古诗词

擢彼乔松一首

刘基

擢彼乔松,在彼丘阿。zhuó bǐ qiáo sōng,zài bǐ qiū ā。
岁莫凄风,飒为枯柯。suì mò qī fēng,sà wèi kū kē。
忧来伤心,云如之何。yōu lái shāng xīn,yún rú zhī hé。
瞻彼昊天,曷其有宜。zhān bǐ hào tiān,hé qí yǒu yí。
天降淫德,痡于下国。tiān jiàng yín dé,fū yú xià guó。
稻粱黍稷,暨于螟蜮。dào liáng shǔ jì,jì yú míng yù。
不稼不穑,寇攘以食。bù jià bù sè,kòu rǎng yǐ shí。
哀此下民,曷其有极。āi cǐ xià mín,hé qí yǒu jí。
心之忧矣,如烹如煎。xīn zhī yōu yǐ,rú pēng rú jiān。
丧乱靡底,如渊如泉。sàng luàn mí dǐ,rú yuān rú quán。
如彼奥草,孔蔓以延。rú bǐ ào cǎo,kǒng màn yǐ yán。
呜呼昊天,伊谁之愆。wū hū hào tiān,yī shuí zhī qiān。
有罻者罿,曷施于宇。yǒu wèi zhě chōng,hé shī yú yǔ。
胡罾于林,觊彼鲂鱮。hú zēng yú lín,jì bǐ fáng xù。
小人所怃,君子所与。xiǎo rén suǒ wǔ,jūn zi suǒ yǔ。
弗询弗犹,曷其有愈。fú xún fú yóu,hé qí yǒu yù。
君子不畏,乱日以炽。jūn zi bù wèi,luàn rì yǐ chì。
君子不忧,乱日以悠。jūn zi bù yōu,luàn rì yǐ yōu。
正言谔谔,謟言诺诺。zhèng yán è è,tāo yán nuò nuò。
欢言孔怡,丧乱所基。huān yán kǒng yí,sàng luàn suǒ jī。
邦家维车,庶民维舆。bāng jiā wéi chē,shù mín wéi yú。
庶僚维服,大臣维御。shù liáo wéi fú,dà chén wéi yù。
慎尔驱驰,俾险作夷。shèn ěr qū chí,bǐ xiǎn zuò yí。
无然汶汶,无俾车偾。wú rán wèn wèn,wú bǐ chē fèn。
无曰予知,民各有思。wú yuē yǔ zhī,mín gè yǒu sī。
无曰予圣,庶民孔竞。wú yuē yǔ shèng,shù mín kǒng jìng。
无竞维德,四方之则。wú jìng wéi dé,sì fāng zhī zé。
无为回遹,以纵枉慝。wú wèi huí yù,yǐ zòng wǎng tè。
瞻彼高原,翳翳其云。zhān bǐ gāo yuán,yì yì qí yún。
眄彼大水,浩矣无津。miǎn bǐ dà shuǐ,hào yǐ wú jīn。
嗷嗷飞雁,各念尔群。áo áo fēi yàn,gè niàn ěr qún。
哀我人斯,胡胥以沦。āi wǒ rén sī,hú xū yǐ lún。
莫高匪天,莫明匪日。mò gāo fěi tiān,mò míng fěi rì。
何纤勿冒,何昧勿晢。hé xiān wù mào,hé mèi wù zhé。
维此圣人,庶民是葵。wéi cǐ shèng rén,shù mín shì kuí。
维彼愚人,则各有谋。wéi bǐ yú rén,zé gè yǒu móu。
原隰之瘁,夫妇云之。yuán xí zhī cuì,fū fù yún zhī。
闾巷之呻,君子闻之。lǘ xiàng zhī shēn,jūn zi wén zhī。
弗闻弗惟,则各有思。fú wén fú wéi,zé gè yǒu sī。
式谤式詈,腑肠以离。shì bàng shì lì,fǔ cháng yǐ lí。
谷斯之秕,农以为殃。gǔ sī zhī bǐ,nóng yǐ wèi yāng。
匪鹰匪隼,曷云能翔。fěi yīng fěi sǔn,hé yún néng xiáng。
维天有船,不可以航。wéi tiān yǒu chuán,bù kě yǐ háng。
眷言顾之,心焉恻伤。juàn yán gù zhī,xīn yān cè shāng。
相彼茂草,飞鸟依之。xiāng bǐ mào cǎo,fēi niǎo yī zhī。
淠彼深渊,鲂鲤归之。pì bǐ shēn yuān,fáng lǐ guī zhī。
靡依靡归,胡能勿悲。mí yī mí guī,hú néng wù bēi。
我有隐忧,人莫之知。wǒ yǒu yǐn yōu,rén mò zhī zhī。
中途有棘,庶民伐之。zhōng tú yǒu jí,shù mín fá zhī。
执讯弗笃,君子堲之。zhí xùn fú dǔ,jūn zi cí zhī。
不瞆不聋,孰填尔聪。bù kuì bù lóng,shú tián ěr cōng。
靡瞻靡顾,自贻伊瞽。mí zhān mí gù,zì yí yī gǔ。
如彼沸鼎,无增尔薪。rú bǐ fèi dǐng,wú zēng ěr xīn。
无从尔言,以逖远人。wú cóng ěr yán,yǐ tì yuǎn rén。
迩人营营,远人兢兢。ěr rén yíng yíng,yuǎn rén jīng jīng。
弗讹尔心,曷其有惩。fú é ěr xīn,hé qí yǒu chéng。
嗟尔君子,戒慎尔止。jiē ěr jūn zi,jiè shèn ěr zhǐ。
靡谦不光,靡盈不毁。mí qiān bù guāng,mí yíng bù huǐ。
维山有杞,维泽有芷。wéi shān yǒu qǐ,wéi zé yǒu zhǐ。
庶民所履,维君子使。shù mín suǒ lǚ,wéi jūn zi shǐ。
陟彼高原,维风飗飗。zhì bǐ gāo yuán,wéi fēng liú liú。
靡草不凋,无木不刘。mí cǎo bù diāo,wú mù bù liú。
忧来伤心,如焚如抽。yōu lái shāng xīn,rú fén rú chōu。
瞻仰昊天,曷其有瘳。zhān yǎng hào tiān,hé qí yǒu chōu。
刘基

刘基

刘基(1311年7月1日-1375年5月16日)字伯温,谥曰文成,元末明初杰出的军事谋略家、政治家、文学家和思想家,明朝开国元勋,汉族,浙江文成南田(原属青田)人,故时人称他刘青田,明洪武三年(1370)封诚意伯,人们又称他刘诚意。武宗正德九年追赠太师,谥号文成,后人又称他刘文成、文成公。他以神机妙算、运筹帷幄著称于世。刘伯温是中国古代的一位传奇人物,至今在中国大陆、港澳台乃至东南亚、日韩等地仍有广泛深厚的民间影响力。 刘基的作品>>

猜您喜欢

旅兴

刘基

西岑挂朝隮,东岭垂日脚。xī cén guà cháo jī,dōng lǐng chuí rì jiǎo。
唳唳垤鹳鸣,矫矫渊蜦跃。lì lì dié guàn míng,jiǎo jiǎo yuān lún yuè。
凄风拂乔树,密雨翳林薄。qī fēng fú qiáo shù,mì yǔ yì lín báo。
煌煌篱下花,粲粲黄金萼。huáng huáng lí xià huā,càn càn huáng jīn è。
含英不自炫,守分甘寂寞。hán yīng bù zì xuàn,shǒu fēn gān jì mò。
顾持献美人,恐贻观者愕。gù chí xiàn měi rén,kǒng yí guān zhě è。

旅兴

刘基

昃景无还晖,霜露凄巳繁。zè jǐng wú hái huī,shuāng lù qī sì fán。
松柏坐椔翳,桃李更何言。sōng bǎi zuò zī yì,táo lǐ gèng hé yán。
旦夕悲风起,黄沙蔽平原。dàn xī bēi fēng qǐ,huáng shā bì píng yuán。
万物尽凋落,芳华谁独存。wàn wù jǐn diāo luò,fāng huá shuí dú cún。
我愿化为鹤,不愿化为猿。wǒ yuàn huà wèi hè,bù yuàn huà wèi yuán。
鹤鸣声闻天,猿鸣烟雨昏。hè míng shēng wén tiān,yuán míng yān yǔ hūn。
空林夜寥寂,踯躅伤精魂。kōng lín yè liáo jì,zhí zhú shāng jīng hún。

旅兴

刘基

西风吹硕果,草茅思索绹。xī fēng chuī shuò guǒ,cǎo máo sī suǒ táo。
搣搣卉木零,唧唧寒虫号。miè miè huì mù líng,jī jī hán chóng hào。
百川日夜流,泰山何其高。bǎi chuān rì yè liú,tài shān hé qí gāo。
沉浮自有定,汲汲无乃劳。chén fú zì yǒu dìng,jí jí wú nǎi láo。

旅兴

刘基

久雨得晚霁,豁然如醉醒。jiǔ yǔ dé wǎn jì,huō rán rú zuì xǐng。
幽花炫馀红,远峰出孤青。yōu huā xuàn yú hóng,yuǎn fēng chū gū qīng。
独坐无与娱,蜻蛚吟空庭。dú zuò wú yǔ yú,qīng liè yín kōng tíng。
良辰能几何,逝者忽如倾。liáng chén néng jǐ hé,shì zhě hū rú qīng。
啸歌欲自慰,歌竟还伤情。xiào gē yù zì wèi,gē jìng hái shāng qíng。

旅兴

刘基

微风振檐铎,玱如环佩响。wēi fēng zhèn yán duó,qiāng rú huán pèi xiǎng。
登高看秋色,俯见明月上。dēng gāo kàn qiū sè,fǔ jiàn míng yuè shàng。
木落天地宽,云散川原广。mù luò tiān dì kuān,yún sàn chuān yuán guǎng。
来者不可期,逝者日巳往。lái zhě bù kě qī,shì zhě rì sì wǎng。
离居岂无怀,恻怆萦远想。lí jū qǐ wú huái,cè chuàng yíng yuǎn xiǎng。

旅兴

刘基

日暮登高台,流目盼云间。rì mù dēng gāo tái,liú mù pàn yún jiān。
云间有明月,窈窕芙蓉颜。yún jiān yǒu míng yuè,yǎo tiǎo fú róng yán。
光辉被四表,万古一往还。guāng huī bèi sì biǎo,wàn gǔ yī wǎng hái。
惜无腾化术,仰之不能攀。xī wú téng huà shù,yǎng zhī bù néng pān。

旅兴

刘基

江上秋风急,天寒雁南归。jiāng shàng qiū fēng jí,tiān hán yàn nán guī。
客子眷长途,中心一何悲。kè zi juàn zhǎng tú,zhōng xīn yī hé bēi。
顾瞻望四方,有怀当告谁。gù zhān wàng sì fāng,yǒu huái dāng gào shuí。
霜露日夜零,百卉厌其枝。shuāng lù rì yè líng,bǎi huì yàn qí zhī。
衰谢不待期,荣盛安可追。shuāi xiè bù dài qī,róng shèng ān kě zhuī。
太息复太息,怆悢涕沾衣。tài xī fù tài xī,chuàng liàng tì zhān yī。

旅兴

刘基

薄云敛微雨,返照涵空烟。báo yún liǎn wēi yǔ,fǎn zhào hán kōng yān。
黄葵闲红蓼,烂若濯锦鲜。huáng kuí xián hóng liǎo,làn ruò zhuó jǐn xiān。
老病苦无欢,坐为忧所缠。lǎo bìng kǔ wú huān,zuò wèi yōu suǒ chán。
自恨非松乔,不能还少年。zì hèn fēi sōng qiáo,bù néng hái shǎo nián。
援琴写此曲,曲尽心茫然。yuán qín xiě cǐ qū,qū jǐn xīn máng rán。

旅兴

刘基

少别无惨容,老别有苦心。shǎo bié wú cǎn róng,lǎo bié yǒu kǔ xīn。
筋力巳非故,忧思谅难任。jīn lì sì fēi gù,yōu sī liàng nán rèn。
春风吹郊原,杂英满园林。chūn fēng chuī jiāo yuán,zá yīng mǎn yuán lín。
物生无巨细,各以类相寻。wù shēng wú jù xì,gè yǐ lèi xiāng xún。
含情曷能忘,矧乃众病侵。hán qíng hé néng wàng,shěn nǎi zhòng bìng qīn。
勿言愁可量,沧溟未为深。wù yán chóu kě liàng,cāng míng wèi wèi shēn。

旅兴

刘基

翔鹍抟扶摇,九万一奋翅。xiáng kūn tuán fú yáo,jiǔ wàn yī fèn chì。
骅骝骤康庄,瞬息千里至。huá liú zhòu kāng zhuāng,shùn xī qiān lǐ zhì。
谷鲋穴坎窞,鹪鹩集蓬蔚。gǔ fù xué kǎn dàn,jiāo liáo jí péng wèi。
偪仄岂不怜,饮啄亦何忌。bī zè qǐ bù lián,yǐn zhuó yì hé jì。
夸父空有勇,精卫良无智。kuā fù kōng yǒu yǒng,jīng wèi liáng wú zhì。
翼折海未枯,身偾杖徒弃。yì zhé hǎi wèi kū,shēn fèn zhàng tú qì。
何如抱区区,保巳遗世事。hé rú bào qū qū,bǎo sì yí shì shì。

旅兴

刘基

倦鸟冀安巢,风林无静柯。juàn niǎo jì ān cháo,fēng lín wú jìng kē。
路长羽翼短,日暮当如何。lù zhǎng yǔ yì duǎn,rì mù dāng rú hé。
登高望四方,但见山与河。dēng gāo wàng sì fāng,dàn jiàn shān yǔ hé。
宁知天上雨,去为沧海波。níng zhī tiān shàng yǔ,qù wèi cāng hǎi bō。
慷慨对长风,坐感玄发皤。kāng kǎi duì zhǎng fēng,zuò gǎn xuán fā pó。
弱水不可航,曾城岌嵯峨。ruò shuǐ bù kě háng,céng chéng jí cuó é。
凄凉华表鹤,太息成悲歌。qī liáng huá biǎo hè,tài xī chéng bēi gē。

旅兴

刘基

病身如朽木,螬蚁群萃之。bìng shēn rú xiǔ mù,cáo yǐ qún cuì zhī。
生意巳无多,雨露空其滋。shēng yì sì wú duō,yǔ lù kōng qí zī。
晨兴步庭除,足弱几不持。chén xīng bù tíng chú,zú ruò jǐ bù chí。
论年未应尔,胡为遽如斯。lùn nián wèi yīng ěr,hú wèi jù rú sī。
大块播万形,一躯非我私。dà kuài bō wàn xíng,yī qū fēi wǒ sī。
暂假终必还,但有速与迟。zàn jiǎ zhōng bì hái,dàn yǒu sù yǔ chí。
居易以俟命,圣言岂吾欺。jū yì yǐ qí mìng,shèng yán qǐ wú qī。

旅兴

刘基

上古人一心,生荣死同哀。shàng gǔ rén yī xīn,shēng róng sǐ tóng āi。
永世自为心,骨肉多嫌猜。yǒng shì zì wèi xīn,gǔ ròu duō xián cāi。
沉沉十日雨,漫漫百亩苔。chén chén shí rì yǔ,màn màn bǎi mǔ tái。
苔深车轮没,平路生蒿莱。tái shēn chē lún méi,píng lù shēng hāo lái。
呜呼张仲蔚,衡门何由开。wū hū zhāng zhòng wèi,héng mén hé yóu kāi。

旅兴

刘基

疏庸厌人事,疲病畏交游。shū yōng yàn rén shì,pí bìng wèi jiāo yóu。
得闲愿巳惬,敢有分外求。dé xián yuàn sì qiè,gǎn yǒu fēn wài qiú。
开门对钟山,山翠盈我眸。kāi mén duì zhōng shān,shān cuì yíng wǒ móu。
日中市声远,草绿空庭幽。rì zhōng shì shēng yuǎn,cǎo lǜ kōng tíng yōu。
登临观万象,玄理足可搜。dēng lín guān wàn xiàng,xuán lǐ zú kě sōu。
谁能走逐逐,自使生悔尤。shuí néng zǒu zhú zhú,zì shǐ shēng huǐ yóu。

旅兴

刘基

别离多苦怀,三年当百载。bié lí duō kǔ huái,sān nián dāng bǎi zài。
来者非所知,往者今安在。lái zhě fēi suǒ zhī,wǎng zhě jīn ān zài。
浮云旦夕起,白日埋光彩。fú yún dàn xī qǐ,bái rì mái guāng cǎi。
天地亦有形,岂能长不改。tiān dì yì yǒu xíng,qǐ néng zhǎng bù gǎi。
去去东园公,紫芝犹可采。qù qù dōng yuán gōng,zǐ zhī yóu kě cǎi。