shǒu zú zhī qíng,gù wèi mào sǐ yī yán。
昔汉淳于公得罪,其女子缇萦请没为官婢,以赎其父,汉文因之遂罢肉刑。xī hàn chún yú gōng dé zuì,qí nǚ zi tí yíng qǐng méi wèi guān bì,yǐ shú qí fù,hàn wén yīn zhī suì bà ròu xíng。
今臣蝼蚁之诚,虽万万不及缇萦,而陛下聪明仁圣,过于汉文远甚。jīn chén lóu yǐ zhī chéng,suī wàn wàn bù jí tí yíng,ér bì xià cōng míng rén shèng,guò yú hàn wén yuǎn shén。
臣欲乞纳在身官以赎兄轼,非敢望末减其罪,但得免下狱死为幸。chén yù qǐ nà zài shēn guān yǐ shú xiōng shì,fēi gǎn wàng mò jiǎn qí zuì,dàn dé miǎn xià yù sǐ wèi xìng。
兄轼所犯,若显有文字,必不敢拒抗不承,以重得罪。xiōng shì suǒ fàn,ruò xiǎn yǒu wén zì,bì bù gǎn jù kàng bù chéng,yǐ zhòng dé zuì。
若蒙陛下哀怜,赦其万死,使得出于牢狱,则死而复生,宜何以报?臣愿与兄轼,洗心改过,粉骨报效,惟陛下所使,死而后已。ruò méng bì xià āi lián,shè qí wàn sǐ,shǐ dé chū yú láo yù,zé sǐ ér fù shēng,yí hé yǐ bào?chén yuàn yǔ xiōng shì,xǐ xīn gǎi guò,fěn gǔ bào xiào,wéi bì xià suǒ shǐ,sǐ ér hòu yǐ。
臣不胜孤危迫切,无所告诉,归诚陛下。chén bù shèng gū wēi pò qiè,wú suǒ gào sù,guī chéng bì xià。
惟宽其狂妄,特许所乞。wéi kuān qí kuáng wàng,tè xǔ suǒ qǐ。
臣无任祈天请命激切陨越之至。chén wú rèn qí tiān qǐng mìng jī qiè yǔn yuè zhī zhì。
苏辙

苏辙

苏辙(1039—1112年),字子由,汉族,眉州眉山(今属四川)人。嘉祐二年(1057)与其兄苏轼同登进士科。神宗朝,为制置三司条例司属官。因反对王安石变法,出为河南推官。哲宗时,召为秘书省校书郎。元祐元年为右司谏,历官御史中丞、尚书右丞、门下侍郎因事忤哲宗及元丰诸臣,出知汝州,贬筠州、再谪雷州安置,移循州。徽宗立,徙永州、岳州复太中大夫,又降居许州,致仕。自号颍滨遗老。卒,谥文定。唐宋八大家之一,与父洵、兄轼齐名,合称三苏。 苏辙的作品>>

猜您喜欢

次韵子瞻和渊明饮酒二十首

苏辙

去年旅都城,三月不求宅。qù nián lǚ dōu chéng,sān yuè bù qiú zhái。
彼哉安知我,争扫习礼迹。bǐ zāi ān zhī wǒ,zhēng sǎo xí lǐ jì。
三已竟无怨,心伏鸷鸟百。sān yǐ jìng wú yuàn,xīn fú zhì niǎo bǎi。
无私心如丹,经患发先白。wú sī xīn rú dān,jīng huàn fā xiān bái。
功名已不求,馀事复何惜。gōng míng yǐ bù qiú,yú shì fù hé xī。

次韵子瞻和渊明饮酒二十首

苏辙

家居简馀事,犹读内景经。jiā jū jiǎn yú shì,yóu dú nèi jǐng jīng。
浮尘扫欲尽,火枣行当成。fú chén sǎo yù jǐn,huǒ zǎo xíng dāng chéng。
清晨委群动,永夜依寒更。qīng chén wěi qún dòng,yǒng yè yī hán gèng。
低帷閟重屋,微月流中庭。dī wéi bì zhòng wū,wēi yuè liú zhōng tíng。
依松白露上,历坎幽泉鸣。yī sōng bái lù shàng,lì kǎn yōu quán míng。
功从猛士得,不取儿女情。gōng cóng měng shì dé,bù qǔ ér nǚ qíng。

次韵子瞻和渊明饮酒二十首

苏辙

南方有贫士,狂怪如病风。nán fāng yǒu pín shì,kuáng guài rú bìng fēng。
垢面发如葆,自污屠酒中。gòu miàn fā rú bǎo,zì wū tú jiǔ zhōng。
导我引河水,上与昆仑通。dǎo wǒ yǐn hé shuǐ,shàng yǔ kūn lún tōng。
长箭挽不尽,不中无尤弓。zhǎng jiàn wǎn bù jǐn,bù zhōng wú yóu gōng。

次韵子瞻和渊明饮酒二十首

苏辙

清秋九日近,菊酒皆可得。qīng qiū jiǔ rì jìn,jú jiǔ jiē kě dé。
永愧陶翁饥,虽饥心不惑。yǒng kuì táo wēng jī,suī jī xīn bù huò。
怀忠受正命,赋命本通塞。huái zhōng shòu zhèng mìng,fù mìng běn tōng sāi。
斯人今苟在,可与同事国。sī rén jīn gǒu zài,kě yǔ tóng shì guó。
惜哉委荆榛,忍饥长默默。xī zāi wěi jīng zhēn,rěn jī zhǎng mò mò。

次韵子瞻和渊明饮酒二十首

苏辙

我友二三子,兼有仕未仕。wǒ yǒu èr sān zi,jiān yǒu shì wèi shì。
青松出林秀,岂独私与己。qīng sōng chū lín xiù,qǐ dú sī yǔ jǐ。
敛然不求人,而我自罍耻。liǎn rán bù qiú rén,ér wǒ zì léi chǐ。
临风忽长鸣,谁信日千里。lín fēng hū zhǎng míng,shuí xìn rì qiān lǐ。
江行视渔父,但自正纲纪。jiāng xíng shì yú fù,dàn zì zhèng gāng jì。
持纲起万目,鲂鳟皆可止。chí gāng qǐ wàn mù,fáng zūn jiē kě zhǐ。
老成日就衰,所馀殆难恃。lǎo chéng rì jiù shuāi,suǒ yú dài nán shì。

次韵子瞻和渊明饮酒二十首

苏辙

诸妄不可赖,所赖惟一真。zhū wàng bù kě lài,suǒ lài wéi yī zhēn。
内欲求性命,油然反清淳。nèi yù qiú xìng mìng,yóu rán fǎn qīng chún。
外将应物化,致一常日新。wài jiāng yīng wù huà,zhì yī cháng rì xīn。
商于四父老,携手初逃秦。shāng yú sì fù lǎo,xié shǒu chū táo qín。
翻然感汉德,投足复践尘。fān rán gǎn hàn dé,tóu zú fù jiàn chén。
出处盖有道,岂为诸吕勤。chū chù gài yǒu dào,qǐ wèi zhū lǚ qín。
嗟我千岁后,澹然与之亲。jiē wǒ qiān suì hòu,dàn rán yǔ zhī qīn。
还将山林姿,俯首要路津。hái jiāng shān lín zī,fǔ shǒu yào lù jīn。
囊中旧时物,布衣白纶巾。náng zhōng jiù shí wù,bù yī bái lún jīn。
功成不归去,愧此同心人。gōng chéng bù guī qù,kuì cǐ tóng xīn rén。

次韵子瞻道中见寄

苏辙

兄诗有味剧隽永,和者仅同如画影。xiōng shī yǒu wèi jù juàn yǒng,hé zhě jǐn tóng rú huà yǐng。
短篇泉冽不容挹,长韵风吹忽千顷。duǎn piān quán liè bù róng yì,zhǎng yùn fēng chuī hū qiān qǐng。
经年淮海定成集,走书道路未遑请。jīng nián huái hǎi dìng chéng jí,zǒu shū dào lù wèi huáng qǐng。
相思半夜发清唱,醉墨平明照东省。xiāng sī bàn yè fā qīng chàng,zuì mò píng míng zhào dōng shěng。
南来应带蜀冈泉,西信近得蒙山茗。nán lái yīng dài shǔ gāng quán,xī xìn jìn dé méng shān míng。
出郊一饭欢有馀,去岁此时初到颍。chū jiāo yī fàn huān yǒu yú,qù suì cǐ shí chū dào yǐng。

次韵姚道人二首

苏辙

西山学采薇,东坡学煮羹。xī shān xué cǎi wēi,dōng pō xué zhǔ gēng。
昔在建城市,岂复衣冠情。xī zài jiàn chéng shì,qǐ fù yī guān qíng。
朋友日已疏,止接盲赵生。péng yǒu rì yǐ shū,zhǐ jiē máng zhào shēng。
啬智徇所安,元气赖以存。sè zhì xùn suǒ ān,yuán qì lài yǐ cún。
时于星寂中,稍护乱与昏。shí yú xīng jì zhōng,shāo hù luàn yǔ hūn。
河流发九地,欲挽升天门。hé liú fā jiǔ dì,yù wǎn shēng tiān mén。
枉用十年力,仅馀一灯温。wǎng yòng shí nián lì,jǐn yú yī dēng wēn。
老病竟未除,惊呼欲狂奔。lǎo bìng jìng wèi chú,jīng hū yù kuáng bēn。
何日新雨馀,得就季主论。hé rì xīn yǔ yú,dé jiù jì zhǔ lùn。

次韵姚道人二首

苏辙

高人隐陋巷,至药初无方。gāo rén yǐn lòu xiàng,zhì yào chū wú fāng。
心知无生妙,运转开阴阳。xīn zhī wú shēng miào,yùn zhuǎn kāi yīn yáng。
才如淩云松,岂受尺寸量。cái rú líng yún sōng,qǐ shòu chǐ cùn liàng。
气如幽谷兰,时送清风香。qì rú yōu gǔ lán,shí sòng qīng fēng xiāng。
嗟我本病肺,寒暑随翕张。jiē wǒ běn bìng fèi,hán shǔ suí xī zhāng。
丹砂苦落落,青春去堂堂。dān shā kǔ luò luò,qīng chūn qù táng táng。
清诗堕云雾,至音叩琳琅。qīng shī duò yún wù,zhì yīn kòu lín láng。
山海信多士,世俗非所望。shān hǎi xìn duō shì,shì sú fēi suǒ wàng。
远游居临安,间出从诸王。yuǎn yóu jū lín ān,jiān chū cóng zhū wáng。
他年解冠佩,共游无边疆。tā nián jiě guān pèi,gòng yóu wú biān jiāng。
仪麟既委照,永谢过隙光。yí lín jì wěi zhào,yǒng xiè guò xì guāng。

次韵石芝

苏辙

鸡鸣东海朝日新,光蒙洲岛雾雨匀。jī míng dōng hǎi cháo rì xīn,guāng méng zhōu dǎo wù yǔ yún。
一晞石上遍生耳,幽子自食无来宾。yī xī shí shàng biàn shēng ěr,yōu zi zì shí wú lái bīn。
寄书乞取久未许,箬笼蕉囊海神户。jì shū qǐ qǔ jiǔ wèi xǔ,ruò lóng jiāo náng hǎi shén hù。
一掬谁令堕我前,无为知我超诸数。yī jū shuí lìng duò wǒ qián,wú wèi zhī wǒ chāo zhū shù。
此身不愿清庙瑚,但愿归去随樵苏。cǐ shēn bù yuàn qīng miào hú,dàn yuàn guī qù suí qiáo sū。
龟龙百岁岂知道,养气千息存其胡。guī lóng bǎi suì qǐ zhī dào,yǎng qì qiān xī cún qí hú。
尘中学仙定难脱,梦里食芝空酷烈。chén zhōng xué xiān dìng nán tuō,mèng lǐ shí zhī kōng kù liè。
中山军府得安闲,更试朝霞磨镜铁。zhōng shān jūn fǔ dé ān xián,gèng shì cháo xiá mó jìng tiě。

和子瞻雪浪斋

苏辙

谪居杜老尝东屯,波涛绕屋知龙尊。zhé jū dù lǎo cháng dōng tún,bō tāo rào wū zhī lóng zūn。
门前石岸立精铁,潮汐洗尽莓苔昏。mén qián shí àn lì jīng tiě,cháo xī xǐ jǐn méi tái hūn。
野人相望夹水住,扁舟时过江西村。yě rén xiāng wàng jiā shuǐ zhù,biǎn zhōu shí guò jiāng xī cūn。
窗中缟练舒眼界,枕上雷霆惊耳门。chuāng zhōng gǎo liàn shū yǎn jiè,zhěn shàng léi tíng jīng ěr mén。
不堪水怪妄欺客,欲借楚些时招魂。bù kān shuǐ guài wàng qī kè,yù jiè chǔ xiē shí zhāo hún。
人生出处固难料,流萍著水初无根。rén shēng chū chù gù nán liào,liú píng zhù shuǐ chū wú gēn。
旌旗旋逐金鼓发,蓑笠尚带风雨痕。jīng qí xuán zhú jīn gǔ fā,suō lì shàng dài fēng yǔ hén。
高斋雪浪卷苍石,北叟未见疑戏论。gāo zhāi xuě làng juǎn cāng shí,běi sǒu wèi jiàn yí xì lùn。
激泉飞水行亦冻,穷边腊雪如翻盆。jī quán fēi shuǐ xíng yì dòng,qióng biān là xuě rú fān pén。
一杯径醉万事足,江城气味犹应存。yī bēi jìng zuì wàn shì zú,jiāng chéng qì wèi yóu yīng cún。

次韵子瞻生日见寄

苏辙

日月中人照与芬,心虚虑尽气则薰。rì yuè zhōng rén zhào yǔ fēn,xīn xū lǜ jǐn qì zé xūn。
彤霞点空来群群,精诚上彻天无云。tóng xiá diǎn kōng lái qún qún,jīng chéng shàng chè tiān wú yún。
寸田幽阙暖不焚,眇视中外绛锦纹。cùn tián yōu quē nuǎn bù fén,miǎo shì zhōng wài jiàng jǐn wén。
冥然物我无复分,不出不入常氤氲。míng rán wù wǒ wú fù fēn,bù chū bù rù cháng yīn yūn。
道师东西指示君,乘此飞仙勿留坟。dào shī dōng xī zhǐ shì jūn,chéng cǐ fēi xiān wù liú fén。
茅山隐居有遗文,世人心动随虻蚊。máo shān yǐn jū yǒu yí wén,shì rén xīn dòng suí méng wén。
不信成功如所云,蚤夜宾饯同华勋。bù xìn chéng gōng rú suǒ yún,zǎo yè bīn jiàn tóng huá xūn。
尔来仅能破魔军,我经生日当益勤。ěr lái jǐn néng pò mó jūn,wǒ jīng shēng rì dāng yì qín。
公禀正气饮不醺,梨枣未实要锄耘。gōng bǐng zhèng qì yǐn bù xūn,lí zǎo wèi shí yào chú yún。
日云莫矣收桑枌,西还闭门止纷纷。rì yún mò yǐ shōu sāng fén,xī hái bì mén zhǐ fēn fēn。
忧愁真能散凄焄,万事过耳今不闻。yōu chóu zhēn néng sàn qī xūn,wàn shì guò ěr jīn bù wén。

望嵩楼

苏辙

连山鄣吾北,二室分西东。lián shān zhāng wú běi,èr shì fēn xī dōng。
东山几何高,不为太室容。dōng shān jǐ hé gāo,bù wèi tài shì róng。
西山为我低,少室见诸峰。xī shān wèi wǒ dī,shǎo shì jiàn zhū fēng。
临轩一长叹,隐见由所逢。lín xuān yī zhǎng tàn,yǐn jiàn yóu suǒ féng。
试问山中人,二室竟谁雄。shì wèn shān zhōng rén,èr shì jìng shuí xióng。
雄雌久已定,分别徐亦空。xióng cí jiǔ yǐ dìng,fēn bié xú yì kōng。
可怜汝阳酒,味与上国同。kě lián rǔ yáng jiǔ,wèi yǔ shàng guó tóng。
游心四山外,寄适杯酒中。yóu xīn sì shān wài,jì shì bēi jiǔ zhōng。

思贤堂

苏辙

杨公守临汝,俯仰八十载。yáng gōng shǒu lín rǔ,fǔ yǎng bā shí zài。
推迁城市非,散落篇章在。tuī qiān chéng shì fēi,sàn luò piān zhāng zài。
外物固难必,清名竟安赖。wài wù gù nán bì,qīng míng jìng ān lài。
孤亭右洲渚,斜日到冠佩。gū tíng yòu zhōu zhǔ,xié rì dào guān pèi。
飞翔栋宇回,滉荡波流对。fēi xiáng dòng yǔ huí,huàng dàng bō liú duì。
稍存楸梧高,大剪菰蒲秽。shāo cún qiū wú gāo,dà jiǎn gū pú huì。
遗编访诸子,翠石补前废。yí biān fǎng zhū zi,cuì shí bǔ qián fèi。
吏民亦潸然,未替甘棠爱。lì mín yì shān rán,wèi tì gān táng ài。

阻风

苏辙

大水蔑洲浦,牵挽无复施。dà shuǐ miè zhōu pǔ,qiān wǎn wú fù shī。
我舟恃长风,风止将安为。wǒ zhōu shì zhǎng fēng,fēng zhǐ jiāng ān wèi。
塌然委积水,坐被弱缆维。tā rán wěi jī shuǐ,zuò bèi ruò lǎn wéi。
市井隔峰岭,食尽行将饥。shì jǐng gé fēng lǐng,shí jǐn xíng jiāng jī。
长啸呼风伯,厄穷岂不知。zhǎng xiào hū fēng bó,è qióng qǐ bù zhī。
蓬蓬起东南,旗尾西北驰。péng péng qǐ dōng nán,qí wěi xī běi chí。
所望乃大谬,开门讯舟师。suǒ wàng nǎi dà miù,kāi mén xùn zhōu shī。
舟师掉头笑,沿溯要有时。zhōu shī diào tóu xiào,yán sù yào yǒu shí。
溯者不少息,沿者长嗟咨。sù zhě bù shǎo xī,yán zhě zhǎng jiē zī。
飘风不终日,急雨常相随。piāo fēng bù zhōng rì,jí yǔ cháng xiāng suí。
雨止风亦止,条条弄清漪。yǔ zhǐ fēng yì zhǐ,tiáo tiáo nòng qīng yī。
我言未见信,君行自见之。wǒ yán wèi jiàn xìn,jūn xíng zì jiàn zhī。