古诗词

为兄轼下狱上书

苏辙

臣闻困急而呼天,疾痛而呼父母者,人之至情也。chén wén kùn jí ér hū tiān,jí tòng ér hū fù mǔ zhě,rén zhī zhì qíng yě。
臣虽草芥之微,而有危迫之恳,惟天地父母哀而怜之。chén suī cǎo jiè zhī wēi,ér yǒu wēi pò zhī kěn,wéi tiān dì fù mǔ āi ér lián zhī。
臣早失怙恃,惟兄轼一人相须为命。chén zǎo shī hù shì,wéi xiōng shì yī rén xiāng xū wèi mìng。
今者窃闻其得罪,逮捕赴狱,举家惊号,忧在不测。jīn zhě qiè wén qí dé zuì,dǎi bǔ fù yù,jǔ jiā jīng hào,yōu zài bù cè。
臣窃思念轼居家在官,无大过恶。chén qiè sī niàn shì jū jiā zài guān,wú dà guò è。
惟是赋性愚直,好谈古今得失,前后上章论事,其言不一。wéi shì fù xìng yú zhí,hǎo tán gǔ jīn dé shī,qián hòu shàng zhāng lùn shì,qí yán bù yī。
陛下圣德广大,不加谴责。bì xià shèng dé guǎng dà,bù jiā qiǎn zé。
轼狂狷寡虑,窃恃天地包含之恩,不自抑畏。shì kuáng juàn guǎ lǜ,qiè shì tiān dì bāo hán zhī ēn,bù zì yì wèi。
顷年通判杭州及知密州日,每遇物托兴,作为歌诗,语或轻发。qǐng nián tōng pàn háng zhōu jí zhī mì zhōu rì,měi yù wù tuō xīng,zuò wèi gē shī,yǔ huò qīng fā。
向者曾经臣寮缴进,陛下置而不问。xiàng zhě céng jīng chén liáo jiǎo jìn,bì xià zhì ér bù wèn。
轼感荷恩贷,自此深自悔咎,不敢复有所为,但其旧诗已自传播。shì gǎn hé ēn dài,zì cǐ shēn zì huǐ jiù,bù gǎn fù yǒu suǒ wèi,dàn qí jiù shī yǐ zì chuán bō。
臣诚哀轼愚于自信,不知文字轻易,迹涉不逊。chén chéng āi shì yú yú zì xìn,bù zhī wén zì qīng yì,jì shè bù xùn。
虽改过自新,而已陷于刑辟,不可救止。suī gǎi guò zì xīn,ér yǐ xiàn yú xíng pì,bù kě jiù zhǐ。
轼之将就逮也,使谓臣曰:「轼早衰多病,必死于牢狱,死固分也。shì zhī jiāng jiù dǎi yě,shǐ wèi chén yuē shì zǎo shuāi duō bìng,bì sǐ yú láo yù,sǐ gù fēn yě。
然所恨者,少抱有为之志,而遇不世出之主,虽龃龉于当年,终欲效尺寸于晚节。rán suǒ hèn zhě,shǎo bào yǒu wèi zhī zhì,ér yù bù shì chū zhī zhǔ,suī jǔ yǔ yú dāng nián,zhōng yù xiào chǐ cùn yú wǎn jié。
今遇此祸,虽欲改过自新,洗心以事明主,其道无由。jīn yù cǐ huò,suī yù gǎi guò zì xīn,xǐ xīn yǐ shì míng zhǔ,qí dào wú yóu。
况立朝最孤,左右亲近,必无为言者。kuàng lì cháo zuì gū,zuǒ yòu qīn jìn,bì wú wèi yán zhě。
惟兄弟之亲,试求哀于陛下而已。wéi xiōng dì zhī qīn,shì qiú āi yú bì xià ér yǐ。
」臣窃哀其志,不胜手足之情,故为冒死一言。chén qiè āi qí zhì,bù shèng shǒu zú zhī qíng,gù wèi mào sǐ yī yán。
昔汉淳于公得罪,其女子缇萦请没为官婢,以赎其父,汉文因之遂罢肉刑。xī hàn chún yú gōng dé zuì,qí nǚ zi tí yíng qǐng méi wèi guān bì,yǐ shú qí fù,hàn wén yīn zhī suì bà ròu xíng。
今臣蝼蚁之诚,虽万万不及缇萦,而陛下聪明仁圣,过于汉文远甚。jīn chén lóu yǐ zhī chéng,suī wàn wàn bù jí tí yíng,ér bì xià cōng míng rén shèng,guò yú hàn wén yuǎn shén。
臣欲乞纳在身官以赎兄轼,非敢望末减其罪,但得免下狱死为幸。chén yù qǐ nà zài shēn guān yǐ shú xiōng shì,fēi gǎn wàng mò jiǎn qí zuì,dàn dé miǎn xià yù sǐ wèi xìng。
兄轼所犯,若显有文字,必不敢拒抗不承,以重得罪。xiōng shì suǒ fàn,ruò xiǎn yǒu wén zì,bì bù gǎn jù kàng bù chéng,yǐ zhòng dé zuì。
若蒙陛下哀怜,赦其万死,使得出于牢狱,则死而复生,宜何以报?臣愿与兄轼,洗心改过,粉骨报效,惟陛下所使,死而后已。ruò méng bì xià āi lián,shè qí wàn sǐ,shǐ dé chū yú láo yù,zé sǐ ér fù shēng,yí hé yǐ bào?chén yuàn yǔ xiōng shì,xǐ xīn gǎi guò,fěn gǔ bào xiào,wéi bì xià suǒ shǐ,sǐ ér hòu yǐ。
臣不胜孤危迫切,无所告诉,归诚陛下。chén bù shèng gū wēi pò qiè,wú suǒ gào sù,guī chéng bì xià。
惟宽其狂妄,特许所乞。wéi kuān qí kuáng wàng,tè xǔ suǒ qǐ。
臣无任祈天请命激切陨越之至。chén wú rèn qí tiān qǐng mìng jī qiè yǔn yuè zhī zhì。
苏辙

苏辙

苏辙(1039—1112年),字子由,汉族,眉州眉山(今属四川)人。嘉祐二年(1057)与其兄苏轼同登进士科。神宗朝,为制置三司条例司属官。因反对王安石变法,出为河南推官。哲宗时,召为秘书省校书郎。元祐元年为右司谏,历官御史中丞、尚书右丞、门下侍郎因事忤哲宗及元丰诸臣,出知汝州,贬筠州、再谪雷州安置,移循州。徽宗立,徙永州、岳州复太中大夫,又降居许州,致仕。自号颍滨遗老。卒,谥文定。唐宋八大家之一,与父洵、兄轼齐名,合称三苏。 苏辙的作品>>

猜您喜欢

闰九月重九与父老小饮四绝

苏辙

九日龙山霜露凝,龙川九日气如烝。jiǔ rì lóng shān shuāng lù níng,lóng chuān jiǔ rì qì rú zhēng。
偶逢闰月还重九,酒熟风高喜不胜。ǒu féng rùn yuè hái zhòng jiǔ,jiǔ shú fēng gāo xǐ bù shèng。

闰九月重九与父老小饮四绝

苏辙

获罪清时世共憎,龙川父老尚相寻。huò zuì qīng shí shì gòng zēng,lóng chuān fù lǎo shàng xiāng xún。
直须便作乡关看,莫起天涯万里心。zhí xū biàn zuò xiāng guān kàn,mò qǐ tiān yá wàn lǐ xīn。

闰九月重九与父老小饮四绝

苏辙

客主俱年六十馀,紫萸黄菊映霜须。kè zhǔ jù nián liù shí yú,zǐ yú huáng jú yìng shuāng xū。
山深瘴重多寒势,老大须将酒自扶。shān shēn zhàng zhòng duō hán shì,lǎo dà xū jiāng jiǔ zì fú。

闰九月重九与父老小饮四绝

苏辙

尉佗城下两重阳,白酒黄鸡意自长。wèi tuó chéng xià liǎng zhòng yáng,bái jiǔ huáng jī yì zì zhǎng。
卯饮下床虚已散,老年不似少年忙。mǎo yǐn xià chuáng xū yǐ sàn,lǎo nián bù shì shǎo nián máng。

子瞻赠岭上老人次韵代老人答

苏辙

岭头卢老一炉灰,长短根茎各自栽。lǐng tóu lú lǎo yī lú huī,zhǎng duǎn gēn jīng gè zì zāi。
轻贱已消先世业,知君海上去仍回。qīng jiàn yǐ xiāo xiān shì yè,zhī jūn hǎi shàng qù réng huí。

万蝶花

苏辙

谁唱残春蝶恋花,一团粉翅压枝斜。shuí chàng cán chūn dié liàn huā,yī tuán fěn chì yā zhī xié。
美人欲向钗头插,又恐惊飞鬓似鸦。měi rén yù xiàng chāi tóu chā,yòu kǒng jīng fēi bìn shì yā。

记梦

苏辙

长鱼三尺困横盆,送入清流喜欲奔。zhǎng yú sān chǐ kùn héng pén,sòng rù qīng liú xǐ yù bēn。
报我金匙仅盈寸,掷还聊喜不贪存。bào wǒ jīn shi jǐn yíng cùn,zhì hái liáo xǐ bù tān cún。

再赋葺居三绝

苏辙

谁将修竹寄邻家,秋斫长竿春食芽。shuí jiāng xiū zhú jì lín jiā,qiū zhuó zhǎng gān chūn shí yá。
旋筑高墙护鸡犬,稍容嵇阮醉喧哗。xuán zhù gāo qiáng hù jī quǎn,shāo róng jī ruǎn zuì xuān huā。

再赋葺居三绝

苏辙

短垣疏户略藏遮,翠竹长松夹径斜。duǎn yuán shū hù lüè cáng zhē,cuì zhú zhǎng sōng jiā jìng xié。
游宦归来四十载,粗成好事一田家。yóu huàn guī lái sì shí zài,cū chéng hǎo shì yī tián jiā。

再赋葺居三绝

苏辙

南北高堂本富家,百年梁柱半攲斜。nán běi gāo táng běn fù jiā,bǎi nián liáng zhù bàn qī xié。
略教扶起犹堪住,西望吾庐已自奢。lüè jiào fú qǐ yóu kān zhù,xī wàng wú lú yǐ zì shē。

岁莫口号二绝

苏辙

六十年来又七年,眼昏头白意茫然。liù shí nián lái yòu qī nián,yǎn hūn tóu bái yì máng rán。
逢人欲说平生旧,少有能知两世前。féng rén yù shuō píng shēng jiù,shǎo yǒu néng zhī liǎng shì qián。

岁莫口号二绝

苏辙

两世相从今几人,回头强半已埃尘。liǎng shì xiāng cóng jīn jǐ rén,huí tóu qiáng bàn yǐ āi chén。
此心点检终如一,时事无端日日新。cǐ xīn diǎn jiǎn zhōng rú yī,shí shì wú duān rì rì xīn。

蜀人旧食决明花耳颍川夏秋少菜崇宁老僧教人并食其叶有乡人西归使为父老言之戏作

苏辙

秋蔬旧采决明花,三嗅馨香每叹嗟。qiū shū jiù cǎi jué míng huā,sān xiù xīn xiāng měi tàn jiē。
西寺衲僧并食叶,因君说与故人家。xī sì nà sēng bìng shí yè,yīn jūn shuō yǔ gù rén jiā。

题韩驹秀才诗卷

苏辙

唐朝文士例能诗,李杜高深得到希。táng cháo wén shì lì néng shī,lǐ dù gāo shēn dé dào xī。
我读君诗笑无语,恍然重见储光羲。wǒ dú jūn shī xiào wú yǔ,huǎng rán zhòng jiàn chǔ guāng xī。

画叹

苏辙

武燕未远嗟谁识,赵董纷纷枉得名。wǔ yàn wèi yuǎn jiē shuí shí,zhào dǒng fēn fēn wǎng dé míng。
已矣孙陈旧人物,至今但数汉公卿。yǐ yǐ sūn chén jiù rén wù,zhì jīn dàn shù hàn gōng qīng。