古诗词

为兄轼下狱上书

苏辙

臣闻困急而呼天,疾痛而呼父母者,人之至情也。chén wén kùn jí ér hū tiān,jí tòng ér hū fù mǔ zhě,rén zhī zhì qíng yě。
臣虽草芥之微,而有危迫之恳,惟天地父母哀而怜之。chén suī cǎo jiè zhī wēi,ér yǒu wēi pò zhī kěn,wéi tiān dì fù mǔ āi ér lián zhī。
臣早失怙恃,惟兄轼一人相须为命。chén zǎo shī hù shì,wéi xiōng shì yī rén xiāng xū wèi mìng。
今者窃闻其得罪,逮捕赴狱,举家惊号,忧在不测。jīn zhě qiè wén qí dé zuì,dǎi bǔ fù yù,jǔ jiā jīng hào,yōu zài bù cè。
臣窃思念轼居家在官,无大过恶。chén qiè sī niàn shì jū jiā zài guān,wú dà guò è。
惟是赋性愚直,好谈古今得失,前后上章论事,其言不一。wéi shì fù xìng yú zhí,hǎo tán gǔ jīn dé shī,qián hòu shàng zhāng lùn shì,qí yán bù yī。
陛下圣德广大,不加谴责。bì xià shèng dé guǎng dà,bù jiā qiǎn zé。
轼狂狷寡虑,窃恃天地包含之恩,不自抑畏。shì kuáng juàn guǎ lǜ,qiè shì tiān dì bāo hán zhī ēn,bù zì yì wèi。
顷年通判杭州及知密州日,每遇物托兴,作为歌诗,语或轻发。qǐng nián tōng pàn háng zhōu jí zhī mì zhōu rì,měi yù wù tuō xīng,zuò wèi gē shī,yǔ huò qīng fā。
向者曾经臣寮缴进,陛下置而不问。xiàng zhě céng jīng chén liáo jiǎo jìn,bì xià zhì ér bù wèn。
轼感荷恩贷,自此深自悔咎,不敢复有所为,但其旧诗已自传播。shì gǎn hé ēn dài,zì cǐ shēn zì huǐ jiù,bù gǎn fù yǒu suǒ wèi,dàn qí jiù shī yǐ zì chuán bō。
臣诚哀轼愚于自信,不知文字轻易,迹涉不逊。chén chéng āi shì yú yú zì xìn,bù zhī wén zì qīng yì,jì shè bù xùn。
虽改过自新,而已陷于刑辟,不可救止。suī gǎi guò zì xīn,ér yǐ xiàn yú xíng pì,bù kě jiù zhǐ。
轼之将就逮也,使谓臣曰:「轼早衰多病,必死于牢狱,死固分也。shì zhī jiāng jiù dǎi yě,shǐ wèi chén yuē shì zǎo shuāi duō bìng,bì sǐ yú láo yù,sǐ gù fēn yě。
然所恨者,少抱有为之志,而遇不世出之主,虽龃龉于当年,终欲效尺寸于晚节。rán suǒ hèn zhě,shǎo bào yǒu wèi zhī zhì,ér yù bù shì chū zhī zhǔ,suī jǔ yǔ yú dāng nián,zhōng yù xiào chǐ cùn yú wǎn jié。
今遇此祸,虽欲改过自新,洗心以事明主,其道无由。jīn yù cǐ huò,suī yù gǎi guò zì xīn,xǐ xīn yǐ shì míng zhǔ,qí dào wú yóu。
况立朝最孤,左右亲近,必无为言者。kuàng lì cháo zuì gū,zuǒ yòu qīn jìn,bì wú wèi yán zhě。
惟兄弟之亲,试求哀于陛下而已。wéi xiōng dì zhī qīn,shì qiú āi yú bì xià ér yǐ。
」臣窃哀其志,不胜手足之情,故为冒死一言。chén qiè āi qí zhì,bù shèng shǒu zú zhī qíng,gù wèi mào sǐ yī yán。
昔汉淳于公得罪,其女子缇萦请没为官婢,以赎其父,汉文因之遂罢肉刑。xī hàn chún yú gōng dé zuì,qí nǚ zi tí yíng qǐng méi wèi guān bì,yǐ shú qí fù,hàn wén yīn zhī suì bà ròu xíng。
今臣蝼蚁之诚,虽万万不及缇萦,而陛下聪明仁圣,过于汉文远甚。jīn chén lóu yǐ zhī chéng,suī wàn wàn bù jí tí yíng,ér bì xià cōng míng rén shèng,guò yú hàn wén yuǎn shén。
臣欲乞纳在身官以赎兄轼,非敢望末减其罪,但得免下狱死为幸。chén yù qǐ nà zài shēn guān yǐ shú xiōng shì,fēi gǎn wàng mò jiǎn qí zuì,dàn dé miǎn xià yù sǐ wèi xìng。
兄轼所犯,若显有文字,必不敢拒抗不承,以重得罪。xiōng shì suǒ fàn,ruò xiǎn yǒu wén zì,bì bù gǎn jù kàng bù chéng,yǐ zhòng dé zuì。
若蒙陛下哀怜,赦其万死,使得出于牢狱,则死而复生,宜何以报?臣愿与兄轼,洗心改过,粉骨报效,惟陛下所使,死而后已。ruò méng bì xià āi lián,shè qí wàn sǐ,shǐ dé chū yú láo yù,zé sǐ ér fù shēng,yí hé yǐ bào?chén yuàn yǔ xiōng shì,xǐ xīn gǎi guò,fěn gǔ bào xiào,wéi bì xià suǒ shǐ,sǐ ér hòu yǐ。
臣不胜孤危迫切,无所告诉,归诚陛下。chén bù shèng gū wēi pò qiè,wú suǒ gào sù,guī chéng bì xià。
惟宽其狂妄,特许所乞。wéi kuān qí kuáng wàng,tè xǔ suǒ qǐ。
臣无任祈天请命激切陨越之至。chén wú rèn qí tiān qǐng mìng jī qiè yǔn yuè zhī zhì。
苏辙

苏辙

苏辙(1039—1112年),字子由,汉族,眉州眉山(今属四川)人。嘉祐二年(1057)与其兄苏轼同登进士科。神宗朝,为制置三司条例司属官。因反对王安石变法,出为河南推官。哲宗时,召为秘书省校书郎。元祐元年为右司谏,历官御史中丞、尚书右丞、门下侍郎因事忤哲宗及元丰诸臣,出知汝州,贬筠州、再谪雷州安置,移循州。徽宗立,徙永州、岳州复太中大夫,又降居许州,致仕。自号颍滨遗老。卒,谥文定。唐宋八大家之一,与父洵、兄轼齐名,合称三苏。 苏辙的作品>>

猜您喜欢

大雪三绝句

苏辙

闰岁穷冬已是春,当寒却暖未宜人。rùn suì qióng dōng yǐ shì chūn,dāng hán què nuǎn wèi yí rén。
阴风半夜催飞霰,稍净天街一尺尘。yīn fēng bàn yè cuī fēi xiàn,shāo jìng tiān jiē yī chǐ chén。

大雪三绝句

苏辙

玄冥留雪付勾芒,桃李虽忧麦未伤。xuán míng liú xuě fù gōu máng,táo lǐ suī yōu mài wèi shāng。
膏泽较迟三十日,问天此意亦茫茫。gāo zé jiào chí sān shí rì,wèn tiān cǐ yì yì máng máng。

大雪三绝句

苏辙

连岁金明不见冰,上春风雪气棱棱。lián suì jīn míng bù jiàn bīng,shàng chūn fēng xuě qì léng léng。
台中曾奏五行传,到此施行愧未曾。tái zhōng céng zòu wǔ xíng chuán,dào cǐ shī xíng kuì wèi céng。

和王晋卿都尉荼蘼二绝句

苏辙

春到都城曾未知,楸花时见万年枝。chūn dào dōu chéng céng wèi zhī,qiū huā shí jiàn wàn nián zhī。
多情赖有王公子,解剪金盘寄所思。duō qíng lài yǒu wáng gōng zi,jiě jiǎn jīn pán jì suǒ sī。

和王晋卿都尉荼蘼二绝句

苏辙

后圃荼蘼手自栽,清于芍药酽于梅。hòu pǔ tú mí shǒu zì zāi,qīng yú sháo yào yàn yú méi。
旧来诗客今无几,三臭馨香懒举杯。jiù lái shī kè jīn wú jǐ,sān chòu xīn xiāng lǎn jǔ bēi。

次韵子瞻上元扈从观灯二首

苏辙

虏去边城少奏章,雪残中禁罢焚香。lǔ qù biān chéng shǎo zòu zhāng,xuě cán zhōng jìn bà fén xiāng。
都人知有新年喜,争看雕舆金凤凰。dōu rén zhī yǒu xīn nián xǐ,zhēng kàn diāo yú jīn fèng huáng。

次韵子瞻上元扈从观灯二首

苏辙

春来有意乞归耕,足痹三年久未平。chūn lái yǒu yì qǐ guī gēng,zú bì sān nián jiǔ wèi píng。
忽记上元銮辂出,起听前殿晓钟声。hū jì shàng yuán luán lù chū,qǐ tīng qián diàn xiǎo zhōng shēng。

蹇师嵩山图

苏辙

峻极登高二十年,汝州回望一依然。jùn jí dēng gāo èr shí nián,rǔ zhōu huí wàng yī yī rán。
君行亦是高秋后,试觅神清古洞天。jūn xíng yì shì gāo qiū hòu,shì mì shén qīng gǔ dòng tiān。

东西京二绝

苏辙

亲祀甘泉岁一终,属车徐动不惊风。qīn sì gān quán suì yī zhōng,shǔ chē xú dòng bù jīng fēng。
宓妃何预词臣事,指点讥呵豹尾中。mì fēi hé yù cí chén shì,zhǐ diǎn jī hē bào wěi zhōng。

东西京二绝

苏辙

犀箸金盘不暇尝,更须石上捣黄粱。xī zhù jīn pán bù xiá cháng,gèng xū shí shàng dǎo huáng liáng。
数钱未免河东旧,不识前朝大练光。shù qián wèi miǎn hé dōng jiù,bù shí qián cháo dà liàn guāng。

唐相二绝

苏辙

杨王灭后少英雄,犹自澄思却月中。yáng wáng miè hòu shǎo yīng xióng,yóu zì chéng sī què yuè zhōng。
已得惠妃欢喜见,方头笑杀曲江公。yǐ dé huì fēi huān xǐ jiàn,fāng tóu xiào shā qū jiāng gōng。

唐相二绝

苏辙

朝中寂寂少名卿,晚岁雄猜气益横。cháo zhōng jì jì shǎo míng qīng,wǎn suì xióng cāi qì yì héng。
心怕无须少年士,可怜未识玉奴兄。xīn pà wú xū shǎo nián shì,kě lián wèi shí yù nú xiōng。

雨中招吴子野先生

苏辙

柴门不出蓬生径,暑雨无时水及堂。chái mén bù chū péng shēng jìng,shǔ yǔ wú shí shuǐ jí táng。
辟谷赖君能作客,暂来煎蜜饷桃康。pì gǔ lài jūn néng zuò kè,zàn lái jiān mì xiǎng táo kāng。

答吴和二绝

苏辙

三间浰水小茅屋,不比麻田新草堂。sān jiān liàn shuǐ xiǎo máo wū,bù bǐ má tián xīn cǎo táng。
问我秋来气如火,此间何事得安康。wèn wǒ qiū lái qì rú huǒ,cǐ jiān hé shì dé ān kāng。

答吴和二绝

苏辙

惯从李叟游都市,久伴蓝翁醉画堂。guàn cóng lǐ sǒu yóu dōu shì,jiǔ bàn lán wēng zuì huà táng。
不似苏门但长啸,一生留恨与嵇康。bù shì sū mén dàn zhǎng xiào,yī shēng liú hèn yǔ jī kāng。