古诗词

北上感怀

刘基

倦鸟思一枝,枥马志千里。juàn niǎo sī yī zhī,lì mǎ zhì qiān lǐ。
营营劳生心,出入靡定止。yíng yíng láo shēng xīn,chū rù mí dìng zhǐ。
伊余朽钝材,懒拙更无比。yī yú xiǔ dùn cái,lǎn zhuō gèng wú bǐ。
才疏乏世用,嗜僻惟书史。cái shū fá shì yòng,shì pì wéi shū shǐ。
虽非济时具,颇识素餐耻。suī fēi jì shí jù,pǒ shí sù cān chǐ。
既怀黎民忧,妄意古人企。jì huái lí mín yōu,wàng yì gǔ rén qǐ。
宁知乖圆方,举足辄伤趾。níng zhī guāi yuán fāng,jǔ zú zhé shāng zhǐ。
尘埃百病侵,贫窭万感累。chén āi bǎi bìng qīn,pín jù wàn gǎn lèi。
艰难幸息肩,迟莫窃所喜。jiān nán xìng xī jiān,chí mò qiè suǒ xǐ。
明时登骥騄,驽马但垂耳。míng shí dēng jì lù,nú mǎ dàn chuí ěr。
自非冀北姿,莫羡追风驶。zì fēi jì běi zī,mò xiàn zhuī fēng shǐ。
便欲解衣冠,躬耕向桑梓。biàn yù jiě yī guān,gōng gēng xiàng sāng zǐ。
终怀葵藿恋,不慕沮溺诡。zhōng huái kuí huò liàn,bù mù jǔ nì guǐ。
潜阳动原隰,白日暧兰芷。qián yáng dòng yuán xí,bái rì ài lán zhǐ。
埘鸡戒晨鸣,客子驾行李。shí jī jiè chén míng,kè zi jià xíng lǐ。
萦纡越巘崿,浩荡涉风水。yíng yū yuè yǎn è,hào dàng shè fēng shuǐ。
淹留具区北,信宿沧江圯。yān liú jù qū běi,xìn sù cāng jiāng yí。
维时连年歉,道路多流徙。wéi shí lián nián qiàn,dào lù duō liú xǐ。
官司职抚字,黔首皆赤子。guān sī zhí fǔ zì,qián shǒu jiē chì zi。
陈红太仓米,丰年所储偫。chén hóng tài cāng mǐ,fēng nián suǒ chǔ zhì。
为民备乏困,朝廷岂私此。wèi mín bèi fá kùn,cháo tíng qǐ sī cǐ。
推馀补不足,兹实王政始。tuī yú bǔ bù zú,zī shí wáng zhèng shǐ。
臣子宜奉承,天威不违咫。chén zi yí fèng chéng,tiān wēi bù wéi zhǐ。
柰何簿书曹,暴慢蔑至理。nài hé bù shū cáo,bào màn miè zhì lǐ。
苟云出纳吝,当闵觳觫死。gǒu yún chū nà lìn,dāng mǐn hú sù sǐ。
呜呼草莽露,惨恻沟渎委。wū hū cǎo mǎng lù,cǎn cè gōu dú wěi。
闻之犹鼻酸,见者宜颡泚。wén zhī yóu bí suān,jiàn zhě yí sǎng cǐ。
逾淮入大河,凄凉更难视。yú huái rù dà hé,qī liáng gèng nán shì。
黄沙渺茫茫,白骨积荒藟。huáng shā miǎo máng máng,bái gǔ jī huāng lěi。
哀哉耕食场,尽作狐兔垒。āi zāi gēng shí chǎng,jǐn zuò hú tù lěi。
太平戢干戈,景物未应尔。tài píng jí gàn gē,jǐng wù wèi yīng ěr。
意者斯人徒,纵欲扰天纪。yì zhě sī rén tú,zòng yù rǎo tiān jì。
鬼神赫震怒,咎戾良有以。guǐ shén hè zhèn nù,jiù lì liáng yǒu yǐ。
去年人食人,不识弟与姊。qù nián rén shí rén,bù shí dì yǔ zǐ。
至今盗贼辈,啸聚如蜂蚁。zhì jīn dào zéi bèi,xiào jù rú fēng yǐ。
长戈耀白雪,健马突封豕。zhǎng gē yào bái xuě,jiàn mǎ tū fēng shǐ。
岂惟横山泽,巳敢剽城市。qǐ wéi héng shān zé,sì gǎn piāo chéng shì。
途行绝稀少,空车但墙倚。tú xíng jué xī shǎo,kōng chē dàn qiáng yǐ。
身行须结集,一寐四五起。shēn xíng xū jié jí,yī mèi sì wǔ qǐ。
牧民岂无人,司寇亦有氏。mù mín qǐ wú rén,sī kòu yì yǒu shì。
阵车不驱驰,大田无耒耜。zhèn chē bù qū chí,dà tián wú lěi sì。
邦家禄食恩,岂为臣奉己。bāng jiā lù shí ēn,qǐ wèi chén fèng jǐ。
山东古要地,燕赵犹唇齿。shān dōng gǔ yào dì,yàn zhào yóu chún chǐ。
况兹南北冲,津梁通远迩。kuàng zī nán běi chōng,jīn liáng tōng yuǎn ěr。
属当全盛时,四海同一轨。shǔ dāng quán shèng shí,sì hǎi tóng yī guǐ。
庙堂多稷契,振举无遗弛。miào táng duō jì qì,zhèn jǔ wú yí chí。
勿云疥癣微,不足成疮痏。wù yún jiè xuǎn wēi,bù zú chéng chuāng wěi。
滔天起滥觞,炎冈发星炬。tāo tiān qǐ làn shāng,yán gāng fā xīng jù。
虞朝有分北,汉庭烦直指。yú cháo yǒu fēn běi,hàn tíng fán zhí zhǐ。
农夫植嘉谷,所务诛稂秕。nóng fū zhí jiā gǔ,suǒ wù zhū láng bǐ。
耕耘苟失时,雨露空沾洒。gēng yún gǒu shī shí,yǔ lù kōng zhān sǎ。
威怀岂异任,守令职非痹。wēi huái qǐ yì rèn,shǒu lìng zhí fēi bì。
端能慎黜陟,此辈何足弭。duān néng shèn chù zhì,cǐ bèi hé zú mǐ。
故乡隔山川,前途塞荆枳。gù xiāng gé shān chuān,qián tú sāi jīng zhǐ。
青徐气萧索,河济俱泥滓。qīng xú qì xiāo suǒ,hé jì jù ní zǐ。
痛哭贾生狂,长叹漆室悝。tòng kū jiǎ shēng kuáng,zhǎng tàn qī shì kuī。
何当天门开,清问逮下俚。hé dāng tiān mén kāi,qīng wèn dǎi xià lǐ。
刘基

刘基

刘基(1311年7月1日-1375年5月16日)字伯温,谥曰文成,元末明初杰出的军事谋略家、政治家、文学家和思想家,明朝开国元勋,汉族,浙江文成南田(原属青田)人,故时人称他刘青田,明洪武三年(1370)封诚意伯,人们又称他刘诚意。武宗正德九年追赠太师,谥号文成,后人又称他刘文成、文成公。他以神机妙算、运筹帷幄著称于世。刘伯温是中国古代的一位传奇人物,至今在中国大陆、港澳台乃至东南亚、日韩等地仍有广泛深厚的民间影响力。 刘基的作品>>

猜您喜欢

旅兴

刘基

久旱草不生,一雨青满地。jiǔ hàn cǎo bù shēng,yī yǔ qīng mǎn dì。
新荑与旧蘖,好丑各自媚。xīn tí yǔ jiù niè,hǎo chǒu gè zì mèi。
喈喈黄莺吟,习习玄鸟至。jiē jiē huáng yīng yín,xí xí xuán niǎo zhì。
闲庭人迹稀,白日澹清气。xián tíng rén jì xī,bái rì dàn qīng qì。
平生孟公绰,庶足无妄觊。píng shēng mèng gōng chuò,shù zú wú wàng jì。
但愿长若斯,拨置身外事。dàn yuàn zhǎng ruò sī,bō zhì shēn wài shì。

旅兴

刘基

江城夜来雨,雷音亦何砰。jiāng chéng yè lái yǔ,léi yīn yì hé pēng。
今晨视郊原,草木皆发荣。jīn chén shì jiāo yuán,cǎo mù jiē fā róng。
双双布谷儿,来我墙上鸣。shuāng shuāng bù gǔ ér,lái wǒ qiáng shàng míng。
园蔬犹可艺,无忘及时耕。yuán shū yóu kě yì,wú wàng jí shí gēng。
倦翮得安巢,感荷天地生。juàn hé dé ān cháo,gǎn hé tiān dì shēng。

旅兴

刘基

浮云西北起,飞雨东南去。fú yún xī běi qǐ,fēi yǔ dōng nán qù。
微微若轻烟,霭霭如薄雾。wēi wēi ruò qīng yān,ǎi ǎi rú báo wù。
卧疾少出门,不知春巳暮。wò jí shǎo chū mén,bù zhī chūn sì mù。
芳年复几何,冉冉征鸟度。fāng nián fù jǐ hé,rǎn rǎn zhēng niǎo dù。
花落有再开,水流无回注。huā luò yǒu zài kāi,shuǐ liú wú huí zhù。
坐念入杳冥,明月在高树。zuò niàn rù yǎo míng,míng yuè zài gāo shù。

旅兴

刘基

秋高潦水涸,旻天亦凄清。qiū gāo lǎo shuǐ hé,mín tiān yì qī qīng。
枯箨响悲音,羁虫振馀声。kū tuò xiǎng bēi yīn,jī chóng zhèn yú shēng。
曀曀落日晖,惨惨游子情。yì yì luò rì huī,cǎn cǎn yóu zi qíng。
风林无定枝,驰车鲜安旌。fēng lín wú dìng zhī,chí chē xiān ān jīng。
自愧匪贤达,默默嗟其生。zì kuì fěi xián dá,mò mò jiē qí shēng。

旅兴

刘基

山鬼处幽壑,自分不见天。shān guǐ chù yōu hè,zì fēn bù jiàn tiān。
宁知无私照,及此暗井泉。níng zhī wú sī zhào,jí cǐ àn jǐng quán。
倦鸟思故林,穷鱼思故渊。juàn niǎo sī gù lín,qióng yú sī gù yuān。
感荷实难忘,庶其保终年。gǎn hé shí nán wàng,shù qí bǎo zhōng nián。

旅兴

刘基

铩羽畏高风,疲马厌长道。shā yǔ wèi gāo fēng,pí mǎ yàn zhǎng dào。
玄阴促暮节,何物能不老?xuán yīn cù mù jié,hé wù néng bù lǎo?
自非松柏质,敢冀出众草。zì fēi sōng bǎi zhì,gǎn jì chū zhòng cǎo。
登山临流水,及此晴日好。dēng shān lín liú shuǐ,jí cǐ qíng rì hǎo。
春芳蔼兰蕙,秋实栗粳稻。chūn fāng ǎi lán huì,qiū shí lì jīng dào。
黄精肥可食,石泉清可澡。huáng jīng féi kě shí,shí quán qīng kě zǎo。
荣名何足言,息心以为宝。róng míng hé zú yán,xī xīn yǐ wèi bǎo。

秋夜听冷恊律弹琴分韵得夜字

刘基

秋清众籁寂,华月耿遥夜。qiū qīng zhòng lài jì,huá yuè gěng yáo yè。
玉琴奏瑶席,逸响发高榭。yù qín zòu yáo xí,yì xiǎng fā gāo xiè。
微微风入林,稍稍泉出罅。wēi wēi fēng rù lín,shāo shāo quán chū xià。
关关黄鸟春,嘒嘒玄蝉夏。guān guān huáng niǎo chūn,huì huì xuán chán xià。
幽忧北酆语,赫怒西楚咤。yōu yōu běi fēng yǔ,hè nù xī chǔ zhà。
初疑广寒府,和銮起仙驾。chū yí guǎng hán fǔ,hé luán qǐ xiān jià。
忽惊龙腾霄,雷电劈太华。hū jīng lóng téng xiāo,léi diàn pī tài huá。
凄凉汉宫女,万里异国嫁。qī liáng hàn gōng nǚ,wàn lǐ yì guó jià。
逍遥商山老,芝歌意闲暇。xiāo yáo shāng shān lǎo,zhī gē yì xián xiá。
斯须变暄凉,要妙夺造化。sī xū biàn xuān liáng,yào miào duó zào huà。
终焉返淳朴,瑚琏在缫藉。zhōng yān fǎn chún pǔ,hú liǎn zài sāo jí。
郑卫失其淫,仪秦失其诈。zhèng wèi shī qí yín,yí qín shī qí zhà。
虎狼失其攫,乌鸢失其吓。hǔ láng shī qí jué,wū yuān shī qí xià。
大音信希声,馀美甘如蔗。dà yīn xìn xī shēng,yú měi gān rú zhè。
持此涤尘心,永与筝笛谢。chí cǐ dí chén xīn,yǒng yǔ zhēng dí xiè。

感春

刘基

种桃望食实,种柳期成阴。zhǒng táo wàng shí shí,zhǒng liǔ qī chéng yīn。
春风应时至,杂英满园林。chūn fēng yīng shí zhì,zá yīng mǎn yuán lín。
黄鸟多嘉声,鸤鸠亦好音。huáng niǎo duō jiā shēng,shī jiū yì hǎo yīn。
勿言荏苒质,不如松与祲。wù yán rěn rǎn zhì,bù rú sōng yǔ jìn。
托根信永固,岂乏岁寒心。tuō gēn xìn yǒng gù,qǐ fá suì hán xīn。

感春

刘基

孤坐不自适,兴言出行游。gū zuò bù zì shì,xīng yán chū xíng yóu。
凯风吹衣袂,白日光悠悠。kǎi fēng chuī yī mèi,bái rì guāng yōu yōu。
来年秀弥野,荷芰叶巳抽。lái nián xiù mí yě,hé jì yè sì chōu。
行游岂不好,顾盼无与俦。xíng yóu qǐ bù hǎo,gù pàn wú yǔ chóu。
回身掩门坐,隐几闻鸣鸠。huí shēn yǎn mén zuò,yǐn jǐ wén míng jiū。

感春

刘基

日暮东风起,沧江水微波。rì mù dōng fēng qǐ,cāng jiāng shuǐ wēi bō。
水深不可涉,路远将柰何。shuǐ shēn bù kě shè,lù yuǎn jiāng nài hé。
蘼芜叶巳齐,故乡隔山河。mí wú yè sì qí,gù xiāng gé shān hé。
盛年难再得,芳意其蹉跎。shèng nián nán zài dé,fāng yì qí cuō tuó。

感春

刘基

朝采山上蕨,暮采涧底薇。cháo cǎi shān shàng jué,mù cǎi jiàn dǐ wēi。
虽无粱肉味,聊可以御饥。suī wú liáng ròu wèi,liáo kě yǐ yù jī。
羔羊荐美酒,饱食同豢牺。gāo yáng jiàn měi jiǔ,bǎo shí tóng huàn xī。
玄庐苟未闭,彼此谁是非。xuán lú gǒu wèi bì,bǐ cǐ shuí shì fēi。

感春

刘基

春风既和柔,春日更皎洁。chūn fēng jì hé róu,chūn rì gèng jiǎo jié。
夭桃红如锦,繁李白胜雪。yāo táo hóng rú jǐn,fán lǐ bái shèng xuě。
黄蜂与紫蝶,亦各竞时节。huáng fēng yǔ zǐ dié,yì gè jìng shí jié。
人生有忧乐,譬彼天上月。rén shēng yǒu yōu lè,pì bǐ tiān shàng yuè。
愿言艮其背,无使心自爇。yuàn yán gěn qí bèi,wú shǐ xīn zì ruò。

感春

刘基

人生多忧患,死去百患消。rén shēng duō yōu huàn,sǐ qù bǎi huàn xiāo。
但恨不便得,无由脱鞿镳。dàn hèn bù biàn dé,wú yóu tuō jī biāo。
浮荣众所贵,何异掠草焱。fú róng zhòng suǒ guì,hé yì lüè cǎo yàn。
一生与一死,一夕复一朝。yī shēng yǔ yī sǐ,yī xī fù yī cháo。
周器忌盈满,老子戒矜骄。zhōu qì jì yíng mǎn,lǎo zi jiè jīn jiāo。
园林无恒芳,江海有回潮。yuán lín wú héng fāng,jiāng hǎi yǒu huí cháo。
委心从大化,庶几永逍遥。wěi xīn cóng dà huà,shù jǐ yǒng xiāo yáo。

遣兴

刘基

春至日色好,白水生青烟。chūn zhì rì sè hǎo,bái shuǐ shēng qīng yān。
江梅巳堪折,园柳亦可怜。jiāng méi sì kān zhé,yuán liǔ yì kě lián。
鸟鸣山芳菲,鱼跃波漪涟。niǎo míng shān fāng fēi,yú yuè bō yī lián。
人生覆载间,与物共推迁。rén shēng fù zài jiān,yǔ wù gòng tuī qiān。
守分绝外求,何者为忧煎。shǒu fēn jué wài qiú,hé zhě wèi yōu jiān。
但愿有酒饮,无事惊昼眠。dàn yuàn yǒu jiǔ yǐn,wú shì jīng zhòu mián。
即此是至乐,安用松乔年。jí cǐ shì zhì lè,ān yòng sōng qiáo nián。

杂诗

刘基

赵女工妙舞,秦娥善清声。zhào nǚ gōng miào wǔ,qín é shàn qīng shēng。
同入楚王宫,各擅倾城名。tóng rù chǔ wáng gōng,gè shàn qīng chéng míng。
宵陪绮席宴,夙侍金舆行。xiāo péi qǐ xí yàn,sù shì jīn yú xíng。
常恐他人至,得宠分恩荣。cháng kǒng tā rén zhì,dé chǒng fēn ēn róng。
涕泣奉颜色,冶态随风生。tì qì fèng yán sè,yě tài suí fēng shēng。
愿为松柏枝,莫作日夕英。yuàn wèi sōng bǎi zhī,mò zuò rì xī yīng。
开花不结实,坐伤秋露零。kāi huā bù jié shí,zuò shāng qiū lù líng。