古诗词

游龙目井感赋百韵

陈肇兴

夙披县图经,龙目称幽奇。sù pī xiàn tú jīng,lóng mù chēng yōu qí。
抱此一十年,欲见更无期。bào cǐ yī shí nián,yù jiàn gèng wú qī。
甲寅春三月,往教海之涯。jiǎ yín chūn sān yuè,wǎng jiào hǎi zhī yá。
因与龙目近,遂起观泉思。yīn yǔ lóng mù jìn,suì qǐ guān quán sī。
携筇招野叟,道我与前驰。xié qióng zhāo yě sǒu,dào wǒ yǔ qián chí。
靡靡逾阡陌,数里无烟炊。mí mí yú qiān mò,shù lǐ wú yān chuī。
榛?积碎瓦,颓垣压茅茨。zhēn máng jī suì wǎ,tuí yuán yā máo cí。
十室无一存,存者唯石基。shí shì wú yī cún,cún zhě wéi shí jī。
彳亍到井陉,萧瑟尤堪悲。chì chù dào jǐng xíng,xiāo sè yóu kān bēi。
两目复何有,一水空清漪。liǎng mù fù hé yǒu,yī shuǐ kōng qīng yī。
菪菪涧中石,毵毵井中苔。dàng dàng jiàn zhōng shí,sān sān jǐng zhōng tái。
草花黄白色,不辨薋菉葹。cǎo huā huáng bái sè,bù biàn cí lù shī。
维时日亭午,我行颇倦疲。wéi shí rì tíng wǔ,wǒ xíng pǒ juàn pí。
披襟席地坐,对叟发长噫:我昔按图经,龙目不似兹。pī jīn xí dì zuò,duì sǒu fā zhǎng yī wǒ xī àn tú jīng,lóng mù bù shì zī。
得毋人好事,好景凭意摛。dé wú rén hǎo shì,hǎo jǐng píng yì chī。
野叟闻之泣,抆泪煎致辞:伊昔称乐土,俯仰皆有资。yě sǒu wén zhī qì,wěn lèi jiān zhì cí yī xī chēng lè tǔ,fǔ yǎng jiē yǒu zī。
所赖贤父母,宽猛政并施。suǒ lài xián fù mǔ,kuān měng zhèng bìng shī。
夜眠少闭户,年凶不啼饥。yè mián shǎo bì hù,nián xiōng bù tí jī。
堂堂杨明公,版筑相地宜。táng táng yáng míng gōng,bǎn zhù xiāng dì yí。
城建三十载,黎庶无猜疑。chéng jiàn sān shí zài,lí shù wú cāi yí。
漳、泉若家室,出入相怡怡。zhāng quán ruò jiā shì,chū rù xiāng yí yí。
鸡黍罗盘错,醇醪满缶卮。jī shǔ luó pán cuò,chún láo mǎn fǒu zhī。
腊蜡常酬酢,秋冬有馈遗。là là cháng chóu cù,qiū dōng yǒu kuì yí。
尔时双龙目,夹井大如箕。ěr shí shuāng lóng mù,jiā jǐng dà rú jī。
泠泠喷其下,清冽甘如饴。líng líng pēn qí xià,qīng liè gān rú yí。
前面栽修竹,后面植芳篱。qián miàn zāi xiū zhú,hòu miàn zhí fāng lí。
十步一屋,五步一茅篱。shí bù yī wū,wǔ bù yī máo lí。
禽鸟鸣春夏,花果色参差。qín niǎo míng chūn xià,huā guǒ sè cān chà。
种种好光景,顾盼解人颐。zhǒng zhǒng hǎo guāng jǐng,gù pàn jiě rén yí。
嗣后太平日,文武多恬熙。sì hòu tài píng rì,wén wǔ duō tián xī。
黠吏若狨鬼,健役如虎?。xiá lì ruò róng guǐ,jiàn yì rú hǔ。
道逢剽劫贼,摇手谢不知。dào féng piāo jié zéi,yáo shǒu xiè bù zhī。
肩舆下蔀屋,凛凛生威仪。jiān yú xià bù wū,lǐn lǐn shēng wēi yí。
从行六七人,沿路索朱提。cóng xíng liù qī rén,yán lù suǒ zhū tí。
更诱愚顽辈,鹬蚌互相持。gèng yòu yú wán bèi,yù bàng hù xiāng chí。
就中亨渔利,生死两瑕疵。jiù zhōng hēng yú lì,shēng sǐ liǎng xiá cī。
死者卧沙砾,生者受鞭棰。sǐ zhě wò shā lì,shēng zhě shòu biān chuí。
黔娄杀黎首,倚顿遭羁縻。qián lóu shā lí shǒu,yǐ dùn zāo jī mí。
一纸县官帖,十户中人资。yī zhǐ xiàn guān tiē,shí hù zhōng rén zī。
因之升平民,渐渐相凌欺。yīn zhī shēng píng mín,jiàn jiàn xiāng líng qī。
或以众暴寡,弱肉强食之;或以贫虐富,攘夺耕田牺。huò yǐ zhòng bào guǎ,ruò ròu qiáng shí zhī;huò yǐ pín nüè fù,rǎng duó gēng tián xī。
以此积习久,气类判蚩蚩。yǐ cǐ jī xí jiǔ,qì lèi pàn chī chī。
一人搆其衅,千百持械随。yī rén gòu qí xìn,qiān bǎi chí xiè suí。
甥舅为仇敌,乡里相烂糜。shēng jiù wèi chóu dí,xiāng lǐ xiāng làn mí。
村庄纵燎火,田园罢耘耔。cūn zhuāng zòng liáo huǒ,tián yuán bà yún zǐ。
所争非城野,杀人以为嬉。suǒ zhēng fēi chéng yě,shā rén yǐ wèi xī。
遗祸及泉石,阿护身不支。yí huò jí quán shí,ā hù shēn bù zhī。
健儿持刀来,佥谓龙在斯。jiàn ér chí dāo lái,qiān wèi lóng zài sī。
长绳曳之走,斫碎如蛤蜊。zhǎng shéng yè zhī zǒu,zhuó suì rú há lí。
迩来又十载,人情更险巘。ěr lái yòu shí zài,rén qíng gèng xiǎn yǎn。
得失起鸡虫,杀戮到妻儿。dé shī qǐ jī chóng,shā lù dào qī ér。
发冢抛骸骨,剖腹吞心脾。fā zhǒng pāo hái gǔ,pōu fù tūn xīn pí。
浮云淡白日,十里无人窥。fú yún dàn bái rì,shí lǐ wú rén kuī。
去岁东螺人,沟洫角雄雌。qù suì dōng luó rén,gōu xù jiǎo xióng cí。
风波平地起,□炮声如䢮。fēng bō píng dì qǐ,pào shēng rú lèi。
逃遁或不及,怯命饱豾貙。táo dùn huò bù jí,qiè mìng bǎo pī chū。
而我六旬叟,奔走筋力羸。ér wǒ liù xún sǒu,bēn zǒu jīn lì léi。
亦复携童孙,驰骋效騧骊。yì fù xié tóng sūn,chí chěng xiào guā lí。
衣服置畛隰,农具去路岐。yī fú zhì zhěn xí,nóng jù qù lù qí。
仓卒离乡井,狼狈依山陲。cāng zú lí xiāng jǐng,láng bèi yī shān chuí。
渴饮涧中水,饥餐山上葵。kě yǐn jiàn zhōng shuǐ,jī cān shān shàng kuí。
隆冬寒气裂,妻子服绤絺。lóng dōng hán qì liè,qī zi fú xì chī。
中夜仰天卧,飒飒悲风吹。zhōng yè yǎng tiān wò,sà sà bēi fēng chuī。
起视故闾里,暧暧见竿旗。qǐ shì gù lǘ lǐ,ài ài jiàn gān qí。
凉月照荒野,白骨何累累。liáng yuè zhào huāng yě,bái gǔ hé lèi lèi。
今春干戈息,花草无芳蕤。jīn chūn gàn gē xī,huā cǎo wú fāng ruí。
归来见空壁,膏血犹淋漓。guī lái jiàn kōng bì,gāo xuè yóu lín lí。
房屋既荡尽,竹木无条枝。fáng wū jì dàng jǐn,zhú mù wú tiáo zhī。
冽彼山下泉,沙淤塞流澌。liè bǐ shān xià quán,shā yū sāi liú sī。
荷锸一为凿,涓滴始涟洏。hé chā yī wèi záo,juān dī shǐ lián ér。
君今睹灰烬,慎勿古人嗤。jūn jīn dǔ huī jìn,shèn wù gǔ rén chī。
古人原不诈,先生来则迟。gǔ rén yuán bù zhà,xiān shēng lái zé chí。
我听此言罢,呜咽泪双垂。wǒ tīng cǐ yán bà,wū yàn lèi shuāng chuí。
昔闻汉成帝,北宫流漫弥;又闻郁林郡,涸泽兆癃罢。xī wén hàn chéng dì,běi gōng liú màn mí;yòu wén yù lín jùn,hé zé zhào lóng bà。
由来古灵井,气数关盛衰。yóu lái gǔ líng jǐng,qì shù guān shèng shuāi。
此井岂其然,零落人所为。cǐ jǐng qǐ qí rán,líng luò rén suǒ wèi。
台阳古荒服,沧桑无定时。tái yáng gǔ huāng fú,cāng sāng wú dìng shí。
自入版图后,二百年有奇。zì rù bǎn tú hòu,èr bǎi nián yǒu qí。
五方错杂处,王化所难治。wǔ fāng cuò zá chù,wáng huà suǒ nán zhì。
太守自廉洁,县令自仁慈。tài shǒu zì lián jié,xiàn lìng zì rén cí。
哀哀尔漳、泉,灾害实自贻。āi āi ěr zhāng quán,zāi hài shí zì yí。
东家持戈挺,西家列矛鍦。dōng jiā chí gē tǐng,xī jiā liè máo shī。
尔燬我田屋,我夺尔膏脂。ěr huǐ wǒ tián wū,wǒ duó ěr gāo zhī。
均之一自杀,相去不毫厘。jūn zhī yī zì shā,xiāng qù bù háo lí。
我愿尔父兄,子弟戒循规;更愿尔乡党,仁义相切偲。wǒ yuàn ěr fù xiōng,zi dì jiè xún guī;gèng yuàn ěr xiāng dǎng,rén yì xiāng qiè cāi。
乾坤有剥复,日月有盈亏。qián kūn yǒu bō fù,rì yuè yǒu yíng kuī。
苟能推心腹,四海皆埙籯。gǒu néng tuī xīn fù,sì hǎi jiē xūn yíng。
百岁永无患,福禄天尔绥。bǎi suì yǒng wú huàn,fú lù tiān ěr suí。
何必愤失所,喋喋相謷訾。hé bì fèn shī suǒ,dié dié xiāng áo zī。
我志托山水,我心念疮痍。wǒ zhì tuō shān shuǐ,wǒ xīn niàn chuāng yí。
先忧而后乐,此语本吾师。xiān yōu ér hòu lè,cǐ yǔ běn wú shī。
区区一井间,何足系安危!所嗟填壑者,十稔两流离。qū qū yī jǐng jiān,hé zú xì ān wēi!suǒ jiē tián hè zhě,shí rěn liǎng liú lí。
悲悯恐无益,慷慨发歌诗。bēi mǐn kǒng wú yì,kāng kǎi fā gē shī。
寄语采风者,陈之贤有司。jì yǔ cǎi fēng zhě,chén zhī xián yǒu sī。

陈肇兴

陈肇兴,字伯康,号陶村。台湾府彰化县治(今彰化市)人。咸丰三年(1853)入庠邑,补廪膳生。从鹿港拔贡廖春波读书于彰化白沙书院,学习四始六义及唐宋明清诗,表现极为突出。和蔡德芳、曾惟精、廖景瀛合称「白沙书院四杰」。咸丰九年(1859)中举,曾建古香楼作为书房及居处,以读书歌咏自娱。同治元年(1862)戴潮春起事,陈肇兴拒绝戴氏之拉拢,遂遁入武西堡(今南投县集集)之牛牯岭山中。是年七月谋刺戴氏不成,几度濒于险境。闰八月避入集集山中,虽身在军旅,夜晚得閒时,往往秉烛赋诗,追悼阵亡战士,详录戴案经过,题为《咄咄吟》,乃台湾重要的历史文献。同治三年(1864)事平,陈肇兴返回乡里,设帐授学,门生有杨馨兰、杨春华、吴德功、许尚贤等,多为俊才之士。著有《陶村诗稿》六卷,并《咄咄吟》二卷合刊。  陈肇兴的《陶村诗稿》写至戴案结束止,由此作可见清代中叶崛起的台湾士子,思想取向与价值判断。不仅有个人心灵世界及理想抱负的抒写,诗作的关怀重心亦往往与生民百姓密切相关。在形式上,陈氏习惯以长篇歌行来抒怀、言志,诗作风格雄健豪迈。门人吴德功在《陶村诗稿》序文中谓,肇兴之诗胎息于杜甫,可视为清中叶台湾文坛之「诗史」。《陶村诗稿》最早由门人林宗衡等校刊,光绪四年(1878)夏季初刻,乙未之役,版毁于兵燹。后彰化人杨珠浦在大正元年(1912)得抄本于书肆,遂于昭和二年(1937)重刊。民国五十一年(1962)台湾文献丛刊本据杨抄本排印;1971年郑喜夫以连横所藏原刊本为底本〖编者按:据连横《台湾诗荟》创刊号〈遗集待刊预告〉云:「彰化陈伯康孝廉著有《陶村诗稿》八卷,版久毁失,印本亦亡。全台仅存二部,一在余处,一为云林黄君丕承所藏。」〗,另以杨氏本、文丛本合校,是为郑校本。1992年龙文出版社据杨珠浦本重印,而将郑氏校本标注于眉批以供参考,编为「台湾先贤诗文集汇刊」第一集第四册。以下作品以杨珠浦版本(以下简称「杨本」)为底本,郑校本(以下简称「郑本」、「郑注」)为辅,进行编校。(施懿琳撰) 陈肇兴的作品>>

猜您喜欢

忆故居

陈肇兴

迁乔曾为赋闲居,五载经营奉板舆。qiān qiáo céng wèi fù xián jū,wǔ zài jīng yíng fèng bǎn yú。
近市盘餐多异味,承欢菽水有新储。jìn shì pán cān duō yì wèi,chéng huān shū shuǐ yǒu xīn chǔ。
玻瓈牖下安吟榻,锦绣堂前挂报书。bō lí yǒu xià ān yín tà,jǐn xiù táng qián guà bào shū。
四壁只今何所有,空闻鸟雀噪阶除。sì bì zhǐ jīn hé suǒ yǒu,kōng wén niǎo què zào jiē chú。

忆故居

陈肇兴

小筑吟楼号古香,半储书画半巾箱。xiǎo zhù yín lóu hào gǔ xiāng,bàn chǔ shū huà bàn jīn xiāng。
山横定寨青排闼,树接丰亭绿过墙。shān héng dìng zhài qīng pái tà,shù jiē fēng tíng lǜ guò qiáng。
几度栖迟同燕雀,一经离乱又豺狼。jǐ dù qī chí tóng yàn què,yī jīng lí luàn yòu chái láng。
帑金掠尽门窗圮,惟有青苔对夕阳。tǎng jīn lüè jǐn mén chuāng pǐ,wéi yǒu qīng tái duì xī yáng。

忆故居

陈肇兴

传闻狐鼠据为巢,薪木摧残去又抛。chuán wén hú shǔ jù wèi cháo,xīn mù cuī cán qù yòu pāo。
世乱佣奴多背主,途穷邻里乏知交。shì luàn yōng nú duō bèi zhǔ,tú qióng lín lǐ fá zhī jiāo。
登楼王粲非吾土,破屋杜陵恋旧茅。dēng lóu wáng càn fēi wú tǔ,pò wū dù líng liàn jiù máo。
自恨不如梁上燕,巡檐犹得到花梢。zì hèn bù rú liáng shàng yàn,xún yán yóu dé dào huā shāo。

感事漫兴

陈肇兴

几回叹息复吟呻,积愤填胸泪满巾。jǐ huí tàn xī fù yín shēn,jī fèn tián xiōng lèi mǎn jīn。
患难文章原易古,乱离消息苦难真。huàn nán wén zhāng yuán yì gǔ,luàn lí xiāo xī kǔ nán zhēn。
干戈草草将周岁,衣食劳劳渐累人。gàn gē cǎo cǎo jiāng zhōu suì,yī shí láo láo jiàn lèi rén。
欲献刍荛愁路隔,偷将诗句哭风尘。yù xiàn chú ráo chóu lù gé,tōu jiāng shī jù kū fēng chén。

感事漫兴

陈肇兴

黄符岁岁下瀛东,万里烽烟信息通。huáng fú suì suì xià yíng dōng,wàn lǐ fēng yān xìn xī tōng。
民为徵兵多聚铁,官因省事讳修戎。mín wèi zhēng bīng duō jù tiě,guān yīn shěng shì huì xiū róng。
妖谋诡秘三更里,贼势绵延七载中。yāo móu guǐ mì sān gèng lǐ,zéi shì mián yán qī zài zhōng。
为虺弗摧蛇又放,争教海水不流红。wèi huī fú cuī shé yòu fàng,zhēng jiào hǎi shuǐ bù liú hóng。

感事漫兴

陈肇兴

莽莽乾坤劫运开,如蛾赴火万人来。mǎng mǎng qián kūn jié yùn kāi,rú é fù huǒ wàn rén lái。
腥风十里笳声乱,阴雨千山鬼哭哀。xīng fēng shí lǐ jiā shēng luàn,yīn yǔ qiān shān guǐ kū āi。
射虏有书空议抚,望洋无援浪惊猜。shè lǔ yǒu shū kōng yì fǔ,wàng yáng wú yuán làng jīng cāi。
饱鹰饥虎皆难驭,辜负推恩起将才。bǎo yīng jī hǔ jiē nán yù,gū fù tuī ēn qǐ jiāng cái。

感事漫兴

陈肇兴

处处迎降类犬羊,千秋谁复顾纲常。chù chù yíng jiàng lèi quǎn yáng,qiān qiū shuí fù gù gāng cháng。
壶浆白昼供蛇豕,香火深宵拜虎狼。hú jiāng bái zhòu gōng shé shǐ,xiāng huǒ shēn xiāo bài hǔ láng。
城破犹闻官索米,兵来唯见吏徵粮。chéng pò yóu wén guān suǒ mǐ,bīng lái wéi jiàn lì zhēng liáng。
纷纷文武遭诛戮,敢信捐躯尽国殇。fēn fēn wén wǔ zāo zhū lù,gǎn xìn juān qū jǐn guó shāng。

感事漫兴

陈肇兴

蕞尔孤城斗六门,几回攻击阵云屯。zuì ěr gū chéng dòu liù mén,jǐ huí gōng jī zhèn yún tún。
能防地道官多智,克守弹丸将有恩。néng fáng dì dào guān duō zhì,kè shǒu dàn wán jiāng yǒu ēn。
烽火仓皇犹筑垒,炊烟寥落不成村。fēng huǒ cāng huáng yóu zhù lěi,chuī yān liáo luò bù chéng cūn。
罗山此日萑苻盛,寇退须防盗尚存。luó shān cǐ rì huán fú shèng,kòu tuì xū fáng dào shàng cún。

感事漫兴

陈肇兴

一年弹指又秋风,苦斗平原恨未终。yī nián dàn zhǐ yòu qiū fēng,kǔ dòu píng yuán hèn wèi zhōng。
杀贼不闻诸将猛,枭渠谁录义民忠。shā zéi bù wén zhū jiāng měng,xiāo qú shuí lù yì mín zhōng。
枯髅塞断人烟白,战血销残野火红。kū lóu sāi duàn rén yān bái,zhàn xuè xiāo cán yě huǒ hóng。
寄语东征诸将吏,漫将纸上竞奇功。jì yǔ dōng zhēng zhū jiāng lì,màn jiāng zhǐ shàng jìng qí gōng。

重阳

陈肇兴

登高何处禳兵灾,独上青山望更哀。dēng gāo hé chù ráng bīng zāi,dú shàng qīng shān wàng gèng āi。
白发乍随秋草长,黄花空傍战场开。bái fā zhà suí qiū cǎo zhǎng,huáng huā kōng bàng zhàn chǎng kāi。
已无租吏催诗兴,且向村翁索酒杯。yǐ wú zū lì cuī shī xīng,qiě xiàng cūn wēng suǒ jiǔ bēi。
见说乱离今又甚,故园回首遍蒿莱。jiàn shuō luàn lí jīn yòu shén,gù yuán huí shǒu biàn hāo lái。

次韵酬曾汝泉秀才

陈肇兴

斫地谁怜偪仄吟,瑶华远贲翠微岑。zhuó dì shuí lián bī zè yín,yáo huá yuǎn bēn cuì wēi cén。
遥情似击渐离筑,古调真成叔夜琴。yáo qíng shì jī jiàn lí zhù,gǔ diào zhēn chéng shū yè qín。
家国抚膺同洒泪,风尘回首几伤心。jiā guó fǔ yīng tóng sǎ lèi,fēng chén huí shǒu jǐ shāng xīn。
只应共抱忧时愤,敲遍铜壶感不禁。zhǐ yīng gòng bào yōu shí fèn,qiāo biàn tóng hú gǎn bù jìn。

次韵酬曾汝泉秀才

陈肇兴

岂有才如李谪仙,漫劳纸上赏云烟。qǐ yǒu cái rú lǐ zhé xiān,màn láo zhǐ shàng shǎng yún yān。
穷途得句歌当哭,多难逢君喜欲颠。qióng tú dé jù gē dāng kū,duō nán féng jūn xǐ yù diān。
万里关河飞叶候,千山戎马订交年。wàn lǐ guān hé fēi yè hòu,qiān shān róng mǎ dìng jiāo nián。
谁知铁炮轰鸣处,夜夜谈诗到晓天。shuí zhī tiě pào hōng míng chù,yè yè tán shī dào xiǎo tiān。

次韵酬曾汝泉秀才

陈肇兴

海上何人鉴苦衷,空山今日始逢公。hǎi shàng hé rén jiàn kǔ zhōng,kōng shān jīn rì shǐ féng gōng。
干戈路隔千峰外,忧愤情深一纸中。gàn gē lù gé qiān fēng wài,yōu fèn qíng shēn yī zhǐ zhōng。
终古浮云迷直北,凭谁只手障瀛东?zhōng gǔ fú yún mí zhí běi,píng shuí zhǐ shǒu zhàng yíng dōng?
多惭知己高相许,不朽殷勤劝立功。duō cán zhī jǐ gāo xiāng xǔ,bù xiǔ yīn qín quàn lì gōng。

次韵酬曾汝泉秀才

陈肇兴

直卷银河倒地流,如君诗笔已凌洲。zhí juǎn yín hé dào dì liú,rú jūn shī bǐ yǐ líng zhōu。
敢因科第居先达,合把文章让上头。gǎn yīn kē dì jū xiān dá,hé bǎ wén zhāng ràng shàng tóu。
人为江山思管、乐,我欣萍水识应、刘。rén wèi jiāng shān sī guǎn lè,wǒ xīn píng shuǐ shí yīng liú。
蓬门有约呼僮扫,莫学高人径不由。péng mén yǒu yuē hū tóng sǎo,mò xué gāo rén jìng bù yóu。

葭月二十六日喜晤石庄,兼话大甲官军捷信

陈肇兴

干戈何处不蜂屯,万劫逃来喜尚存。gàn gē hé chù bù fēng tún,wàn jié táo lái xǐ shàng cún。
徒跣我藏木屐岭,全家君走草鞋墩。tú xiǎn wǒ cáng mù jī lǐng,quán jiā jūn zǒu cǎo xié dūn。
人皆欲杀生原幸,口不言兵道更尊。rén jiē yù shā shēng yuán xìng,kǒu bù yán bīng dào gèng zūn。
意外相逢欢已极,况兼捷信报官军。yì wài xiāng féng huān yǐ jí,kuàng jiān jié xìn bào guān jūn。