古诗词

北上感怀

刘基

倦鸟思一枝,枥马志千里。juàn niǎo sī yī zhī,lì mǎ zhì qiān lǐ。
营营劳生心,出入靡定止。yíng yíng láo shēng xīn,chū rù mí dìng zhǐ。
伊余朽钝材,懒拙更无比。yī yú xiǔ dùn cái,lǎn zhuō gèng wú bǐ。
才疏乏世用,嗜僻惟书史。cái shū fá shì yòng,shì pì wéi shū shǐ。
虽非济时具,颇识素餐耻。suī fēi jì shí jù,pǒ shí sù cān chǐ。
既怀黎民忧,妄意古人企。jì huái lí mín yōu,wàng yì gǔ rén qǐ。
宁知乖圆方,举足辄伤趾。níng zhī guāi yuán fāng,jǔ zú zhé shāng zhǐ。
尘埃百病侵,贫窭万感累。chén āi bǎi bìng qīn,pín jù wàn gǎn lèi。
艰难幸息肩,迟莫窃所喜。jiān nán xìng xī jiān,chí mò qiè suǒ xǐ。
明时登骥騄,驽马但垂耳。míng shí dēng jì lù,nú mǎ dàn chuí ěr。
自非冀北姿,莫羡追风驶。zì fēi jì běi zī,mò xiàn zhuī fēng shǐ。
便欲解衣冠,躬耕向桑梓。biàn yù jiě yī guān,gōng gēng xiàng sāng zǐ。
终怀葵藿恋,不慕沮溺诡。zhōng huái kuí huò liàn,bù mù jǔ nì guǐ。
潜阳动原隰,白日暧兰芷。qián yáng dòng yuán xí,bái rì ài lán zhǐ。
埘鸡戒晨鸣,客子驾行李。shí jī jiè chén míng,kè zi jià xíng lǐ。
萦纡越巘崿,浩荡涉风水。yíng yū yuè yǎn è,hào dàng shè fēng shuǐ。
淹留具区北,信宿沧江圯。yān liú jù qū běi,xìn sù cāng jiāng yí。
维时连年歉,道路多流徙。wéi shí lián nián qiàn,dào lù duō liú xǐ。
官司职抚字,黔首皆赤子。guān sī zhí fǔ zì,qián shǒu jiē chì zi。
陈红太仓米,丰年所储偫。chén hóng tài cāng mǐ,fēng nián suǒ chǔ zhì。
为民备乏困,朝廷岂私此。wèi mín bèi fá kùn,cháo tíng qǐ sī cǐ。
推馀补不足,兹实王政始。tuī yú bǔ bù zú,zī shí wáng zhèng shǐ。
臣子宜奉承,天威不违咫。chén zi yí fèng chéng,tiān wēi bù wéi zhǐ。
柰何簿书曹,暴慢蔑至理。nài hé bù shū cáo,bào màn miè zhì lǐ。
苟云出纳吝,当闵觳觫死。gǒu yún chū nà lìn,dāng mǐn hú sù sǐ。
呜呼草莽露,惨恻沟渎委。wū hū cǎo mǎng lù,cǎn cè gōu dú wěi。
闻之犹鼻酸,见者宜颡泚。wén zhī yóu bí suān,jiàn zhě yí sǎng cǐ。
逾淮入大河,凄凉更难视。yú huái rù dà hé,qī liáng gèng nán shì。
黄沙渺茫茫,白骨积荒藟。huáng shā miǎo máng máng,bái gǔ jī huāng lěi。
哀哉耕食场,尽作狐兔垒。āi zāi gēng shí chǎng,jǐn zuò hú tù lěi。
太平戢干戈,景物未应尔。tài píng jí gàn gē,jǐng wù wèi yīng ěr。
意者斯人徒,纵欲扰天纪。yì zhě sī rén tú,zòng yù rǎo tiān jì。
鬼神赫震怒,咎戾良有以。guǐ shén hè zhèn nù,jiù lì liáng yǒu yǐ。
去年人食人,不识弟与姊。qù nián rén shí rén,bù shí dì yǔ zǐ。
至今盗贼辈,啸聚如蜂蚁。zhì jīn dào zéi bèi,xiào jù rú fēng yǐ。
长戈耀白雪,健马突封豕。zhǎng gē yào bái xuě,jiàn mǎ tū fēng shǐ。
岂惟横山泽,巳敢剽城市。qǐ wéi héng shān zé,sì gǎn piāo chéng shì。
途行绝稀少,空车但墙倚。tú xíng jué xī shǎo,kōng chē dàn qiáng yǐ。
身行须结集,一寐四五起。shēn xíng xū jié jí,yī mèi sì wǔ qǐ。
牧民岂无人,司寇亦有氏。mù mín qǐ wú rén,sī kòu yì yǒu shì。
阵车不驱驰,大田无耒耜。zhèn chē bù qū chí,dà tián wú lěi sì。
邦家禄食恩,岂为臣奉己。bāng jiā lù shí ēn,qǐ wèi chén fèng jǐ。
山东古要地,燕赵犹唇齿。shān dōng gǔ yào dì,yàn zhào yóu chún chǐ。
况兹南北冲,津梁通远迩。kuàng zī nán běi chōng,jīn liáng tōng yuǎn ěr。
属当全盛时,四海同一轨。shǔ dāng quán shèng shí,sì hǎi tóng yī guǐ。
庙堂多稷契,振举无遗弛。miào táng duō jì qì,zhèn jǔ wú yí chí。
勿云疥癣微,不足成疮痏。wù yún jiè xuǎn wēi,bù zú chéng chuāng wěi。
滔天起滥觞,炎冈发星炬。tāo tiān qǐ làn shāng,yán gāng fā xīng jù。
虞朝有分北,汉庭烦直指。yú cháo yǒu fēn běi,hàn tíng fán zhí zhǐ。
农夫植嘉谷,所务诛稂秕。nóng fū zhí jiā gǔ,suǒ wù zhū láng bǐ。
耕耘苟失时,雨露空沾洒。gēng yún gǒu shī shí,yǔ lù kōng zhān sǎ。
威怀岂异任,守令职非痹。wēi huái qǐ yì rèn,shǒu lìng zhí fēi bì。
端能慎黜陟,此辈何足弭。duān néng shèn chù zhì,cǐ bèi hé zú mǐ。
故乡隔山川,前途塞荆枳。gù xiāng gé shān chuān,qián tú sāi jīng zhǐ。
青徐气萧索,河济俱泥滓。qīng xú qì xiāo suǒ,hé jì jù ní zǐ。
痛哭贾生狂,长叹漆室悝。tòng kū jiǎ shēng kuáng,zhǎng tàn qī shì kuī。
何当天门开,清问逮下俚。hé dāng tiān mén kāi,qīng wèn dǎi xià lǐ。
刘基

刘基

刘基(1311年7月1日-1375年5月16日)字伯温,谥曰文成,元末明初杰出的军事谋略家、政治家、文学家和思想家,明朝开国元勋,汉族,浙江文成南田(原属青田)人,故时人称他刘青田,明洪武三年(1370)封诚意伯,人们又称他刘诚意。武宗正德九年追赠太师,谥号文成,后人又称他刘文成、文成公。他以神机妙算、运筹帷幄著称于世。刘伯温是中国古代的一位传奇人物,至今在中国大陆、港澳台乃至东南亚、日韩等地仍有广泛深厚的民间影响力。 刘基的作品>>

猜您喜欢

题山水小画

刘基

溪上春始还,微波动芳燠。xī shàng chūn shǐ hái,wēi bō dòng fāng yù。
树暖欲生烟,山明初过雨。shù nuǎn yù shēng yān,shān míng chū guò yǔ。
美人期不来,桂楫怨兰柱。měi rén qī bù lái,guì jí yuàn lán zhù。
伫立忽怀愁,渔歌起洲渚。zhù lì hū huái chóu,yú gē qǐ zhōu zhǔ。

送田生归乡

刘基

少年客他乡,还乡反如客。shǎo nián kè tā xiāng,hái xiāng fǎn rú kè。
莫惊新井里,乃是旧阡陌。mò jīng xīn jǐng lǐ,nǎi shì jiù qiān mò。
欢笑集姻亲,觞酌上班白。huān xiào jí yīn qīn,shāng zhuó shàng bān bái。
老翁爱英俊,慰问至日夕。lǎo wēng ài yīng jùn,wèi wèn zhì rì xī。
应怜邻舍儿,鱼龙两县隔。yīng lián lín shě ér,yú lóng liǎng xiàn gé。

题李伯时画渊明归来图

刘基

江左昔溃乱,桓卢递相寻。jiāng zuǒ xī kuì luàn,huán lú dì xiāng xún。
刘裕起寒微,长驱扫氛祲。liú yù qǐ hán wēi,zhǎng qū sǎo fēn jìn。
秋草虽未枯,霜雪巳骎骎。qiū cǎo suī wèi kū,shuāng xuě sì qīn qīn。
陶公节义士,素食岂其心。táo gōng jié yì shì,sù shí qǐ qí xīn。
我才非管葛,谁能起沦沉。wǒ cái fēi guǎn gé,shuí néng qǐ lún chén。
所以歌去来,归卧五柳阴。suǒ yǐ gē qù lái,guī wò wǔ liǔ yīn。
悠悠多感激,怆恨寄讴吟。yōu yōu duō gǎn jī,chuàng hèn jì ōu yín。
哲人贵知几,芳名留至今。zhé rén guì zhī jǐ,fāng míng liú zhì jīn。
展图三叹息,怀古一何深。zhǎn tú sān tàn xī,huái gǔ yī hé shēn。

题朱孟章虞学士送别图后

刘基

秋郊一杯酒,握手念将离。qiū jiāo yī bēi jiǔ,wò shǒu niàn jiāng lí。
落日照野水,凉风生树枝。luò rì zhào yě shuǐ,liáng fēng shēng shù zhī。
今朝重相忆,青山如旧时。jīn cháo zhòng xiāng yì,qīng shān rú jiù shí。
鬓毛非松柏,争得不成丝。bìn máo fēi sōng bǎi,zhēng dé bù chéng sī。

题老翁骑马图

刘基

少年远征役,及归鬓巳霜。shǎo nián yuǎn zhēng yì,jí guī bìn sì shuāng。
战甲零落尽,空馀弓箭房。zhàn jiǎ líng luò jǐn,kōng yú gōng jiàn fáng。
老马同死生,蹴踏沙碛长。lǎo mǎ tóng sǐ shēng,cù tà shā qì zhǎng。
故乡此何极,仰看鸿雁行。gù xiāng cǐ hé jí,yǎng kàn hóng yàn xíng。

明斋诗为湖广陈进士赋

刘基

客从于阗来,遗我盈尺壁。kè cóng yú tián lái,yí wǒ yíng chǐ bì。
晶光射云汉,璀璨生五色。jīng guāng shè yún hàn,cuǐ càn shēng wǔ sè。
置之暗室中,鬼魅皆辟易。zhì zhī àn shì zhōng,guǐ mèi jiē pì yì。
愿持自照身,不用持照人。yuàn chí zì zhào shēn,bù yòng chí zhào rén。

寄题江东兰逸监司瑶芳亭

刘基

江蓠悲楚佩,丛桂空秋霜。jiāng lí bēi chǔ pèi,cóng guì kōng qiū shuāng。
兹花时秀绝,得升君子堂。zī huā shí xiù jué,dé shēng jūn zi táng。
艳色非我贵,皎洁有馀光。yàn sè fēi wǒ guì,jiǎo jié yǒu yú guāng。
仙人美良夜,鸣玉来琳琅。xiān rén měi liáng yè,míng yù lái lín láng。
纤云淡华月,色映青凤凰。xiān yún dàn huá yuè,sè yìng qīng fèng huáng。
飘飘白霓佩,左右参翱翔。piāo piāo bái ní pèi,zuǒ yòu cān áo xiáng。
众卉不敢傍,瑶台清且凉。zhòng huì bù gǎn bàng,yáo tái qīng qiě liáng。
闻有千岁实,其味如琼浆。wén yǒu qiān suì shí,qí wèi rú qióng jiāng。
愿持寿明主,天地同久长。yuàn chí shòu míng zhǔ,tiān dì tóng jiǔ zhǎng。

题揭伯洪山居图

刘基

黄埃晦城市,赤日焮逵道。huáng āi huì chéng shì,chì rì xìn kuí dào。
荣华能几何,未若山居好。róng huá néng jǐ hé,wèi ruò shān jū hǎo。
启扉对平林,辟径入芳草。qǐ fēi duì píng lín,pì jìng rù fāng cǎo。
丹崖翠萝映,青嶂白云抱。dān yá cuì luó yìng,qīng zhàng bái yún bào。
世事幸见遗,幽趣堪独讨。shì shì xìng jiàn yí,yōu qù kān dú tǎo。
新晴景物佳,缓步随野老。xīn qíng jǐng wù jiā,huǎn bù suí yě lǎo。
倚岩听鸣弦,息阴憩华葆。yǐ yán tīng míng xián,xī yīn qì huá bǎo。
蜂乱觉春暄,鸿惊信秋早。fēng luàn jué chūn xuān,hóng jīng xìn qiū zǎo。
无荣谢驰驱,有酒任倾倒。wú róng xiè chí qū,yǒu jiǔ rèn qīng dào。
但愿长儿童,稼穑以为宝。dàn yuàn zhǎng ér tóng,jià sè yǐ wèi bǎo。

会稽张氏春晖堂

刘基

乔木生山阿,硕实秋离离。qiáo mù shēng shān ā,shuò shí qiū lí lí。
谁知茂育功,乃在阳春时。shuí zhī mào yù gōng,nǎi zài yáng chūn shí。
丈夫佩玉玦,壮气东西驰。zhàng fū pèi yù jué,zhuàng qì dōng xī chí。
列鼎未酬欢,倚门巳生悲。liè dǐng wèi chóu huān,yǐ mén sì shēng bēi。
君看断根草,引蔓复何为。jūn kàn duàn gēn cǎo,yǐn màn fù hé wèi。
逝波不可驻,感激成吾诗。shì bō bù kě zhù,gǎn jī chéng wú shī。

壬辰岁八月自台州之永嘉度苍岭

刘基

昨暮辞赤劫,今朝度苍岭。zuó mù cí chì jié,jīn cháo dù cāng lǐng。
山峻路屈盘,峡束迷晷景。shān jùn lù qū pán,xiá shù mí guǐ jǐng。
谽谺出风门,坎窞入天井。hān xiā chū fēng mén,kǎn dàn rù tiān jǐng。
冥行九地底,高阚群木顶。míng xíng jiǔ dì dǐ,gāo hǎn qún mù dǐng。
瀑泉流其中,豃若泄溟涬。pù quán liú qí zhōng,hǎn ruò xiè míng xìng。
哀猿啸无外,去鸟飞东永。āi yuán xiào wú wài,qù niǎo fēi dōng yǒng。
仆夫怨跋涉,瘦马悲项领。pū fū yuàn bá shè,shòu mǎ bēi xiàng lǐng。
盗贼逭天诛,平人遘灾眚。dào zéi huàn tiān zhū,píng rén gòu zāi shěng。
伫立盼嵚岑,心乱难为整。zhù lì pàn qīn cén,xīn luàn nán wèi zhěng。

张子英闲止斋三首

刘基

鸟飞止茂林,鱼游止深渊。niǎo fēi zhǐ mào lín,yú yóu zhǐ shēn yuān。
步止辞跲踬,语止绝悔愆。bù zhǐ cí jiá zhì,yǔ zhǐ jué huǐ qiān。
䗂蝓升高壁,朽壳消腥涎。hǔ yú shēng gāo bì,xiǔ ké xiāo xīng xián。
夸父逐羲和,渴死大道边。kuā fù zhú xī hé,kě sǐ dà dào biān。
所以知止者,不为物所牵。suǒ yǐ zhī zhǐ zhě,bù wèi wù suǒ qiān。
摆落尘网婴,寂寞守自然。bǎi luò chén wǎng yīng,jì mò shǒu zì rán。
悠悠观群动,默默全吾年。yōu yōu guān qún dòng,mò mò quán wú nián。

张子英闲止斋三首

刘基

闲居安所止,自古有陶公。xián jū ān suǒ zhǐ,zì gǔ yǒu táo gōng。
柴门荫高柳,左右来清风。chái mén yīn gāo liǔ,zuǒ yòu lái qīng fēng。
槿蓠密复疏,下有黄菊丛。jǐn lí mì fù shū,xià yǒu huáng jú cóng。
摘花泛浊醪,啸歌抚孤松。zhāi huā fàn zhuó láo,xiào gē fǔ gū sōng。
驷马耀长衢,视之如蒿蓬。sì mǎ yào zhǎng qú,shì zhī rú hāo péng。

张子英闲止斋三首

刘基

筑室在城市,而无阛阓声。zhù shì zài chéng shì,ér wú huán huì shēng。
非关远人世,虑涤境自清。fēi guān yuǎn rén shì,lǜ dí jìng zì qīng。
图书堆几案,花竹当檐楹。tú shū duī jǐ àn,huā zhú dāng yán yíng。
酿酒香满瓮,宾至即共倾。niàng jiǔ xiāng mǎn wèng,bīn zhì jí gòng qīng。
黜陟吾不知,宠辱吾不惊。chù zhì wú bù zhī,chǒng rǔ wú bù jīng。
百岁聊复尔,孰为身后名。bǎi suì liáo fù ěr,shú wèi shēn hòu míng。

梦草堂遣怀

刘基

即事在自得,彊歌非正音。jí shì zài zì dé,jiàng gē fēi zhèng yīn。
所以春草句,声价重兼金。suǒ yǐ chūn cǎo jù,shēng jià zhòng jiān jīn。
若人千载下,遗响邈难寻。ruò rén qiān zài xià,yí xiǎng miǎo nán xún。
凄凉一池塘,赖尔得至今。qī liáng yī chí táng,lài ěr dé zhì jīn。
我来当才秋,天净潢潦沈。wǒ lái dāng cái qiū,tiān jìng huáng lǎo shěn。
枯荷有馀馨,衰柳无残阴。kū hé yǒu yú xīn,shuāi liǔ wú cán yīn。
鼓鼙响未已,山水意徒深。gǔ pí xiǎng wèi yǐ,shān shuǐ yì tú shēn。
感时念兄弟,恻怆伤我心。gǎn shí niàn xiōng dì,cè chuàng shāng wǒ xīn。

耕云诗三首为堵无傲作

刘基

青山何逶迤,白云自悠悠。qīng shān hé wēi yí,bái yún zì yōu yōu。
数亩幸可耕,此外更何求。shù mǔ xìng kě gēng,cǐ wài gèng hé qiú。
整耨候时雨,荷锄适东畴。zhěng nòu hòu shí yǔ,hé chú shì dōng chóu。
凯风拂兰蕙,林薄鸣鸤鸠。kǎi fēng fú lán huì,lín báo míng shī jiū。
我麦既菶菶,我禾亦油油。wǒ mài jì běng běng,wǒ hé yì yóu yóu。
食力分所安,但愿岁有秋。shí lì fēn suǒ ān,dàn yuàn suì yǒu qiū。
王租及时足,尊酒聊相酬。wáng zū jí shí zú,zūn jiǔ liáo xiāng chóu。