古诗词

为兄轼下狱上书

苏辙

臣闻困急而呼天,疾痛而呼父母者,人之至情也。chén wén kùn jí ér hū tiān,jí tòng ér hū fù mǔ zhě,rén zhī zhì qíng yě。
臣虽草芥之微,而有危迫之恳,惟天地父母哀而怜之。chén suī cǎo jiè zhī wēi,ér yǒu wēi pò zhī kěn,wéi tiān dì fù mǔ āi ér lián zhī。
臣早失怙恃,惟兄轼一人相须为命。chén zǎo shī hù shì,wéi xiōng shì yī rén xiāng xū wèi mìng。
今者窃闻其得罪,逮捕赴狱,举家惊号,忧在不测。jīn zhě qiè wén qí dé zuì,dǎi bǔ fù yù,jǔ jiā jīng hào,yōu zài bù cè。
臣窃思念轼居家在官,无大过恶。chén qiè sī niàn shì jū jiā zài guān,wú dà guò è。
惟是赋性愚直,好谈古今得失,前后上章论事,其言不一。wéi shì fù xìng yú zhí,hǎo tán gǔ jīn dé shī,qián hòu shàng zhāng lùn shì,qí yán bù yī。
陛下圣德广大,不加谴责。bì xià shèng dé guǎng dà,bù jiā qiǎn zé。
轼狂狷寡虑,窃恃天地包含之恩,不自抑畏。shì kuáng juàn guǎ lǜ,qiè shì tiān dì bāo hán zhī ēn,bù zì yì wèi。
顷年通判杭州及知密州日,每遇物托兴,作为歌诗,语或轻发。qǐng nián tōng pàn háng zhōu jí zhī mì zhōu rì,měi yù wù tuō xīng,zuò wèi gē shī,yǔ huò qīng fā。
向者曾经臣寮缴进,陛下置而不问。xiàng zhě céng jīng chén liáo jiǎo jìn,bì xià zhì ér bù wèn。
轼感荷恩贷,自此深自悔咎,不敢复有所为,但其旧诗已自传播。shì gǎn hé ēn dài,zì cǐ shēn zì huǐ jiù,bù gǎn fù yǒu suǒ wèi,dàn qí jiù shī yǐ zì chuán bō。
臣诚哀轼愚于自信,不知文字轻易,迹涉不逊。chén chéng āi shì yú yú zì xìn,bù zhī wén zì qīng yì,jì shè bù xùn。
虽改过自新,而已陷于刑辟,不可救止。suī gǎi guò zì xīn,ér yǐ xiàn yú xíng pì,bù kě jiù zhǐ。
轼之将就逮也,使谓臣曰:「轼早衰多病,必死于牢狱,死固分也。shì zhī jiāng jiù dǎi yě,shǐ wèi chén yuē shì zǎo shuāi duō bìng,bì sǐ yú láo yù,sǐ gù fēn yě。
然所恨者,少抱有为之志,而遇不世出之主,虽龃龉于当年,终欲效尺寸于晚节。rán suǒ hèn zhě,shǎo bào yǒu wèi zhī zhì,ér yù bù shì chū zhī zhǔ,suī jǔ yǔ yú dāng nián,zhōng yù xiào chǐ cùn yú wǎn jié。
今遇此祸,虽欲改过自新,洗心以事明主,其道无由。jīn yù cǐ huò,suī yù gǎi guò zì xīn,xǐ xīn yǐ shì míng zhǔ,qí dào wú yóu。
况立朝最孤,左右亲近,必无为言者。kuàng lì cháo zuì gū,zuǒ yòu qīn jìn,bì wú wèi yán zhě。
惟兄弟之亲,试求哀于陛下而已。wéi xiōng dì zhī qīn,shì qiú āi yú bì xià ér yǐ。
」臣窃哀其志,不胜手足之情,故为冒死一言。chén qiè āi qí zhì,bù shèng shǒu zú zhī qíng,gù wèi mào sǐ yī yán。
昔汉淳于公得罪,其女子缇萦请没为官婢,以赎其父,汉文因之遂罢肉刑。xī hàn chún yú gōng dé zuì,qí nǚ zi tí yíng qǐng méi wèi guān bì,yǐ shú qí fù,hàn wén yīn zhī suì bà ròu xíng。
今臣蝼蚁之诚,虽万万不及缇萦,而陛下聪明仁圣,过于汉文远甚。jīn chén lóu yǐ zhī chéng,suī wàn wàn bù jí tí yíng,ér bì xià cōng míng rén shèng,guò yú hàn wén yuǎn shén。
臣欲乞纳在身官以赎兄轼,非敢望末减其罪,但得免下狱死为幸。chén yù qǐ nà zài shēn guān yǐ shú xiōng shì,fēi gǎn wàng mò jiǎn qí zuì,dàn dé miǎn xià yù sǐ wèi xìng。
兄轼所犯,若显有文字,必不敢拒抗不承,以重得罪。xiōng shì suǒ fàn,ruò xiǎn yǒu wén zì,bì bù gǎn jù kàng bù chéng,yǐ zhòng dé zuì。
若蒙陛下哀怜,赦其万死,使得出于牢狱,则死而复生,宜何以报?臣愿与兄轼,洗心改过,粉骨报效,惟陛下所使,死而后已。ruò méng bì xià āi lián,shè qí wàn sǐ,shǐ dé chū yú láo yù,zé sǐ ér fù shēng,yí hé yǐ bào?chén yuàn yǔ xiōng shì,xǐ xīn gǎi guò,fěn gǔ bào xiào,wéi bì xià suǒ shǐ,sǐ ér hòu yǐ。
臣不胜孤危迫切,无所告诉,归诚陛下。chén bù shèng gū wēi pò qiè,wú suǒ gào sù,guī chéng bì xià。
惟宽其狂妄,特许所乞。wéi kuān qí kuáng wàng,tè xǔ suǒ qǐ。
臣无任祈天请命激切陨越之至。chén wú rèn qí tiān qǐng mìng jī qiè yǔn yuè zhī zhì。
苏辙

苏辙

苏辙(1039—1112年),字子由,汉族,眉州眉山(今属四川)人。嘉祐二年(1057)与其兄苏轼同登进士科。神宗朝,为制置三司条例司属官。因反对王安石变法,出为河南推官。哲宗时,召为秘书省校书郎。元祐元年为右司谏,历官御史中丞、尚书右丞、门下侍郎因事忤哲宗及元丰诸臣,出知汝州,贬筠州、再谪雷州安置,移循州。徽宗立,徙永州、岳州复太中大夫,又降居许州,致仕。自号颍滨遗老。卒,谥文定。唐宋八大家之一,与父洵、兄轼齐名,合称三苏。 苏辙的作品>>

猜您喜欢

熙宁壬子八月于洛阳妙觉寺考试举人及还道出嵩少之间至许昌共得大小诗二十六首登封道中三绝

苏辙

青山欲上疑无路,涧道相萦九十盘。qīng shān yù shàng yí wú lù,jiàn dào xiāng yíng jiǔ shí pán。
东望嵩高分草木,回瞻原隰涌波澜。dōng wàng sōng gāo fēn cǎo mù,huí zhān yuán xí yǒng bō lán。

熙宁壬子八月于洛阳妙觉寺考试举人及还道出嵩少之间至许昌共得大小诗二十六首登封道中三绝

苏辙

一径乔林下黄叶,三山翠壁绕禅居。yī jìng qiáo lín xià huáng yè,sān shān cuì bì rào chán jū。
共君将住还归去,欲问安心知已疏。gòng jūn jiāng zhù hái guī qù,yù wèn ān xīn zhī yǐ shū。

次韵子瞻登望海楼五绝

苏辙

山色潮声四面来,城中金碧烂成堆。shān sè cháo shēng sì miàn lái,chéng zhōng jīn bì làn chéng duī。
不愁门外严扃锁,终日凭栏未拟回。bù chóu mén wài yán jiōng suǒ,zhōng rì píng lán wèi nǐ huí。

次韵子瞻登望海楼五绝

苏辙

湖色苍苍日向斜,烟波万状不容夸。hú sè cāng cāng rì xiàng xié,yān bō wàn zhuàng bù róng kuā。
画船人去浮红叶,石径僧归蹑白蛇。huà chuán rén qù fú hóng yè,shí jìng sēng guī niè bái shé。

次韵子瞻登望海楼五绝

苏辙

楼观争高不计层,噰噰过雁自相应。lóu guān zhēng gāo bù jì céng,yōng yōng guò yàn zì xiāng yīng。
钱王旧业依稀在,岁久无人话废兴。qián wáng jiù yè yī xī zài,suì jiǔ wú rén huà fèi xīng。

次韵子瞻登望海楼五绝

苏辙

荷叶初干稻穗香,惊雷急雨送微凉。hé yè chū gàn dào suì xiāng,jīng léi jí yǔ sòng wēi liáng。
晚晴稍放秋山色,洗却浓妆作淡妆。wǎn qíng shāo fàng qiū shān sè,xǐ què nóng zhuāng zuò dàn zhuāng。

次韵子瞻登望海楼五绝

苏辙

白酒倾浆脍斫红,昼游未厌月明中。bái jiǔ qīng jiāng kuài zhuó hóng,zhòu yóu wèi yàn yuè míng zhōng。
楼高只办听歌鼓,不见游人转似蓬。lóu gāo zhǐ bàn tīng gē gǔ,bù jiàn yóu rén zhuǎn shì péng。

次韵子瞻山村五绝

苏辙

山行喜遇酒旗斜,无限桃花续杏花。shān xíng xǐ yù jiǔ qí xié,wú xiàn táo huā xù xìng huā。
与世浮沉真避世,将家漂荡似无家。yǔ shì fú chén zhēn bì shì,jiāng jiā piāo dàng shì wú jiā。

次韵子瞻山村五绝

苏辙

塍间白水细无声,日暖泥融草不生。chéng jiān bái shuǐ xì wú shēng,rì nuǎn ní róng cǎo bù shēng。
似恐田家忘帝力,多差使者出催耕。shì kǒng tián jiā wàng dì lì,duō chà shǐ zhě chū cuī gēng。

次韵子瞻山村五绝

苏辙

旋舂红稻始经镰,新煮黄鸡取次甜。xuán chōng hóng dào shǐ jīng lián,xīn zhǔ huáng jī qǔ cì tián。
无慕无营人自乐,莫将西子愧无盐。wú mù wú yíng rén zì lè,mò jiāng xī zi kuì wú yán。

次韵子瞻山村五绝

苏辙

升平事业苦匆匆,未信浮名到底空。shēng píng shì yè kǔ cōng cōng,wèi xìn fú míng dào dǐ kōng。
保用橐驼朝塞外,试听碌轴语场中。bǎo yòng tuó tuó cháo sāi wài,shì tīng lù zhóu yǔ chǎng zhōng。

次韵子瞻山村五绝

苏辙

贫贱终身未要羞,山林难处便堪愁。pín jiàn zhōng shēn wèi yào xiū,shān lín nán chù biàn kān chóu。
近来南海波尤恶,未许乘桴自在游。jìn lái nán hǎi bō yóu è,wèi xǔ chéng fú zì zài yóu。

次韵孙推官朴见寄二首其一

苏辙

蒙愠未能忧悄悄,得闲时复醉昏昏。méng yùn wèi néng yōu qiāo qiāo,dé xián shí fù zuì hūn hūn。
知君亦学无言语,岂悟维摩不二门。zhī jūn yì xué wú yán yǔ,qǐ wù wéi mó bù èr mén。

次韵分

苏辙

世上升沉都梦里,春来强健斗樽前。shì shàng shēng chén dōu mèng lǐ,chūn lái qiáng jiàn dòu zūn qián。
公田种秫全抛却,坐客无毡谁与钱。gōng tián zhǒng shú quán pāo què,zuò kè wú zhān shuí yǔ qián。

次韵分

苏辙

春深风雨半相和,节物令人意绪多。chūn shēn fēng yǔ bàn xiāng hé,jié wù lìng rén yì xù duō。
中酒何须问贤圣,和诗今尚许羊何。zhōng jiǔ hé xū wèn xián shèng,hé shī jīn shàng xǔ yáng hé。