古诗词

北上感怀

刘基

倦鸟思一枝,枥马志千里。juàn niǎo sī yī zhī,lì mǎ zhì qiān lǐ。
营营劳生心,出入靡定止。yíng yíng láo shēng xīn,chū rù mí dìng zhǐ。
伊余朽钝材,懒拙更无比。yī yú xiǔ dùn cái,lǎn zhuō gèng wú bǐ。
才疏乏世用,嗜僻惟书史。cái shū fá shì yòng,shì pì wéi shū shǐ。
虽非济时具,颇识素餐耻。suī fēi jì shí jù,pǒ shí sù cān chǐ。
既怀黎民忧,妄意古人企。jì huái lí mín yōu,wàng yì gǔ rén qǐ。
宁知乖圆方,举足辄伤趾。níng zhī guāi yuán fāng,jǔ zú zhé shāng zhǐ。
尘埃百病侵,贫窭万感累。chén āi bǎi bìng qīn,pín jù wàn gǎn lèi。
艰难幸息肩,迟莫窃所喜。jiān nán xìng xī jiān,chí mò qiè suǒ xǐ。
明时登骥騄,驽马但垂耳。míng shí dēng jì lù,nú mǎ dàn chuí ěr。
自非冀北姿,莫羡追风驶。zì fēi jì běi zī,mò xiàn zhuī fēng shǐ。
便欲解衣冠,躬耕向桑梓。biàn yù jiě yī guān,gōng gēng xiàng sāng zǐ。
终怀葵藿恋,不慕沮溺诡。zhōng huái kuí huò liàn,bù mù jǔ nì guǐ。
潜阳动原隰,白日暧兰芷。qián yáng dòng yuán xí,bái rì ài lán zhǐ。
埘鸡戒晨鸣,客子驾行李。shí jī jiè chén míng,kè zi jià xíng lǐ。
萦纡越巘崿,浩荡涉风水。yíng yū yuè yǎn è,hào dàng shè fēng shuǐ。
淹留具区北,信宿沧江圯。yān liú jù qū běi,xìn sù cāng jiāng yí。
维时连年歉,道路多流徙。wéi shí lián nián qiàn,dào lù duō liú xǐ。
官司职抚字,黔首皆赤子。guān sī zhí fǔ zì,qián shǒu jiē chì zi。
陈红太仓米,丰年所储偫。chén hóng tài cāng mǐ,fēng nián suǒ chǔ zhì。
为民备乏困,朝廷岂私此。wèi mín bèi fá kùn,cháo tíng qǐ sī cǐ。
推馀补不足,兹实王政始。tuī yú bǔ bù zú,zī shí wáng zhèng shǐ。
臣子宜奉承,天威不违咫。chén zi yí fèng chéng,tiān wēi bù wéi zhǐ。
柰何簿书曹,暴慢蔑至理。nài hé bù shū cáo,bào màn miè zhì lǐ。
苟云出纳吝,当闵觳觫死。gǒu yún chū nà lìn,dāng mǐn hú sù sǐ。
呜呼草莽露,惨恻沟渎委。wū hū cǎo mǎng lù,cǎn cè gōu dú wěi。
闻之犹鼻酸,见者宜颡泚。wén zhī yóu bí suān,jiàn zhě yí sǎng cǐ。
逾淮入大河,凄凉更难视。yú huái rù dà hé,qī liáng gèng nán shì。
黄沙渺茫茫,白骨积荒藟。huáng shā miǎo máng máng,bái gǔ jī huāng lěi。
哀哉耕食场,尽作狐兔垒。āi zāi gēng shí chǎng,jǐn zuò hú tù lěi。
太平戢干戈,景物未应尔。tài píng jí gàn gē,jǐng wù wèi yīng ěr。
意者斯人徒,纵欲扰天纪。yì zhě sī rén tú,zòng yù rǎo tiān jì。
鬼神赫震怒,咎戾良有以。guǐ shén hè zhèn nù,jiù lì liáng yǒu yǐ。
去年人食人,不识弟与姊。qù nián rén shí rén,bù shí dì yǔ zǐ。
至今盗贼辈,啸聚如蜂蚁。zhì jīn dào zéi bèi,xiào jù rú fēng yǐ。
长戈耀白雪,健马突封豕。zhǎng gē yào bái xuě,jiàn mǎ tū fēng shǐ。
岂惟横山泽,巳敢剽城市。qǐ wéi héng shān zé,sì gǎn piāo chéng shì。
途行绝稀少,空车但墙倚。tú xíng jué xī shǎo,kōng chē dàn qiáng yǐ。
身行须结集,一寐四五起。shēn xíng xū jié jí,yī mèi sì wǔ qǐ。
牧民岂无人,司寇亦有氏。mù mín qǐ wú rén,sī kòu yì yǒu shì。
阵车不驱驰,大田无耒耜。zhèn chē bù qū chí,dà tián wú lěi sì。
邦家禄食恩,岂为臣奉己。bāng jiā lù shí ēn,qǐ wèi chén fèng jǐ。
山东古要地,燕赵犹唇齿。shān dōng gǔ yào dì,yàn zhào yóu chún chǐ。
况兹南北冲,津梁通远迩。kuàng zī nán běi chōng,jīn liáng tōng yuǎn ěr。
属当全盛时,四海同一轨。shǔ dāng quán shèng shí,sì hǎi tóng yī guǐ。
庙堂多稷契,振举无遗弛。miào táng duō jì qì,zhèn jǔ wú yí chí。
勿云疥癣微,不足成疮痏。wù yún jiè xuǎn wēi,bù zú chéng chuāng wěi。
滔天起滥觞,炎冈发星炬。tāo tiān qǐ làn shāng,yán gāng fā xīng jù。
虞朝有分北,汉庭烦直指。yú cháo yǒu fēn běi,hàn tíng fán zhí zhǐ。
农夫植嘉谷,所务诛稂秕。nóng fū zhí jiā gǔ,suǒ wù zhū láng bǐ。
耕耘苟失时,雨露空沾洒。gēng yún gǒu shī shí,yǔ lù kōng zhān sǎ。
威怀岂异任,守令职非痹。wēi huái qǐ yì rèn,shǒu lìng zhí fēi bì。
端能慎黜陟,此辈何足弭。duān néng shèn chù zhì,cǐ bèi hé zú mǐ。
故乡隔山川,前途塞荆枳。gù xiāng gé shān chuān,qián tú sāi jīng zhǐ。
青徐气萧索,河济俱泥滓。qīng xú qì xiāo suǒ,hé jì jù ní zǐ。
痛哭贾生狂,长叹漆室悝。tòng kū jiǎ shēng kuáng,zhǎng tàn qī shì kuī。
何当天门开,清问逮下俚。hé dāng tiān mén kāi,qīng wèn dǎi xià lǐ。
刘基

刘基

刘基(1311年7月1日-1375年5月16日)字伯温,谥曰文成,元末明初杰出的军事谋略家、政治家、文学家和思想家,明朝开国元勋,汉族,浙江文成南田(原属青田)人,故时人称他刘青田,明洪武三年(1370)封诚意伯,人们又称他刘诚意。武宗正德九年追赠太师,谥号文成,后人又称他刘文成、文成公。他以神机妙算、运筹帷幄著称于世。刘伯温是中国古代的一位传奇人物,至今在中国大陆、港澳台乃至东南亚、日韩等地仍有广泛深厚的民间影响力。 刘基的作品>>

猜您喜欢

感怀三十一首

刘基

晨登吴山上,四望长叹嗟。chén dēng wú shān shàng,sì wàng zhǎng tàn jiē。
借问胡叹嗟?狭路险且邪。jiè wèn hú tàn jiē?xiá lù xiǎn qiě xié。
子胥竭忠谏,抉目为夫差。zi xū jié zhōng jiàn,jué mù wèi fū chà。
宰嚭善逢迎,越刃复相加。zǎi pǐ shàn féng yíng,yuè rèn fù xiāng jiā。
守正累则多,从人祸亦奢。shǒu zhèng lèi zé duō,cóng rén huò yì shē。
遭逢贵明良,不尔俱泥沙。zāo féng guì míng liáng,bù ěr jù ní shā。

感怀三十一首

刘基

壶公下天阙,聊以观世纷。hú gōng xià tiān quē,liáo yǐ guān shì fēn。
卖药汝南市,时人俱不闻。mài yào rǔ nán shì,shí rén jù bù wén。
顾此非我徒,飘然乘白云。gù cǐ fēi wǒ tú,piāo rán chéng bái yún。
方驾双虬龙,被服九霞文。fāng jià shuāng qiú lóng,bèi fú jiǔ xiá wén。
但见北邙阪,岧峣尽高坟。dàn jiàn běi máng bǎn,tiáo yáo jǐn gāo fén。

感怀三十一首

刘基

种苗甫田中,其叶何离离。zhǒng miáo fǔ tián zhōng,qí yè hé lí lí。
上天降膏泽,溥博无偏私。shàng tiān jiàng gāo zé,pǔ bó wú piān sī。
人力苟不至,不如茅与茨。rén lì gǒu bù zhì,bù rú máo yǔ cí。
常恐嘉实晚,坐伤零露滋。cháng kǒng jiā shí wǎn,zuò shāng líng lù zī。
徘徊感节序,太息秋风时。pái huái gǎn jié xù,tài xī qiū fēng shí。

咏史二十一首

刘基

凯风扇朱夏,草木生清凉。kǎi fēng shàn zhū xià,cǎo mù shēng qīng liáng。
卧疾澹幽旷,白日悠且长。wò jí dàn yōu kuàng,bái rì yōu qiě zhǎng。
散帙观古人,喟焉想虞唐。sàn zhì guān gǔ rén,kuì yān xiǎng yú táng。
阳春能几何,阴气多繁霜。yáng chūn néng jǐ hé,yīn qì duō fán shuāng。
天道谅悠悠,人理亦茫茫。tiān dào liàng yōu yōu,rén lǐ yì máng máng。
咏歌寄深情,歌罢增慨慷。yǒng gē jì shēn qíng,gē bà zēng kǎi kāng。

咏史二十一首

刘基

神枢干元化,循环运阴阳。shén shū gàn yuán huà,xún huán yùn yīn yáng。
善恶随气异,祸福竟何常。shàn è suí qì yì,huò fú jìng hé cháng。
朱均继尧舜,时事巳抢攘。zhū jūn jì yáo shùn,shí shì sì qiǎng rǎng。
至人妙转移,霾曀回晶光。zhì rén miào zhuǎn yí,mái yì huí jīng guāng。
祥麟踣大野,君子徒慨慷。xiáng lín bó dà yě,jūn zi tú kǎi kāng。
黄星照中原,天道遂披猖。huáng xīng zhào zhōng yuán,tiān dào suì pī chāng。
汗漫千百年,流潦浩滂滂。hàn màn qiān bǎi nián,liú lǎo hào pāng pāng。
否泰有倾覆,霖雨见朝阳。fǒu tài yǒu qīng fù,lín yǔ jiàn cháo yáng。
惜无风与牧,乘时佐羲皇。xī wú fēng yǔ mù,chéng shí zuǒ xī huáng。
熙熙返大朴,济济垂衣裳。xī xī fǎn dà pǔ,jì jì chuí yī shang。
鼎湖去不复,叹息空哀伤。dǐng hú qù bù fù,tàn xī kōng āi shāng。

咏史二十一首

刘基

野马不豢食,疆受组与羁。yě mǎ bù huàn shí,jiāng shòu zǔ yǔ jī。
低头衡轨下,各自东西驰。dī tóu héng guǐ xià,gè zì dōng xī chí。
秦人任法令,斩艾尊君师。qín rén rèn fǎ lìng,zhǎn ài zūn jūn shī。
六合始一家,恩爱巳乖离。liù hé shǐ yī jiā,ēn ài sì guāi lí。
一旦山东客,揭竿以为旗。yī dàn shān dōng kè,jiē gān yǐ wèi qí。
叫呼骊山徒,天下响应之。jiào hū lí shān tú,tiān xià xiǎng yīng zhī。
素车拜轵道,谁复为嗟咨。sù chē bài zhǐ dào,shuí fù wèi jiē zī。

咏史二十一首

刘基

周昌勇廷诤,子房善奇谋。zhōu chāng yǒng tíng zhèng,zi fáng shàn qí móu。
王陵抗高议,平勃终安刘。wáng líng kàng gāo yì,píng bó zhōng ān liú。
经权两不废,道立知亦周。jīng quán liǎng bù fèi,dào lì zhī yì zhōu。
煌煌东都士,节义明清秋。huáng huáng dōng dōu shì,jié yì míng qīng qiū。
孰知谗佞巧,举足触戈矛。shú zhī chán nìng qiǎo,jǔ zú chù gē máo。
顾此悲世运,泫然涕交流。gù cǐ bēi shì yùn,xuàn rán tì jiāo liú。

咏史二十一首

刘基

食毒偶不死,谓言堇可餐。shí dú ǒu bù sǐ,wèi yán jǐn kě cān。
堕河偶不溺,谓是天所完。duò hé ǒu bù nì,wèi shì tiān suǒ wán。
侈心不自顾,利欲纷多端。chǐ xīn bù zì gù,lì yù fēn duō duān。
百胜困一踬,名灭躯体残。bǎi shèng kùn yī zhì,míng miè qū tǐ cán。
君子戒徼幸,小人乐灾患。jūn zi jiè jiǎo xìng,xiǎo rén lè zāi huàn。
不见瑶与羽,千载遗悲酸。bù jiàn yáo yǔ yǔ,qiān zài yí bēi suān。

咏史二十一首

刘基

燕昭志报复,金台求俊贤。yàn zhāo zhì bào fù,jīn tái qiú jùn xián。
下齐如破竹,大耻雪九泉。xià qí rú pò zhú,dà chǐ xuě jiǔ quán。
六王死灰人,安可与比肩。liù wáng sǐ huī rén,ān kě yǔ bǐ jiān。
奈何骄气盈,妄想彼神仙。nài hé jiāo qì yíng,wàng xiǎng bǐ shén xiān。
安期不可致,即墨火巳然。ān qī bù kě zhì,jí mò huǒ sì rán。
煌煌召公业,委弃如浮烟。huáng huáng zhào gōng yè,wěi qì rú fú yān。

咏史二十一首

刘基

天狗吠梁野,七雄扇妖氛。tiān gǒu fèi liáng yě,qī xióng shàn yāo fēn。
吴徒二十万,剽若狼虎群。wú tú èr shí wàn,piāo ruò láng hǔ qún。
鼓行破棘壁,长驱似轻云。gǔ xíng pò jí bì,zhǎng qū shì qīng yún。
汉将三十六,朱旗耀天垠。hàn jiāng sān shí liù,zhū qí yào tiān yín。
救梁不奉诏,太尉真将军。jiù liáng bù fèng zhào,tài wèi zhēn jiāng jūn。
遂令千载下,知人称孝文。suì lìng qiān zài xià,zhī rén chēng xiào wén。
哀哉潼关战,百万徒纷纭。āi zāi tóng guān zhàn,bǎi wàn tú fēn yún。

咏史二十一首

刘基

平居观群物,纷纷争朵颐。píng jū guān qún wù,fēn fēn zhēng duǒ yí。
口舌不能胜,兵戈遂相随。kǒu shé bù néng shèng,bīng gē suì xiāng suí。
古来豪杰士,于今安所之。gǔ lái háo jié shì,yú jīn ān suǒ zhī。
大运一朝至,孰分贤与蚩。dà yùn yī cháo zhì,shú fēn xián yǔ chī。
所以四老人,去采商山芝。suǒ yǐ sì lǎo rén,qù cǎi shāng shān zhī。
清风扇六合,百世真吾师。qīng fēng shàn liù hé,bǎi shì zhēn wú shī。

咏史二十一首

刘基

景公返雀鷇,晏子称其仁。jǐng gōng fǎn què kòu,yàn zi chēng qí rén。
鳏寡既有室,长年不负薪。guān guǎ jì yǒu shì,zhǎng nián bù fù xīn。
焉知子玉节,遗祸逮天伦。yān zhī zi yù jié,yí huò dǎi tiān lún。
推恩限目见,太息此君臣。tuī ēn xiàn mù jiàn,tài xī cǐ jūn chén。

咏史二十一首

刘基

田横不事汉,刎颈送咸阳。tián héng bù shì hàn,wěn jǐng sòng xián yáng。
二客既穿冢,岛中皆自戕。èr kè jì chuān zhǒng,dǎo zhōng jiē zì qiāng。
虽非中庸道,要亦有耿光。suī fēi zhōng yōng dào,yào yì yǒu gěng guāng。
英雄久沦没,世俗但炎凉。yīng xióng jiǔ lún méi,shì sú dàn yán liáng。
嗟嗟翟廷尉,慷慨令人伤。jiē jiē dí tíng wèi,kāng kǎi lìng rén shāng。

咏史二十一首

刘基

吾闻共工台,乃在昆仑北。wú wén gòng gōng tái,nǎi zài kūn lún běi。
长蛇戴九头,利吻错戈戟。zhǎng shé dài jiǔ tóu,lì wěn cuò gē jǐ。
呿呀恣啖食,抵厥成溪泽。qù ya zì dàn shí,dǐ jué chéng xī zé。
呜呼三仞沮,可以警贪得。wū hū sān rèn jǔ,kě yǐ jǐng tān dé。

咏史二十一首

刘基

四七续炎运,渐台殪狂新。sì qī xù yán yùn,jiàn tái yì kuáng xīn。
建侯首褒德,拳拳念生民。jiàn hóu shǒu bāo dé,quán quán niàn shēng mín。
富春有遗老,终竟不为臣。fù chūn yǒu yí lǎo,zhōng jìng bù wèi chén。
遂令节义士,视身若埃尘。suì lìng jié yì shì,shì shēn ruò āi chén。
前车屡折轴,后驾无回轮。qián chē lǚ zhé zhóu,hòu jià wú huí lún。
不有锢党禁,何由起黄巾。bù yǒu gù dǎng jìn,hé yóu qǐ huáng jīn。
为邦贵知本,明主宜书绅。wèi bāng guì zhī běn,míng zhǔ yí shū shēn。