古诗词

为兄轼下狱上书

苏辙

臣闻困急而呼天,疾痛而呼父母者,人之至情也。chén wén kùn jí ér hū tiān,jí tòng ér hū fù mǔ zhě,rén zhī zhì qíng yě。
臣虽草芥之微,而有危迫之恳,惟天地父母哀而怜之。chén suī cǎo jiè zhī wēi,ér yǒu wēi pò zhī kěn,wéi tiān dì fù mǔ āi ér lián zhī。
臣早失怙恃,惟兄轼一人相须为命。chén zǎo shī hù shì,wéi xiōng shì yī rén xiāng xū wèi mìng。
今者窃闻其得罪,逮捕赴狱,举家惊号,忧在不测。jīn zhě qiè wén qí dé zuì,dǎi bǔ fù yù,jǔ jiā jīng hào,yōu zài bù cè。
臣窃思念轼居家在官,无大过恶。chén qiè sī niàn shì jū jiā zài guān,wú dà guò è。
惟是赋性愚直,好谈古今得失,前后上章论事,其言不一。wéi shì fù xìng yú zhí,hǎo tán gǔ jīn dé shī,qián hòu shàng zhāng lùn shì,qí yán bù yī。
陛下圣德广大,不加谴责。bì xià shèng dé guǎng dà,bù jiā qiǎn zé。
轼狂狷寡虑,窃恃天地包含之恩,不自抑畏。shì kuáng juàn guǎ lǜ,qiè shì tiān dì bāo hán zhī ēn,bù zì yì wèi。
顷年通判杭州及知密州日,每遇物托兴,作为歌诗,语或轻发。qǐng nián tōng pàn háng zhōu jí zhī mì zhōu rì,měi yù wù tuō xīng,zuò wèi gē shī,yǔ huò qīng fā。
向者曾经臣寮缴进,陛下置而不问。xiàng zhě céng jīng chén liáo jiǎo jìn,bì xià zhì ér bù wèn。
轼感荷恩贷,自此深自悔咎,不敢复有所为,但其旧诗已自传播。shì gǎn hé ēn dài,zì cǐ shēn zì huǐ jiù,bù gǎn fù yǒu suǒ wèi,dàn qí jiù shī yǐ zì chuán bō。
臣诚哀轼愚于自信,不知文字轻易,迹涉不逊。chén chéng āi shì yú yú zì xìn,bù zhī wén zì qīng yì,jì shè bù xùn。
虽改过自新,而已陷于刑辟,不可救止。suī gǎi guò zì xīn,ér yǐ xiàn yú xíng pì,bù kě jiù zhǐ。
轼之将就逮也,使谓臣曰:「轼早衰多病,必死于牢狱,死固分也。shì zhī jiāng jiù dǎi yě,shǐ wèi chén yuē shì zǎo shuāi duō bìng,bì sǐ yú láo yù,sǐ gù fēn yě。
然所恨者,少抱有为之志,而遇不世出之主,虽龃龉于当年,终欲效尺寸于晚节。rán suǒ hèn zhě,shǎo bào yǒu wèi zhī zhì,ér yù bù shì chū zhī zhǔ,suī jǔ yǔ yú dāng nián,zhōng yù xiào chǐ cùn yú wǎn jié。
今遇此祸,虽欲改过自新,洗心以事明主,其道无由。jīn yù cǐ huò,suī yù gǎi guò zì xīn,xǐ xīn yǐ shì míng zhǔ,qí dào wú yóu。
况立朝最孤,左右亲近,必无为言者。kuàng lì cháo zuì gū,zuǒ yòu qīn jìn,bì wú wèi yán zhě。
惟兄弟之亲,试求哀于陛下而已。wéi xiōng dì zhī qīn,shì qiú āi yú bì xià ér yǐ。
」臣窃哀其志,不胜手足之情,故为冒死一言。chén qiè āi qí zhì,bù shèng shǒu zú zhī qíng,gù wèi mào sǐ yī yán。
昔汉淳于公得罪,其女子缇萦请没为官婢,以赎其父,汉文因之遂罢肉刑。xī hàn chún yú gōng dé zuì,qí nǚ zi tí yíng qǐng méi wèi guān bì,yǐ shú qí fù,hàn wén yīn zhī suì bà ròu xíng。
今臣蝼蚁之诚,虽万万不及缇萦,而陛下聪明仁圣,过于汉文远甚。jīn chén lóu yǐ zhī chéng,suī wàn wàn bù jí tí yíng,ér bì xià cōng míng rén shèng,guò yú hàn wén yuǎn shén。
臣欲乞纳在身官以赎兄轼,非敢望末减其罪,但得免下狱死为幸。chén yù qǐ nà zài shēn guān yǐ shú xiōng shì,fēi gǎn wàng mò jiǎn qí zuì,dàn dé miǎn xià yù sǐ wèi xìng。
兄轼所犯,若显有文字,必不敢拒抗不承,以重得罪。xiōng shì suǒ fàn,ruò xiǎn yǒu wén zì,bì bù gǎn jù kàng bù chéng,yǐ zhòng dé zuì。
若蒙陛下哀怜,赦其万死,使得出于牢狱,则死而复生,宜何以报?臣愿与兄轼,洗心改过,粉骨报效,惟陛下所使,死而后已。ruò méng bì xià āi lián,shè qí wàn sǐ,shǐ dé chū yú láo yù,zé sǐ ér fù shēng,yí hé yǐ bào?chén yuàn yǔ xiōng shì,xǐ xīn gǎi guò,fěn gǔ bào xiào,wéi bì xià suǒ shǐ,sǐ ér hòu yǐ。
臣不胜孤危迫切,无所告诉,归诚陛下。chén bù shèng gū wēi pò qiè,wú suǒ gào sù,guī chéng bì xià。
惟宽其狂妄,特许所乞。wéi kuān qí kuáng wàng,tè xǔ suǒ qǐ。
臣无任祈天请命激切陨越之至。chén wú rèn qí tiān qǐng mìng jī qiè yǔn yuè zhī zhì。
苏辙

苏辙

苏辙(1039—1112年),字子由,汉族,眉州眉山(今属四川)人。嘉祐二年(1057)与其兄苏轼同登进士科。神宗朝,为制置三司条例司属官。因反对王安石变法,出为河南推官。哲宗时,召为秘书省校书郎。元祐元年为右司谏,历官御史中丞、尚书右丞、门下侍郎因事忤哲宗及元丰诸臣,出知汝州,贬筠州、再谪雷州安置,移循州。徽宗立,徙永州、岳州复太中大夫,又降居许州,致仕。自号颍滨遗老。卒,谥文定。唐宋八大家之一,与父洵、兄轼齐名,合称三苏。 苏辙的作品>>

猜您喜欢

送吴思道道人归吴兴二绝

苏辙

遨游海上冀逢人,宴坐山中长闭门。áo yóu hǎi shàng jì féng rén,yàn zuò shān zhōng zhǎng bì mén。
去住只今谁定是,相逢一笑各无言。qù zhù zhǐ jīn shuí dìng shì,xiāng féng yī xiào gè wú yán。

高邮别秦观三首其二

苏辙

笔端大字鸦栖壁,袖里清诗句琢冰。bǐ duān dà zì yā qī bì,xiù lǐ qīng shī jù zuó bīng。
送我扁舟六十里,不嫌罪垢污交朋。sòng wǒ biǎn zhōu liù shí lǐ,bù xián zuì gòu wū jiāo péng。

高邮别秦观三首其二

苏辙

高安此去风涛恶,犹有庐山得纵游。gāo ān cǐ qù fēng tāo è,yóu yǒu lú shān dé zòng yóu。
便欲携君解船去,念君无罪去何求。biàn yù xié jūn jiě chuán qù,niàn jūn wú zuì qù hé qiú。

初至金陵

苏辙

山川过雨晓光浮,初看江南第一州。shān chuān guò yǔ xiǎo guāng fú,chū kàn jiāng nán dì yī zhōu。
路绕匡庐更南去,悬知是处可忘忧。lù rào kuāng lú gèng nán qù,xuán zhī shì chù kě wàng yōu。

次韵毛君见督和诗

苏辙

新诗落纸一城传,顾我疏芜岂足编。xīn shī luò zhǐ yī chéng chuán,gù wǒ shū wú qǐ zú biān。
他日杜陵诗集里,韦迢略见两三篇。tā rì dù líng shī jí lǐ,wéi tiáo lüè jiàn liǎng sān piān。

和毛君州宅八咏·其一·凤凰山

苏辙

山川蟠踞偶成形,威凤低回久未行。shān chuān pán jù ǒu chéng xíng,wēi fèng dī huí jiǔ wèi xíng。
更种梧桐真可致,高飞性似伯夷清。gèng zhǒng wú tóng zhēn kě zhì,gāo fēi xìng shì bó yí qīng。

和毛君州宅八咏·其二·披仙亭

苏辙

仙翁旧住蜀江边,千岁归来一鹤翩。xiān wēng jiù zhù shǔ jiāng biān,qiān suì guī lái yī hè piān。
城郭已非人事改,凄凉遗迹但披仙。chéng guō yǐ fēi rén shì gǎi,qī liáng yí jì dàn pī xiān。

和毛君州宅八咏·其三·方沼亭

苏辙

池上茅檐覆水低,早来秋雨尚虹霓。chí shàng máo yán fù shuǐ dī,zǎo lái qiū yǔ shàng hóng ní。
败荷折苇飞鸿下,正忆渔舟泊故溪。bài hé zhé wěi fēi hóng xià,zhèng yì yú zhōu pō gù xī。

和毛君州宅八咏·其四·翠樾亭

苏辙

一夜飞霜点绿苔,晓庭黄叶扫成堆。yī yè fēi shuāng diǎn lǜ tái,xiǎo tíng huáng yè sǎo chéng duī。
檐间翠樾雕疏尽,却放墙东好月来。yán jiān cuì yuè diāo shū jǐn,què fàng qiáng dōng hǎo yuè lái。

和毛君州宅八咏·其五·李八百洞

苏辙

洞府山川百里赊,洞门藤蔓锁烟霞。dòng fǔ shān chuān bǎi lǐ shē,dòng mén téng màn suǒ yān xiá。
神仙不与人间异,弟妹还应共一家。shén xiān bù yǔ rén jiān yì,dì mèi hái yīng gòng yī jiā。

和毛君州宅八咏·其六·炼丹井

苏辙

凿井烧丹八百年,尘缘消尽果初圆。záo jǐng shāo dān bā bǎi nián,chén yuán xiāo jǐn guǒ chū yuán。
石床藓甃人安在,绿水团团一片天。shí chuáng xiǎn zhòu rén ān zài,lǜ shuǐ tuán tuán yī piàn tiān。

和毛君州宅八咏·其七·磨剑池

苏辙

神仙铸剑本无硎,岸石班班尚铁鉎。shén xiān zhù jiàn běn wú xíng,àn shí bān bān shàng tiě shēng。
天上少年仍狡狯,不须还尔对方平。tiān shàng shǎo nián réng jiǎo kuài,bù xū hái ěr duì fāng píng。

和毛君州宅八咏·其八·山房

苏辙

岸帻携筇夜夜来,蒲团纸帐竹香台。àn zé xié qióng yè yè lái,pú tuán zhǐ zhàng zhú xiāng tái。
直须觅取僧为伴,更为开菴斸草莱。zhí xū mì qǔ sēng wèi bàn,gèng wèi kāi ān zhǔ cǎo lái。

次韵毛君山房即事十首

苏辙

案牍稀疏意自开,夜阑幽梦晓方回。àn dú xī shū yì zì kāi,yè lán yōu mèng xiǎo fāng huí。
青苔红叶骚人事,时见诗筒去又来。qīng tái hóng yè sāo rén shì,shí jiàn shī tǒng qù yòu lái。

次韵毛君山房即事十首

苏辙

东晋仙人借旧山,定应天意许公闲。dōng jìn xiān rén jiè jiù shān,dìng yīng tiān yì xǔ gōng xián。
郡人欲问史君处,笑指峰峦紫翠间。jùn rén yù wèn shǐ jūn chù,xiào zhǐ fēng luán zǐ cuì jiān。