古诗词

北上感怀

刘基

倦鸟思一枝,枥马志千里。juàn niǎo sī yī zhī,lì mǎ zhì qiān lǐ。
营营劳生心,出入靡定止。yíng yíng láo shēng xīn,chū rù mí dìng zhǐ。
伊余朽钝材,懒拙更无比。yī yú xiǔ dùn cái,lǎn zhuō gèng wú bǐ。
才疏乏世用,嗜僻惟书史。cái shū fá shì yòng,shì pì wéi shū shǐ。
虽非济时具,颇识素餐耻。suī fēi jì shí jù,pǒ shí sù cān chǐ。
既怀黎民忧,妄意古人企。jì huái lí mín yōu,wàng yì gǔ rén qǐ。
宁知乖圆方,举足辄伤趾。níng zhī guāi yuán fāng,jǔ zú zhé shāng zhǐ。
尘埃百病侵,贫窭万感累。chén āi bǎi bìng qīn,pín jù wàn gǎn lèi。
艰难幸息肩,迟莫窃所喜。jiān nán xìng xī jiān,chí mò qiè suǒ xǐ。
明时登骥騄,驽马但垂耳。míng shí dēng jì lù,nú mǎ dàn chuí ěr。
自非冀北姿,莫羡追风驶。zì fēi jì běi zī,mò xiàn zhuī fēng shǐ。
便欲解衣冠,躬耕向桑梓。biàn yù jiě yī guān,gōng gēng xiàng sāng zǐ。
终怀葵藿恋,不慕沮溺诡。zhōng huái kuí huò liàn,bù mù jǔ nì guǐ。
潜阳动原隰,白日暧兰芷。qián yáng dòng yuán xí,bái rì ài lán zhǐ。
埘鸡戒晨鸣,客子驾行李。shí jī jiè chén míng,kè zi jià xíng lǐ。
萦纡越巘崿,浩荡涉风水。yíng yū yuè yǎn è,hào dàng shè fēng shuǐ。
淹留具区北,信宿沧江圯。yān liú jù qū běi,xìn sù cāng jiāng yí。
维时连年歉,道路多流徙。wéi shí lián nián qiàn,dào lù duō liú xǐ。
官司职抚字,黔首皆赤子。guān sī zhí fǔ zì,qián shǒu jiē chì zi。
陈红太仓米,丰年所储偫。chén hóng tài cāng mǐ,fēng nián suǒ chǔ zhì。
为民备乏困,朝廷岂私此。wèi mín bèi fá kùn,cháo tíng qǐ sī cǐ。
推馀补不足,兹实王政始。tuī yú bǔ bù zú,zī shí wáng zhèng shǐ。
臣子宜奉承,天威不违咫。chén zi yí fèng chéng,tiān wēi bù wéi zhǐ。
柰何簿书曹,暴慢蔑至理。nài hé bù shū cáo,bào màn miè zhì lǐ。
苟云出纳吝,当闵觳觫死。gǒu yún chū nà lìn,dāng mǐn hú sù sǐ。
呜呼草莽露,惨恻沟渎委。wū hū cǎo mǎng lù,cǎn cè gōu dú wěi。
闻之犹鼻酸,见者宜颡泚。wén zhī yóu bí suān,jiàn zhě yí sǎng cǐ。
逾淮入大河,凄凉更难视。yú huái rù dà hé,qī liáng gèng nán shì。
黄沙渺茫茫,白骨积荒藟。huáng shā miǎo máng máng,bái gǔ jī huāng lěi。
哀哉耕食场,尽作狐兔垒。āi zāi gēng shí chǎng,jǐn zuò hú tù lěi。
太平戢干戈,景物未应尔。tài píng jí gàn gē,jǐng wù wèi yīng ěr。
意者斯人徒,纵欲扰天纪。yì zhě sī rén tú,zòng yù rǎo tiān jì。
鬼神赫震怒,咎戾良有以。guǐ shén hè zhèn nù,jiù lì liáng yǒu yǐ。
去年人食人,不识弟与姊。qù nián rén shí rén,bù shí dì yǔ zǐ。
至今盗贼辈,啸聚如蜂蚁。zhì jīn dào zéi bèi,xiào jù rú fēng yǐ。
长戈耀白雪,健马突封豕。zhǎng gē yào bái xuě,jiàn mǎ tū fēng shǐ。
岂惟横山泽,巳敢剽城市。qǐ wéi héng shān zé,sì gǎn piāo chéng shì。
途行绝稀少,空车但墙倚。tú xíng jué xī shǎo,kōng chē dàn qiáng yǐ。
身行须结集,一寐四五起。shēn xíng xū jié jí,yī mèi sì wǔ qǐ。
牧民岂无人,司寇亦有氏。mù mín qǐ wú rén,sī kòu yì yǒu shì。
阵车不驱驰,大田无耒耜。zhèn chē bù qū chí,dà tián wú lěi sì。
邦家禄食恩,岂为臣奉己。bāng jiā lù shí ēn,qǐ wèi chén fèng jǐ。
山东古要地,燕赵犹唇齿。shān dōng gǔ yào dì,yàn zhào yóu chún chǐ。
况兹南北冲,津梁通远迩。kuàng zī nán běi chōng,jīn liáng tōng yuǎn ěr。
属当全盛时,四海同一轨。shǔ dāng quán shèng shí,sì hǎi tóng yī guǐ。
庙堂多稷契,振举无遗弛。miào táng duō jì qì,zhèn jǔ wú yí chí。
勿云疥癣微,不足成疮痏。wù yún jiè xuǎn wēi,bù zú chéng chuāng wěi。
滔天起滥觞,炎冈发星炬。tāo tiān qǐ làn shāng,yán gāng fā xīng jù。
虞朝有分北,汉庭烦直指。yú cháo yǒu fēn běi,hàn tíng fán zhí zhǐ。
农夫植嘉谷,所务诛稂秕。nóng fū zhí jiā gǔ,suǒ wù zhū láng bǐ。
耕耘苟失时,雨露空沾洒。gēng yún gǒu shī shí,yǔ lù kōng zhān sǎ。
威怀岂异任,守令职非痹。wēi huái qǐ yì rèn,shǒu lìng zhí fēi bì。
端能慎黜陟,此辈何足弭。duān néng shèn chù zhì,cǐ bèi hé zú mǐ。
故乡隔山川,前途塞荆枳。gù xiāng gé shān chuān,qián tú sāi jīng zhǐ。
青徐气萧索,河济俱泥滓。qīng xú qì xiāo suǒ,hé jì jù ní zǐ。
痛哭贾生狂,长叹漆室悝。tòng kū jiǎ shēng kuáng,zhǎng tàn qī shì kuī。
何当天门开,清问逮下俚。hé dāng tiān mén kāi,qīng wèn dǎi xià lǐ。
刘基

刘基

刘基(1311年7月1日-1375年5月16日)字伯温,谥曰文成,元末明初杰出的军事谋略家、政治家、文学家和思想家,明朝开国元勋,汉族,浙江文成南田(原属青田)人,故时人称他刘青田,明洪武三年(1370)封诚意伯,人们又称他刘诚意。武宗正德九年追赠太师,谥号文成,后人又称他刘文成、文成公。他以神机妙算、运筹帷幄著称于世。刘伯温是中国古代的一位传奇人物,至今在中国大陆、港澳台乃至东南亚、日韩等地仍有广泛深厚的民间影响力。 刘基的作品>>

猜您喜欢

夏日杂兴七首

刘基

门道中原沸似糜,倚楹长啸不胜悲。mén dào zhōng yuán fèi shì mí,yǐ yíng zhǎng xiào bù shèng bēi。
百年城郭连烽火,千里乘麻委蒺藜。bǎi nián chéng guō lián fēng huǒ,qiān lǐ chéng má wěi jí lí。
南国久纡方叔旆,东郊未返鲁侯旗。nán guó jiǔ yū fāng shū pèi,dōng jiāo wèi fǎn lǔ hóu qí。
五湖何处堪垂钓,肠断松楸入梦思。wǔ hú hé chù kān chuí diào,cháng duàn sōng qiū rù mèng sī。

夏日杂兴七首

刘基

故里无书问远游,他乡萍梗漫淹留。gù lǐ wú shū wèn yuǎn yóu,tā xiāng píng gěng màn yān liú。
盲风怪雨蛟龙喜,荒楚寒芜燕雀愁。máng fēng guài yǔ jiāo lóng xǐ,huāng chǔ hán wú yàn què chóu。
天上古今星北拱,人间日夜水东流。tiān shàng gǔ jīn xīng běi gǒng,rén jiān rì yè shuǐ dōng liú。
谁能走报西王母,乞与还丹驻黑头。shuí néng zǒu bào xī wáng mǔ,qǐ yǔ hái dān zhù hēi tóu。

夏日杂兴七首

刘基

层楼迢递俯清郊,天际群山槛外交。céng lóu tiáo dì fǔ qīng jiāo,tiān jì qún shān kǎn wài jiāo。
日暖水禽鸣哺子,风轻沙燕语寻巢。rì nuǎn shuǐ qín míng bǔ zi,fēng qīng shā yàn yǔ xún cháo。
绿荷雨洗藏龟叶,翠竹烟寒集凤梢。lǜ hé yǔ xǐ cáng guī yè,cuì zhú yān hán jí fèng shāo。
可叹仲宣归未得,苦吟终日倚衡茅。kě tàn zhòng xuān guī wèi dé,kǔ yín zhōng rì yǐ héng máo。

夏日杂兴七首

刘基

菱叶荷花渐满池,红榴绿筱正相宜。líng yè hé huā jiàn mǎn chí,hóng liú lǜ xiǎo zhèng xiāng yí。
天边日出园葵觉,地底云生柱础知。tiān biān rì chū yuán kuí jué,dì dǐ yún shēng zhù chǔ zhī。
长夏未应炎暑过,薄寒恰似晚秋时。zhǎng xià wèi yīng yán shǔ guò,báo hán qià shì wǎn qiū shí。
朝来苦怪双青鬓,辄向风前学素丝。cháo lái kǔ guài shuāng qīng bìn,zhé xiàng fēng qián xué sù sī。

次韵和岳季坚见寄

刘基

尘埃不见望诸君,江海谁怜郑广文。chén āi bù jiàn wàng zhū jūn,jiāng hǎi shuí lián zhèng guǎng wén。
雪里一筇穿虎出,竹间半榻与僧分。xuě lǐ yī qióng chuān hǔ chū,zhú jiān bàn tà yǔ sēng fēn。
无人问字朝眠稳,有客论诗夜坐勤。wú rén wèn zì cháo mián wěn,yǒu kè lùn shī yè zuò qín。
豹褒羊裘等黄土,金章紫绶漫浮云。bào bāo yáng qiú děng huáng tǔ,jīn zhāng zǐ shòu màn fú yún。

次韵和天童良上人见寄

刘基

不辞尘匣掩青萍,愿见天边陨盗星。bù cí chén xiá yǎn qīng píng,yuàn jiàn tiān biān yǔn dào xīng。
白日有时容黑子,紫微终古照玄冥。bái rì yǒu shí róng hēi zi,zǐ wēi zhōng gǔ zhào xuán míng。
轻风瀹雪归兰汜,细雨涵春入草亭。qīng fēng yuè xuě guī lán sì,xì yǔ hán chūn rù cǎo tíng。
但得此身强健在,江山相见眼长青。dàn dé cǐ shēn qiáng jiàn zài,jiāng shān xiāng jiàn yǎn zhǎng qīng。

灵峰寺松风阁

刘基

露峰寺阁倚松风,风细松高阁更空。lù fēng sì gé yǐ sōng fēng,fēng xì sōng gāo gé gèng kōng。
何处流泉生石上,有人鸣玉下云中。hé chù liú quán shēng shí shàng,yǒu rén míng yù xià yún zhōng。
花飘雾露春香满,影动龙蛇晓日融。huā piāo wù lù chūn xiāng mǎn,yǐng dòng lóng shé xiǎo rì róng。
安得身如列御寇,翩翩高举出冥鸿。ān dé shēn rú liè yù kòu,piān piān gāo jǔ chū míng hóng。

法华山弘上人

刘基

可爱寒潭似镜清,清光寒气袭轩楹。kě ài hán tán shì jìng qīng,qīng guāng hán qì xí xuān yíng。
草根流水泠泠出,石上潜鱼个个横。cǎo gēn liú shuǐ líng líng chū,shí shàng qián yú gè gè héng。
翠蔼惊风和露滴,白沙得雨照人明。cuì ǎi jīng fēng hé lù dī,bái shā dé yǔ zhào rén míng。
故乡近报犹豺虎,愁对沧浪咏濯缨。gù xiāng jìn bào yóu chái hǔ,chóu duì cāng làng yǒng zhuó yīng。

次韵高则诚雨中三首

刘基

短棹孤篷访昔游,冷风凄雨不胜愁。duǎn zhào gū péng fǎng xī yóu,lěng fēng qī yǔ bù shèng chóu。
江湖满地蛟螭浪,粳稻连天鼠雀秋。jiāng hú mǎn dì jiāo chī làng,jīng dào lián tiān shǔ què qiū。
莫怪贾生偏善哭,从来杞国最多忧。mò guài jiǎ shēng piān shàn kū,cóng lái qǐ guó zuì duō yōu。
绝怜窗外如圭月,只为离人照白头。jué lián chuāng wài rú guī yuè,zhǐ wèi lí rén zhào bái tóu。

次韵高则诚雨中三首

刘基

霖雨萧萧泥客途,岁华冉冉隙中徂。lín yǔ xiāo xiāo ní kè tú,suì huá rǎn rǎn xì zhōng cú。
不知燕赵车千乘,何似嵩邙饭一盂。bù zhī yàn zhào chē qiān chéng,hé shì sōng máng fàn yī yú。
露冷芙蓉捐玉佩,天寒薏苡结明珠。lù lěng fú róng juān yù pèi,tiān hán yì yǐ jié míng zhū。
东邻艇子如堪借,去钓松江巨口鱼。dōng lín tǐng zi rú kān jiè,qù diào sōng jiāng jù kǒu yú。

次韵高则诚雨中三首

刘基

吴苑西风禾黍黄,越乡倦客葛衣凉。wú yuàn xī fēng hé shǔ huáng,yuè xiāng juàn kè gé yī liáng。
楸梧夜冷鸟惊树,霜露秋清蜂闭房。qiū wú yè lěng niǎo jīng shù,shuāng lù qiū qīng fēng bì fáng。
天上出车无召虎,人间卖卜有王郎。tiān shàng chū chē wú zhào hǔ,rén jiān mài bo yǒu wáng láng。
干戈满目难回首,梦到空山月满堂。gàn gē mǎn mù nán huí shǒu,mèng dào kōng shān yuè mǎn táng。

自天衣还城赠伯言

刘基

城上馀寒晓气凝,湖边春树绿层层。chéng shàng yú hán xiǎo qì níng,hú biān chūn shù lǜ céng céng。
一山独表秦王望,众水皆朝夏后陵。yī shān dú biǎo qín wáng wàng,zhòng shuǐ jiē cháo xià hòu líng。
白眼嗣宗终嗜酒,青鞋子美谩寻僧。bái yǎn sì zōng zhōng shì jiǔ,qīng xié zi měi mán xún sēng。
仙都石室烟霞里,早晚相携策瘦藤。xiān dōu shí shì yān xiá lǐ,zǎo wǎn xiāng xié cè shòu téng。

次韵和谦上人秋兴七首

刘基

一自中原万马奔,江淮今有几州存。yī zì zhōng yuán wàn mǎ bēn,jiāng huái jīn yǒu jǐ zhōu cún。
龙韬豹略痴儿戏,秾李夭桃猛士门。lóng tāo bào lüè chī ér xì,nóng lǐ yāo táo měng shì mén。
废垒秋风销战骨,荒郊夜雨泣冤魂。fèi lěi qiū fēng xiāo zhàn gǔ,huāng jiāo yè yǔ qì yuān hún。
江湖愁绝无家客,伫立看天泪眼昏。jiāng hú chóu jué wú jiā kè,zhù lì kàn tiān lèi yǎn hūn。

次韵和谦上人秋兴七首

刘基

东海波涛激迅飙,西风氛雾虎狼骄。dōng hǎi bō tāo jī xùn biāo,xī fēng fēn wù hǔ láng jiāo。
高牙画戟尊方伯,绣段黄封出内朝。gāo yá huà jǐ zūn fāng bó,xiù duàn huáng fēng chū nèi cháo。
无客金戈桩凿齿,有人玉帐舞弓腰。wú kè jīn gē zhuāng záo chǐ,yǒu rén yù zhàng wǔ gōng yāo。
武陵日暮桃花尽,何处林泉可采樵。wǔ líng rì mù táo huā jǐn,hé chù lín quán kě cǎi qiáo。

次韵和谦上人秋兴七首

刘基

霜飞大野气凄清,日落荒村少客行。shuāng fēi dà yě qì qī qīng,rì luò huāng cūn shǎo kè xíng。
投笔班超空食肉,登楼王粲独伤情。tóu bǐ bān chāo kōng shí ròu,dēng lóu wáng càn dú shāng qíng。
海壖雨翳旌旗影,淮甸云埋鼓角声。hǎi ruán yǔ yì jīng qí yǐng,huái diān yún mái gǔ jiǎo shēng。
中夜起瞻天北极,鬓毛萧飒忆神京。zhōng yè qǐ zhān tiān běi jí,bìn máo xiāo sà yì shén jīng。