古诗词

为兄轼下狱上书

苏辙

臣闻困急而呼天,疾痛而呼父母者,人之至情也。chén wén kùn jí ér hū tiān,jí tòng ér hū fù mǔ zhě,rén zhī zhì qíng yě。
臣虽草芥之微,而有危迫之恳,惟天地父母哀而怜之。chén suī cǎo jiè zhī wēi,ér yǒu wēi pò zhī kěn,wéi tiān dì fù mǔ āi ér lián zhī。
臣早失怙恃,惟兄轼一人相须为命。chén zǎo shī hù shì,wéi xiōng shì yī rén xiāng xū wèi mìng。
今者窃闻其得罪,逮捕赴狱,举家惊号,忧在不测。jīn zhě qiè wén qí dé zuì,dǎi bǔ fù yù,jǔ jiā jīng hào,yōu zài bù cè。
臣窃思念轼居家在官,无大过恶。chén qiè sī niàn shì jū jiā zài guān,wú dà guò è。
惟是赋性愚直,好谈古今得失,前后上章论事,其言不一。wéi shì fù xìng yú zhí,hǎo tán gǔ jīn dé shī,qián hòu shàng zhāng lùn shì,qí yán bù yī。
陛下圣德广大,不加谴责。bì xià shèng dé guǎng dà,bù jiā qiǎn zé。
轼狂狷寡虑,窃恃天地包含之恩,不自抑畏。shì kuáng juàn guǎ lǜ,qiè shì tiān dì bāo hán zhī ēn,bù zì yì wèi。
顷年通判杭州及知密州日,每遇物托兴,作为歌诗,语或轻发。qǐng nián tōng pàn háng zhōu jí zhī mì zhōu rì,měi yù wù tuō xīng,zuò wèi gē shī,yǔ huò qīng fā。
向者曾经臣寮缴进,陛下置而不问。xiàng zhě céng jīng chén liáo jiǎo jìn,bì xià zhì ér bù wèn。
轼感荷恩贷,自此深自悔咎,不敢复有所为,但其旧诗已自传播。shì gǎn hé ēn dài,zì cǐ shēn zì huǐ jiù,bù gǎn fù yǒu suǒ wèi,dàn qí jiù shī yǐ zì chuán bō。
臣诚哀轼愚于自信,不知文字轻易,迹涉不逊。chén chéng āi shì yú yú zì xìn,bù zhī wén zì qīng yì,jì shè bù xùn。
虽改过自新,而已陷于刑辟,不可救止。suī gǎi guò zì xīn,ér yǐ xiàn yú xíng pì,bù kě jiù zhǐ。
轼之将就逮也,使谓臣曰:「轼早衰多病,必死于牢狱,死固分也。shì zhī jiāng jiù dǎi yě,shǐ wèi chén yuē shì zǎo shuāi duō bìng,bì sǐ yú láo yù,sǐ gù fēn yě。
然所恨者,少抱有为之志,而遇不世出之主,虽龃龉于当年,终欲效尺寸于晚节。rán suǒ hèn zhě,shǎo bào yǒu wèi zhī zhì,ér yù bù shì chū zhī zhǔ,suī jǔ yǔ yú dāng nián,zhōng yù xiào chǐ cùn yú wǎn jié。
今遇此祸,虽欲改过自新,洗心以事明主,其道无由。jīn yù cǐ huò,suī yù gǎi guò zì xīn,xǐ xīn yǐ shì míng zhǔ,qí dào wú yóu。
况立朝最孤,左右亲近,必无为言者。kuàng lì cháo zuì gū,zuǒ yòu qīn jìn,bì wú wèi yán zhě。
惟兄弟之亲,试求哀于陛下而已。wéi xiōng dì zhī qīn,shì qiú āi yú bì xià ér yǐ。
」臣窃哀其志,不胜手足之情,故为冒死一言。chén qiè āi qí zhì,bù shèng shǒu zú zhī qíng,gù wèi mào sǐ yī yán。
昔汉淳于公得罪,其女子缇萦请没为官婢,以赎其父,汉文因之遂罢肉刑。xī hàn chún yú gōng dé zuì,qí nǚ zi tí yíng qǐng méi wèi guān bì,yǐ shú qí fù,hàn wén yīn zhī suì bà ròu xíng。
今臣蝼蚁之诚,虽万万不及缇萦,而陛下聪明仁圣,过于汉文远甚。jīn chén lóu yǐ zhī chéng,suī wàn wàn bù jí tí yíng,ér bì xià cōng míng rén shèng,guò yú hàn wén yuǎn shén。
臣欲乞纳在身官以赎兄轼,非敢望末减其罪,但得免下狱死为幸。chén yù qǐ nà zài shēn guān yǐ shú xiōng shì,fēi gǎn wàng mò jiǎn qí zuì,dàn dé miǎn xià yù sǐ wèi xìng。
兄轼所犯,若显有文字,必不敢拒抗不承,以重得罪。xiōng shì suǒ fàn,ruò xiǎn yǒu wén zì,bì bù gǎn jù kàng bù chéng,yǐ zhòng dé zuì。
若蒙陛下哀怜,赦其万死,使得出于牢狱,则死而复生,宜何以报?臣愿与兄轼,洗心改过,粉骨报效,惟陛下所使,死而后已。ruò méng bì xià āi lián,shè qí wàn sǐ,shǐ dé chū yú láo yù,zé sǐ ér fù shēng,yí hé yǐ bào?chén yuàn yǔ xiōng shì,xǐ xīn gǎi guò,fěn gǔ bào xiào,wéi bì xià suǒ shǐ,sǐ ér hòu yǐ。
臣不胜孤危迫切,无所告诉,归诚陛下。chén bù shèng gū wēi pò qiè,wú suǒ gào sù,guī chéng bì xià。
惟宽其狂妄,特许所乞。wéi kuān qí kuáng wàng,tè xǔ suǒ qǐ。
臣无任祈天请命激切陨越之至。chén wú rèn qí tiān qǐng mìng jī qiè yǔn yuè zhī zhì。
苏辙

苏辙

苏辙(1039—1112年),字子由,汉族,眉州眉山(今属四川)人。嘉祐二年(1057)与其兄苏轼同登进士科。神宗朝,为制置三司条例司属官。因反对王安石变法,出为河南推官。哲宗时,召为秘书省校书郎。元祐元年为右司谏,历官御史中丞、尚书右丞、门下侍郎因事忤哲宗及元丰诸臣,出知汝州,贬筠州、再谪雷州安置,移循州。徽宗立,徙永州、岳州复太中大夫,又降居许州,致仕。自号颍滨遗老。卒,谥文定。唐宋八大家之一,与父洵、兄轼齐名,合称三苏。 苏辙的作品>>

猜您喜欢

次韵王适春雪二首其二

苏辙

春雪飘摇旋不成,依稀履迹散空庭。chūn xuě piāo yáo xuán bù chéng,yī xī lǚ jì sàn kōng tíng。
山藏复阁犹残白,日照南峰已半青。shān cáng fù gé yóu cán bái,rì zhào nán fēng yǐ bàn qīng。

毛君惠温柑荔支二绝

苏辙

楚山黄橘弹丸小,未识洞庭三寸柑。chǔ shān huáng jú dàn wán xiǎo,wèi shí dòng tíng sān cùn gān。
不有风流吴越客,谁令千里送江南。bù yǒu fēng liú wú yuè kè,shuí lìng qiān lǐ sòng jiāng nán。

毛君惠温柑荔支二绝

苏辙

荔子生红无奈远,陈家晒白到犹难。lì zi shēng hóng wú nài yuǎn,chén jiā shài bái dào yóu nán。
虽无驿骑红尘起,尚得佳人一笑欢。suī wú yì qí hóng chén qǐ,shàng dé jiā rén yī xiào huān。

山橙花口号

苏辙

故乡寒食荼蘼发,百和香浓村巷深。gù xiāng hán shí tú mí fā,bǎi hé xiāng nóng cūn xiàng shēn。
漂泊江南春欲尽,山橙仿佛慰人心。piāo pō jiāng nán chūn yù jǐn,shān chéng fǎng fú wèi rén xīn。

次韵冯弋同年

苏辙

细雨蒙蒙江雾昏,坐曹聊且免泥奔。xì yǔ méng méng jiāng wù hūn,zuò cáo liáo qiě miǎn ní bēn。
卖盐酤酒知同病,一笑何劳赋北门。mài yán gū jiǔ zhī tóng bìng,yī xiào hé láo fù běi mén。

登郡谯偶见姜应明司马醉归

苏辙

苍然莫色映楼台,江市游人夜未回。cāng rán mò sè yìng lóu tái,jiāng shì yóu rén yè wèi huí。
何处酒仙无一事,肩舆鼾睡过桥来。hé chù jiǔ xiān wú yī shì,jiān yú hān shuì guò qiáo lái。

毛国镇生日二绝

苏辙

生日元同小赵公,里闾相接往还通。shēng rì yuán tóng xiǎo zhào gōng,lǐ lǘ xiāng jiē wǎng hái tōng。
怪公日夜归心切,欲寄此生丹灶中。guài gōng rì yè guī xīn qiè,yù jì cǐ shēng dān zào zhōng。

毛国镇生日二绝

苏辙

闻公归橐尚空虚,近送楞严十卷书。wén gōng guī tuó shàng kōng xū,jìn sòng léng yán shí juǎn shū。
心地本无生灭处,定逢生日亦如如。xīn dì běn wú shēng miè chù,dìng féng shēng rì yì rú rú。

次韵毛君绝句

苏辙

中池有士闭重关,夜发天光走玉环。zhōng chí yǒu shì bì zhòng guān,yè fā tiān guāng zǒu yù huán。
白日对人人不识,幅巾破褐任尘漫。bái rì duì rén rén bù shí,fú jīn pò hè rèn chén màn。

以蜜酒送柳真公

苏辙

床头酿酒一年馀,气味全非卓氏垆。chuáng tóu niàng jiǔ yī nián yú,qì wèi quán fēi zhuó shì lú。
送与幽人试尝看,不应知是百花须。sòng yǔ yōu rén shì cháng kàn,bù yīng zhī shì bǎi huā xū。

东轩长老二绝

苏辙

东轩正似虚空样,何处人家笼解盛。dōng xuān zhèng shì xū kōng yàng,hé chù rén jiā lóng jiě shèng。
纵使盛来无处著,雪堂自有老师兄。zòng shǐ shèng lái wú chù zhù,xuě táng zì yǒu lǎo shī xiōng。

东轩长老二绝

苏辙

担头挑得黄州笼,行过圆通一笑开。dān tóu tiāo dé huáng zhōu lóng,xíng guò yuán tōng yī xiào kāi。
却到山前人已寂,亦无一物可担回。què dào shān qián rén yǐ jì,yì wú yī wù kě dān huí。

乾荔支

苏辙

含露迎风惜不尝,故将赤日损容光。hán lù yíng fēng xī bù cháng,gù jiāng chì rì sǔn róng guāng。
红消白瘦香犹在,想见当年十八娘。hóng xiāo bái shòu xiāng yóu zài,xiǎng jiàn dāng nián shí bā niáng。

赠石台问长老二绝

苏辙

法达曾经见老卢,半生勤苦一朝虚。fǎ dá céng jīng jiàn lǎo lú,bàn shēng qín kǔ yī cháo xū。
心通口诵方无碍,笑把吴鸾细字书。xīn tōng kǒu sòng fāng wú ài,xiào bǎ wú luán xì zì shū。

赠石台问长老二绝

苏辙

蒲团布衲一绳床,心地虚明睡自亡。pú tuán bù nà yī shéng chuáng,xīn dì xū míng shuì zì wáng。
长伴空中月天子,东方行道到西方。zhǎng bàn kōng zhōng yuè tiān zi,dōng fāng xíng dào dào xī fāng。