古诗词

北上感怀

刘基

倦鸟思一枝,枥马志千里。juàn niǎo sī yī zhī,lì mǎ zhì qiān lǐ。
营营劳生心,出入靡定止。yíng yíng láo shēng xīn,chū rù mí dìng zhǐ。
伊余朽钝材,懒拙更无比。yī yú xiǔ dùn cái,lǎn zhuō gèng wú bǐ。
才疏乏世用,嗜僻惟书史。cái shū fá shì yòng,shì pì wéi shū shǐ。
虽非济时具,颇识素餐耻。suī fēi jì shí jù,pǒ shí sù cān chǐ。
既怀黎民忧,妄意古人企。jì huái lí mín yōu,wàng yì gǔ rén qǐ。
宁知乖圆方,举足辄伤趾。níng zhī guāi yuán fāng,jǔ zú zhé shāng zhǐ。
尘埃百病侵,贫窭万感累。chén āi bǎi bìng qīn,pín jù wàn gǎn lèi。
艰难幸息肩,迟莫窃所喜。jiān nán xìng xī jiān,chí mò qiè suǒ xǐ。
明时登骥騄,驽马但垂耳。míng shí dēng jì lù,nú mǎ dàn chuí ěr。
自非冀北姿,莫羡追风驶。zì fēi jì běi zī,mò xiàn zhuī fēng shǐ。
便欲解衣冠,躬耕向桑梓。biàn yù jiě yī guān,gōng gēng xiàng sāng zǐ。
终怀葵藿恋,不慕沮溺诡。zhōng huái kuí huò liàn,bù mù jǔ nì guǐ。
潜阳动原隰,白日暧兰芷。qián yáng dòng yuán xí,bái rì ài lán zhǐ。
埘鸡戒晨鸣,客子驾行李。shí jī jiè chén míng,kè zi jià xíng lǐ。
萦纡越巘崿,浩荡涉风水。yíng yū yuè yǎn è,hào dàng shè fēng shuǐ。
淹留具区北,信宿沧江圯。yān liú jù qū běi,xìn sù cāng jiāng yí。
维时连年歉,道路多流徙。wéi shí lián nián qiàn,dào lù duō liú xǐ。
官司职抚字,黔首皆赤子。guān sī zhí fǔ zì,qián shǒu jiē chì zi。
陈红太仓米,丰年所储偫。chén hóng tài cāng mǐ,fēng nián suǒ chǔ zhì。
为民备乏困,朝廷岂私此。wèi mín bèi fá kùn,cháo tíng qǐ sī cǐ。
推馀补不足,兹实王政始。tuī yú bǔ bù zú,zī shí wáng zhèng shǐ。
臣子宜奉承,天威不违咫。chén zi yí fèng chéng,tiān wēi bù wéi zhǐ。
柰何簿书曹,暴慢蔑至理。nài hé bù shū cáo,bào màn miè zhì lǐ。
苟云出纳吝,当闵觳觫死。gǒu yún chū nà lìn,dāng mǐn hú sù sǐ。
呜呼草莽露,惨恻沟渎委。wū hū cǎo mǎng lù,cǎn cè gōu dú wěi。
闻之犹鼻酸,见者宜颡泚。wén zhī yóu bí suān,jiàn zhě yí sǎng cǐ。
逾淮入大河,凄凉更难视。yú huái rù dà hé,qī liáng gèng nán shì。
黄沙渺茫茫,白骨积荒藟。huáng shā miǎo máng máng,bái gǔ jī huāng lěi。
哀哉耕食场,尽作狐兔垒。āi zāi gēng shí chǎng,jǐn zuò hú tù lěi。
太平戢干戈,景物未应尔。tài píng jí gàn gē,jǐng wù wèi yīng ěr。
意者斯人徒,纵欲扰天纪。yì zhě sī rén tú,zòng yù rǎo tiān jì。
鬼神赫震怒,咎戾良有以。guǐ shén hè zhèn nù,jiù lì liáng yǒu yǐ。
去年人食人,不识弟与姊。qù nián rén shí rén,bù shí dì yǔ zǐ。
至今盗贼辈,啸聚如蜂蚁。zhì jīn dào zéi bèi,xiào jù rú fēng yǐ。
长戈耀白雪,健马突封豕。zhǎng gē yào bái xuě,jiàn mǎ tū fēng shǐ。
岂惟横山泽,巳敢剽城市。qǐ wéi héng shān zé,sì gǎn piāo chéng shì。
途行绝稀少,空车但墙倚。tú xíng jué xī shǎo,kōng chē dàn qiáng yǐ。
身行须结集,一寐四五起。shēn xíng xū jié jí,yī mèi sì wǔ qǐ。
牧民岂无人,司寇亦有氏。mù mín qǐ wú rén,sī kòu yì yǒu shì。
阵车不驱驰,大田无耒耜。zhèn chē bù qū chí,dà tián wú lěi sì。
邦家禄食恩,岂为臣奉己。bāng jiā lù shí ēn,qǐ wèi chén fèng jǐ。
山东古要地,燕赵犹唇齿。shān dōng gǔ yào dì,yàn zhào yóu chún chǐ。
况兹南北冲,津梁通远迩。kuàng zī nán běi chōng,jīn liáng tōng yuǎn ěr。
属当全盛时,四海同一轨。shǔ dāng quán shèng shí,sì hǎi tóng yī guǐ。
庙堂多稷契,振举无遗弛。miào táng duō jì qì,zhèn jǔ wú yí chí。
勿云疥癣微,不足成疮痏。wù yún jiè xuǎn wēi,bù zú chéng chuāng wěi。
滔天起滥觞,炎冈发星炬。tāo tiān qǐ làn shāng,yán gāng fā xīng jù。
虞朝有分北,汉庭烦直指。yú cháo yǒu fēn běi,hàn tíng fán zhí zhǐ。
农夫植嘉谷,所务诛稂秕。nóng fū zhí jiā gǔ,suǒ wù zhū láng bǐ。
耕耘苟失时,雨露空沾洒。gēng yún gǒu shī shí,yǔ lù kōng zhān sǎ。
威怀岂异任,守令职非痹。wēi huái qǐ yì rèn,shǒu lìng zhí fēi bì。
端能慎黜陟,此辈何足弭。duān néng shèn chù zhì,cǐ bèi hé zú mǐ。
故乡隔山川,前途塞荆枳。gù xiāng gé shān chuān,qián tú sāi jīng zhǐ。
青徐气萧索,河济俱泥滓。qīng xú qì xiāo suǒ,hé jì jù ní zǐ。
痛哭贾生狂,长叹漆室悝。tòng kū jiǎ shēng kuáng,zhǎng tàn qī shì kuī。
何当天门开,清问逮下俚。hé dāng tiān mén kāi,qīng wèn dǎi xià lǐ。
刘基

刘基

刘基(1311年7月1日-1375年5月16日)字伯温,谥曰文成,元末明初杰出的军事谋略家、政治家、文学家和思想家,明朝开国元勋,汉族,浙江文成南田(原属青田)人,故时人称他刘青田,明洪武三年(1370)封诚意伯,人们又称他刘诚意。武宗正德九年追赠太师,谥号文成,后人又称他刘文成、文成公。他以神机妙算、运筹帷幄著称于世。刘伯温是中国古代的一位传奇人物,至今在中国大陆、港澳台乃至东南亚、日韩等地仍有广泛深厚的民间影响力。 刘基的作品>>

猜您喜欢

连江陈子晟师古齐诗

刘基

庠麟踣鲁薮,王道遂湮沦。xiáng lín bó lǔ sǒu,wáng dào suì yān lún。
秦坑扇灰灺,六籍失其真。qín kēng shàn huī xiè,liù jí shī qí zhēn。
茫茫穹壤间,谈舌纷轮囷。máng máng qióng rǎng jiān,tán shé fēn lún qūn。
鵋䳢指为鸾,杞梓斯为薪。jì qí zhǐ wèi luán,qǐ zǐ sī wèi xīn。
所以尚志士,慷慨思古人。suǒ yǐ shàng zhì shì,kāng kǎi sī gǔ rén。
造行拟渊骞,吐辞追孟荀。zào xíng nǐ yuān qiān,tǔ cí zhuī mèng xún。
不羡季氏富,而甘原宪贫。bù xiàn jì shì fù,ér gān yuán xiàn pín。
不荣桃李容,而效西施颦。bù róng táo lǐ róng,ér xiào xī shī pín。
临川玩清澜,味道剧淳珍。lín chuān wán qīng lán,wèi dào jù chún zhēn。
谁云泰岱高,布武期必臻。shuí yún tài dài gāo,bù wǔ qī bì zhēn。
谁谓江汉永,利涉由通津。shuí wèi jiāng hàn yǒng,lì shè yóu tōng jīn。
有为亦若是,此语非徒申。yǒu wèi yì ruò shì,cǐ yǔ fēi tú shēn。

连江陈子晟师古齐诗

刘基

卫武陈抑戒,睿圣垂芳名。wèi wǔ chén yì jiè,ruì shèng chuí fāng míng。
吕公著丹书,君臣同显荣。lǚ gōng zhù dān shū,jūn chén tóng xiǎn róng。
伯玉愿寡过,使者知其情。bó yù yuàn guǎ guò,shǐ zhě zhī qí qíng。
柳惠志直道,身匮德乃盈。liǔ huì zhì zhí dào,shēn kuì dé nǎi yíng。
古人如良金,百炼弥刚贞。gǔ rén rú liáng jīn,bǎi liàn mí gāng zhēn。
悠悠万载下,日月同昭明。yōu yōu wàn zài xià,rì yuè tóng zhāo míng。
圣人有遗训,可畏在后生。shèng rén yǒu yí xùn,kě wèi zài hòu shēng。
服膺慎勿替,窃比于老彭。fú yīng shèn wù tì,qiè bǐ yú lǎo péng。

连江陈子晟师古齐诗

刘基

西风振枯柯,凉月澹光景。xī fēng zhèn kū kē,liáng yuè dàn guāng jǐng。
门前马蹄歇,室虚心独静。mén qián mǎ tí xiē,shì xū xīn dú jìng。
焚香对六籍,耆味知隽永。fén xiāng duì liù jí,qí wèi zhī juàn yǒng。
怀人若在眼,酌潦何必洞。huái rén ruò zài yǎn,zhuó lǎo hé bì dòng。
尼父训九思,子舆明三省。ní fù xùn jiǔ sī,zi yú míng sān shěng。
康庄无他岐,车马日驰骋。kāng zhuāng wú tā qí,chē mǎ rì chí chěng。
捷径善摧轮,此意当默领。jié jìng shàn cuī lún,cǐ yì dāng mò lǐng。

刘宗文莱窝遣兴

刘基

岁暮寒气冽,今晨颇和缓。suì mù hán qì liè,jīn chén pǒ hé huǎn。
登高眺原陆,陟觉生意满。dēng gāo tiào yuán lù,zhì jué shēng yì mǎn。
日色照地黄,墙影看渐短。rì sè zhào dì huáng,qiáng yǐng kàn jiàn duǎn。
草抽识土膏,鱼出知泉暖。cǎo chōu shí tǔ gāo,yú chū zhī quán nuǎn。
吾生亦天物,安得不乐衎。wú shēng yì tiān wù,ān dé bù lè kàn。
且复撷其蔬,独酌慰衰晚。qiě fù xié qí shū,dú zhuó wèi shuāi wǎn。

新春

刘基

昨夜东风来,吹我庭前柳。zuó yè dōng fēng lái,chuī wǒ tíng qián liǔ。
柳芽黄未全,草根青巳有。liǔ yá huáng wèi quán,cǎo gēn qīng sì yǒu。
鹁鸠屋上鸣,劝我尝春酒。bó jiū wū shàng míng,quàn wǒ cháng chūn jiǔ。
我发日已白,我颜日已丑。wǒ fā rì yǐ bái,wǒ yán rì yǐ chǒu。
开樽聊怡情,谁能计身后。kāi zūn liáo yí qíng,shuí néng jì shēn hòu。

送医戴原礼归金华

刘基

岧岧金华山,上属匏瓜星。tiáo tiáo jīn huá shān,shàng shǔ páo guā xīng。
纡馀带江海,窈窕储仙灵。yū yú dài jiāng hǎi,yǎo tiǎo chǔ xiān líng。
阴谷泉夏冽,阳崖草冬荣。yīn gǔ quán xià liè,yáng yá cǎo dōng róng。
帝女降清夜,龙鸾夹云軿。dì nǚ jiàng qīng yè,lóng luán jiā yún píng。
旭昱五色光,天葩播芳馨。xù yù wǔ sè guāng,tiān pā bō fāng xīn。
初平剽元气,骑羊游玉京。chū píng piāo yuán qì,qí yáng yóu yù jīng。
宗公秉节钺,棱威憺边庭。zōng gōng bǐng jié yuè,léng wēi dàn biān tíng。
吕子传圣学,出辞樊六经。lǚ zi chuán shèng xué,chū cí fán liù jīng。
陈生挟英才,雄辩摧五兵。chén shēng xié yīng cái,xióng biàn cuī wǔ bīng。
至今文彦士,绵绵若连城。zhì jīn wén yàn shì,mián mián ruò lián chéng。
子兮抱奇术,为人驻危龄。zi xī bào qí shù,wèi rén zhù wēi líng。
运针号二竖,煮齐泣三彭。yùn zhēn hào èr shù,zhǔ qí qì sān péng。
岁晚趣归装,日照千山明。suì wǎn qù guī zhuāng,rì zhào qiān shān míng。
涧阿多石芝,玉色味如饧。jiàn ā duō shí zhī,yù sè wèi rú táng。
可以实肌肠,化骨为瑶琼。kě yǐ shí jī cháng,huà gǔ wèi yáo qióng。
或可分饷否,相从翱紫清。huò kě fēn xiǎng fǒu,xiāng cóng áo zǐ qīng。

怨诗

刘基

屈原沉汨罗,不忍弃其宗。qū yuán chén mì luó,bù rěn qì qí zōng。
苌弘志存周,宁为一巳容。cháng hóng zhì cún zhōu,níng wèi yī sì róng。
申生顾父爱,杀身以为恭。shēn shēng gù fù ài,shā shēn yǐ wèi gōng。
子车守明信,殉死安所从。zi chē shǒu míng xìn,xùn sǐ ān suǒ cóng。
之人岂不贤,揆道犹过中。zhī rén qǐ bù xián,kuí dào yóu guò zhōng。
卞和独奚为,抱玉售瞽聋。biàn hé dú xī wèi,bào yù shòu gǔ lóng。
则足实自取,怨泣情何钟。zé zú shí zì qǔ,yuàn qì qíng hé zhōng。
文狸处幽林,无人识其踪。wén lí chù yōu lín,wú rén shí qí zōng。
谁令贪鸡鹜,以触弋与罿。shuí lìng tān jī wù,yǐ chù yì yǔ chōng。
縻身献厥皮,为人作妍容。mí shēn xiàn jué pí,wèi rén zuò yán róng。
娟娟芳兰花,托根千仞峰。juān juān fāng lán huā,tuō gēn qiān rèn fēng。
下有孤飞泉,上有灌木丛。xià yǒu gū fēi quán,shàng yǒu guàn mù cóng。
岁晏不改色,霜清香更浓。suì yàn bù gǎi sè,shuāng qīng xiāng gèng nóng。
韬光远人祸,委命安夭穷。tāo guāng yuǎn rén huò,wěi mìng ān yāo qióng。
道得复何怨,老子其犹龙。dào dé fù hé yuàn,lǎo zi qí yóu lóng。

题于丹徒蛟溪书屋〔逸事〕

刘基

去时三月三,来时九月九。qù shí sān yuè sān,lái shí jiǔ yuè jiǔ。
半个鸡头一杯酒,乡亲情谊最长久。bàn gè jī tóu yī bēi jiǔ,xiāng qīn qíng yì zuì zhǎng jiǔ。

为祝彦中题山水图

刘基

高轩玲珑不受暑,半幅轻绡宿烟雨。gāo xuān líng lóng bù shòu shǔ,bàn fú qīng xiāo sù yān yǔ。
白屋素壁生空明,似闻水声绕庭宇。bái wū sù bì shēng kōng míng,shì wén shuǐ shēng rào tíng yǔ。
松髯拂天藤蔓垂,枯根瘦石相因依。sōng rán fú tiān téng màn chuí,kū gēn shòu shí xiāng yīn yī。
寒涛不惊虎兕卧,岚翠欲与蛟虬飞。hán tāo bù jīng hǔ sì wò,lán cuì yù yǔ jiāo qiú fēi。
空江悠悠一渔艇,渚白沙明万鱼挣。kōng jiāng yōu yōu yī yú tǐng,zhǔ bái shā míng wàn yú zhēng。
武陵桃花何处寻,落日微风片帆影。wǔ líng táo huā hé chù xún,luò rì wēi fēng piàn fān yǐng。

秋怀

刘基

东风吹晨霞,初日垂白足。dōng fēng chuī chén xiá,chū rì chuí bái zú。
湿烟屯檐栋,飞雨鸣朴樕。shī yān tún yán dòng,fēi yǔ míng pǔ sù。
厌厌叶就黄,萋萋草还绿。yàn yàn yè jiù huáng,qī qī cǎo hái lǜ。
索居谢喧嚣,庭绝车马躅。suǒ jū xiè xuān xiāo,tíng jué chē mǎ zhú。
念来多所怀,追往不可复。niàn lái duō suǒ huái,zhuī wǎng bù kě fù。
懒随老共至,病与年相促。lǎn suí lǎo gòng zhì,bìng yǔ nián xiāng cù。
省躬惭寡尤,守分无望福。shěng gōng cán guǎ yóu,shǒu fēn wú wàng fú。
驽骀立皂枥,敢慕骐骥逐。nú dài lì zào lì,gǎn mù qí jì zhú。

秋怀

刘基

秋热喜稍退,秋雨又成霖。qiū rè xǐ shāo tuì,qiū yǔ yòu chéng lín。
涓涓屋溜泻,汨汨街泥深。juān juān wū liū xiè,mì mì jiē ní shēn。
清寒中筋骨,湿气薄衣襟。qīng hán zhōng jīn gǔ,shī qì báo yī jīn。
晤言靡与同,孤坐难为心。wù yán mí yǔ tóng,gū zuò nán wèi xīn。
俯视青苔积,仰睇玄云阴。fǔ shì qīng tái jī,yǎng dì xuán yún yīn。
弱质昧闻道,乃为忧所侵。ruò zhì mèi wén dào,nǎi wèi yōu suǒ qīn。
冥冥至终夕,悄悄成孤吟。míng míng zhì zhōng xī,qiāo qiāo chéng gū yín。

秋怀

刘基

空阶走穴蚁,荒垤唳巢鹳。kōng jiē zǒu xué yǐ,huāng dié lì cháo guàn。
阴氛方腾达,密雨巳弥漫。yīn fēn fāng téng dá,mì yǔ sì mí màn。
沉沉翳光景,昧昧感昏旦。chén chén yì guāng jǐng,mèi mèi gǎn hūn dàn。
林鸦湿休飞,檐雀饥相唤。lín yā shī xiū fēi,yán què jī xiāng huàn。
跬步隔关河,四望空慨叹。kuǐ bù gé guān hé,sì wàng kōng kǎi tàn。
悽悽衣裳单,戚戚岁年晏。qī qī yī shang dān,qī qī suì nián yàn。
微生如石火,徒劳暂时焕。wēi shēng rú shí huǒ,tú láo zàn shí huàn。
永寤烂柯人,万事一梦幻。yǒng wù làn kē rén,wàn shì yī mèng huàn。

秋怀

刘基

清晨启扉坐,微风动游龙。qīng chén qǐ fēi zuò,wēi fēng dòng yóu lóng。
离离墙上花,切切砌下蛩。lí lí qiáng shàng huā,qiè qiè qì xià qióng。
喓喓自成音,灼灼各有容。yāo yāo zì chéng yīn,zhuó zhuó gè yǒu róng。
四序迭推移,衰病情所钟。sì xù dié tuī yí,shuāi bìng qíng suǒ zhōng。
身羸足巳弱,有愿不得从。shēn léi zú sì ruò,yǒu yuàn bù dé cóng。
愧负天地生,怆悢填心胸。kuì fù tiān dì shēng,chuàng liàng tián xīn xiōng。

秋怀

刘基

蟋蟀巳在宇,鸿雁方来宾。xī shuài sì zài yǔ,hóng yàn fāng lái bīn。
天秋风露寒,阴谷何时春。tiān qiū fēng lù hán,yīn gǔ hé shí chūn。
欲为商声歌,恐惊梁上尘。yù wèi shāng shēng gē,kǒng jīng liáng shàng chén。
衡门掩仲蔚,庶用存吾真。héng mén yǎn zhòng wèi,shù yòng cún wú zhēn。

秋怀

刘基

饱食无一事,一日复一夕。bǎo shí wú yī shì,yī rì fù yī xī。
倚门望圆穹,白云在空碧。yǐ mén wàng yuán qióng,bái yún zài kōng bì。
来鸿与去燕,岁晚各有适。lái hóng yǔ qù yàn,suì wǎn gè yǒu shì。
英英黄金花,粲粲好颜色。yīng yīng huáng jīn huā,càn càn hǎo yán sè。
采撷贵及时,霜露巳盈积。cǎi xié guì jí shí,shuāng lù sì yíng jī。
掩门还独坐,浩然怀往昔。yǎn mén hái dú zuò,hào rán huái wǎng xī。
惟有故乡梦,可以慰岑寂。wéi yǒu gù xiāng mèng,kě yǐ wèi cén jì。