古诗词

醉义歌

耶律楚材

晓来雨霁日苍凉,枕帏摇曳西风香。xiǎo lái yǔ jì rì cāng liáng,zhěn wéi yáo yè xī fēng xiāng。
困眠未足正展转,儿童来报今重阳。kùn mián wèi zú zhèng zhǎn zhuǎn,ér tóng lái bào jīn zhòng yáng。
吟儿苍苍浑塞色,容怀衮衮皆吾乡。yín ér cāng cāng hún sāi sè,róng huái gǔn gǔn jiē wú xiāng。
敛衾默坐思往事,天涯三载空悲伤。liǎn qīn mò zuò sī wǎng shì,tiān yá sān zài kōng bēi shāng。
正是幽人叹幽独,东邻携酒来茅屋。zhèng shì yōu rén tàn yōu dú,dōng lín xié jiǔ lái máo wū。
怜予病窜伶仃愁,自言新酿秋泉曲。lián yǔ bìng cuàn líng dīng chóu,zì yán xīn niàng qiū quán qū。
凌晨未盥三两卮,旋酌连斟折栏菊。líng chén wèi guàn sān liǎng zhī,xuán zhuó lián zhēn zhé lán jú。
我本清癯酒户低,羁怀开拓何其速。wǒ běn qīng qú jiǔ hù dī,jī huái kāi tuò hé qí sù。
愁肠解结千万重,高谈几笑吟秋风。chóu cháng jiě jié qiān wàn zhòng,gāo tán jǐ xiào yín qiū fēng。
遥望无何风色好,飘飘渐远尘寰中。yáo wàng wú hé fēng sè hǎo,piāo piāo jiàn yuǎn chén huán zhōng。
渊明笑问斥逐事,谪仙遥指华胥宫。yuān míng xiào wèn chì zhú shì,zhé xiān yáo zhǐ huá xū gōng。
华胥咫尺尚未及,人间万事纷纷空。huá xū zhǐ chǐ shàng wèi jí,rén jiān wàn shì fēn fēn kōng。
一器才空开一器,宿酲未解人先醉。yī qì cái kōng kāi yī qì,sù chéng wèi jiě rén xiān zuì。
携樽挈榼近花前,折花顾影聊相戏。xié zūn qiè kē jìn huā qián,zhé huā gù yǐng liáo xiāng xì。
生平岂无同道徒,海角天涯我遐弃。shēng píng qǐ wú tóng dào tú,hǎi jiǎo tiān yá wǒ xiá qì。
我爱南村农丈人,山溪幽隐潜修真。wǒ ài nán cūn nóng zhàng rén,shān xī yōu yǐn qián xiū zhēn。
老病犹耽黑甜味,古风清远途犹迍。lǎo bìng yóu dān hēi tián wèi,gǔ fēng qīng yuǎn tú yóu zhūn。
喧嚣避遁岩麓僻,幽闲放旷云泉滨。xuān xiāo bì dùn yán lù pì,yōu xián fàng kuàng yún quán bīn。
旋舂新黍爨香饭,一樽浊酒呼予频。xuán chōng xīn shǔ cuàn xiāng fàn,yī zūn zhuó jiǔ hū yǔ pín。
欣然命驾匆匆去,漠漠霜天行古路。xīn rán mìng jià cōng cōng qù,mò mò shuāng tiān xíng gǔ lù。
穿村迤逦入中门,老幼仓忙不宁处。chuān cūn yí lǐ rù zhōng mén,lǎo yòu cāng máng bù níng chù。
丈人迎立瓦杯寒,老母自供山果醋。zhàng rén yíng lì wǎ bēi hán,lǎo mǔ zì gōng shān guǒ cù。
扶携齐唱雅声清,酬酢温语如甘澍。fú xié qí chàng yǎ shēng qīng,chóu cù wēn yǔ rú gān shù。
谓予绿鬓犹可需,谢渠黄发勤相谕。wèi yǔ lǜ bìn yóu kě xū,xiè qú huáng fā qín xiāng yù。
随分穷秋摇酒卮,席边篱畔花无数。suí fēn qióng qiū yáo jiǔ zhī,xí biān lí pàn huā wú shù。
巨觥深斝新词催,闲诗古语玄关开。jù gōng shēn jiǎ xīn cí cuī,xián shī gǔ yǔ xuán guān kāi。
开怀嘱酒谢予意,村家不弃来相陪。kāi huái zhǔ jiǔ xiè yǔ yì,cūn jiā bù qì lái xiāng péi。
适遇今年东鄙阜,黍稷馨香栖畎亩。shì yù jīn nián dōng bǐ fù,shǔ jì xīn xiāng qī quǎn mǔ。
相邀斗酒不浃旬,爱君萧散真良友。xiāng yāo dòu jiǔ bù jiā xún,ài jūn xiāo sàn zhēn liáng yǒu。
我酬一语白丈人,解释羁愁感黄耇。wǒ chóu yī yǔ bái zhàng rén,jiě shì jī chóu gǎn huáng gǒu。
请君举盏无言他,与君却唱醉义歌。qǐng jūn jǔ zhǎn wú yán tā,yǔ jūn què chàng zuì yì gē。
风云不与世荣别,石火又异人生何。fēng yún bù yǔ shì róng bié,shí huǒ yòu yì rén shēng hé。
荣利傥来岂苟得,穷通夙定徒奔波。róng lì tǎng lái qǐ gǒu dé,qióng tōng sù dìng tú bēn bō。
梁冀跋扈德何在,仲尼削迹名终多。liáng jì bá hù dé hé zài,zhòng ní xuē jì míng zhōng duō。
古来此事元如是,毕竟思量何怪此。gǔ lái cǐ shì yuán rú shì,bì jìng sī liàng hé guài cǐ。
争如终日且开樽,驾酒乘杯醉乡里。zhēng rú zhōng rì qiě kāi zūn,jià jiǔ chéng bēi zuì xiāng lǐ。
醉中佳趣欲告君,至乐无形难说似。zuì zhōng jiā qù yù gào jūn,zhì lè wú xíng nán shuō shì。
泰山载斫为深杯,长河酿酒斟酌之。tài shān zài zhuó wèi shēn bēi,zhǎng hé niàng jiǔ zhēn zhuó zhī。
迷人愁客世无数,呼来搯耳充罚卮。mí rén chóu kè shì wú shù,hū lái tāo ěr chōng fá zhī。
一杯愁思初消铄,两盏迷魂成勿药。yī bēi chóu sī chū xiāo shuò,liǎng zhǎn mí hún chéng wù yào。
尔后连浇三五卮,千愁万恨风蓬落。ěr hòu lián jiāo sān wǔ zhī,qiān chóu wàn hèn fēng péng luò。
胸中渐得春气和,腮边不觉衰颜却。xiōng zhōng jiàn dé chūn qì hé,sāi biān bù jué shuāi yán què。
四时为驭驰太虚,二曜为轮辗空廓。sì shí wèi yù chí tài xū,èr yào wèi lún niǎn kōng kuò。
须臾纵辔入无何,自然汝我融真乐。xū yú zòng pèi rù wú hé,zì rán rǔ wǒ róng zhēn lè。
陶陶一任玉山颓,藉地为茵天作幕。táo táo yī rèn yù shān tuí,jí dì wèi yīn tiān zuò mù。
丈人我语真非真,真兮此外何足云。zhàng rén wǒ yǔ zhēn fēi zhēn,zhēn xī cǐ wài hé zú yún。
丈人我语君听否,听则利名何足有?问君何事徒劬劳,此何为卑彼岂高。zhàng rén wǒ yǔ jūn tīng fǒu,tīng zé lì míng hé zú yǒu?wèn jūn hé shì tú qú láo,cǐ hé wèi bēi bǐ qǐ gāo。
蜃楼日出寻变灭,云峰风起难坚牢。shèn lóu rì chū xún biàn miè,yún fēng fēng qǐ nán jiān láo。
芥纳须弥亦闲事,谁知大海吞鸿毛。jiè nà xū mí yì xián shì,shuí zhī dà hǎi tūn hóng máo。
梦里蝴蝶勿云假,庄周觉亦非真者。mèng lǐ hú dié wù yún jiǎ,zhuāng zhōu jué yì fēi zhēn zhě。
以指喻指指成虚,马喻马兮马非马。yǐ zhǐ yù zhǐ zhǐ chéng xū,mǎ yù mǎ xī mǎ fēi mǎ。
天地犹一马,万物一指同。tiān dì yóu yī mǎ,wàn wù yī zhǐ tóng。
胡为一指分彼此,胡为一马奔西东。hú wèi yī zhǐ fēn bǐ cǐ,hú wèi yī mǎ bēn xī dōng。
人之富贵我富贵,我之贫困非予穷。rén zhī fù guì wǒ fù guì,wǒ zhī pín kùn fēi yǔ qióng。
三界惟心更无物,世中物我成融通。sān jiè wéi xīn gèng wú wù,shì zhōng wù wǒ chéng róng tōng。
君不见千年之松化仙客,节妇登山身变石。jūn bù jiàn qiān nián zhī sōng huà xiān kè,jié fù dēng shān shēn biàn shí。
木魂石质既我同,有情于我何瑕隙。mù hún shí zhì jì wǒ tóng,yǒu qíng yú wǒ hé xiá xì。
自料吾身非我身,电光兴废重相隔。zì liào wú shēn fēi wǒ shēn,diàn guāng xīng fèi zhòng xiāng gé。
农丈人千头万绪几时休,举觞酩酊忘形迹。nóng zhàng rén qiān tóu wàn xù jǐ shí xiū,jǔ shāng mǐng dīng wàng xíng jì。
耶律楚材

耶律楚材

金元间义州弘政人,字晋卿,号湛然居士。契丹族。耶律履子。博极群书,旁通天文、地理、律历、术数及释老、医卜之说。金末辟为左右司员外郎。元太祖定燕,召见,处之左右。呼为长髯人(蒙语:吾图撒合里),每征讨,必命之卜。太宗即位,命为主管汉人文书之必阇赤,汉称中书令,事无巨细,皆先白之。定君臣礼仪;反对以汉地为牧场之议,立燕京等十路征收课税使,建立赋税制度;请军民分治,州县长吏治民事,万户府理军政,课税所管钱谷。太宗五年入汴时,请废“攻城不降,矢石一发即屠城”之制。九年,定以经义、词赋、策论取士之制。乃马真后称制时,渐失信任,抑郁而死。卒谥文正。有《湛然居士集》等。 耶律楚材的作品>>

猜您喜欢

思亲有感

耶律楚材

骨肉星分天一涯,萱堂何处忆孤儿。gǔ ròu xīng fēn tiān yī yá,xuān táng hé chù yì gū ér。
排愁正赖无声乐,遗兴学吟有眼诗。pái chóu zhèng lài wú shēng lè,yí xīng xué yín yǒu yǎn shī。
丽句日逐三上尔,香醪时复一中之。lì jù rì zhú sān shàng ěr,xiāng láo shí fù yī zhōng zhī。
前年汉使来西域,笑我星星两鬓丝。qián nián hàn shǐ lái xī yù,xiào wǒ xīng xīng liǎng bìn sī。

思亲二首

耶律楚材

老母琴书老自娱,吾山侧近结蘧庐。lǎo mǔ qín shū lǎo zì yú,wú shān cè jìn jié qú lú。
鬓边尚结辟兵发,箧内犹存教子书。bìn biān shàng jié pì bīng fā,qiè nèi yóu cún jiào zi shū。
幼稚已能学土梗,老兄犹未忆鲈鱼。yòu zhì yǐ néng xué tǔ gěng,lǎo xiōng yóu wèi yì lú yú。
谁知万里思归梦,夜夜随风到故居。shuí zhī wàn lǐ sī guī mèng,yè yè suí fēng dào gù jū。

思亲二首

耶律楚材

昔年不肯卧茅庐,赢得飘萧两鬓疏。xī nián bù kěn wò máo lú,yíng dé piāo xiāo liǎng bìn shū。
醉里莫知身似蝶,梦中不觉我为鱼。zuì lǐ mò zhī shēn shì dié,mèng zhōng bù jué wǒ wèi yú。
故园屈指八千里,老母行年六十馀。gù yuán qū zhǐ bā qiān lǐ,lǎo mǔ xíng nián liù shí yú。
何日挂冠辞富贵,少林佳处卜新居。hé rì guà guān cí fù guì,shǎo lín jiā chù bo xīn jū。

再过西域山城驿

耶律楚材

去年驰传暮城东,夜宿萧条古驿中。qù nián chí chuán mù chéng dōng,yè sù xiāo tiáo gǔ yì zhōng。
别后尚存柴户疏,重来犹有瓦窗蓬。bié hòu shàng cún chái hù shū,zhòng lái yóu yǒu wǎ chuāng péng。
主人欢喜铺毛毯,驿吏苍忙洗瓦钟。zhǔ rén huān xǐ pù máo tǎn,yì lì cāng máng xǐ wǎ zhōng。
但得微躯且强健,天涯何处不相逢。dàn dé wēi qū qiě qiáng jiàn,tiān yá hé chù bù xiāng féng。

思亲用旧韵二首

耶律楚材

前年驿骑过西陲,闻道萱堂鬓已丝。qián nián yì qí guò xī chuí,wén dào xuān táng bìn yǐ sī。
琴断五弦忘旧谱,菊荒三径负疏篱。qín duàn wǔ xián wàng jiù pǔ,jú huāng sān jìng fù shū lí。
筵前戏笑知何日,膝下嬉游看几时。yán qián xì xiào zhī hé rì,xī xià xī yóu kàn jǐ shí。
欲附一书无处寄,愁边空咏满囊诗。yù fù yī shū wú chù jì,chóu biān kōng yǒng mǎn náng shī。

思亲用旧韵二首

耶律楚材

天涯惟仗梦魂归,破梦春风透客帏。tiān yá wéi zhàng mèng hún guī,pò mèng chūn fēng tòu kè wéi。
灯下几时哦丽句,筵前何日舞斑衣。dēng xià jǐ shí ó lì jù,yán qián hé rì wǔ bān yī。
垂垂塞北行人老,得得江南远信稀。chuí chuí sāi běi xíng rén lǎo,dé dé jiāng nán yuǎn xìn xī。
回首故园千万里,倚楼空望白云飞。huí shǒu gù yuán qiān wàn lǐ,yǐ lóu kōng wàng bái yún fēi。

辛巳闰月西域山城值雨

耶律楚材

冷云携雨到山城,未敢冲泥傍险行。lěng yún xié yǔ dào shān chéng,wèi gǎn chōng ní bàng xiǎn xíng。
夜听窗声初变雪,晓窥檐溜已垂冰。yè tīng chuāng shēng chū biàn xuě,xiǎo kuī yán liū yǐ chuí bīng。
泪凝孤枕三停湿,花结残灯一半明。lèi níng gū zhěn sān tíng shī,huā jié cán dēng yī bàn míng。
又向茅亭留一宿,行云行雨本无情。yòu xiàng máo tíng liú yī sù,xíng yún xíng yǔ běn wú qíng。

十七日早行始忆昨日立春

耶律楚材

客中为客已浃旬,岁杪西边访故人。kè zhōng wèi kè yǐ jiā xún,suì miǎo xī biān fǎng gù rén。
杷榄花前风弄麦,葡萄架底雨沾尘。pá lǎn huā qián fēng nòng mài,pú táo jià dǐ yǔ zhān chén。
山城肠断得穷腊,村馆销魂偶忘春。shān chéng cháng duàn dé qióng là,cūn guǎn xiāo hún ǒu wàng chūn。
今日唤回十载梦,一盘凉饼翠蒿新。jīn rì huàn huí shí zài mèng,yī pán liáng bǐng cuì hāo xīn。

十七日驿中作穷春

耶律楚材

昨朝春日偶然忘,试作春盘我一尝。zuó cháo chūn rì ǒu rán wàng,shì zuò chūn pán wǒ yī cháng。
木案初开银线乱,砂瓶煮熟藕丝长。mù àn chū kāi yín xiàn luàn,shā píng zhǔ shú ǒu sī zhǎng。
匀和豌豆揉葱白,细剪蒌蒿点韭黄。yún hé wān dòu róu cōng bái,xì jiǎn lóu hāo diǎn jiǔ huáng。
也与何曾同是饱,区区何必待膏梁。yě yǔ hé céng tóng shì bǎo,qū qū hé bì dài gāo liáng。

西域蒲华城赠蒲察元帅

耶律楚材

骚人岁杪到君家,土物萧疏一饼茶。sāo rén suì miǎo dào jūn jiā,tǔ wù xiāo shū yī bǐng chá。
相国传呼扶下马,将军忙指买来车。xiāng guó chuán hū fú xià mǎ,jiāng jūn máng zhǐ mǎi lái chē。
琉璃钟里葡萄酒,琥珀瓶中杷榄花。liú lí zhōng lǐ pú táo jiǔ,hǔ pò píng zhōng pá lǎn huā。
万里遐方获此乐,不妨终老在天涯。wàn lǐ xiá fāng huò cǐ lè,bù fáng zhōng lǎo zài tiān yá。

乞车

耶律楚材

君家轮扁本多能,碧轼朱辕照眼明。jūn jiā lún biǎn běn duō néng,bì shì zhū yuán zhào yǎn míng。
居士此回无马坐,郎官不可辄徒行。jū shì cǐ huí wú mǎ zuò,láng guān bù kě zhé tú xíng。
陈遵投辖情何重,灵辄扶轮报敢轻。chén zūn tóu xiá qíng hé zhòng,líng zhé fú lún bào gǎn qīng。
别更不须寻土物,载将春色去东城。bié gèng bù xū xún tǔ wù,zài jiāng chūn sè qù dōng chéng。

戏作二首

耶律楚材

苍颜太守领西阳,招引诗人入醉乡。cāng yán tài shǒu lǐng xī yáng,zhāo yǐn shī rén rù zuì xiāng。
屈眴轻衫裁鸭绿,葡萄新酒泛鹅黄。qū xuàn qīng shān cái yā lǜ,pú táo xīn jiǔ fàn é huáng。
歌姝窈窕髯遮口,舞妓轻盈眼放光。gē shū yǎo tiǎo rán zhē kǒu,wǔ jì qīng yíng yǎn fàng guāng。
野客乍来同见惯,春风不足断人肠。yě kè zhà lái tóng jiàn guàn,chūn fēng bù zú duàn rén cháng。

戏作二首

耶律楚材

太守多才民富强,风光特不让苏杭。tài shǒu duō cái mín fù qiáng,fēng guāng tè bù ràng sū háng。
葡萄酒熟红珠滴,杷榄花开紫雪香。pú táo jiǔ shú hóng zhū dī,pá lǎn huā kāi zǐ xuě xiāng。
异域丝簧无律吕,胡姬声调自宫商。yì yù sī huáng wú lǜ lǚ,hú jī shēng diào zì gōng shāng。
人生行乐无如此,何必咨嗟忆故乡。rén shēng xíng lè wú rú cǐ,hé bì zī jiē yì gù xiāng。

过太原南阳镇题紫薇观壁三首

耶律楚材

廷臣侍从蔑前驱,道侣忻奔迓使车。tíng chén shì cóng miè qián qū,dào lǚ xīn bēn yà shǐ chē。
县吏喜闻新号令,村民争认旧中书。xiàn lì xǐ wén xīn hào lìng,cūn mín zhēng rèn jiù zhōng shū。
累累山果盈磁钵,薄薄浊醪半瓦壶。lèi lèi shān guǒ yíng cí bō,báo báo zhuó láo bàn wǎ hú。
隐逸竞询新事迹,几时迁洛卜新都。yǐn yì jìng xún xīn shì jì,jǐ shí qiān luò bo xīn dōu。

过太原南阳镇题紫薇观壁三首

耶律楚材

吾皇巡狩用三驱,万骑千官奉帝车。wú huáng xún shòu yòng sān qū,wàn qí qiān guān fèng dì chē。
北阙春颁劝农诏,南陬夜奏报捷书。běi quē chūn bān quàn nóng zhào,nán zōu yè zòu bào jié shū。
士民安堵耕盈野,老幼迎郊浆满壶。shì mín ān dǔ gēng yíng yě,lǎo yòu yíng jiāo jiāng mǎn hú。
伫看要荒归一统,天兵不日破东都。zhù kàn yào huāng guī yī tǒng,tiān bīng bù rì pò dōng dōu。