古诗词

怀古一百韵寄张敏之

耶律楚材

兴亡千古事,胜负一枰棋。xīng wáng qiān gǔ shì,shèng fù yī píng qí。
感恨空兴叹,悲吟乃赋诗。gǎn hèn kōng xīng tàn,bēi yín nǎi fù shī。
三皇崇道德,五帝重仁慈。sān huáng chóng dào dé,wǔ dì zhòng rén cí。
礼废三王谢,权兴五伯漓。lǐ fèi sān wáng xiè,quán xīng wǔ bó lí。
焚书嫌孔孟,峻法用高斯。fén shū xián kǒng mèng,jùn fǎ yòng gāo sī。
政出人思乱,身亡国亦随。zhèng chū rén sī luàn,shēn wáng guó yì suí。
阿房修象魏,徐福觅灵芝。ā fáng xiū xiàng wèi,xú fú mì líng zhī。
偶语真虚禁,长城信谩为。ǒu yǔ zhēn xū jìn,zhǎng chéng xìn mán wèi。
只知秦失鹿,不觉楚亡骓。zhǐ zhī qín shī lù,bù jué chǔ wáng zhuī。
约法三章日,恩垂四百基。yuē fǎ sān zhāng rì,ēn chuí sì bǎi jī。
汉兴学校启,文作典章施。hàn xīng xué xiào qǐ,wén zuò diǎn zhāng shī。
黩武疲中夏,穷兵攘四夷。dú wǔ pí zhōng xià,qióng bīng rǎng sì yí。
嗣君恩稍失,刘氏德难衰。sì jūn ēn shāo shī,liú shì dé nán shuāi。
新室虽兴难,真人已御期。xīn shì suī xīng nán,zhēn rén yǐ yù qī。
魏吴将奋起,灵献自荒嬉。wèi wú jiāng fèn qǐ,líng xiàn zì huāng xī。
贼子权移汉,奸臣坞筑郿。zéi zi quán yí hàn,jiān chén wù zhù méi。
三朝如峙鼎,四海若棼丝。sān cháo rú zhì dǐng,sì hǎi ruò fén sī。
才奉山阳主,已生司马师。cái fèng shān yáng zhǔ,yǐ shēng sī mǎ shī。
仲谋服孟德,葛亮倍曹丕。zhòng móu fú mèng dé,gé liàng bèi cáo pī。
惟晋成独统,平吴混八维。wéi jìn chéng dú tǒng,píng wú hùn bā wéi。
有初终鲜克,居治乱谁思。yǒu chū zhōng xiān kè,jū zhì luàn shuí sī。
蝉鬓充兰掖,羊车绕竹岐。chán bìn chōng lán yē,yáng chē rào zhú qí。
孙谋无远虑,神器委痴儿。sūn móu wú yuǎn lǜ,shén qì wěi chī ér。
国事归椒室,民饥询肉糜。guó shì guī jiāo shì,mín jī xún ròu mí。
为人昧菽麦,闻蟆问官私。wèi rén mèi shū mài,wén má wèn guān sī。
卫瓘尝几谏,何曾已预知。wèi guàn cháng jǐ jiàn,hé céng yǐ yù zhī。
五胡云扰攘,六代电奔驰。wǔ hú yún rǎo rǎng,liù dài diàn bēn chí。
川谷流腥血,郊原厌积尸。chuān gǔ liú xīng xuè,jiāo yuán yàn jī shī。
天光分耀日,地里裂瓜时。tiān guāng fēn yào rì,dì lǐ liè guā shí。
历数当归李,驱除暂假隋。lì shù dāng guī lǐ,qū chú zàn jiǎ suí。
西陲开鄯善,东鄙讨高丽。xī chuí kāi shàn shàn,dōng bǐ tǎo gāo lì。
鸾驾如江国,龙舟泛汴漪。luán jià rú jiāng guó,lóng zhōu fàn biàn yī。
锦帆遮水面,粉浪污河湄。jǐn fān zhē shuǐ miàn,fěn làng wū hé méi。
府藏金帛积,生灵气力疲。fǔ cáng jīn bó jī,shēng líng qì lì pí。
盗贼天下起,章奏禁中欺。dào zéi tiān xià qǐ,zhāng zòu jìn zhōng qī。
海内空龙战,河东有凤姿。hǎi nèi kōng lóng zhàn,hé dōng yǒu fèng zī。
元戎展鹰犬,颉利助熊罴。yuán róng zhǎn yīng quǎn,jié lì zhù xióng pí。
奉表遵朝命,尊王建义旗。fèng biǎo zūn cháo mìng,zūn wáng jiàn yì qí。
经营于盗手,禅让托君辞。jīng yíng yú dào shǒu,chán ràng tuō jūn cí。
豪哲归吾彀,要荒入我羁。háo zhé guī wú gòu,yào huāng rù wǒ jī。
太宗真令主,贞观有皇规。tài zōng zhēn lìng zhǔ,zhēn guān yǒu huáng guī。
正美开元治,俄成天宝悲。zhèng měi kāi yuán zhì,é chéng tiān bǎo bēi。
曲江还故里,林甫领台司。qū jiāng hái gù lǐ,lín fǔ lǐng tái sī。
裂土封三国,缠头爱八姨。liè tǔ fēng sān guó,chán tóu ài bā yí。
霓裳犹未罢,鼙鼓恨来迟。ní shang yóu wèi bà,pí gǔ hèn lái chí。
逆寇陵丹阙,君王舍翠眉。nì kòu líng dān quē,jūn wáng shě cuì méi。
两京贼党灭,方镇重权移。liǎng jīng zéi dǎng miè,fāng zhèn zhòng quán yí。
朱李元堪叹,石刘亦可嗤。zhū lǐ yuán kān tàn,shí liú yì kě chī。
九州重搆乱,五代荐荒饥。jiǔ zhōu zhòng gòu luàn,wǔ dài jiàn huāng jī。
辽宋分南北,翁孙讲礼仪。liáo sòng fēn nán běi,wēng sūn jiǎng lǐ yí。
宣和风侈靡,教主德庸卑。xuān hé fēng chǐ mí,jiào zhǔ dé yōng bēi。
背约绝邻好,兴师借寇资。bèi yuē jué lín hǎo,xīng shī jiè kòu zī。
悬知丧唇齿,何事撤籓篱。xuán zhī sàng chún chǐ,hé shì chè fān lí。
失地人皆怨,蒙尘悔可追。shī dì rén jiē yuàn,méng chén huǐ kě zhuī。
辽家遵汉制,孔教祖宣尼。liáo jiā zūn hàn zhì,kǒng jiào zǔ xuān ní。
焕若文章备,康哉政事熙。huàn ruò wén zhāng bèi,kāng zāi zhèng shì xī。
朝廷严衮冕,郊庙奏埙篪。cháo tíng yán gǔn miǎn,jiāo miào zòu xūn chí。
校猎温驰射,行营习正奇。xiào liè wēn chí shè,xíng yíng xí zhèng qí。
南州走玉帛,诸国畏鞭笞。nán zhōu zǒu yù bó,zhū guó wèi biān chī。
天祚骄人上,朝鲜叛海涯。tiān zuò jiāo rén shàng,cháo xiān pàn hǎi yá。
未终三百祀,不免一朝危。wèi zhōng sān bǎi sì,bù miǎn yī cháo wēi。
鸭绿金朝起,桑干玉玺遗。yā lǜ jīn cháo qǐ,sāng gàn yù xǐ yí。
后辽兴大石,西域统龟兹。hòu liáo xīng dà shí,xī yù tǒng guī zī。
万里威声震,百年名教垂。wàn lǐ wēi shēng zhèn,bǎi nián míng jiào chuí。
武元平宋地,殷礼杂宗姬。wǔ yuán píng sòng dì,yīn lǐ zá zōng jī。
治国崇文事,拔贤尚赋词。zhì guó chóng wén shì,bá xián shàng fù cí。
邦昌君洛汭,刘豫立青淄。bāng chāng jūn luò ruì,liú yù lì qīng zī。
大定民兴咏,明昌物适宜。dà dìng mín xīng yǒng,míng chāng wù shì yí。
日中须景昃,月满必光亏。rì zhōng xū jǐng zè,yuè mǎn bì guāng kuī。
肘腋独夫难,丘墟七庙隳。zhǒu yè dú fū nán,qiū xū qī miào huī。
北朝天辅佑,南国俗疮痍。běi cháo tiān fǔ yòu,nán guó sú chuāng yí。
天子潜巡狩,宗臣严守陴。tiān zi qián xún shòu,zōng chén yán shǒu pí。
山西尽荆枳,河朔半豺狸。shān xī jǐn jīng zhǐ,hé shuò bàn chái lí。
食尽谋安出,兵羸力不支。shí jǐn móu ān chū,bīng léi lì bù zhī。
长围重数匝,久困再周期。zhǎng wéi zhòng shù zā,jiǔ kùn zài zhōu qī。
太液生秋草,姑苏游野麋。tài yè shēng qiū cǎo,gū sū yóu yě mí。
忠臣全节死,馀众入降麾。zhōng chén quán jié sǐ,yú zhòng rù jiàng huī。
文献生三子,东丹第八枝。wén xiàn shēng sān zi,dōng dān dì bā zhī。
虚名如画饼,遗业学为箕。xū míng rú huà bǐng,yí yè xué wèi jī。
自笑蓬垂鬓,谁怜雪满髭。zì xiào péng chuí bìn,shuí lián xuě mǎn zī。
抚膺长感慨,搔首几嗟咨。fǔ yīng zhǎng gǎn kǎi,sāo shǒu jǐ jiē zī。
车盖知何处,衣冠问阿谁。chē gài zhī hé chù,yī guān wèn ā shuí。
自天明下诏,知我素通蓍。zì tiān míng xià zhào,zhī wǒ sù tōng shī。
发轫装琴剑,登车执策绥。fā rèn zhuāng qín jiàn,dēng chē zhí cè suí。
穹庐或白黑,驿骑半黄駓。qióng lú huò bái hēi,yì qí bàn huáng pī。
肥脔白如瓠,琼浆甘似饴。féi luán bái rú hù,qióng jiāng gān shì yí。
天山连北府,瀚海过西伊。tiān shān lián běi fǔ,hàn hǎi guò xī yī。
天马穷渤澥,神兵过月氏。tiān mǎ qióng bó xiè,shén bīng guò yuè shì。
感恩承圣敕,寄住到寻罳。gǎn ēn chéng shèng chì,jì zhù dào xún sī。
春色多红树,秋波总绿陂。chūn sè duō hóng shù,qiū bō zǒng lǜ bēi。
不须赊酒饮,随分有驴骑。bù xū shē jiǔ yǐn,suí fēn yǒu lǘ qí。
畎亩栖禾粟,园林足果梨。quǎn mǔ qī hé sù,yuán lín zú guǒ lí。
舂粳光璨玉,煮饭滑流匙。chōng jīng guāng càn yù,zhǔ fàn huá liú shi。
圣祖方轻举,明君应乐推。shèng zǔ fāng qīng jǔ,míng jūn yīng lè tuī。
龙庭陈大礼,原庙献明粢。lóng tíng chén dà lǐ,yuán miào xiàn míng zī。
万国朝金陛,千官列玉墀。wàn guó cháo jīn bì,qiān guān liè yù chí。
求贤为辅弼,举我忝丞疑。qiú xián wèi fǔ bì,jǔ wǒ tiǎn chéng yí。
才德真为慊,颠危不解持。cái dé zhēn wèi qiàn,diān wēi bù jiě chí。
愿从麋鹿性,岂恋凤凰池。yuàn cóng mí lù xìng,qǐ liàn fèng huáng chí。
投老谁为伴,黄山有敏之。tóu lǎo shuí wèi bàn,huáng shān yǒu mǐn zhī。
耶律楚材

耶律楚材

金元间义州弘政人,字晋卿,号湛然居士。契丹族。耶律履子。博极群书,旁通天文、地理、律历、术数及释老、医卜之说。金末辟为左右司员外郎。元太祖定燕,召见,处之左右。呼为长髯人(蒙语:吾图撒合里),每征讨,必命之卜。太宗即位,命为主管汉人文书之必阇赤,汉称中书令,事无巨细,皆先白之。定君臣礼仪;反对以汉地为牧场之议,立燕京等十路征收课税使,建立赋税制度;请军民分治,州县长吏治民事,万户府理军政,课税所管钱谷。太宗五年入汴时,请废“攻城不降,矢石一发即屠城”之制。九年,定以经义、词赋、策论取士之制。乃马真后称制时,渐失信任,抑郁而死。卒谥文正。有《湛然居士集》等。 耶律楚材的作品>>

猜您喜欢

过东胜用先君文献公韵二首

耶律楚材

荒城萧洒枕长河,古字碑文半灭磨。huāng chéng xiāo sǎ zhěn zhǎng hé,gǔ zì bēi wén bàn miè mó。
青冢路遥人去少,黑山寒重雁来多。qīng zhǒng lù yáo rén qù shǎo,hēi shān hán zhòng yàn lái duō。
正愁晓雪冰生砚,不忿西风叶坠柯。zhèng chóu xiǎo xuě bīng shēng yàn,bù fèn xī fēng yè zhuì kē。
偶忆先君旧游处,潸然不奈此情何。ǒu yì xiān jūn jiù yóu chù,shān rán bù nài cǐ qíng hé。

过东胜用先君文献公韵二首

耶律楚材

依然千里旧山河,事改时移随变磨。yī rán qiān lǐ jiù shān hé,shì gǎi shí yí suí biàn mó。
巢许家风乌可少,萧曹勋业未为多。cháo xǔ jiā fēng wū kě shǎo,xiāo cáo xūn yè wèi wèi duō。
可伤陵变须耕海,不待棋终已烂柯。kě shāng líng biàn xū gēng hǎi,bù dài qí zhōng yǐ làn kē。
翻手荣枯成底事,不如归去入无何。fān shǒu róng kū chéng dǐ shì,bù rú guī qù rù wú hé。

再用韵以美抟霄之德

耶律楚材

去岁云川始见君,澄澄胸次净无尘。qù suì yún chuān shǐ jiàn jūn,chéng chéng xiōng cì jìng wú chén。
山南第一圭璋士,冀北无双柱石臣。shān nán dì yī guī zhāng shì,jì běi wú shuāng zhù shí chén。
万里云松斜谷外,千竿水竹渭河滨。wàn lǐ yún sōng xié gǔ wài,qiān gān shuǐ zhú wèi hé bīn。
他年归隐重相访,无影林间别有春。tā nián guī yǐn zhòng xiāng fǎng,wú yǐng lín jiān bié yǒu chūn。

再用韵自叹行藏

耶律楚材

箕裘家世忝先君,惭愧飘萧两鬓尘。jī qiú jiā shì tiǎn xiān jūn,cán kuì piāo xiāo liǎng bìn chén。
自古山河归圣主,从今廊庙弃愚臣。zì gǔ shān hé guī shèng zhǔ,cóng jīn láng miào qì yú chén。
常思卧隐云乡外,肯效行吟泽国滨。cháng sī wò yǐn yún xiāng wài,kěn xiào xíng yín zé guó bīn。
驿使不来人已老,江南谁寄一枝春。yì shǐ bù lái rén yǐ lǎo,jiāng nán shuí jì yī zhī chūn。

过青冢次贾

耶律楚材

当年遗恨叹昭君,玉貌冰肤染塞尘。dāng nián yí hèn tàn zhāo jūn,yù mào bīng fū rǎn sāi chén。
边塞未安嫔侮虏,朝廷何事拜功臣。biān sāi wèi ān pín wǔ lǔ,cháo tíng hé shì bài gōng chén。
朝云雁唳天山外,残日猿悲黑水滨。cháo yún yàn lì tiān shān wài,cán rì yuán bēi hēi shuǐ bīn。
十里东风青冢道,落花犹似汉宫春。shí lǐ dōng fēng qīng zhǒng dào,luò huā yóu shì hàn gōng chūn。

过青冢次贾

耶律楚材

延寿丹青本诳君,和亲犹未敛胡尘。yán shòu dān qīng běn kuáng jūn,hé qīn yóu wèi liǎn hú chén。
穹庐自恨嫔戎主,泉壤相逢愧汉臣。qióng lú zì hèn pín róng zhǔ,quán rǎng xiāng féng kuì hàn chén。
玉骨已消青冢底,香魂犹绕黑河滨。yù gǔ yǐ xiāo qīng zhǒng dǐ,xiāng hún yóu rào hēi hé bīn。
愁云暗锁天山路,野草闲花也怨春。chóu yún àn suǒ tiān shān lù,yě cǎo xián huā yě yuàn chūn。

再用韵感古

耶律楚材

宣尼名教本尊君,贼子干常犯跸尘。xuān ní míng jiào běn zūn jūn,zéi zi gàn cháng fàn bì chén。
鹿失嬴秦无令主,鼎分炎汉有能臣。lù shī yíng qín wú lìng zhǔ,dǐng fēn yán hàn yǒu néng chén。
宋朝南渡尤天水,辽室东倾罪海滨。sòng cháo nán dù yóu tiān shuǐ,liáo shì dōng qīng zuì hǎi bīn。
回首兴亡都莫问,不如沉醉瓮头春。huí shǒu xīng wáng dōu mò wèn,bù rú chén zuì wèng tóu chūn。

再用韵唱玄

耶律楚材

重玄不惜说知君,又恐重添眼里尘。zhòng xuán bù xī shuō zhī jūn,yòu kǒng zhòng tiān yǎn lǐ chén。
临济喝中分主客,洞山言下辨君臣。lín jì hē zhōng fēn zhǔ kè,dòng shān yán xià biàn jūn chén。
持铃普化摇空里,垂钓华亭没水滨。chí líng pǔ huà yáo kōng lǐ,chuí diào huá tíng méi shuǐ bīn。
勘破遮般闲伎俩,铁林花发劫前春。kān pò zhē bān xián jì liǎ,tiě lín huā fā jié qián chūn。

过云川和刘正叔韵

耶律楚材

西域风尘汗漫游,十年辜负旧渔舟。xī yù fēng chén hàn màn yóu,shí nián gū fù jiù yú zhōu。
曾观八阵云奔速,亲见三川席卷收。céng guān bā zhèn yún bēn sù,qīn jiàn sān chuān xí juǎn shōu。
烟锁居延苏子恨,云埋青冢汉家羞。yān suǒ jū yán sū zi hèn,yún mái qīng zhǒng hàn jiā xiū。
深思篱下西风醉,谁羡班超万里侯。shēn sī lí xià xī fēng zuì,shuí xiàn bān chāo wàn lǐ hóu。

过云中和张伯坚韵

耶律楚材

一扫氐羌破吐浑,群雄悉入北朝吞。yī sǎo dī qiāng pò tǔ hún,qún xióng xī rù běi cháo tūn。
自怜西域十年客,谁识东丹八叶孙。zì lián xī yù shí nián kè,shuí shí dōng dān bā yè sūn。
射虎将军皆建节,飞龙天子未更元。shè hǔ jiāng jūn jiē jiàn jié,fēi lóng tiān zi wèi gèng yuán。
我惭才略非良器,封禅书成不敢言。wǒ cán cái lüè fēi liáng qì,fēng chán shū chéng bù gǎn yán。

过云中和张仲先韵

耶律楚材

致泽君民本不难,言轻无用愧偷安。zhì zé jūn mín běn bù nán,yán qīng wú yòng kuì tōu ān。
十年潦倒功何在,三径荒凉盟已寒。shí nián lǎo dào gōng hé zài,sān jìng huāng liáng méng yǐ hán。
岩下藏名思傅说,林间谈道谒丰干。yán xià cáng míng sī fù shuō,lín jiān tán dào yè fēng gàn。
挂冠神武当归去,自有夔龙辅可汗。guà guān shén wǔ dāng guī qù,zì yǒu kuí lóng fǔ kě hàn。

过云中和王正夫韵

耶律楚材

白雪阳春寡和音,谁人解听没弦琴。bái xuě yáng chūn guǎ hé yīn,shuí rén jiě tīng méi xián qín。
诗书事业真堪笑,刀笔功名未可钦。shī shū shì yè zhēn kān xiào,dāo bǐ gōng míng wèi kě qīn。
不信西天三步远,焉知东海一杯深。bù xìn xī tiān sān bù yuǎn,yān zhī dōng hǎi yī bēi shēn。
元来佛法无多子,何必嵩山谒少林。yuán lái fú fǎ wú duō zi,hé bì sōng shān yè shǎo lín。

过白登和李振之韵

耶律楚材

十年沦落困边城,今日龙钟返帝京。shí nián lún luò kùn biān chéng,jīn rì lóng zhōng fǎn dì jīng。
运拙不须求富贵,时危何处取功名。yùn zhuō bù xū qiú fù guì,shí wēi hé chù qǔ gōng míng。
腾骧谁识孙阳骥,俊逸深思支遁鹰。téng xiāng shuí shí sūn yáng jì,jùn yì shēn sī zhī dùn yīng。
客里逢君赠佳句,知音相见眼偏明。kè lǐ féng jūn zèng jiā jù,zhī yīn xiāng jiàn yǎn piān míng。

过天城和靳泽民韵

耶律楚材

西征扈从过龙庭,误得东州浪播名。xī zhēng hù cóng guò lóng tíng,wù dé dōng zhōu làng bō míng。
琴阮因缘真有味,诗书事业拙谋生。qín ruǎn yīn yuán zhēn yǒu wèi,shī shū shì yè zhuō móu shēng。
咄嗟兴废悲三叹,倏忽荣枯梦一惊。duō jiē xīng fèi bēi sān tàn,shū hū róng kū mèng yī jīng。
何日解官归旧隐,满园松菊小庵清。hé rì jiě guān guī jiù yǐn,mǎn yuán sōng jú xiǎo ān qīng。

过武川赠仆散令人

耶律楚材

班姬流落到而今,闻道翻身入道林。bān jī liú luò dào ér jīn,wén dào fān shēn rù dào lín。
歌扇舞裙忘旧业,药炉经卷半新吟。gē shàn wǔ qún wàng jiù yè,yào lú jīng juǎn bàn xīn yín。
闲眠白昼三杯醉,静对青松一曲琴。xián mián bái zhòu sān bēi zuì,jìng duì qīng sōng yī qū qín。
更看他年栖隐处,蓬山楼阁五云深。gèng kàn tā nián qī yǐn chù,péng shān lóu gé wǔ yún shēn。