古诗词

北上感怀

刘基

倦鸟思一枝,枥马志千里。juàn niǎo sī yī zhī,lì mǎ zhì qiān lǐ。
营营劳生心,出入靡定止。yíng yíng láo shēng xīn,chū rù mí dìng zhǐ。
伊余朽钝材,懒拙更无比。yī yú xiǔ dùn cái,lǎn zhuō gèng wú bǐ。
才疏乏世用,嗜僻惟书史。cái shū fá shì yòng,shì pì wéi shū shǐ。
虽非济时具,颇识素餐耻。suī fēi jì shí jù,pǒ shí sù cān chǐ。
既怀黎民忧,妄意古人企。jì huái lí mín yōu,wàng yì gǔ rén qǐ。
宁知乖圆方,举足辄伤趾。níng zhī guāi yuán fāng,jǔ zú zhé shāng zhǐ。
尘埃百病侵,贫窭万感累。chén āi bǎi bìng qīn,pín jù wàn gǎn lèi。
艰难幸息肩,迟莫窃所喜。jiān nán xìng xī jiān,chí mò qiè suǒ xǐ。
明时登骥騄,驽马但垂耳。míng shí dēng jì lù,nú mǎ dàn chuí ěr。
自非冀北姿,莫羡追风驶。zì fēi jì běi zī,mò xiàn zhuī fēng shǐ。
便欲解衣冠,躬耕向桑梓。biàn yù jiě yī guān,gōng gēng xiàng sāng zǐ。
终怀葵藿恋,不慕沮溺诡。zhōng huái kuí huò liàn,bù mù jǔ nì guǐ。
潜阳动原隰,白日暧兰芷。qián yáng dòng yuán xí,bái rì ài lán zhǐ。
埘鸡戒晨鸣,客子驾行李。shí jī jiè chén míng,kè zi jià xíng lǐ。
萦纡越巘崿,浩荡涉风水。yíng yū yuè yǎn è,hào dàng shè fēng shuǐ。
淹留具区北,信宿沧江圯。yān liú jù qū běi,xìn sù cāng jiāng yí。
维时连年歉,道路多流徙。wéi shí lián nián qiàn,dào lù duō liú xǐ。
官司职抚字,黔首皆赤子。guān sī zhí fǔ zì,qián shǒu jiē chì zi。
陈红太仓米,丰年所储偫。chén hóng tài cāng mǐ,fēng nián suǒ chǔ zhì。
为民备乏困,朝廷岂私此。wèi mín bèi fá kùn,cháo tíng qǐ sī cǐ。
推馀补不足,兹实王政始。tuī yú bǔ bù zú,zī shí wáng zhèng shǐ。
臣子宜奉承,天威不违咫。chén zi yí fèng chéng,tiān wēi bù wéi zhǐ。
柰何簿书曹,暴慢蔑至理。nài hé bù shū cáo,bào màn miè zhì lǐ。
苟云出纳吝,当闵觳觫死。gǒu yún chū nà lìn,dāng mǐn hú sù sǐ。
呜呼草莽露,惨恻沟渎委。wū hū cǎo mǎng lù,cǎn cè gōu dú wěi。
闻之犹鼻酸,见者宜颡泚。wén zhī yóu bí suān,jiàn zhě yí sǎng cǐ。
逾淮入大河,凄凉更难视。yú huái rù dà hé,qī liáng gèng nán shì。
黄沙渺茫茫,白骨积荒藟。huáng shā miǎo máng máng,bái gǔ jī huāng lěi。
哀哉耕食场,尽作狐兔垒。āi zāi gēng shí chǎng,jǐn zuò hú tù lěi。
太平戢干戈,景物未应尔。tài píng jí gàn gē,jǐng wù wèi yīng ěr。
意者斯人徒,纵欲扰天纪。yì zhě sī rén tú,zòng yù rǎo tiān jì。
鬼神赫震怒,咎戾良有以。guǐ shén hè zhèn nù,jiù lì liáng yǒu yǐ。
去年人食人,不识弟与姊。qù nián rén shí rén,bù shí dì yǔ zǐ。
至今盗贼辈,啸聚如蜂蚁。zhì jīn dào zéi bèi,xiào jù rú fēng yǐ。
长戈耀白雪,健马突封豕。zhǎng gē yào bái xuě,jiàn mǎ tū fēng shǐ。
岂惟横山泽,巳敢剽城市。qǐ wéi héng shān zé,sì gǎn piāo chéng shì。
途行绝稀少,空车但墙倚。tú xíng jué xī shǎo,kōng chē dàn qiáng yǐ。
身行须结集,一寐四五起。shēn xíng xū jié jí,yī mèi sì wǔ qǐ。
牧民岂无人,司寇亦有氏。mù mín qǐ wú rén,sī kòu yì yǒu shì。
阵车不驱驰,大田无耒耜。zhèn chē bù qū chí,dà tián wú lěi sì。
邦家禄食恩,岂为臣奉己。bāng jiā lù shí ēn,qǐ wèi chén fèng jǐ。
山东古要地,燕赵犹唇齿。shān dōng gǔ yào dì,yàn zhào yóu chún chǐ。
况兹南北冲,津梁通远迩。kuàng zī nán běi chōng,jīn liáng tōng yuǎn ěr。
属当全盛时,四海同一轨。shǔ dāng quán shèng shí,sì hǎi tóng yī guǐ。
庙堂多稷契,振举无遗弛。miào táng duō jì qì,zhèn jǔ wú yí chí。
勿云疥癣微,不足成疮痏。wù yún jiè xuǎn wēi,bù zú chéng chuāng wěi。
滔天起滥觞,炎冈发星炬。tāo tiān qǐ làn shāng,yán gāng fā xīng jù。
虞朝有分北,汉庭烦直指。yú cháo yǒu fēn běi,hàn tíng fán zhí zhǐ。
农夫植嘉谷,所务诛稂秕。nóng fū zhí jiā gǔ,suǒ wù zhū láng bǐ。
耕耘苟失时,雨露空沾洒。gēng yún gǒu shī shí,yǔ lù kōng zhān sǎ。
威怀岂异任,守令职非痹。wēi huái qǐ yì rèn,shǒu lìng zhí fēi bì。
端能慎黜陟,此辈何足弭。duān néng shèn chù zhì,cǐ bèi hé zú mǐ。
故乡隔山川,前途塞荆枳。gù xiāng gé shān chuān,qián tú sāi jīng zhǐ。
青徐气萧索,河济俱泥滓。qīng xú qì xiāo suǒ,hé jì jù ní zǐ。
痛哭贾生狂,长叹漆室悝。tòng kū jiǎ shēng kuáng,zhǎng tàn qī shì kuī。
何当天门开,清问逮下俚。hé dāng tiān mén kāi,qīng wèn dǎi xià lǐ。
刘基

刘基

刘基(1311年7月1日-1375年5月16日)字伯温,谥曰文成,元末明初杰出的军事谋略家、政治家、文学家和思想家,明朝开国元勋,汉族,浙江文成南田(原属青田)人,故时人称他刘青田,明洪武三年(1370)封诚意伯,人们又称他刘诚意。武宗正德九年追赠太师,谥号文成,后人又称他刘文成、文成公。他以神机妙算、运筹帷幄著称于世。刘伯温是中国古代的一位传奇人物,至今在中国大陆、港澳台乃至东南亚、日韩等地仍有广泛深厚的民间影响力。 刘基的作品>>

猜您喜欢

游仙九首

刘基

费生市井儿,未尝识神仙。fèi shēng shì jǐng ér,wèi cháng shí shén xiān。
偶然壶中去,谓是别有天。ǒu rán hú zhōng qù,wèi shì bié yǒu tiān。
幻化且不解,真诀安能传。huàn huà qiě bù jiě,zhēn jué ān néng chuán。
那将食色身,妄弄刑赏权。nà jiāng shí sè shēn,wàng nòng xíng shǎng quán。
果然失符后,众鬼不见怜。guǒ rán shī fú hòu,zhòng guǐ bù jiàn lián。

游仙九首

刘基

天高河汉清,露白秋宵永。tiān gāo hé hàn qīng,lù bái qiū xiāo yǒng。
朝华炫红芳,蟪蛄吊驰景。cháo huá xuàn hóng fāng,huì gū diào chí jǐng。
繁思靡志帅,内疚积心梗。fán sī mí zhì shuài,nèi jiù jī xīn gěng。
涉江无方舟,汲井悲短绠。shè jiāng wú fāng zhōu,jí jǐng bēi duǎn gěng。
岁莫霜雪寒,泣涕沾项领。suì mò shuāng xuě hán,qì tì zhān xiàng lǐng。

游仙九首

刘基

秦皇煽虐燄,烈烈燔九州。qín huáng shān nüè yàn,liè liè fán jiǔ zhōu。
平原旷如赭,鸿鹄安所投。píng yuán kuàng rú zhě,hóng gǔ ān suǒ tóu。
所以避世士,慨想乘桴浮。suǒ yǐ bì shì shì,kǎi xiǎng chéng fú fú。
楼船载侲子,去作汗漫游。lóu chuán zài zhèn zi,qù zuò hàn màn yóu。
何必蓬莱山,远人即瀛洲。hé bì péng lái shān,yuǎn rén jí yíng zhōu。
虎视徒逐逐,竟死于沙丘。hǔ shì tú zhú zhú,jìng sǐ yú shā qiū。

感寓六首

刘基

暑退生夕凉,褰衣步微月。shǔ tuì shēng xī liáng,qiān yī bù wēi yuè。
风来竹阴动,草暗萤光发。fēng lái zhú yīn dòng,cǎo àn yíng guāng fā。
伫立忽怀人,江河渺难越。zhù lì hū huái rén,jiāng hé miǎo nán yuè。

感寓六首

刘基

庭前金凤花,向晚争媚妩。tíng qián jīn fèng huā,xiàng wǎn zhēng mèi wǔ。
但见白露滋,岂知繁霜苦。dàn jiàn bái lù zī,qǐ zhī fán shuāng kǔ。
芳时良可惜,此物何足数。fāng shí liáng kě xī,cǐ wù hé zú shù。

感寓六首

刘基

白露下木叶,凄凉江海秋。bái lù xià mù yè,qī liáng jiāng hǎi qiū。
江皋有鸣雁,噭噭安所求。jiāng gāo yǒu míng yàn,jiào jiào ān suǒ qiú。
稻粱日萧索,风雨徒离忧。dào liáng rì xiāo suǒ,fēng yǔ tú lí yōu。

感寓六首

刘基

一日复一夕,一夕复一朝。yī rì fù yī xī,yī xī fù yī cháo。
青灯向暗壁,光燄坐自消。qīng dēng xiàng àn bì,guāng yàn zuò zì xiāo。
鞲鹰铩六翮,绝意于云霄。gōu yīng shā liù hé,jué yì yú yún xiāo。

感寓六首

刘基

严霜陨奥草,蛇虺去所依。yán shuāng yǔn ào cǎo,shé huī qù suǒ yī。
可惜蕙兰花,与之共颓萎。kě xī huì lán huā,yǔ zhī gòng tuí wēi。
顾此悲世运,泫然涕交颐。gù cǐ bēi shì yùn,xuàn rán tì jiāo yí。

感寓六首

刘基

凄凄素秋霜,苒苒高原草。qī qī sù qiū shuāng,rǎn rǎn gāo yuán cǎo。
运穷相值遇,黝颜就枯槁。yùn qióng xiāng zhí yù,yǒu yán jiù kū gǎo。
浩叹采薇歌,惭愧商山老。hào tàn cǎi wēi gē,cán kuì shāng shān lǎo。

感怀

刘基

昊天厌秦德,瑞气生芒砀。hào tiān yàn qín dé,ruì qì shēng máng dàng。
入关封府库,约法唯三章。rù guān fēng fǔ kù,yuē fǎ wéi sān zhāng。
英雄不世出,智勇安可当。yīng xióng bù shì chū,zhì yǒng ān kě dāng。
叔孙一竖儒,绵蕞兴朝纲。shū sūn yī shù rú,mián zuì xīng cháo gāng。
逐令汉礼乐,远愧周与商。zhú lìng hàn lǐ lè,yuǎn kuì zhōu yǔ shāng。
逝者如飘风,盛时安得常。shì zhě rú piāo fēng,shèng shí ān dé cháng。
寤寐增永叹,感慨心内伤。wù mèi zēng yǒng tàn,gǎn kǎi xīn nèi shāng。

招隐五首

刘基

浮景无根株,逝川不可留。fú jǐng wú gēn zhū,shì chuān bù kě liú。
昨日瑶草春,今朝蓬梗秋。zuó rì yáo cǎo chūn,jīn cháo péng gěng qiū。
鼎食岂不美,鸩毒潜戈矛。dǐng shí qǐ bù měi,zhèn dú qián gē máo。
华轩岂不贵,长路能摧辀。huá xuān qǐ bù guì,zhǎng lù néng cuī zhōu。
子胥弃吴江,屈原赴湘流。zi xū qì wú jiāng,qū yuán fù xiāng liú。
韩彭竟菹醢,萧樊亦累囚。hán péng jìng jū hǎi,xiāo fán yì lèi qiú。
何如张子房,脱屣万户侯。hé rú zhāng zi fáng,tuō xǐ wàn hù hóu。
深韬黄石略,去从赤松游。shēn tāo huáng shí lüè,qù cóng chì sōng yóu。

招隐五首

刘基

秦皇火六籍,黄绮之商山。qín huáng huǒ liù jí,huáng qǐ zhī shāng shān。
汉帝握乾符,羊裘竟不还。hàn dì wò qián fú,yáng qiú jìng bù hái。
古来遁世士,冥心丘壑间。gǔ lái dùn shì shì,míng xīn qiū hè jiān。
于时苟无用,安事空摧颜。yú shí gǒu wú yòng,ān shì kōng cuī yán。
石泉清以芳,白云寒更闲。shí quán qīng yǐ fāng,bái yún hán gèng xián。
春蔬杂甘辛,秋果罗青殷。chūn shū zá gān xīn,qiū guǒ luó qīng yīn。
浊酒晚自酌,柴扉昼恒关。zhuó jiǔ wǎn zì zhuó,chái fēi zhòu héng guān。
啸歌陟崇冈,濯足临潺湲。xiào gē zhì chóng gāng,zhuó zú lín chán yuán。
金马我何荣,羊肠我何艰。jīn mǎ wǒ hé róng,yáng cháng wǒ hé jiān。
鸿鹄翔九霄,邈然不可攀。hóng gǔ xiáng jiǔ xiāo,miǎo rán bù kě pān。

招隐五首

刘基

豫章长千仞,挺生崇崖阴。yù zhāng zhǎng qiān rèn,tǐng shēng chóng yá yīn。
布叶连青云,交柯蔽层岑。bù yè lián qīng yún,jiāo kē bì céng cén。
结根岂不固,斤斧将见寻。jié gēn qǐ bù gù,jīn fǔ jiāng jiàn xún。
有柏生石间,屈曲丛灌林。yǒu bǎi shēng shí jiān,qū qū cóng guàn lín。
古根啮飞溜,电火焚中心。gǔ gēn niè fēi liū,diàn huǒ fén zhōng xīn。
大不中梁柱,小不堪瑟琴。dà bù zhōng liáng zhù,xiǎo bù kān sè qín。
风霜自摇落,偃蹇独至今。fēng shuāng zì yáo luò,yǎn jiǎn dú zhì jīn。

招隐五首

刘基

流水千百折,白云三四峰。liú shuǐ qiān bǎi zhé,bái yún sān sì fēng。
上有喷壑泉,下有凌霜松。shàng yǒu pēn hè quán,xià yǒu líng shuāng sōng。
中有一老人,坐啸岩间风。zhōng yǒu yī lǎo rén,zuò xiào yán jiān fēng。
素发垂两肩,朱颜映青瞳。sù fā chuí liǎng jiān,zhū yán yìng qīng tóng。
年纪将百龄,容貌如孩童。nián jì jiāng bǎi líng,róng mào rú hái tóng。
长跪前致辞,子非列仙翁。zhǎng guì qián zhì cí,zi fēi liè xiān wēng。
笑谓汝孺子,语汝使心通。xiào wèi rǔ rú zi,yǔ rǔ shǐ xīn tōng。
我生不偶俗,遗身在蒿蓬。wǒ shēng bù ǒu sú,yí shēn zài hāo péng。
结庐白水边,采药青林中。jié lú bái shuǐ biān,cǎi yào qīng lín zhōng。
世语我不接,世士我不逢。shì yǔ wǒ bù jiē,shì shì wǒ bù féng。
箪瓢我不忧,轩盖我不崇。dān piáo wǒ bù yōu,xuān gài wǒ bù chóng。
自耕足我食,自息安我躬。zì gēng zú wǒ shí,zì xī ān wǒ gōng。
冥冥绝思虑,默默全和冲。míng míng jué sī lǜ,mò mò quán hé chōng。
持此摄吾生,仰荷元化功。chí cǐ shè wú shēng,yǎng hé yuán huà gōng。
何必插羽翰,远逐浮丘公。hé bì chā yǔ hàn,yuǎn zhú fú qiū gōng。
再拜受斯言,廓然如发蒙。zài bài shòu sī yán,kuò rán rú fā méng。
投簪谢知己,一去无回踪。tóu zān xiè zhī jǐ,yī qù wú huí zōng。

招隐五首

刘基

有客款我庐,身披紫云袍。yǒu kè kuǎn wǒ lú,shēn pī zǐ yún páo。
鸣驺列前后,从者皆俊髦。míng zōu liè qián hòu,cóng zhě jiē jùn máo。
坐我蓬筚下,向我谈伊皋。zuò wǒ péng bì xià,xiàng wǒ tán yī gāo。
手斡北斗魁,足踏东海鳌。shǒu wò běi dòu kuí,zú tà dōng hǎi áo。
高视六合内,泰山等毫毛。gāo shì liù hé nèi,tài shān děng háo máo。
挥袂起谢客,且还饮我醪。huī mèi qǐ xiè kè,qiě hái yǐn wǒ láo。
醉卧不知晓,衡门塞蓬蒿。zuì wò bù zhī xiǎo,héng mén sāi péng hāo。