古诗词

北上感怀

刘基

倦鸟思一枝,枥马志千里。juàn niǎo sī yī zhī,lì mǎ zhì qiān lǐ。
营营劳生心,出入靡定止。yíng yíng láo shēng xīn,chū rù mí dìng zhǐ。
伊余朽钝材,懒拙更无比。yī yú xiǔ dùn cái,lǎn zhuō gèng wú bǐ。
才疏乏世用,嗜僻惟书史。cái shū fá shì yòng,shì pì wéi shū shǐ。
虽非济时具,颇识素餐耻。suī fēi jì shí jù,pǒ shí sù cān chǐ。
既怀黎民忧,妄意古人企。jì huái lí mín yōu,wàng yì gǔ rén qǐ。
宁知乖圆方,举足辄伤趾。níng zhī guāi yuán fāng,jǔ zú zhé shāng zhǐ。
尘埃百病侵,贫窭万感累。chén āi bǎi bìng qīn,pín jù wàn gǎn lèi。
艰难幸息肩,迟莫窃所喜。jiān nán xìng xī jiān,chí mò qiè suǒ xǐ。
明时登骥騄,驽马但垂耳。míng shí dēng jì lù,nú mǎ dàn chuí ěr。
自非冀北姿,莫羡追风驶。zì fēi jì běi zī,mò xiàn zhuī fēng shǐ。
便欲解衣冠,躬耕向桑梓。biàn yù jiě yī guān,gōng gēng xiàng sāng zǐ。
终怀葵藿恋,不慕沮溺诡。zhōng huái kuí huò liàn,bù mù jǔ nì guǐ。
潜阳动原隰,白日暧兰芷。qián yáng dòng yuán xí,bái rì ài lán zhǐ。
埘鸡戒晨鸣,客子驾行李。shí jī jiè chén míng,kè zi jià xíng lǐ。
萦纡越巘崿,浩荡涉风水。yíng yū yuè yǎn è,hào dàng shè fēng shuǐ。
淹留具区北,信宿沧江圯。yān liú jù qū běi,xìn sù cāng jiāng yí。
维时连年歉,道路多流徙。wéi shí lián nián qiàn,dào lù duō liú xǐ。
官司职抚字,黔首皆赤子。guān sī zhí fǔ zì,qián shǒu jiē chì zi。
陈红太仓米,丰年所储偫。chén hóng tài cāng mǐ,fēng nián suǒ chǔ zhì。
为民备乏困,朝廷岂私此。wèi mín bèi fá kùn,cháo tíng qǐ sī cǐ。
推馀补不足,兹实王政始。tuī yú bǔ bù zú,zī shí wáng zhèng shǐ。
臣子宜奉承,天威不违咫。chén zi yí fèng chéng,tiān wēi bù wéi zhǐ。
柰何簿书曹,暴慢蔑至理。nài hé bù shū cáo,bào màn miè zhì lǐ。
苟云出纳吝,当闵觳觫死。gǒu yún chū nà lìn,dāng mǐn hú sù sǐ。
呜呼草莽露,惨恻沟渎委。wū hū cǎo mǎng lù,cǎn cè gōu dú wěi。
闻之犹鼻酸,见者宜颡泚。wén zhī yóu bí suān,jiàn zhě yí sǎng cǐ。
逾淮入大河,凄凉更难视。yú huái rù dà hé,qī liáng gèng nán shì。
黄沙渺茫茫,白骨积荒藟。huáng shā miǎo máng máng,bái gǔ jī huāng lěi。
哀哉耕食场,尽作狐兔垒。āi zāi gēng shí chǎng,jǐn zuò hú tù lěi。
太平戢干戈,景物未应尔。tài píng jí gàn gē,jǐng wù wèi yīng ěr。
意者斯人徒,纵欲扰天纪。yì zhě sī rén tú,zòng yù rǎo tiān jì。
鬼神赫震怒,咎戾良有以。guǐ shén hè zhèn nù,jiù lì liáng yǒu yǐ。
去年人食人,不识弟与姊。qù nián rén shí rén,bù shí dì yǔ zǐ。
至今盗贼辈,啸聚如蜂蚁。zhì jīn dào zéi bèi,xiào jù rú fēng yǐ。
长戈耀白雪,健马突封豕。zhǎng gē yào bái xuě,jiàn mǎ tū fēng shǐ。
岂惟横山泽,巳敢剽城市。qǐ wéi héng shān zé,sì gǎn piāo chéng shì。
途行绝稀少,空车但墙倚。tú xíng jué xī shǎo,kōng chē dàn qiáng yǐ。
身行须结集,一寐四五起。shēn xíng xū jié jí,yī mèi sì wǔ qǐ。
牧民岂无人,司寇亦有氏。mù mín qǐ wú rén,sī kòu yì yǒu shì。
阵车不驱驰,大田无耒耜。zhèn chē bù qū chí,dà tián wú lěi sì。
邦家禄食恩,岂为臣奉己。bāng jiā lù shí ēn,qǐ wèi chén fèng jǐ。
山东古要地,燕赵犹唇齿。shān dōng gǔ yào dì,yàn zhào yóu chún chǐ。
况兹南北冲,津梁通远迩。kuàng zī nán běi chōng,jīn liáng tōng yuǎn ěr。
属当全盛时,四海同一轨。shǔ dāng quán shèng shí,sì hǎi tóng yī guǐ。
庙堂多稷契,振举无遗弛。miào táng duō jì qì,zhèn jǔ wú yí chí。
勿云疥癣微,不足成疮痏。wù yún jiè xuǎn wēi,bù zú chéng chuāng wěi。
滔天起滥觞,炎冈发星炬。tāo tiān qǐ làn shāng,yán gāng fā xīng jù。
虞朝有分北,汉庭烦直指。yú cháo yǒu fēn běi,hàn tíng fán zhí zhǐ。
农夫植嘉谷,所务诛稂秕。nóng fū zhí jiā gǔ,suǒ wù zhū láng bǐ。
耕耘苟失时,雨露空沾洒。gēng yún gǒu shī shí,yǔ lù kōng zhān sǎ。
威怀岂异任,守令职非痹。wēi huái qǐ yì rèn,shǒu lìng zhí fēi bì。
端能慎黜陟,此辈何足弭。duān néng shèn chù zhì,cǐ bèi hé zú mǐ。
故乡隔山川,前途塞荆枳。gù xiāng gé shān chuān,qián tú sāi jīng zhǐ。
青徐气萧索,河济俱泥滓。qīng xú qì xiāo suǒ,hé jì jù ní zǐ。
痛哭贾生狂,长叹漆室悝。tòng kū jiǎ shēng kuáng,zhǎng tàn qī shì kuī。
何当天门开,清问逮下俚。hé dāng tiān mén kāi,qīng wèn dǎi xià lǐ。
刘基

刘基

刘基(1311年7月1日-1375年5月16日)字伯温,谥曰文成,元末明初杰出的军事谋略家、政治家、文学家和思想家,明朝开国元勋,汉族,浙江文成南田(原属青田)人,故时人称他刘青田,明洪武三年(1370)封诚意伯,人们又称他刘诚意。武宗正德九年追赠太师,谥号文成,后人又称他刘文成、文成公。他以神机妙算、运筹帷幄著称于世。刘伯温是中国古代的一位传奇人物,至今在中国大陆、港澳台乃至东南亚、日韩等地仍有广泛深厚的民间影响力。 刘基的作品>>

猜您喜欢

次韵和石末公漫兴见寄二首

刘基

王侯古有兴屠狗,郎吏今无善牧羊。wáng hóu gǔ yǒu xīng tú gǒu,láng lì jīn wú shàn mù yáng。
青海风波腾罔象,紫霄氛祲翳摇光。qīng hǎi fēng bō téng wǎng xiàng,zǐ xiāo fēn jìn yì yáo guāng。
江寒逝水东流急,天远冥鸿北去长。jiāng hán shì shuǐ dōng liú jí,tiān yuǎn míng hóng běi qù zhǎng。
莫笑乌鸢恶毛羽,翻飞齐得簉鹓行。mò xiào wū yuān è máo yǔ,fān fēi qí dé zào yuān xíng。

次韵和石末公漫兴见寄二首

刘基

济世何人希管乐,隐居无处觅求羊。jì shì hé rén xī guǎn lè,yǐn jū wú chù mì qiú yáng。
扶桑未换旸乌彩,腐草犹争爝火光。fú sāng wèi huàn yáng wū cǎi,fǔ cǎo yóu zhēng jué huǒ guāng。
百载承平戎马佚,十年战伐艾菅长。bǎi zài chéng píng róng mǎ yì,shí nián zhàn fá ài jiān zhǎng。
长沙迁客能流涕,一日须垂一万行。zhǎng shā qiān kè néng liú tì,yī rì xū chuí yī wàn xíng。

和石末公冬暖

刘基

世乱干戈日夜寻,可堪灾沴又相侵。shì luàn gàn gē rì yè xún,kě kān zāi lì yòu xiāng qīn。
烟霞出地皆成祲,雷电飞时肯作霖。yān xiá chū dì jiē chéng jìn,léi diàn fēi shí kěn zuò lín。
祝蝪漫劳遵故事,问牛谁复轸忧心。zhù tāng màn láo zūn gù shì,wèn niú shuí fù zhěn yōu xīn。
小虫未寤年光晚,犹抱枯荄学苦吟。xiǎo chóng wèi wù nián guāng wǎn,yóu bào kū gāi xué kǔ yín。

雨中呈石末公

刘基

去年三冬暖不雨,今年孟春寒有馀。qù nián sān dōng nuǎn bù yǔ,jīn nián mèng chūn hán yǒu yú。
大云垂垂压宇宙,密雪衮衮飘庭除。dà yún chuí chuí yā yǔ zhòu,mì xuě gǔn gǔn piāo tíng chú。
安排白水与泛舸,酝酿青泥容没车。ān pái bái shuǐ yǔ fàn gě,yùn niàng qīng ní róng méi chē。
辛苦陌头杨柳树,含颦等待太阳舒。xīn kǔ mò tóu yáng liǔ shù,hán pín děng dài tài yáng shū。

和石末公见示有字韵

刘基

长想天涯皆内地,忍看阃外即他乡。zhǎng xiǎng tiān yá jiē nèi dì,rěn kàn kǔn wài jí tā xiāng。
扶生可惜医无缓,救死宁堪鬼在盲。fú shēng kě xī yī wú huǎn,jiù sǐ níng kān guǐ zài máng。
郡县诛求应到骨,乾坤战伐遍成疮。jùn xiàn zhū qiú yīng dào gǔ,qián kūn zhàn fá biàn chéng chuāng。
辽东华表云间鹤,相见相思总断肠。liáo dōng huá biǎo yún jiān hè,xiāng jiàn xiāng sī zǒng duàn cháng。

次李子庚韵

刘基

风落馀花春事非,愁心烟雨共霏霏。fēng luò yú huā chūn shì fēi,chóu xīn yān yǔ gòng fēi fēi。
溪云不作从龙起,山石何须学燕飞。xī yún bù zuò cóng lóng qǐ,shān shí hé xū xué yàn fēi。
篱下旧存彭泽菊,林间新长首阳薇。lí xià jiù cún péng zé jú,lín jiān xīn zhǎng shǒu yáng wēi。
夜阑忽漫闻啼鸟,肠断天涯信使稀。yè lán hū màn wén tí niǎo,cháng duàn tiān yá xìn shǐ xī。

早春遣怀

刘基

正月馀寒未放春,漫空飞雪舞随人。zhèng yuè yú hán wèi fàng chūn,màn kōng fēi xuě wǔ suí rén。
新年对客情何限,浊酒于予意独亲。xīn nián duì kè qíng hé xiàn,zhuó jiǔ yú yǔ yì dú qīn。
涧底流泉浑似玉,门前细草总成茵。jiàn dǐ liú quán hún shì yù,mén qián xì cǎo zǒng chéng yīn。
鹤归自爱山能静,豹隐方知雾有神。hè guī zì ài shān néng jìng,bào yǐn fāng zhī wù yǒu shén。

雨中遣闷

刘基

雨渍愁云重不飞,山蒸冷雾袭人衣。yǔ zì chóu yún zhòng bù fēi,shān zhēng lěng wù xí rén yī。
亦知屏翳空多事,只恐羲和失所归。yì zhī píng yì kōng duō shì,zhǐ kǒng xī hé shī suǒ guī。
岁晏波涛东逝急,天寒鸿雁北来稀。suì yàn bō tāo dōng shì jí,tiān hán hóng yàn běi lái xī。
残灯永夜清无焰,坐听饥猿响翠微。cán dēng yǒng yè qīng wú yàn,zuò tīng jī yuán xiǎng cuì wēi。

闻猿有感

刘基

猿响秋山夜句阑,白云如雪拥林端。yuán xiǎng qiū shān yè jù lán,bái yún rú xuě yōng lín duān。
钟仪楚奏难成调,蔡琰胡笳欲罢弹。zhōng yí chǔ zòu nán chéng diào,cài yǎn hú jiā yù bà dàn。
泽魁离骚馀怨恨,巴东涕泪想泛澜。zé kuí lí sāo yú yuàn hèn,bā dōng tì lèi xiǎng fàn lán。
唯应华表归来鹤,明月清风共岁寒。wéi yīng huá biǎo guī lái hè,míng yuè qīng fēng gòng suì hán。

漫成

刘基

老去知心更有谁,愁将短发对花枝。lǎo qù zhī xīn gèng yǒu shuí,chóu jiāng duǎn fā duì huā zhī。
花残更发新春叶,发白空垂满面丝。huā cán gèng fā xīn chūn yè,fā bái kōng chuí mǎn miàn sī。
纵酒放歌怜往日,倚阑听雁立多时。zòng jiǔ fàng gē lián wǎng rì,yǐ lán tīng yàn lì duō shí。
若为化得抟风翮,汗漫东西信所之。ruò wèi huà dé tuán fēng hé,hàn màn dōng xī xìn suǒ zhī。

感兴

刘基

百年强半巳无能,愁入膏盲病自增。bǎi nián qiáng bàn sì wú néng,chóu rù gāo máng bìng zì zēng。
千里江山双白鬓,五更风雨一青灯。qiān lǐ jiāng shān shuāng bái bìn,wǔ gèng fēng yǔ yī qīng dēng。
繁弦急管谁家宅,废圃荒窑昔代陵。fán xián jí guǎn shuí jiā zhái,fèi pǔ huāng yáo xī dài líng。
不寐坐听鸡唱尽,素光穿牖日华升。bù mèi zuò tīng jī chàng jǐn,sù guāng chuān yǒu rì huá shēng。

夜坐

刘基

残釭背壁翳还明,坐拥衾禂阅五更。cán gāng bèi bì yì hái míng,zuò yōng qīn dǎo yuè wǔ gèng。
云卷星河垂永夜,霜飞鼓角静严城。yún juǎn xīng hé chuí yǒng yè,shuāng fēi gǔ jiǎo jìng yán chéng。
飘摇莫计馀生事,老病都非旧日情。piāo yáo mò jì yú shēng shì,lǎo bìng dōu fēi jiù rì qíng。
想像故园凭梦到,愁来转使梦难成。xiǎng xiàng gù yuán píng mèng dào,chóu lái zhuǎn shǐ mèng nán chéng。

蒋山寺十月桃花

刘基

王母桃花此地栽,风霜摇落为谁开。wáng mǔ táo huā cǐ dì zāi,fēng shuāng yáo luò wèi shuí kāi。
琳宫玉座同黄土,绛蕊丹跗自绿苔。lín gōng yù zuò tóng huáng tǔ,jiàng ruǐ dān fū zì lǜ tái。
度朔烟霞违梦想,武陵云水怨归来。dù shuò yān xiá wéi mèng xiǎng,wǔ líng yún shuǐ yuàn guī lái。
残蜂剩蝶相逢浅,黄菊芙蓉莫浪猜。cán fēng shèng dié xiāng féng qiǎn,huáng jú fú róng mò làng cāi。

寒夜

刘基

月上前山夜寂寥,江城鼓角殷寒宵。yuè shàng qián shān yè jì liáo,jiāng chéng gǔ jiǎo yīn hán xiāo。
鱼龙水落沧溟静,鸿雁声来紫塞遥。yú lóng shuǐ luò cāng míng jìng,hóng yàn shēng lái zǐ sāi yáo。
风物自应随律转,霜髯争得见春消。fēng wù zì yīng suí lǜ zhuǎn,shuāng rán zhēng dé jiàn chūn xiāo。
青釭冷暗愁眠怯,楼外频移北斗杓。qīng gāng lěng àn chóu mián qiè,lóu wài pín yí běi dòu biāo。

漫成

刘基

愁将短发逢摇落,漫把残灯照寂寥。chóu jiāng duǎn fā féng yáo luò,màn bǎ cán dēng zhào jì liáo。
两地身心悲夜鹊,五更钟鼓梦春潮。liǎng dì shēn xīn bēi yè què,wǔ gèng zhōng gǔ mèng chūn cháo。
惊寒柏叶垂垂静,向日霜华泫泫消。jīng hán bǎi yè chuí chuí jìng,xiàng rì shuāng huá xuàn xuàn xiāo。
怅望烟尘满长路,紫芝空长故山苗。chàng wàng yān chén mǎn zhǎng lù,zǐ zhī kōng zhǎng gù shān miáo。