古诗词

怀古一百韵寄张敏之

耶律楚材

兴亡千古事,胜负一枰棋。xīng wáng qiān gǔ shì,shèng fù yī píng qí。
感恨空兴叹,悲吟乃赋诗。gǎn hèn kōng xīng tàn,bēi yín nǎi fù shī。
三皇崇道德,五帝重仁慈。sān huáng chóng dào dé,wǔ dì zhòng rén cí。
礼废三王谢,权兴五伯漓。lǐ fèi sān wáng xiè,quán xīng wǔ bó lí。
焚书嫌孔孟,峻法用高斯。fén shū xián kǒng mèng,jùn fǎ yòng gāo sī。
政出人思乱,身亡国亦随。zhèng chū rén sī luàn,shēn wáng guó yì suí。
阿房修象魏,徐福觅灵芝。ā fáng xiū xiàng wèi,xú fú mì líng zhī。
偶语真虚禁,长城信谩为。ǒu yǔ zhēn xū jìn,zhǎng chéng xìn mán wèi。
只知秦失鹿,不觉楚亡骓。zhǐ zhī qín shī lù,bù jué chǔ wáng zhuī。
约法三章日,恩垂四百基。yuē fǎ sān zhāng rì,ēn chuí sì bǎi jī。
汉兴学校启,文作典章施。hàn xīng xué xiào qǐ,wén zuò diǎn zhāng shī。
黩武疲中夏,穷兵攘四夷。dú wǔ pí zhōng xià,qióng bīng rǎng sì yí。
嗣君恩稍失,刘氏德难衰。sì jūn ēn shāo shī,liú shì dé nán shuāi。
新室虽兴难,真人已御期。xīn shì suī xīng nán,zhēn rén yǐ yù qī。
魏吴将奋起,灵献自荒嬉。wèi wú jiāng fèn qǐ,líng xiàn zì huāng xī。
贼子权移汉,奸臣坞筑郿。zéi zi quán yí hàn,jiān chén wù zhù méi。
三朝如峙鼎,四海若棼丝。sān cháo rú zhì dǐng,sì hǎi ruò fén sī。
才奉山阳主,已生司马师。cái fèng shān yáng zhǔ,yǐ shēng sī mǎ shī。
仲谋服孟德,葛亮倍曹丕。zhòng móu fú mèng dé,gé liàng bèi cáo pī。
惟晋成独统,平吴混八维。wéi jìn chéng dú tǒng,píng wú hùn bā wéi。
有初终鲜克,居治乱谁思。yǒu chū zhōng xiān kè,jū zhì luàn shuí sī。
蝉鬓充兰掖,羊车绕竹岐。chán bìn chōng lán yē,yáng chē rào zhú qí。
孙谋无远虑,神器委痴儿。sūn móu wú yuǎn lǜ,shén qì wěi chī ér。
国事归椒室,民饥询肉糜。guó shì guī jiāo shì,mín jī xún ròu mí。
为人昧菽麦,闻蟆问官私。wèi rén mèi shū mài,wén má wèn guān sī。
卫瓘尝几谏,何曾已预知。wèi guàn cháng jǐ jiàn,hé céng yǐ yù zhī。
五胡云扰攘,六代电奔驰。wǔ hú yún rǎo rǎng,liù dài diàn bēn chí。
川谷流腥血,郊原厌积尸。chuān gǔ liú xīng xuè,jiāo yuán yàn jī shī。
天光分耀日,地里裂瓜时。tiān guāng fēn yào rì,dì lǐ liè guā shí。
历数当归李,驱除暂假隋。lì shù dāng guī lǐ,qū chú zàn jiǎ suí。
西陲开鄯善,东鄙讨高丽。xī chuí kāi shàn shàn,dōng bǐ tǎo gāo lì。
鸾驾如江国,龙舟泛汴漪。luán jià rú jiāng guó,lóng zhōu fàn biàn yī。
锦帆遮水面,粉浪污河湄。jǐn fān zhē shuǐ miàn,fěn làng wū hé méi。
府藏金帛积,生灵气力疲。fǔ cáng jīn bó jī,shēng líng qì lì pí。
盗贼天下起,章奏禁中欺。dào zéi tiān xià qǐ,zhāng zòu jìn zhōng qī。
海内空龙战,河东有凤姿。hǎi nèi kōng lóng zhàn,hé dōng yǒu fèng zī。
元戎展鹰犬,颉利助熊罴。yuán róng zhǎn yīng quǎn,jié lì zhù xióng pí。
奉表遵朝命,尊王建义旗。fèng biǎo zūn cháo mìng,zūn wáng jiàn yì qí。
经营于盗手,禅让托君辞。jīng yíng yú dào shǒu,chán ràng tuō jūn cí。
豪哲归吾彀,要荒入我羁。háo zhé guī wú gòu,yào huāng rù wǒ jī。
太宗真令主,贞观有皇规。tài zōng zhēn lìng zhǔ,zhēn guān yǒu huáng guī。
正美开元治,俄成天宝悲。zhèng měi kāi yuán zhì,é chéng tiān bǎo bēi。
曲江还故里,林甫领台司。qū jiāng hái gù lǐ,lín fǔ lǐng tái sī。
裂土封三国,缠头爱八姨。liè tǔ fēng sān guó,chán tóu ài bā yí。
霓裳犹未罢,鼙鼓恨来迟。ní shang yóu wèi bà,pí gǔ hèn lái chí。
逆寇陵丹阙,君王舍翠眉。nì kòu líng dān quē,jūn wáng shě cuì méi。
两京贼党灭,方镇重权移。liǎng jīng zéi dǎng miè,fāng zhèn zhòng quán yí。
朱李元堪叹,石刘亦可嗤。zhū lǐ yuán kān tàn,shí liú yì kě chī。
九州重搆乱,五代荐荒饥。jiǔ zhōu zhòng gòu luàn,wǔ dài jiàn huāng jī。
辽宋分南北,翁孙讲礼仪。liáo sòng fēn nán běi,wēng sūn jiǎng lǐ yí。
宣和风侈靡,教主德庸卑。xuān hé fēng chǐ mí,jiào zhǔ dé yōng bēi。
背约绝邻好,兴师借寇资。bèi yuē jué lín hǎo,xīng shī jiè kòu zī。
悬知丧唇齿,何事撤籓篱。xuán zhī sàng chún chǐ,hé shì chè fān lí。
失地人皆怨,蒙尘悔可追。shī dì rén jiē yuàn,méng chén huǐ kě zhuī。
辽家遵汉制,孔教祖宣尼。liáo jiā zūn hàn zhì,kǒng jiào zǔ xuān ní。
焕若文章备,康哉政事熙。huàn ruò wén zhāng bèi,kāng zāi zhèng shì xī。
朝廷严衮冕,郊庙奏埙篪。cháo tíng yán gǔn miǎn,jiāo miào zòu xūn chí。
校猎温驰射,行营习正奇。xiào liè wēn chí shè,xíng yíng xí zhèng qí。
南州走玉帛,诸国畏鞭笞。nán zhōu zǒu yù bó,zhū guó wèi biān chī。
天祚骄人上,朝鲜叛海涯。tiān zuò jiāo rén shàng,cháo xiān pàn hǎi yá。
未终三百祀,不免一朝危。wèi zhōng sān bǎi sì,bù miǎn yī cháo wēi。
鸭绿金朝起,桑干玉玺遗。yā lǜ jīn cháo qǐ,sāng gàn yù xǐ yí。
后辽兴大石,西域统龟兹。hòu liáo xīng dà shí,xī yù tǒng guī zī。
万里威声震,百年名教垂。wàn lǐ wēi shēng zhèn,bǎi nián míng jiào chuí。
武元平宋地,殷礼杂宗姬。wǔ yuán píng sòng dì,yīn lǐ zá zōng jī。
治国崇文事,拔贤尚赋词。zhì guó chóng wén shì,bá xián shàng fù cí。
邦昌君洛汭,刘豫立青淄。bāng chāng jūn luò ruì,liú yù lì qīng zī。
大定民兴咏,明昌物适宜。dà dìng mín xīng yǒng,míng chāng wù shì yí。
日中须景昃,月满必光亏。rì zhōng xū jǐng zè,yuè mǎn bì guāng kuī。
肘腋独夫难,丘墟七庙隳。zhǒu yè dú fū nán,qiū xū qī miào huī。
北朝天辅佑,南国俗疮痍。běi cháo tiān fǔ yòu,nán guó sú chuāng yí。
天子潜巡狩,宗臣严守陴。tiān zi qián xún shòu,zōng chén yán shǒu pí。
山西尽荆枳,河朔半豺狸。shān xī jǐn jīng zhǐ,hé shuò bàn chái lí。
食尽谋安出,兵羸力不支。shí jǐn móu ān chū,bīng léi lì bù zhī。
长围重数匝,久困再周期。zhǎng wéi zhòng shù zā,jiǔ kùn zài zhōu qī。
太液生秋草,姑苏游野麋。tài yè shēng qiū cǎo,gū sū yóu yě mí。
忠臣全节死,馀众入降麾。zhōng chén quán jié sǐ,yú zhòng rù jiàng huī。
文献生三子,东丹第八枝。wén xiàn shēng sān zi,dōng dān dì bā zhī。
虚名如画饼,遗业学为箕。xū míng rú huà bǐng,yí yè xué wèi jī。
自笑蓬垂鬓,谁怜雪满髭。zì xiào péng chuí bìn,shuí lián xuě mǎn zī。
抚膺长感慨,搔首几嗟咨。fǔ yīng zhǎng gǎn kǎi,sāo shǒu jǐ jiē zī。
车盖知何处,衣冠问阿谁。chē gài zhī hé chù,yī guān wèn ā shuí。
自天明下诏,知我素通蓍。zì tiān míng xià zhào,zhī wǒ sù tōng shī。
发轫装琴剑,登车执策绥。fā rèn zhuāng qín jiàn,dēng chē zhí cè suí。
穹庐或白黑,驿骑半黄駓。qióng lú huò bái hēi,yì qí bàn huáng pī。
肥脔白如瓠,琼浆甘似饴。féi luán bái rú hù,qióng jiāng gān shì yí。
天山连北府,瀚海过西伊。tiān shān lián běi fǔ,hàn hǎi guò xī yī。
天马穷渤澥,神兵过月氏。tiān mǎ qióng bó xiè,shén bīng guò yuè shì。
感恩承圣敕,寄住到寻罳。gǎn ēn chéng shèng chì,jì zhù dào xún sī。
春色多红树,秋波总绿陂。chūn sè duō hóng shù,qiū bō zǒng lǜ bēi。
不须赊酒饮,随分有驴骑。bù xū shē jiǔ yǐn,suí fēn yǒu lǘ qí。
畎亩栖禾粟,园林足果梨。quǎn mǔ qī hé sù,yuán lín zú guǒ lí。
舂粳光璨玉,煮饭滑流匙。chōng jīng guāng càn yù,zhǔ fàn huá liú shi。
圣祖方轻举,明君应乐推。shèng zǔ fāng qīng jǔ,míng jūn yīng lè tuī。
龙庭陈大礼,原庙献明粢。lóng tíng chén dà lǐ,yuán miào xiàn míng zī。
万国朝金陛,千官列玉墀。wàn guó cháo jīn bì,qiān guān liè yù chí。
求贤为辅弼,举我忝丞疑。qiú xián wèi fǔ bì,jǔ wǒ tiǎn chéng yí。
才德真为慊,颠危不解持。cái dé zhēn wèi qiàn,diān wēi bù jiě chí。
愿从麋鹿性,岂恋凤凰池。yuàn cóng mí lù xìng,qǐ liàn fèng huáng chí。
投老谁为伴,黄山有敏之。tóu lǎo shuí wèi bàn,huáng shān yǒu mǐn zhī。
耶律楚材

耶律楚材

金元间义州弘政人,字晋卿,号湛然居士。契丹族。耶律履子。博极群书,旁通天文、地理、律历、术数及释老、医卜之说。金末辟为左右司员外郎。元太祖定燕,召见,处之左右。呼为长髯人(蒙语:吾图撒合里),每征讨,必命之卜。太宗即位,命为主管汉人文书之必阇赤,汉称中书令,事无巨细,皆先白之。定君臣礼仪;反对以汉地为牧场之议,立燕京等十路征收课税使,建立赋税制度;请军民分治,州县长吏治民事,万户府理军政,课税所管钱谷。太宗五年入汴时,请废“攻城不降,矢石一发即屠城”之制。九年,定以经义、词赋、策论取士之制。乃马真后称制时,渐失信任,抑郁而死。卒谥文正。有《湛然居士集》等。 耶律楚材的作品>>

猜您喜欢

还燕京题披云楼和诸士大夫韵

耶律楚材

闲上披云第一重,离离禾黍汉家宫。xián shàng pī yún dì yī zhòng,lí lí hé shǔ hàn jiā gōng。
窗开青锁招晴色,帘卷银钩揖晓风。chuāng kāi qīng suǒ zhāo qíng sè,lián juǎn yín gōu yī xiǎo fēng。
好梦安排诗句里,闲愁分付酒杯中。hǎo mèng ān pái shī jù lǐ,xián chóu fēn fù jiǔ bēi zhōng。
静思二十年间事,聚散悲欢一梦同。jìng sī èr shí nián jiān shì,jù sàn bēi huān yī mèng tóng。

和威宁珍上人韵

耶律楚材

十载西游志已灰,南征又自大梁回。shí zài xī yóu zhì yǐ huī,nán zhēng yòu zì dà liáng huí。
扶持佛日惭无力,赞翊皇风愧不才。fú chí fú rì cán wú lì,zàn yì huáng fēng kuì bù cái。
旧约未能林下去,新诗常寄日边来。jiù yuē wèi néng lín xià qù,xīn shī cháng jì rì biān lái。
何时杖履烟霞里,一笑伸眉得共陪。hé shí zhàng lǚ yān xiá lǐ,yī xiào shēn méi dé gòng péi。

过燕京和陈秀玉韵五首

耶律楚材

回首亲朋半土丘,嗟予十稔浪西游。huí shǒu qīn péng bàn tǔ qiū,jiē yǔ shí rěn làng xī yóu。
半生兵革慵开眼,一纸功名暗点头。bàn shēng bīng gé yōng kāi yǎn,yī zhǐ gōng míng àn diǎn tóu。
下士笑予谋计拙,至人知我谓心忧。xià shì xiào yǔ móu jì zhuō,zhì rén zhī wǒ wèi xīn yōu。
再行不惮风沙恶,鹤迹云踪任去留。zài xíng bù dàn fēng shā è,hè jì yún zōng rèn qù liú。

过燕京和陈秀玉韵五首

耶律楚材

君恩犹未报山丘,自笑遐方汗漫游。jūn ēn yóu wèi bào shān qiū,zì xiào xiá fāng hàn màn yóu。
客过玉关惊白发,要游金谷觅苍头。kè guò yù guān jīng bái fā,yào yóu jīn gǔ mì cāng tóu。
冷官待罪予为歉,陋巷居贫君不忧。lěng guān dài zuì yǔ wèi qiàn,lòu xiàng jū pín jūn bù yōu。
犹望道行泽四海,敢辞沙漠久淹留。yóu wàng dào xíng zé sì hǎi,gǎn cí shā mò jiǔ yān liú。

过燕京和陈秀玉韵五首

耶律楚材

狐死曾闻尚首丘,悲予去国十年游。hú sǐ céng wén shàng shǒu qiū,bēi yǔ qù guó shí nián yóu。
昆仑碧耸日落处,渤海西倾天尽头。kūn lún bì sǒng rì luò chù,bó hǎi xī qīng tiān jǐn tóu。
君子云亡真我恨,斯文将丧是吾忧。jūn zi yún wáng zhēn wǒ hèn,sī wén jiāng sàng shì wú yōu。
尚期晚节回天意,隐忍龙庭且强留。shàng qī wǎn jié huí tiān yì,yǐn rěn lóng tíng qiě qiáng liú。

过燕京和陈秀玉韵五首

耶律楚材

馀生不得乐林丘,犹忆丁年选胜游。yú shēng bù dé lè lín qiū,yóu yì dīng nián xuǎn shèng yóu。
几帙残编聊映眼,一张衲被且蒙头。jǐ zhì cán biān liáo yìng yǎn,yī zhāng nà bèi qiě méng tóu。
貔貅已报西门役,柱石犹怀东顾忧。pí xiū yǐ bào xī mén yì,zhù shí yóu huái dōng gù yōu。
自料荒疏成弃物,菟裘归计乞封留。zì liào huāng shū chéng qì wù,tú qiú guī jì qǐ fēng liú。

过燕京和陈秀玉韵五首

耶律楚材

空惊沧海变陵丘,白昼分明梦里游。kōng jīng cāng hǎi biàn líng qiū,bái zhòu fēn míng mèng lǐ yóu。
除妄楔边重出楔,求真头上更安头。chú wàng xiē biān zhòng chū xiē,qiú zhēn tóu shàng gèng ān tóu。
亨通富贵刚生喜,苦恼悲愁强作忧。hēng tōng fù guì gāng shēng xǐ,kǔ nǎo bēi chóu qiáng zuò yōu。
斫断葛藤闲伎俩,系驴橛子不须留。zhuó duàn gé téng xián jì liǎ,xì lǘ jué zi bù xū liú。

和李德修韵

耶律楚材

明明圣主万邦君,神武雕弓挽六钧。míng míng shèng zhǔ wàn bāng jūn,shén wǔ diāo gōng wǎn liù jūn。
时有逸人游阙下,更无骚客吊江滨。shí yǒu yì rén yóu quē xià,gèng wú sāo kè diào jiāng bīn。
衣冠师古承殷辂,历日随时建夏寅。yī guān shī gǔ chéng yīn lù,lì rì suí shí jiàn xià yín。
厚德深仁施万世,巍然一代典谟新。hòu dé shēn rén shī wàn shì,wēi rán yī dài diǎn mó xīn。

和吕飞卿韵

耶律楚材

旧说飞卿词翰全,风神浑似晋名贤。jiù shuō fēi qīng cí hàn quán,fēng shén hún shì jìn míng xián。
吟诗校子三十里,押韵输君一着先。yín shī xiào zi sān shí lǐ,yā yùn shū jūn yī zhe xiān。
笔迹查牙森似戟,词源浩瀚注如川。bǐ jì chá yá sēn shì jǐ,cí yuán hào hàn zhù rú chuān。
好诗好字独予得,准备携将帝里传。hǎo shī hǎo zì dú yǔ dé,zhǔn bèi xié jiāng dì lǐ chuán。

再用韵赠国华

耶律楚材

学道宗儒难两全,湛然深许国华贤。xué dào zōng rú nán liǎng quán,zhàn rán shēn xǔ guó huá xián。
儒门已悟如心恕,道藏能穷象帝先。rú mén yǐ wù rú xīn shù,dào cáng néng qióng xiàng dì xiān。
似海词源涵万水,如鲸饮量吸长川。shì hǎi cí yuán hán wàn shuǐ,rú jīng yǐn liàng xī zhǎng chuān。
而今一识君侯面,始信清名不浪传。ér jīn yī shí jūn hóu miàn,shǐ xìn qīng míng bù làng chuán。

谢飞卿饭

耶律楚材

一鞭羸马渡天山,偶到云川暂解鞍。yī biān léi mǎ dù tiān shān,ǒu dào yún chuān zàn jiě ān。
独守空房方丈稳,更无薄酒一杯残。dú shǒu kōng fáng fāng zhàng wěn,gèng wú báo jiǔ yī bēi cán。
诗书半蠹绝来客,釜甑生尘笑冷官。shī shū bàn dù jué lái kè,fǔ zèng shēng chén xiào lěng guān。
赖有觉非怜野拙,长须为我馈盘餐。lài yǒu jué fēi lián yě zhuō,zhǎng xū wèi wǒ kuì pán cān。

再用韵记西游事

耶律楚材

河中花木蔽春山,烂赏东风纵宝鞍。hé zhōng huā mù bì chūn shān,làn shǎng dōng fēng zòng bǎo ān。
留得晚瓜过腊半,藏来秋果到春残。liú dé wǎn guā guò là bàn,cáng lái qiū guǒ dào chūn cán。
亲尝芭榄宁论价,自酿蒲萄不纳官。qīn cháng bā lǎn níng lùn jià,zì niàng pú táo bù nà guān。
常叹不才还有幸,滞留遐域得佳餐。cháng tàn bù cái hái yǒu xìng,zhì liú xiá yù dé jiā cān。

再用韵赠抟霄

耶律楚材

凛凛风神白玉山,罢游鹰犬逞金鞍。lǐn lǐn fēng shén bái yù shān,bà yóu yīng quǎn chěng jīn ān。
瑶琴高挂么弦绝,羲易频翻断简残。yáo qín gāo guà me xián jué,xī yì pín fān duàn jiǎn cán。
息念如僧还有发,忘形见客似无官。xī niàn rú sēng hái yǒu fā,wàng xíng jiàn kè shì wú guān。
伽陀诵罢炉薰冷,一钵疏羹当晓餐。gā tuó sòng bà lú xūn lěng,yī bō shū gēng dāng xiǎo cān。

再用韵谢非熊召饭

耶律楚材

行尽遐陬万里山,十年飘泊困征鞍。xíng jǐn xiá zōu wàn lǐ shān,shí nián piāo pō kùn zhēng ān。
春风燕语归心切,夜月猿啼客梦残。chūn fēng yàn yǔ guī xīn qiè,yè yuè yuán tí kè mèng cán。
圣世因时行夏正,愚臣嗜数愧春官。shèng shì yīn shí xíng xià zhèng,yú chén shì shù kuì chūn guān。
谁知贤帅开青眼,扫洒西庵召我餐。shuí zhī xián shuài kāi qīng yǎn,sǎo sǎ xī ān zhào wǒ cān。

再用韵唱玄

耶律楚材

藤条击破铁围山,倒跨白牛不鞲鞍。téng tiáo jī pò tiě wéi shān,dào kuà bái niú bù gōu ān。
讲疏僧归经卷乱,坐禅人起佛灯残。jiǎng shū sēng guī jīng juǎn luàn,zuò chán rén qǐ fú dēng cán。
为学未必如为道,选佛从教胜选官。wèi xué wèi bì rú wèi dào,xuǎn fú cóng jiào shèng xuǎn guān。
百事湛然都不念,只知渴饮与饥餐。bǎi shì zhàn rán dōu bù niàn,zhǐ zhī kě yǐn yǔ jī cān。